|
2000
|
|
|
Eta zer esan dezaket nik, bada, William Langez, neuk gizon hura sekula ikusi ez banuen? Ezer
|
handirik
ez. Baina han eta hemen galdetu nuelako badakit ororen gurariz, oroz eskas ibili zela beti, azeri aseezinaren antzirudira.
|
|
|
Eskolatik irteterakoan esan behar nien zerbait... Auziak garrantzi
|
handirik
ez zuela, alegia.
|
|
|
Zaurituago nuen bihotza, halere. Zauria garbitu, eta gauza
|
handirik
ez nuela konturatu nintzen.
|
|
2001
|
|
|
U (beste bi patxaran eskatuz): Ezer
|
handirik
ez, egia esateko... Hik, Amable, sinesten duk palinpenesian?
|
|
2002
|
|
|
Aldi  berean, nire alboetatik pasatzen zen jendeari begiratzen nion, baina ez nuen neure begirada jasoko zuenik antzematen. Izan ere egun hartan
|
handik
ez zebilen eskola umerik, baizik gizonezko mordo bat, batzuk binaka edo hirunaka, bestetzuk bakarka ibilian zihoazenak. Haien pausoa bizkorra zen, eta espaloietatik ez ezik erdigunetik ere saiatzen ziren, autoen arteko distantziak aprobetxatuz.
|
|
|
Ibiltzen hasi nintzen, presarik gabe, ogitartekoak eta erosten genituen tabernarai  no. Mahai batean, atsedenaren ondoren klasera itzultzeko asmo
|
handirik
ez zuten lau mutil, kartetan. Haiei begira, bi neska.
|
|
|
eta denbora handi
|
handiak
ez du
|
|
|
Kargudunen baten mendekua ere gero etorri zen. Bazirudien ezpatarat atera nahi zuela gurekin, sainduak diren
|
handienak
ez baitira orotan saindu. Lana izan genuen, eta hau sinesgaitza da denboraren buruan ere, diru publikoz horniturik dagoen egunkari batek, euskaraz arduratzen dena hau ere, gure gutun irekia argitara eman zezan.
|
|
|
Edonola ere, argitaratzeko" erreztasun" erlatibo handiago hori, eta eragile ekonomiko mediatikoen aldetiko interes
|
handiagoak
ez du inolaz ere esan nahi emakumeek argitaratutako lanen batez besteko kalitatea gizonezkoena baino txikiagoa denik, inoiz entzun izan dudan bezala. Emakumezkoen lanetan, gizonezkoenetan bezala, Theodore Sturgeon zientzia fikzioko idazlearen legea betetzen da:
|
|
|
Stephen King bezalako idazle batek askoz ere talento eta  dohain handiagoak ditu, eta, sakonean, askoz ere garrantzitsuagoa da bere garaiko literaturarentzat, munduko herrialde guztietako erdipurdiko idazle asko baino, hura gutxiesten duten horiek baino hain zuzen ere". Ados egon gaitezke, ala ez, baina niretzat arazoa da euskaraz produzitzen den kontsumoko literatura horren zati
|
handia
ez dela kalitate onekoa, kontsumoko literaturaren parametroak berak erabiliz alegia. Iritzi bat da, noski:
|
|
|
Arazoa bestelakoa da. Kritika batzuk hain dira zuriak, ezen ez dago asmatzerik iruzkingileak liburua atsegin izan duen ala ez; beste kasu batzuetan, kritikariaren metafora eta irudi ederren lainopean desagertzen da analisia, informazio eta iritzi bila hurbildu den irakurlea goseak utzirik; noizean behin, bestalde, iruzkindutako liburuarekin zerikusi
|
handirik
ez duten gogoetak plazaratzeko erabiltzen du batek edo bestek komunikabideak eskainitako tartea; ez da falta, Xabier Izagak salatzen zuen bezala, aurreiritzi politiko ideologikoetan oinarritutako kritika ukatzailerik (oso joera ezberdinetako aurreiritzietan, erantsiko nuke nik, hau da, ez bakarrik ezker abertzaleko idazleen aurkakoak). Eta, gehienetan, deskribapen gehiegi eta hausnarketa gutxi dago:
|
|
|
" Kapitain Handia" Yosemiteko irudirik ezagunenetako bat da, telebistarako hainbat iragarkitan ikusi ahal izan dugu eta eskalatzaileek izugarri maite dituzte haren horma zutak. Kapitain
|
Handira
ez, baina haren altuera bertsua duen beste mendi batera igo ginen autoz arratsalde partean, eta hantxe egon ginen, erabateko isiltasunean eta gure parean hegaz egiten zuten arranoak lagun bakartzat genituela, ikuspegi bikain hari so.
|
|
2003
|
|
|
Baina lirika estimu
|
handitan
ez zuen norbaitek, gure hitz ximelgaitzak aprobetxatuz, urak beraren errotara eraman nahi izan zituen.
|
|
|
Deskantsu
|
handirik
ez, lagun maiteok. Dudarik gabe, Hipopotamoen Abesbatzakoa zen Joxe Mari.
|
|
|
Ganadu probak olgeta zintzotzat hartzen dira, ehizaren antzera. Baina hori bai, beti ere apustu eta erronka
|
handiak
ez badira egiten. Hainbat Errege Pragmatikek (Karlos III.ak 1771n, eta gero Karlos IV.ak egindakoak) zehaztu zituzten zilegi ziren joko motak, zorizkoak debekatu egin ziren?
|
|
|
âqui dit basque, dit croyantâ". Frantsesezko itzulpen hori Philippe Veyrinek eskaintzen du," La sagesse du peuple basque" erakusten duten esaera zaharren bilduma batean (Gure Herria, 1930: 75); Â aurreko mendeetako esaera zaharren bilduma
|
handietan
ez da ageri, ordea. Hortaz, askoz lehenagotik osatzen joan zen ideia primeran jasotzen eta laburtzen duen esapidea dugu, eta horrela erabiliko dugu guk ere.
|
|
|
Eta espazio fisikoaren mugatzearen beste balizko espazio sentimentalekin lehian dagoena. Lurraldetasunaren ertza sinbolismo handikoa da; egia esan, indar kolektibo handia eskatzen duen arren, ahalegin pertsonal
|
handirik
ez du eskatzen, eta horretan datza bere gizarte arrakasta. Hitz handia da lurraldetasunarena, jomuga handia, helburu goitiarra, identifikaerraza:
|
|
|
Beti harritu izan naute dena argi duten horiek. Inbidia
|
handirik
ez diet, inbidiarik ez.
|
|
|
Lasai asko gainera. "
|
Handiak
ez du egiten unibertsalago. Baina zenbaitek horixe uste duela, ematen du94".
|
|
|
Euskarazko irrati zibernetikoak eskaintza
|
handirik
ez du, baina bideak urratzen hasita gaude: Euskadi Irratia, Irola Irratia, Tass tass irrati librea, Irratia.com...
|
|
2005
|
|
|
Batzuek, izenaren erabilera halamoduzkoaren aurrean, nahiago bide dute izen berri baten bila abiatzea. Guk, aldiz, uste dugu oker
|
handiena
ez dagoela izenean, eta uste dugu hobe dela denon ahotan dabilen izenaren benetako izana zein den argi eta garbi azaltzea, gutxi batzuek baizik ezagutzen ez duten izanari izen berriak asmatzen jardutea baino.
|
|
|
Ekonomia estandarrak merkatuan elkartrukatzen diren ondasunen azterketara jotzen du batik bat, hau da, truke balio bat, moneta balio bat duten ondasunetara. Merkatuko prezioek argi
|
handirik
ez digute ematen natur baliabideen urritasun biofisikoari buruz. Izan ere, natur baliabideak" libretzat" hartu izan dira, arazo bihurtu diren arte.
|
|
2006
|
|
|
Etxea topatzea ez zen lan erraza izan. Aintzanek, jakina, lasai hartzeko esan zidan, gera nintekeela gurean zerbait egokia aurkitu arte, putakumeari ez zitzaiola axola; ni, ordea, zibilizatua bai, baina horren masokista ez naizenez, handik lehenbailehen ospa egitea nuen helburu, nire soldatarekin aukera
|
handirik
ez nuela ondo jakin arren, alokairuak dauden moduan. Azkenean auzo txinatarrean aurkitu nuen hogeita bost metro koadroko etxebizitza bat, behinola babes ofizialekoa izandakoa, gaur egun babesa inondik inora ikusten ez zaion arren, hilean eskatzen didatena kontuan hartuta behintzat.
|
|
|
Komun japoniar haietan ez zegoen ispilurik, Xabier, edo hain
|
handirik
ez behintzat, eta gure begiradek ezin izango zuketen topo egin, ziurrenik. Zer da ispiluan bilatzen duzuna?
|
|
|
–Atondoa,
|
handia
ez izan arren, lasaia eta erosoa da, ikusten duzuen bezala. Sei metro koadro inguru izango ditu; ezta, Miren?
|
|
|
" Antropologo batek nahitaezkoa du marrazten moldatzea" entzun irakasleari, eta berehala matrikulatu zen kultur etxean eskaintzen zuten ikastaroan. Balio artistiko
|
handirik
ez dute izango, baina, ondo pentsatuta, badute euren balioa; ezin uka dezaket hori. Begira, hirugarren koadroak bai baduela balio bikoitza, artistikoa eta sentimentala edo.
|
|
|
a. Sinadurak biltzea. Mesedez, faborez, arren eta otoi, sinadura kopuru
|
handirik
ez bildu. Biltzen hasiz gero, auzoko edo herriko lurralde eremua ez gainditu, eta piztiari aitzakia emanen dioten zenbait gipuzkoarren sinadura tartekatu, haren haserrealdia baretzeko.
|
|
|
Kontua da sarritan euskara berreskuratzeko ideia eta planteamendu interesgarriak ikusten ditugula, baina askotan ematen du borobilak eta itxiak direla, ideiaren sortzailearen edo defendatzailearen formulazioan hasi eta bukatzen dela aukera. Mestizaje
|
handirik
ez dago, nire ustez, euskara berreskuratzeko gure formuletan eta ereduetan.
|
|
2007
|
|
|
Horren arabera, Hego Euskal Herriko lau herrialdeetako foruzaletasuna kasualitate historikoaren ondorioa da. Euskal Herriko foru araubidearen eta Pirinio inguruko erdal herrialde batzuetakoaren artean ezberdintasun
|
handirik
ez zen. Hona hemen herrialde horiek, mugaz bi aldeetakoak:
|
|
2008
|
|
|
Eta Barrutia aukera ona da. Hitza
|
handiegia
ez balitz, patua dela esanen nuke.
|
|
|
Baina atsoak (Rosak atsoa erabiltzen zuen ia beti, inoiz gutxitan Tomasen ama edo Amalia, behin ere ez amaginarreba) sekulako sasoia zuen, eta laurogei urtetik hurbil ibiliagatik ere, hiltzeko itxura
|
handirik
ez. Kontuan hartuta sukaldean pasatzen zituen ordu guztiak eta kontuan hartuta zeukan pisua, zer normalago atso odoltxartu hark hanketan zain bilduak izatea baino, baina ezta hori ere, hanka atze leun leunak zeuzkan, nik baino leunagoak, Rosaren hitzetan.
|
|
|
Polizia uniformatu bat hurbiltzen da eta galdeketa egiten ari den gizon trajeduna aparte batera eramanik, zerbait esaten dio, erdi xuxurlaka, Rosak ez entzuteko moduan. Emakumeak zigarroa erretzen segitzen du, begirada galduz, bere inguruan gertatzen ari denari buruzko ohar
|
handirik
ez balu bezala.
|
|
|
nola bizi zen? (" ni ez bezala, seguru"); zerbait fisikoa izan zezakeen, neuronala edo hormonala(" nik ez daukadana"); bizitzeko gogo
|
haundirik
ez zuen edukiko(" nere moduan, baina askoz gutxiago oraino"); usteko zuen ez zutela behar, ez zutela maite, ez zuela izaten arrazoirik... (" nik ere hala uste dut, baina nere ustea ustela da").
|
|
|
Entzun Zerbantes, tar Mieli, Kixotearen hitzaurrean: " ninguno tuve por mayor (trabajo) que hacer esta prefación que vas leyendo" (irakurtzen ari zaren hitzaurre hau egitea baino lan
|
haundiagorik
ez da izan neretzat). Eta lan denetan gaitzena eta latzena da zenbait irakurleri egin behar zaion eskuzko eskaintza berariazkoa.
|
|
|
" Egunero ikasten da gauza berri bat". Txatxukeria hori ikasi genuen eguna zabaldu ez balu ere, kalte
|
haundirik
ez. Horrezaz gainera, gaur hemen ikasiko duzuna da hobe dela mila bider egunero gauza berri bat ahaztea.
|
|
|
Antipatiko xamarra naiz: poz
|
haundirik
ez dit ematen horrek.
|
|
|
Alferrik da: bizitzen uzten ez digun zeraren batekin bizi behar, Zera
|
Haundiarekin
ez ezik.
|
|
|
Bakardadeak dakarren oker
|
haundiena
ez da geure buruarekin nazkatzea (eta ezin aldegin, hurkoetatik bezala!), baizik eta norberak beti arrazoia edukitzea, eduki beharra (eta ezin kontra egin, hurkoei bezala!).
|
|
|
Haatik, apur bat koxkortuagoa izateko aukera ere bazegoen, bi edo hiru urte izan zitzakeen, muga bakarra Garaziren jaioteguna baitzen. Eta guretzat garrantzitsua zen Garazi eta etorriko zenaren arteko aldea
|
handiegia
ez izatea. Anai arreben arteko adin diferentzia txikia baldin bada, errazagoa dute elkarrekin olgetan ibiltzea eta dibertitzea.
|
|
|
Anai arreben arteko adin diferentzia txikia baldin bada, errazagoa dute elkarrekin olgetan ibiltzea eta dibertitzea. Etorkizunerako ere mesedegarri irizten genion tarte
|
handiegirik
ez egoteari. Tartea, esaterako, bospasei urtekoa baldin bada, zaharrena nerabetasunera iristen denerako gazteenak haurra izaten jarraituko du.
|
|
|
Ez nuke, baina, lar desbideratu nahi, ezta, beste liburu batzuetan bai baina honetan leku
|
handirik
ez duten eztabaidetan sartu. Kontua da Larraitzek eta biok geure familia planifikatzeko aukera eduki dugula eta lan horri lotu gintzaizkiola 2001eko udaberri uda urrun hartan.
|
|
2009
|
|
|
Salto batez altxatu zen eta, txikitan sekula jo ez zuenak, han eman zion masaileko bat ahalik eta indartsuen, indar
|
handirik
ez bazuen ere, eta semearen ohe gainean erori zen zabuka. Istant bat igaro ondoren, Daniel amarenganantz makurtu zen, eskua, masailekoa eman berri ziona, hartu eta musu eman zion.
|
|
|
Galdera entzutean, aurpegia aldatu zitzaion liburu dendako jabeari. Brunok" aitona" esaten zion zirikatzeko, Claudio hain adin
|
handikoa
ez izan arren.
|
|
|
Ardoa bukatu bezain laster, aretora abiatu ziren. Bidean, aparte batean, Valentinak senarrari kasu
|
handirik
ez egiteko aholkatu zion Ireneri," erudizio kontuekin hasten denean, kargante samar jartzen da, oilartu egiten dela ez esateagatik...". Irenek keinu lotsati batez eskertu zuen adiskidearen konplizitatea.
|
|
|
Handik denbora batera, elkarri hitz egiteari utzi zioten neba arrebek, besteak beste Anandak bere lagun berriekin esku artean zerabiltzan proiektu harrigarriak zirela medio berebiziko eztabaida izan ondoren; Kandidok kristorenak eta bi bota zituen Iñigo eta Xabierren kontra, zer uste dun, zer erakutsi behar dinate ba zoro horiek, ez al dun ikusten burutik jota daudela. Sara ere ez zebilen eroso lagun berriekin, baina ez zion onartzen nebari errespetu faltarik, nor haiz hi besteri kargu hartzeko, heu habilen zorakeria baino
|
handiagorik
ez zagok eta.
|
|
|
Eurek ez dakite, azken batean, bat egin dutela nire nahi, gogo eta borondateak. Eta horiek hirurak elkartzen direnean, egin daiteke zeozer, nire egoeran gauza
|
handirik
ez bada ere.
|
|
|
Igandero joaten naiz elizara, beti bezala; ez dut uste kalterik egiten didanik, barrua baretzen laguntzen dit behintzat; badakizu neure usadioak dira, ez dakit beste azalpenik ematen. Dena aitortzen hasita, baina, esan behar dut gose
|
handirik
ez neukanean jeneroz gainezka ipintzen zidatela platera, eta, orain, zeozer ahoratzeko beharrizana daukadanean, eskaintzen didatena ez zaidala samatik behera pasatzen. Neu egongo naiz oker, seguruenik.
|
|
|
Baina zalantza izpirik gabe diogu, halaber, hizkuntzaren bizi indarrarentzako guztiz kaltegarria gerta daitekeela hizkuntzaren erabilera arrunt eta ez formaletan atzera egitea, etxeko sutondoa eta auzo bizitza euskarazko doktore tesien harrotasunean abandonatzea, alegia. Eta arrisku hori euskarak gaur aurrez aurre dituen arrisku handienetakoa da,
|
handiena
ez bada.
|
|
|
Faktore hauek, eta beste batzuk, nahitaez kontuan izan ditu hedabideen ozeanoan burua atera nahi duenak. Izan ere, txikia denak handitu nahi badu, onartu du seguruenera
|
handiak
ez dituen muga batzuk badituela berak, eta publiko zabalago batengana iristen asmatu ezean nekez lor dezakeela handitzerik. Hori ezin da egin, publiko zabalago horren apetak kontuan hartu gabe.
|
|
|
Baina euskara indarberritzeko prozesuak egiazki aurrera egingo badu, kuantitatiboki ez ezik kualitatiboki ere aurrera egingo badu, ezin da atzera pausorik egin etxetik euskal hiztun direnek ohiko jardun hizkuntzarako euskara gorde eta sendotzerakoan. Seguruenik, horretan jokatzen dugu euskararen etorkizunaren parte handi bat?
|
handiena
ez bada?, horretan eta haurtzaroan euskal hiztun egiten diren gazte euskaraz adierazkortasuna eta naturaltasuna bereganatzean.
|
|
|
Esandakoaren ildotik, beraz," eskolak ez du euskalduntzen" esaldiak laburbiltzen duen ikuspegi ezkor eta motelaren lekuan, ez ote genioke geure buruari galdetu behar lastertasun
|
handiegian
ez ote garen ibili zenbait kasutan? " Lastertasun handiegia" diogunean, esan nahi dugu, borondaterik onena izanda ere, gizartean, bereziki zenbait eskualdetan, euskarak dituen mugak ikusita hain denbora laburrean egitea ezinezkoa dena eskatu diogula zenbaitetan eskolari.
|
|
|
Nolanahi ere, Euskararen Legearen balio handienetarikoa,
|
handiena
ez bada, erdietsi zuen babes politiko eta sozial zabalean datza. Alianza Popular, alde batetik, eta Herri Batasuna, bestetik, bi horiek bakarrik izan ziren Euskararen Legeari babesa ukatu ziotenak.
|
|
|
Horrek esan nahi du hizkuntza gutxi batzuk direla biztanle gehienek hitz egiten dituztenak. Baina munduko hizkuntza nagusia ingelesa bada ere (hiztun kopuru
|
handiena
ez eduki arren, bera da nazioarteko hizkuntza nagusia), ingelesez hitz egiten dakitenak biztanleen heren bat dira, iritsi gabe. Beraz, mundu osoko perspektiban begiratuko bagenio hizkuntzen kontuari, ohartuko gara handiak ere txiki direla, eta, glotofagiarako joera hain zabalduen lekuan, hizkuntza guztiekiko eta hiztun erkidego guztienganako errespetua eta integrazio joerak gailendu liratekeela.
|
|
|
Eta horretantxe geundela, ume bat irudikatu nuen parkean, amarekin bankuan jarrita. Umeak beste ume batzuk ikusi ditu jolasean,
|
handik
ez hain urrun. Haiengana joan nahi du, olgetara, baina zalantza du.
|
|
|
Gorputzaren zati dira hatzak, ez zaizkio arrotzak, baina gorputzarekin zerikusi
|
handirik
ez balute bezalako autonomia dute haurrarentzat: beren forma eta neurriarengatik, menderagarriak zaizkio; mugimendu eta arintasunarengatik, bizi deigarriak, gizakitxo batzuen antzekoak; beren funtzionaltasunarengatik, ezin egokiagoak eta guztiz esanekoak.
|
|
|
Gure etxean ez zen liburutegirik, ez
|
handirik
ez txikirik, eta eskasia hartatik datozkit, agian, gaurko demasiak: askotan bezala, gaur ere postariak liburu batzuk ekarri dizkit eguneroko gutunekin batera, eta burutik pasatu zait orain dudan liburuak pilatzeko eta pilatzeko grinak ba ote duen zerikusirik txikitako liburu faltarekin.
|
|
|
Andoniren galderari esker, ordea, berehala jabetu nintzen ama itzal luze baten moduan dagoela kontakizun guztian; idealizatua, ninbo batean bezala eta estatikoa ageri dela kontakizunean zehar. Gaixo baitzegoen, sarritan ezin zituen, arnasa itomen
|
handiz
ez bazen, ama baten ohiko lan praktikoak bete.
|
|
|
" Bizitzaren froga
|
handia
ez da heriotza, hiltzea baino".
|
|
2010
|
|
|
Ez nuen ia ezer ulertzen. Fraideak oso ongi portatu ziren gurekin (behialako nire ikastetxeetako fraideen antz
|
handirik
ez zuten bada). Bazkaldu eta afaldu ostean komentuko aita nagusia beti saiatzen zen gurekin solasaldi bat euskaraz izaten.
|
|
|
Beste batzuk oso ezagunak izango ziren, baina nik garai hartan ez nituen ezagutzen. Mordoxka
|
handia
ez ziren ospetsuegiak oraino, ezezagunak ez ziren arren: Juan José Millà ¡ s, Juan Pedro Aparicio, José MarÃa Merino, Luis Mateo DÃez, Juan Cruz, Paloma DÃaz Mas, Robert Saladrigas, Valentà Puig, Janer Manila eta beste batzuk.
|
|
|
Askotan esana dugu euskal literatura, txikia izatez eta definizioz, ehunka istorio txikiz osotuta dagoela, hain txikiak batzuetan ezen gure begietara nekez iristen diren; ezezagunak zaizkigu. Ondorioz, bada, gure literatura txiki honetan balio
|
handia
ez dakit, baina bai behintzat balioa, eman beharra diogu ia testu orori, idazle orori, gure literatura tradizioa zabaltzen laguntzen duen edozein daturi, berauek txikiak, txikiegiak menturaz, izanagatik ere. Txikitasun honetan, gainera, handienak izateko zortea dutenek txikienak ahanzturara, bazterrera, zigortzen dituzte, ezinbestez.
|
|
|
Andrearen berri galdetu zion orduan eta neskak erantzun zion ondo ez zekiela nor zen. Artea erosteko ohitura zuen emakume aberats bat zela bazekien, baina hortik aurrera gauza
|
handirik
ez.
|
|
|
Orduan bota zidan Teresarena, beharbada beste sendagile bat nuela gerria pixka bat estutzeko eta saihesbiderik gabe galdetu zidan ea nor zen udaletxera ekarri ziguten mediku berria. Gauza
|
handirik
ez nekiela erantzun nion, akaso Mirentxuk zerbait gehiago jakingo zuela. Ramonek orduan inozo bota zuen Mirentxuk zekien guztia kontatu ziola bezperan.
|
|
|
Mirentxuk alde egin zuenean, Mariorengana jo nuen, argazkiak ze esplikazio zeukan jakin nahian. Nahiz eta egia izateko traza
|
handirik
ez izan, Myrtak Carlos Monteroren kontzertura joaterik ez zuela izango esan omen zion Danielak, beraz, sarrera bat gelditzen zitzaiola. Mariok ez zuen bi aldiz pentsatu larunbatean neskaren laguntzaile joateko, tangoa bere zaletasunen artekoa ez bazen ere.
|
|
|
Benidormeko apaiz mari sukalde honekin zer egin
|
handirik
ez daukagunez, Bedaiopekoren batekin errazagoa izango zaigula iruditu zaidak epeena aurreratzea edo Magdalenarekin hitzalditxo bat izan eta gaur egun birjintasunarenak garrantzi gutxiko kontua dela konbentzitzea. Han bertan errazagoa izango duk horrelako zerbait bilatzea hemendik telefonoz eta modu txarrean saiatuta baino.
|
|
|
Raimundo ihesari eman zitzaioan baina okerreko bidea hartuz, ibaira salto egitea besterik otu ez zitzaiolako, etsipen hartan. Eskerrak ur
|
handirik
ez zetorren, bestela bertan geldituko zelako, kutsadurak eta igeri egiten jakin ezak itota. Orduan ez zegoan oraingo sakelako telefonorik edo gualkitalkirik baina ziztuan inguratu zuan aguazila inspekziotik, baten batek abisua pasatuta, Raimundo soka batetik helduta ibaitik atera eta kalabozora eramatera.
|
|
|
Argazkiak ateratzeko trebetasun
|
handirik
ez neukala jakinarazi nion. Nahi bazuen, ni baino argazkigile hobea aurkituko nuela esan nion.
|
|
|
Kongresuaren kontuari etorkizun
|
handirik
ez niola ikusten adierazi nion, Juana Marirengan konfiantza handia nuelako. Gehienez ere, antzokia libre uzteko eragozpenik ez zuela jarriko baina, Satisekesaten zuen bezala, Bedaiopen sekula egindako lehenengo kongresua izango zela eta horrelako tratamendurik onartzea ez nuela espero, erakundearen sinesgarritasuna auzitan jarriko lukeelako mamirik gabeko tontakeriez hitz egiteko elkartzen den koadrila bati halako errekonozimendurik ematea.
|
|
|
Ez dira gutxi Elizan bertan ere dauden tirabirak, edo aurrerakoiak direla edo atzerakoiak; eskuinekoak edo ezkerrekoak; apaizekin ados daudenak edo beren burujabetasuna nahi dutenak. Segur aski, esan daiteke Elizak duen erronkarik handienetako bat,
|
handiena
ez bada, hau dela: nola ezkondu batetik ezinbestekoa den batasuna eta bestetik elizak munduko hainbat leku eta egoera ezberdinetan eskatzen duen burujabetasuna.
|
|
|
Euskal Herriak izan dituen seme alaben artean, Loiolako Ignazio donea da handienetakoa,
|
handiena
ez bada. Gaur egun ere, mundu osoko jesuiten artean bereziki, harritzekoa da nola goraipatzen diren bere nortasuna, adimena, jakinduria, indarra eta gizatasuna.
|
|
|
Gasteiz, Bilbo, Eibar eta Durangon martxan jarri dituen irrati berriekin. Bertsolaritzan, Antonio Zavala() izan da handienetakoa,
|
handiena
ez bada bertsolaritza munduari egindako ekarpenen bidez, bestela galtzeko zorian zeuden bertso paperen, nahiz bat bateko bertsoen testigantza ugari bildu eta gero Auspoa sailean argitaratuz.
|
|
|
Kontua da, Madrilera heltzean, eta Ministerioan sartu baino lehen, Juan Miguel Bilbao Ogasun sailburuordeari esan niola: " Etxeko lan guztiak eginda sartu behar dugu hor barrura, baita fisiologikoak ere, eta torlojuz lotu mahaiari, akordioa lortu arte
|
handik
ez altxatzeko. Baita gau osoa eman behar badugu ere!
|
|
|
Bazen tesi bat, ordurako 20 bat urte zituena, esaten zuena alderdi abertzaleek emaitza onak lor zitzaketela baldin eta parte hartzea oso
|
handia
ez bazen. Uste haren arabera parte hartzea zen gakoa, giltzarria.
|
|
|
Uste haren arabera parte hartzea zen gakoa, giltzarria. Parte hartze
|
handiak
ez zien inolako mesederik egiten abertzaleei.
|
|
|
Gure artean ere bazen jendea 2001eko maiatzaren 13ko emaitzetan konfiantza
|
handiegirik
ez zuena. Baina emaitza hain izan zen ona, geuretzat ere ustekabe atsegina izan zela.
|
|
|
" Jaime Mayor Oreja berandu iristen da beti", esaten zigun Egibarrek Aurrekontuen Plenoa prestatzen ari ginela. " Berandu iristen da, Eusko Legebiltzarrari begirune
|
handirik
ez diolako, baina baita Madrilen bizi delako ere. Erne bagabiltza, ikusiko dugu bihar zer gertatzen den".
|
|
|
Egur hondar eta adar idorrekin egiten zen, beraz, galar ikatza, lurrean zuloa eginda, eta badirudi kalitate eta erabilera jakina zuela, burdinola
|
handitan
ez baina, aroztegi txikitan erabiltzen baitzen batik bat. Goizuetan arrunt ezagunak dira oraindik Alargoitza ahoz, edo Galarvacoiçaga testu zaharretan, eta Galartzuri ahoz eta lehengo eskuidatzi zaharretan Galarcegui izeneko lekuak, Berazguren auzoan.
|
|
|
Ni ere kolore eta lumero sorginduz zerbait aditua nauzu, deus
|
handirik
ez bada ere. Eta liburu honetan bertan ikus dezakezu zenbat bider ageri den" estado" hitza, baina beste adibide bat gehiago ipini nahi dizut hementxe bertan eskura.
|
|
|
zein etxengatik?... " Pena
|
aundirik
ez die emango ni emendikan yoatiak./ Negarra franko egingo dute aurrak eta emaztiak". Nik ori hola entzuten nian, baño geroztik beste zera batzuk entzun dizkiat" nire emazte tristiak" eta...
|
|
|
Pena
|
aundirik
ez baitu utziko/ ni emendikan joatiak...
|
|
|
Denok edaten dugu uste zientifikoen iturritik. Hala, denok daukagu munduaren gaineko irudi zientifiko bat, xehetasun
|
handikoa
ez bada ere.
|
|
2011
|
|
|
–Eszena bat... , esan zuen amak ahots apalez, eta sorbaldak jaso zituen, hain ugariak izan zirenez, ahuntzaren gauerdiko eztulak baino garrantzi
|
handiagoa
ez zutela adieraziz bezala.
|
|
|
Hurbildu nintzaionean, nirekin zerikusi
|
handirik
ez balu bezala begiratu zidan, ia arerio baten aurrean balego baino atezuago. Altzairuarenaren antzeko hoztasun gupidagabe batez.
|
|
|
Nora hoa?, botatzen dit Neskak kemen handiz, ia zakar. Ez da galdera bat,
|
handik
ez mugitzeko agindua baizik. Ordurako, barregarri nago ni, oin bat autotik kanpoan dudala, baina artean eserita.
|
|
|
Bost urte egin zituen Londresen korrespontsal, eta huraxe izan zuela bere boladarik onena. Lan
|
handirik
ez, eta denbora libre asko. Dirua sobratzen ez bazitzaion ere, korrespontsal batek ugariak izaten dituela diru poxin batzuk egiteko egokierak, horretarako esklusibotasuna bezalako obligazioak hanka artetik pasatu behar badira ere.
|
|
|
Hiriaren erdi erdian zegoen etxea. Kanpotik begiratuta, handia ematen zuen, baina behin barruan nengoela,
|
handia
ez, ikaragarria zela konturatu nintzen. Patio zabal bat zegoen etxaldearen erdian eta hara ematen zuten etxeko leihoek.
|
|
|
Hornitzaile" ofizial" ei erosi beharrean, bertze aldekoei erosten ziela eta salaketa agertzen da. Baina, eta salaketa honen arabera, kontrabandistarik
|
handiena
ez zen etxeko nagusia, bere emazte Josefa Antonia Echenagusia baizik. Lehendik ere kontrabandoarekin harrapatutako emakumea zen Josefa Antonia (A).
|
|
|
Azken finean bost hilabetean aurkitutakoa besterik ez da. Kilotan ere karga
|
handirik
ez dago eta zenbakietan, sei mukizapi, hiru zapel, gerriko bat, espartin parea... guztira, egiten zen kontrabandoa kontuan harturik, eta kontrabandisten onerako, gutxi da.
|
|
|
Hasieran Segre ibaiko frentera bidali gintuzten, Pirinioetatik Ebrori iristen zaion ibaiadarrera, Francoren soldaduak hara erakartzeko asmotan. Lehenengo erasoan Segre ibaia zeharkatu eta hainbat kilometro egin genituen aurrera, eta lortu genuen Lleidatik Balaguerrerako errepidea moztea, baina gaizki atera zen,
|
handik
ez oso urruti gure bi batailoi tiroka hasi baitziren ezkerreko ibai ertzetik, Segre ibaia zeharkatu gabe, eta etsaia jakinaren gainean jarri zuten. Ibaia pasa genuen tropek poliki
|
|
|
Eguraldia egiten bazuen ardiek belar pixka bat izango zuten, baina txarra egiten bazuen errekara joango ginen denak. Ateratzen nituenean mendi aldera bidaltzen nituen zerbait jan zezaten, baina gainean egon behar zen, gauza
|
handirik
ez baitzegoen eta edozein lekutara egiten zuten salto. Oraindik banuen belar pizar bat eta engainatzeko adina jartzen nien.
|
|
|
Han zeuden gehienak eta Areso aldera eraman nituen, han ez baitzegoen landaketarik. Zortzietarako etxean nengoen, eta jateko gauza
|
handirik
ez nuenez, herrira joan nintzen erosketak egitera. Gehienetan aitak ekartzen zidan, baina egun haietan lanpetua zebilen.
|
|
|
Baina guardiek laster jarri ninduten berriro belauniko Manzanasek garrasika edozein lekutan ostikoak jotzen zizkidan bitartean. Dena kontatzen ez banion
|
handik
ez nintzela bizirik aterako esaten zidan. Tarteka erori egiten nintzen eta zapaldu egiten ninduen hartxintxarrak nire azala urratzeko.
|
|
|
Donostiara joan zirenean ni ohean sartu nintzen eta jaiki nintzenean denak sukaldean zeuden, hotz ikaragarria egiten zuen eta. Amona Manuelak afaltzeko oso babarrun gozoak prestatu zizkigun, baita taloak esnearekin ere; baina kexatu egiten zen, orduan baino miseria
|
handiagorik
ez zuelako sekulan ezagutu. Irin bila ere gauez joan behar izaten zuten mandoarekin Lesakara, egunez joaten baziren irina bidean kentzen baitzieten.
|
|
|
Erran dezadan, horrela, sekretu ttipi bat bezala, gu esposatu ginelarik, 68an, eztei bidaia Zuberoara egin genuela. Zuberoan eman genituen hamar egun. Beraz, Iparraldea niretzat beti da lurralde maitatu bat, eta beti da, lurra bera, oso polita, izakiaren neurrira egina, ez
|
handiegia
ez ttipiegia. Eta gero, egoitzak, etxeak, arkitektura, urbanistika bat badago.
|
|
|
Eta hori gehiagotan ere aipatu nahi izan dut, eta kantuetan oso zaila da aipatzea, baina izugarrizko gorrotoa diot heriotzaren exaltazioari berezko balore bezala. Heriotza ez da exaltatu behar, heriotza da halabeharrezko zerbait, eta, Borgesek esaten zuen bezala, denok hilko gara, bere garaian etorriko zaigu heriotza, eta mendekurik handiena, eta uste dut ideia hori oso inteligentea dela, mendekurik
|
handiena
ez al da ahaztea. Ze guk, mendekuz, kastigatu nahiko genituzkeen horiek heriotzarekin, bizitzak berak hilko ditu, hilko dira, kondenatuak daude hiltzera, egon lasai, andaluzek esaten duten bezala:
|
|
|
Horixe, eta jendearen duintasun handia eta duintasun apala, denak izan daitezela errespetatuak. Eta aldarrikapen
|
handiegirik
ez dezatela egin.
|
|
|
Nolanahi delarik, egun, gaixorik
|
handiena
ez dago testugintza kritikoan eta honen larritasunean. Ordena hegemonikoaren aldeko testugintzan dago, dela ekoizpen akademikoa edo politikoa, dela herritarron eguneroko sentipen eta usteak?:
|
|
2012
|
|
|
Beste egoera batean barrea eragin zezakeen ekonomatokoen jokabideak, eta horrela eragiten zien ekonomatokoei berei orduko hartan, batik bat erosle bitxi haiek jartzen zituzten aurpegierak ikusita; jokabide hark presoei, ordea, bestelakoak eragiten zizkien. Zaindarien jokabidea zen modukoa izanik ere hari jaramon
|
handiegirik
ez egiten saiatuz gero, halako erosketak egin ondorengo uneak izaten ziren presondegiko bizimodu lanbrotsu eta harrikara hura ukitu ezberdinaz pixka bat gozatzeko egokierak eskaintzen zituztenak.
|
|
|
Margaritak duda egin zuen ea
|
handiegia
ez ote zen izan semeak pianoa ikasiko zuela-eta piztu zitzaion ilusioa; horregatik, beharbada, gehiegi eskatzen ari ez ote zitzaion. Onartzen ez ziona zen lotsagabekeriazkoa ematen zuen jarrera hura, lehenago ere noizbehinka ustez antzeman ziona, berarekin baino gehiago beste batzuekin betiere.
|
|
|
Gozoa zen erdi ilunpetako giro fresko hura. Eskertu egin zuen ostalariak ere hitz egiteko gogo
|
handirik
ez izatea: bakar bakarrik laga zuen, lapikoa sutan zeukalako sukaldean.
|