|
2010
|
|
|
Nire aitaren gutunak ere hemen daude.
|
Badakizu
horrek zer adierazten duen."" Itzuli egin zizkiotela", esan nuen tontoki. " Bere bi anaiak frontean hil zirela adierazten du, eta guk dauzkagula orain haien gauza pertsonalak." Kartoizko kaxa seinalatu zidan:
|
|
|
Gauzak agerian jartzea beste erremediorik ez zegok. Hik
|
badakik
hori." Adibideak ematen hasi zait. Ez ginela txalupan fijatuko salbamendu txalekoaz hornitutako chihuahua harengatik izan ez balitz.
|
|
|
Biltzarre espontaneo horretan elkarte anitz daudelako euskararekin deus ikustekorik ez dutenak, Euskal Herriarekin baizik. Sarako liburu feria ezagutzen dutenek
|
badakite
hori. Labur egiteko, Centre Culturel du Pays Basque (enbeia nuke ezartzeko et de la tradition bayonnaise) sortzen dute eta, Burukoa buru, azpiburu Landart, euskal antzerkiaren itots emailea, hasten dira lanean.
|
|
|
Suposatzen du hemengo kultura munduan bordela dela, anarkia. Erromatarrek gales tribuei ekarri zutena da Coherence, Frantzia sor zedin; Histoiredefmnça ikasi dugunok
|
badakigu
hori.
|
|
|
Jende normalak, inkultuak, ederki
|
daki
hori guzia ez dela beretako egina eta artista profesional horiek ikusle profesionalak badituztela, aitzinatuak, beren burua horretan ezagutzen dutenak. Formula asasinoa badute holakoek afitxa baten aitzinean gertatzen direlarik:
|
|
|
Eta, hain zuzen, horixe izan da etsenplu normala, eta hori kanpora ateratzen da, eta tropa indigenek sarritan lar berandu kobratzen zuten, zertarako eta diru horrekin Melillako goarnizioaren bizioak ordaintzeko. Moroak
|
badaki
hori, moroak usteldura egoera hori ezagutzen du eta borrokalarien berogarri naturaltzat erabiltzen den moral falta hori; baina moroaren gorrotoa sortzen duena eta gu ibiltzen garen lekuetan atzean itzelezko herra uzten duena, gero eraren batean edo bestean lehertu behar dena, jendearen eskubidearen zanpaketa zen, eta emakume moro adin guzietakoen bortxaketa behin eta berriz gertatzen zena". ...
|
|
|
Erronkariko jendeak
|
bazekien
hori eta haietako batzuek min egiteko manera asmatu zuten. Uztarroze, Izaba, Urzainki, Erronkari, Bidankoze, Garde eta Burgiko alkateek bilera egin zuten, haien lebita, kapela eta makilekin dotore, eta halako plan makurra oniritzi zuten, Haize Hegoari muga pasatzen inondik ez uzteko.
|
|
2011
|
|
|
Letra horrek aipu duen mina ari da asko bazterretan, eta irakurtu dutenetarik anitzek erran dukete beren baitan: "
|
badakigu
horren berri".
|
|
|
Baina, nork
|
daki
hori, kuskuaren barnean gordea dagoelarik denaz geroz harra jainko oilo bilakatzen?
|
|
|
—Nondik
|
dakigu
hori?
|
|
|
—Hala da.
|
Badakigu
horren berri. Baina, zer zaizu suge ausikiaren erretze horretaz?
|
|
|
Elizbarrutiak agintari politikoekin zuen konplizitatea ere agerian jartzen aritu zen. Borroka saio
|
jakin
horren bukaeran, Albertok isuna besterik ez zuen jaso, eta libre utzi zuten. Estatu espainiarra ez zegoen prestatua oraindik apaizak espetxeratzeko.
|
|
|
" la ezertaz jakin ez, eta
|
dakientxo
horretaz ia dena dakiena omen da zientzialaria. Ia den denaz ia ezer ere ez dakiena, berriz, filosofoa.
|
|
|
—Kabroi puska ederra dun, eta hik heuk
|
dakin
hori nik baino hobeki —esan zion Bitorinok.
|
|
|
—Nola
|
dakizu
hori?
|
|
|
Balitekek. Halere, zertarako
|
jakin
hori?
|
|
|
—Orduan poesia idazteko esan zenion? Baina zuk zer
|
dakizu
horretaz. Orain arte ez duzu gauza handirik demostratu.
|
|
|
Lurrean, deabru moduko bat. Notariogaiek eta proxenetek zinema ikusten dute, eta
|
bazekiten
hori Nazgul bat zela. Mehatxuzko seinale bat iruditu zitzaien.
|
|
|
Ez da etxean. Ederki
|
dakizu
hori!
|
|
|
Eta norbait horren bigarren galdera: eta orduan nola
|
dakizu
hori. Eta nire erantzuna:
|
|
|
—Bai, bai, lasai erantzun diot.
|
Badakit
hori esaten didan bakoitzean, nonbait ezkutatzera doala zigarroa erretzen hasteko asmoz.
|
|
|
—Eta Ignaziok nola
|
daki
hori?
|
|
|
—Eta Kosmek nola
|
daki
hori?
|
|
|
—Eta Ignaziok nola
|
daki
hori?
|
|
|
—Eta Kosmek nola
|
daki
hori?
|
|
|
Kazetariak kikara mahai gainean utzi eta esku bat eraman zuen ahora. Marcok lagun anarkista batzuk bazituen eta
|
bazekien
hori ez zela beren estiloa. Orduan, aurreko egunean agureak tabernan esandako hitzek Marcoren burua jo zuten etengabe:
|
|
|
Handik gertuko cornettaro batera joatea bururatu zitzaion. Gau osoa cornetto ak egiten ematen zuen gizona ongi ezagutzen zuen eta
|
bazekien
horrek, behar izanez gero, lagunduko ziola. Arkupeak atzean utzi eta plazatik atera zen cornettaro rantz.
|
|
2012
|
|
|
Izugarri, gainera. Berak ondo
|
zekien
hori, askotan egoten baitzen zelatan haren paillotearen zirrikitu batetik, eta erlojuari edo urrezko kateari distira ateratzen ikusten baitzuen. Zalantzarik gabe, bere beste anaietako bat bezalakoa zen Chrysostome horretan.
|
|
|
—Ez dut ondo egin, Biran,
|
badakit
hori —esango zion— Baina Chrysostomek mendeku hartzeko ahalegina egiten badu, hori ere ez da ondo egongo. Lortu ala ez, gauza itsusia izango da.
|
|
|
Ezjakintasunean bizi gara. Izan ere, gaixo gaude eta ez
|
dakigu
horren berri. Hori da" Knocken lege" famatuak dioena.
|
|
|
Alegia, euskaraz hitz egin edo idazteagatik ez dela inoiz inolako jazarpenik izan. Beno, denok
|
dakigu
hori esaten dutenek ere badakitela gezur borobil eta zikina dena. Hor dago jendea bizirik edonori esplikatzeko benetan gertatutakoa, hor daude agiriak, argazkiak, filmak...
|
|
|
Zenbat eta zifra altuagoa orduan eta azkarragoa omen zinen, inteligenteagoa, eta suposatzen zen hori (koziente altu hori) nahikoa zela bizitza honetan ongi mugitzen jakiteko eta arrakasta lortzeko. Gaur egun
|
badakigu
hori ez dela horrela.
|
|
|
Plazan aitarekin dagoela hara non azaltzen diren donostiar mendizale batzuk eta besterik gabe neskaren aitari hasten zaizkio zerbait galdetzen... euskaraz. Kontua da herri horretan galdua dagoela jada euskara, baina mendizale gazteek ez
|
dakite
hori. Hori jakinda, neska hasi behar zaie euskaraz erantzuna ematen, baina ezin, bere aitak aurrea hartu diolako.
|
|
|
Beti zain egoteko, ez
|
dakigun
horren zain, asko bizi behar da, eta luzaz hil.
|
|
|
Nik eman nizun neurea, atzo, eta geroztik hilda loratzen naiz egunero, beti edo bart ere bai, maitasunean; ni ez naiz zuretzat laido bat, ni zure aluan lokartu nintzen arimagabe, bart ere bai baina gehiago beti, maite. Eta zuk
|
badakizu
hori, zuk badakizu norentzat den argitasun hau, eta nondik datorren eta zertara, eta gaur ere bai errepikaka eta isilik, oihartzunak josiz urkietan, eta zuretzat beti maitasunez, zuretzat han goitik nire barruraino.
|
|
|
Azken batean, Maria Magdalakoaren erretratu antzeko bat egin nahi zuen, gure erlijioaren (eta, erlijiogabeturikoen artean ere, gure kulturaren) arketipo oinarrizko baten birsortzea. Tipo
|
jakin
horren gaur egungo errepresentazioak aurrez aurre ezagutzeak aberastu egingo zuen bere irudikapena, nola ez, baina, agian, baita kutsatu ere, aldi berean, berak kontakizunari eman nahi zion tonua.
|
|
|
Baina neskatoa prestatua dago haien esperoan, ongi ezagutzen duelakoz bere jauregiko azkeneko zirrikitua ere, eta hura delakoz bere lurra, eta ez diolakoz inori kontu eman behar bere menpeko lurraldeaz, Nafarroako bidezko jaunari baizik, eta Jainkoari, zeinak den dena ikusten baitu zerutik. Eta neskatoak ongi
|
daki
hori, nahiz eta hamaika urte besterik ez izan eta, berak erabakita, den denen oharkabean atzean gelditu bere anai arrebak bezain handia ez izateagatik.
|
|
|
Medikuek ez dakite oso ongi zer gaitzi egin behar dioten aurre, harik eta, anaia Lorentzok —ostalarien sarjentua, hogei urtetik gora daramatzana itsasoaz haraindiko zerbitzuan— aditzera eman dien arte ezen, agudo fruta eta barazki freskorik erdietsi ezean, den denak hilko direla erremediorik gabe. Anaia Lorentzok ederki
|
daki
hori, antzeko kasu franko ikusita baitago...
|
|
2013
|
|
|
Timothy Smithen familiakoek esango zidatena ere imajina erraza zen: "
|
Badakigu
hori. Edonork daki.
|
|
|
Nork
|
zekien
hori egiten. Inork ez zuen antenatxorik mugitu.
|
|
|
Baina" uste dugu" beharrean" dakigu" esaten da gehitxotan akademiatik.
|
Dakiten
hori zalantzan jar dezaketen elementuak agertzen direnean, distantziamendu gutxiko erreakzioak izaten dira gero.
|
|
|
Batzutan liberte delakoaren izenean, bestetzutan egalite delakoaren izenean eta inoiz fraternite delakoaren izenean, astindu ederrik jaso dute gizakiaren nahiz gizartearen beste hainbat dimentsiok. Euskararen herriak
|
badaki
horretaz zerbait.
|
|
|
Eta urritasun horretan, mugitzen denari adi egoteko modua egin behar genuke. Oihane Pereak
|
badaki
horretaz zerbait. Bertsoak hizkuntzaren alde sortzailea ukitzen du, eta komunitate sare txikiak sortzen ditu leku batzuetan, konplizitateak, protagonismo barreiatuak, gozamen uneak, belaunaldien arteko dinamika batzuk.
|
|
|
—Hik, jakin, ongi
|
dakin
hori erantzun dio amak. Inork norbera izateko bere senaren menpekotasunak hautsi behar ditin.
|
|
|
—Konfesioak isilpera kateatzen nau; lotuta nauka. Zuk ongi
|
dakizu
hori, Teresa; ongi baino hobeki eta apaiza begira begira gelditu zaie moja ohiari eta nebari, ezer gehiago esaterik ezean.
|
|
|
—Ezinezkoa eskatzen didazu, loanes. Esan dizut behin eta berriro eta zuk zerorrek ongi
|
dakizu
hori deitoratze keinuak egin ditu apaizak. Ezinezkoak eskatzen dizkidazue.
|
|
|
Zuk, moja izandakoa zaren heinean, hildakoaren eskari larria onartzen lehena izan zenuke. Nik ez dezaket hildakoaren agindurik alda, baina hildakoen salbazioarengatik egunero otoitz egiten dugu, biziengatik bezalaxe, eta zuk ongi
|
dakizu
hori apaizak sermoi ospea eman dio orain erreguari. Petri Sastimehar bekataria zen, jakina, denok bezala; gezurtia, koldarra, lotsaren eta ezinikusien menpeko zela?
|
|
|
Agian guztioi ihartu egiten zaigu bizitza, gezurrezko itxurei ordaindutako sari ilun eta ikusezinekin. Nork
|
daki
hori, Ehuntzi maitea. Nork jakin lezake inoiz?
|
|
2014
|
|
|
Ez pintatu inola ere beltzez. Ezagutzen zaitut eta
|
badakit
hori egiteko tentazioa izango duzula.
|
|
|
—Nola
|
dakizu
hori? —galdetu nion.
|
|
|
Manuel Lekuonari, Lekuona zaharrari. Besteek ez
|
zekiten
horretaz deus garai hartan. Hauek zituzten Herelle bezalakoak enganarazi.
|
|
|
Sistema xaharrak egia erran eskasa badauka, berriak, rola banatze enuntziatuak konpondu duena. Lehen bertsolaria kantuz ari zelarik bere izenean mintzo zen, hona geroz,
|
badakigu
horren bixkia dela kantuz ari, rola duela atxikitzen, baina ni erraten duelarik j endeak bertsolaria ulertzen du, eta ofizioaren larruan ez da sartzen. Gaiak emanak direlarik posibilitate gehiago badaude antzerki mailan, eta arestian Fredi eta Mirenen zahar etxeko adibidea hagitz argi da, sorkuntza ahal aniztasuna badugu kezka.
|
|
|
Dantza. Donapaleun Burgaintzi taldekoak ziren baina ez
|
dakit
horretan adesio maila behar zenez neurtu, gazteak edo haurrak igorri zituzten. Zinez intermede ematen zuen plaza animale hartan, ahal zuten bezala ari ziren dantzan gaixoak...
|
|
|
Aurpegiek ezin dute engainatu. Ondo
|
zekien
hori zinegileak. Aurpegiekin ez zen inoiz oker ibili.
|
|
|
Berak eraikitako potere sisteman harrapatuta dago, bere botereak ezarritako logikak setiatua. Gortean entzuten dituen hitzak faltsuak dira, ongi
|
daki
hori erregeak, inguratzen dutenen ahotsak ere faltsuak diren bezala, artifizialak. Hotza darie, ez dira biziak, ez daude bizirik.
|
|
|
Hizkuntzak ere paisaian markak uzteko moduak dira. Ongi
|
zekiten
hori gerra garaian, jakina da oraindik ere. Muga, lurraldetasuna, hiru erreinuen arteko muga, gero bi herrialdeen arteko mugaren altzoan gertaturikoak.
|
|
|
XIX. mende amaieran, Max Weberrekin batera, Diltheyk ezagutzaren metodoak aldarrikatzen zituen, testuen interpretazioa; baina, ez hori bakarrik, bere ustez bizi esperientziak gizarte eta kultura jakin baten printzipio bildumak eraturik baitzeuden intelektualki, emozionalki eta moralki. Testuinguru jakin batean produzitutako sentsazio eta harremanek eramaten dute gizabanakoa kosmos ikuskera indibidual jakin bat eratzera, era berean, ekoizpen kultural guztia kosmo ikuskera
|
jakin
horren produktua litzateke.
|
|
|
Egoera berriak itxuraldatu du, berriz, politikarien eta enpresarien arteko harremana —orain politikariak oligarkia ekonomiko eta lobby ezberdinen mendeko bihurtu dira—; baina ez hori bakarrik, enpresek behar duten langile motaren ezaugarriak ere zeharo aldatu baitira. Estatuak, Modernitatean gertatu bezala, enpresek behar duten langile mota
|
jakin
hori modelatzeko ahalegina egingo du.
|
|
2015
|
|
|
Jakina, kanonak aurreko adibide teknikoan pinzones eskatzen zuen gisa berean, oraingo honetan plantas amariposadas barik papiliondceas da hor agertu beharreko berba. Kontua ez da nik neuk horrela deritzodala, kontua da kanonak berak dakarrela berez hor papiliondceas jartzea, eta, zer esanik ez, Marcel Proustek
|
bazekien
hori, eta Proustek papillonacees idatzi zuen jatorrizkoan:
|
|
|
Edozein praktikak du testuinguru egokia eta desegokia. Praktikek jokaldi hurrenkera eta multzoetan dute egokitasuna hartzen, arizaleek
|
badakite
horren arabera egoki eta eraz jokatzen. Horri" abagunekotasuna" dei diezaiokegu.78 Roger Barkeren printzipioak ondo zehazten du zertan den abagunekotasuna:
|
|
|
Bobby hurrengo erabakia neurtzen aritu zen, arriskutsua baitzen. Gurasoek bazuten Maryren berri, eta bazekiten berak ere
|
bazekiela
hori. Zinpetu gabeko sekretu horixe zegoen beren artean.
|
|
|
Amerikarra, espainola eta euskalduna naiz, eta hori hala dela frogatzeko izenak dauzkat. Ez
|
dakit
horrek kaleko edozein baino hiru aldiz handiagoa ala hiru aldiz txikiagoa egiten nauen. Eta zuk?
|
|
|
Orain inork ez daki zertxobait zekien hura nor zen, non gelditu edo non galdu den. Beharbada gutako bat zen, agian ni neu; agian banekien nondik doan gure askatasuneranzko bidea, baina
|
nekien
hori ahaztu dut eta hura banekiela ere ahaztu egin dut. Taldeko buru nindoan eta orain azkenengoa naiz, ia somnanbulu.
|
|
|
Beste gauza batzuekin amesteak Fiagrtzez gogorragoa egiten du esnatzeko unea. Zuk ere
|
badakizu
hori. Denok bagenekien.
|
|
|
Ez nion zeratu nahi gaurko politikariak oraindik Forteko historia ezkutatzeko egiten ari diren tranpak. Ez
|
nekien
horren berri zuenetz, edonola hura ez nion aipatu behar.
|
|
|
Hurrengo urratsa ihesa gauzatzeko eguna eta ordua zehaztea izan zen. Gutxi gutxik
|
zekiten
horren berri. Kolaboratzaile batzuek bagenekien ihesa benetan eginen zela; ez noiz ez nola gauzatuko zen.
|
|
|
—Dakizun bezala, dena dago liburuetan jasota. Ez
|
dakit
horretaz gain zer gehiago nahi duzun. Haren memoria, bestalde, ez da garai batekoa.
|
|
|
—Nola
|
dakizu
hori?
|
|
|
—Nik ez
|
zekiat
hori, dakidana zera duk: oihu, buila eta garrasi asko egiten zuela, gehiegi nire gusturako.
|
|
|
Horrela, hainbat eroskeria burutu zituzten eragin handiko politikari eta funtzionarioei dirutza emanda, baina azkenean ez zen onartu jokoaren erabilera. Jakina denez, erruleta hura trukatua zegoen, jende guztiak
|
zekien
hori, eta agintariak, azkenik, ohartu ziren ofizialki iruzur galantaz, eta delako joko hura betiko debekatu zuten.
|
|
|
Izan daiteken. Ez zegon nire esku,
|
badakin
hori. Militar horiek agintzen diten.
|
|
|
Bestalde, LABeko zuzendaritzak gertatu zitezkeenak autonomiaz aztertzeko borondatea adierazia zion ELAri, eta, bide batez, baita eskatua ere ELA berak autonomiaz azter zitzala Ertzaintzaren jokabideak; bistan da, nolanahi, askoz errazagoa zitzaiola ELAri Ertzaintzaren jokabide okerrak kritikatzea —behin baino gehiagotan egina zuen jada— LABi ETAren ekintzak kritikatzea baino. ...ja eta enparauek sartu nahi zuten ghettoko hesiak hautsi, eta irtenbide politikoa faboratuko zuen esparrua zabaltzeko urratsak eman nahian zebilen, aipatu Irlanda Foroaren osatzeko harremanak erakusten zuten bezala; arlo sindikalean, ELArekin zuen harremanaz gain, LAB hitz egiten ari zen nonbait CCOOko Ezker sindikala korrontearekin eta ESKko sektoreren batekin haiek bereganatzeko esperantzan, eta
|
bazekien
horretarako ezinbesteko baldintza zela ETArekiko distantzia.
|
|
|
ELAren iduriko, lan harremanen gaia ezin da bereizi nazio gatazkatik: sindikatu bakoitzak sortzeko unean hautatzen duen esparruak erabat zedarrituko du bere jarduera, esparru
|
jakin
hori indartzera eramango baitu. Espainia mailako sindikatuei dagokienean, ezaguna da UGT eta CCOOek gaiari ematen dioten garrantzia, hainbesterainokoa non eredu estatala finkatzea aipatu baitute bien arteko ekintza batasun berreskuratuaren arrazoi eta xedetzat.
|
|
|
Autoeratzearen labainbide naturala ote da? Ez
|
dakit
hori esan ote daitekeen. Galdera airean utzi arren, nahiago dut ezezkoa pentsatu.
|
|
|
El Paisek, Le Mondek eta Europako historiagile nagusiek espero zutenarekiko, euskaldunen jarrera oso ‘petrala’ izan da, Koldoren hitza erabiltzeko. Hogeita batgarren mendera euskara errekuperatuz sartzea, ez
|
dakit
horretaz kontziente diren euskaldunak, guztiz ustekabekoa da.
|
|
|
38. " Kaleko herritarrontzat ere ari da panorama aldatzen. Arnastu daiteke aldaketa, baina zein zaila den beste era batera pentsatzen duela
|
badakizun
horrengana hurbiltzea eta harreman natural bat izatea. Beti sentitu izan dut hain urruti geratzen zaizkigun bake konferentziak eta hitzarmenak hainbat landu beharrekoak direla istorio honetan bizitzak alde banatan jarri gaituenon arteko harremanak.
|
|
|
Agian, CANek beste bazkide batzuk topatu izan balitu, batez ere euskal aurrezki kutxen artean, bazetorren hondamenditik onik ateratzeko aukerarik izango zuen, baina UPNren kontrolpeko aurrezki kutxaren azken aterabidea baino ez zen izango hura. 2009rako dena erabakita zegoen, eta aurrezki kutxako gestoreek ondotxo
|
zekiten
hori. Izan ere, hazkunde estrategiaren norabide aldaketa 2008ko udazkenean eman zen.
|
|
|
Azkenik, ez dago egun erlijioa kultura jakin bakar batekin lotzerik eta, horrezkero, alde batetik kultura
|
jakin
horrekiko zuen lotura apurtu bada ere bestelako mugimenduei ateak irekiz, beste alde batetik, deslotze horrek lagundu izan dio askeagoa izaten mundu osoan barrena hedatu ahal izateko; beste hitzetan, sekularizazioak erlijioari globalizatzeko bidea ireki zion, paradoxikoki, bigarren mailako epifenomenoa bihurturik egonik ere.
|
|
|
Oso ondo adierazten du hau guztia Castoriadisek bere zirkulu primitiboaren ideiaren bidez: gizarte oro da gizabanako historiko mota jakin baten sorkuntza eta, aldi berean, gizarteak berak ekoizten ditu seriean tipo
|
jakin
horren araberako ale berriak —egoera aldatu arte, gizaki mota berri bat behar izan arte, noski— Gizartea forma bat da, ordena; forma edo ordena partikular eta singularra; gizabanakoa, bestetik, soziala den neurrian, gizartearen zati osagarri eta beharrezkoa. Modu argiagoan esanda, gizartea auto sorkuntza da, alde batetik, gizabanakoek gizarteak sortzen dituztelako beraien irudikariekin eta, bestetik, gizarteak ordena erreproduzitzera behartzen dituen gizabanakoak ekoizten dituelako.
|
|
|
Argi dago, irudi batek mila hitz baino gehiago balio du. Oligarka politiko eta ekonomikoek ederki ere
|
dakite
hori. Lainoei nahi beste itxura eder baino ez diete eman behar.
|
|
2016
|
|
|
—Nolanahi ere arratoi kontuak dira bukatu zuen Carlosek, eta une batez, asoziazioz, bere kontzientziaren zati txarra hartu zuen gogoan.Arratoiak bere erraien artean lurperatua ematen zuen, betirako mututua. Baina irudipen hura ez zen beteko, berak
|
bazekien
hori.
|
|
|
Francoren diktaduraren ondoren sortutako sistema politikoa demokratikoa omen da, irakurri zuen kopeta zimurtuz. Baina herriak
|
badaki
hori gezurra dela. Izan ere, demokratikoa izan al daiteke diktaduraren sikario ohiez osatutako parlamentua?
|
|
|
Baina hori gezurra zen, polizia ezin zen hola erretratatu, askozaz ere hobeto erretratatzen zituen Mikelek zakur deituz; eta izen hori dobermanekin lotuz, gainera, ez Belle edo Greta bezalako animaliekin. Den denek
|
zekiten
hori, Espainian eta munduan, bainajakina, Mikelek bezala erreakzionatzea beste gauza bat zen. Horretarako balorea eduki behar zen, edo inkoszientea izan behar zen, edo eroa; hots, ikararen aurkako antidoto bat eduki behar zen buruan.
|
|
|
" Esperientzia", ez" sinesmena" edo" logika". Mistikoak
|
dakien
hori ez dator ez fedetik, ez arrazoi edo zientziatik.
|
|
2017
|
|
|
Inor ez dago behartuta liburu bat irakurtzera, baina oparizkoa izan denean ematen du baduzula zor hori. Ez
|
dakit
horregatik leituko nuen, kontua da orduan deskubritu nuela —1986 urrun hartan— Stephen Jay Gould en gaztelaniaz argitaraturiko lehen liburua, jatorrizkoan Ever Since Darwin tituluarekin 1977an plazaratu zena.
|
|
|
" Trafikoa eta jendea.
|
Badakidala
hori, jakinen ez dut ba?, ezkonorratzak etengabe, orratz segida amaigabe bat, orratzak agertzen eta desagertzen, akaso, orratz du ginenetik zabiltza Iruñera ez joateko matraka horrekin, nola ez dut jakinen." Saiatu naiz gero, guztiak orratz bakarra direlako, eta hasi, berak emandako lehen puntada soil horretan hasten debaina marmorio batean joan da Miguel atetik azkenean, eta ukuiluko atari... Entzun egin behar orain lagunei taberna zuloan nire kontu esanen dinahiz eta berak akaso zerbait igarri bai, baina oraindik nahasi egiten duen sentsazio ahul hori hotuenak.
|
|
|
—Zahar etxeetan guztiek
|
zakiten
hori. Denbora kontua...
|
|
|
Lagun duzu: eskatu aurretik laguntasuna ematen
|
dakien
hori.
|
|
|
Adanek izena eman omen zien paradisuko landare eta piztiei. Ez
|
dakit
horrekin lotu daitekeen euskarazko aitatu aipatu aditza. Ez dakit aita tik eratorria izango den ere, edo agian a (d) itu tik.
|
|
|
Bere hitzetan urrunago doa Iban Urizar, Amorante: " egunerokoan euskaraz funtzionatzen ez dutenek erabaki izan dute apropos euskarazko talde bat sortzea,
|
jakinda
horrek lagunduko ziela norbait izaten musika panoraman. Hori, artistikoki, iruzurra da". 213
|
|
|
—Zer dela eta
|
dakin
hori. Sorgintxo bat ote haiz?
|
|
|
Morelos hilda eta gobernu hura sakabanatuta. Ondo baino hobeto
|
zakik
hori Lizeaga diputatuak. Ez da, hala?
|
|
|
Hitzek gerrak irabazten eta galtzen zituzten. Minak
|
bazekien
hori eta horregatik Mexikora inprenta bat eraman zuen bere proklamen berri ematearren. Eta, horregatik ere, hango agintari errealistek Penintsulako frantsesen egunkarien antzera jokatuko zuten nafarraren kontra.
|
|
|
Hala, bada, Iruñeko zitadela hartzen zuenak hiria menperatzen zuen, eta hiria gobernatzen zuenak, Nafarroa osoa. Frantsesek ba omen
|
zekiten
hori. D’Armagnac jeneral frantsesa amarru baten bidez Iruñeko zitadela hartu zuen 1808ko otsailaren 17an, tiro bat bera ere bota gabe.
|
|
|
Soberan
|
dakite
hori, noski, eta gogotsu ekin diote gaitasunetan trebatu behar ditugula esateari, etorkizuneko langile malgua lortzeko bidean. Gaitasunetan trebatzeak hiperkapitalismoarekin du harremana, noski, ez beste ezerekin.
|
|
2018
|
|
|
Dozena bat iruzkin dauzka, tartean liburuko lehena eta atzena. Ez
|
dakit
hori esanguratsua denetz. Lehen iruzkinak, adibidez, hauxe diotsu:
|
|
|
" Zergatik? Haiek estatu zentzua daukatelako, eta
|
badakitelako
hori inportantea dela". 441 Gogoeta egina da, proiektua ez litzateke hutsetik abiatuko. Erabaki politikoa da falta dena.
|
|
|
Biluztuta ere, normalean ez gaitu inork ikusten. Zuk ni ikustea lortu izan banu ere, ez
|
dakit
horrek ezer aldatuko zuen. Zu ere ezkutatzen zinen asko, baina, erakusten zenidan puskarekin, gainontzekoa asmatzeko gai nintzela iruditzen zitzaidan.
|
|
|
Sutan dago Marta. Lassek
|
badaki
hori. Eta nork gehiagok?
|
|
|
Gero haurdunaldian ikusi zaitut, Martinekin atsekabeak besterik ez zenituela, baina zure barruan hazten ari zen haurtxoa beste edozeren gainetik maitatzen. Eta zure ilusioa partekatu dut, Marta,
|
badakizu
hori. Martin gabe hobeto egongo zinatekeela pentsatzen dut.
|