|
2012
|
|
|
Batzar horrek, konstituzio egile izaera izan zuen, bertan
|
Espainiako
konstituzio berria eztabaidatzeko eta onartzeko bildu baitziren. Lehendabizi, Euskal herrialdeetako biztanleen izenean eta bertako merkataritza korporazioen aginduz, erresumako batzar orokor batean parte hartzen zuten.
|
|
|
B) Nafarroako Luis Gainza eta Miguel Escudero ordezkariek, lege zaharreko ildo beretik abiatuz aldaketak egiteko asmoz erresumaren jarraipena eskatzen dute. Aipatutako ordezkariek, Nafarroak indarrean zuen Konstituzioa eta
|
Espainiako
Konstituzio berria izango zena pareko ezartzen zituzten: Se conserve a Navarra su Constitución particular.
|
|
|
Horrezaz gainera, Gipuzkoako foru erakundetzea zehatz mehatz aztertu eta ezagutzen zuen. Azterketa juridiko zehatza aurkeztu zuen eta
|
Espainiako
konstituzio berriaren proiektua eta Gipuzkoako ohiko konstituzioaren erkatze zehatza egin zuen. Gipuzkoako konstituzio juridiko politikoa iraganean iraun izanak legezko legitimitatea hartzen zuen.
|
|
|
Bere ikuspegian, Gipuzkoa Espainiako erresumaren baitan zegoen, baina erresumaren ikuspegi konposatua zuenez gero, Erresumako herrialde edo" gorputz" itsatsia balitz bezala aurreikusten zuen.
|
Espainiarako
konstituzio berriaren 60 artikulua 9 tituluaren arabera, Gipuzkoan aplikatzerik ez zegoen, hau da, en la parte de conceder lugar y voto en las Cortes a Guipúzcoa como a provincia. Gipuzkoa burujabea zenez gero, Gaztelako gobernuan ez zuen parte hartzerik (63 artikulua).
|
|
|
Ondoren, 1837an, konstituzio politiko berria onartu zen. Foru Aldundiek
|
Espainiako
konstituzio berria zin egitean, Foru Konstituzioaren legedia ere zin egiteko unean salbatu nahi zutela adierazten zuten, eta hori, Espainiako agintarien gustuko ez zenez gero, sarritan eztabaida iturri bihurtu zen.
|
|
2014
|
|
|
Foruak berrezartzea eskatu zuen Bergarako alkateen mugimendua izan zen 1976an ahalegin horien azken adibidea. Foruek edo eskubide historikoek pisu garrantzitsua izan zuten 1978an
|
Espainiako
konstituzio berria eztabaidatu zenean, eta nolabait onesteak oinarri juridikoa eman zien hurrengo urtean Araba, Gipuzkoa eta Bizkaia elkartuko zituen autonomia estatutuan azaltzen ziren hainbat eskumeni, ogasun autonomiari bereziki. Nafarroako kasuan, 1982an Foru Hobekuntzaren Legea eztabaidatu zenean, hango ordezkariak iragan historikoari lotu zitzaizkion prozedura konstituzionalei uko eginda onar zedin egitura politikoen berrikuntza.
|
|
2017
|
|
|
|
Espainiako
Konstituzio berria idatzi zenean(), foru sistema politiko hori primitibotzat jo zuten (Errentería, 1985), irrazionaltzat (Pelayo, 1991) eta modernitatearekin bateraezintzat (Pujol, Kataluniako Presidente ohia, Herrero de Miñón, 1998: 120), eta, beraz, nahitaez porrot egingo zuen sistematzat.
|
|
2018
|
|
|
Halaber, Nafarroa Garaia, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa elkartzearen aldeko mugimendu politikoa eta soziala zabalduta zegoen. Lizarra izan zen euskal estatutu proiektu baten alde bozkatu zuen lehen herria, 1931ko apirilaren 20an,
|
Espainiako
Konstituzio berria oraino onartu gabe zegoela. Estatutu hura Eusko Ikaskuntzaren adierazpen batetik abiatu zen, Euskal Herri penintsularreko lau herrialdeen arteko autonomiaren alde.
|
|
2019
|
|
|
1937an eta 38an, gerragatik; eta, ondoren, 1978ko istiluen ondorioz. Franco hil berritan eta
|
Espainiako
Konstituzio berriari buruzko eztabaida betean, indarkeria giroa eta tentsio politikoa nabarmenak ziren, besteak beste, Nafarroa eta Hego Euskal Herriko gainerako lurraldeak bi autonomia erkidegotan bereizteko erabakiak kuestionamendu eta oposizio handia eragiten zuelako?; trantsizio politikoan sartuta egon arren, Espainiako indar armatuak lehengoak ziren oraindik, eta gogor erreprimitzen zituzten... Iruñean bertan, 1977ko amnistiaren aldeko astean, bi pertsona hil zituzten protestetan; handik sei hilabetera, berriz, ETAk Joaquin Imaz hil zuen, Iruñeko Polizia Armatuko3 burua.
|
|
2022
|
|
|
1978ko abenduaren seiko referendumean
|
Espainiako
Konstituzio berria onartua da. Baskongadetan oso bozemaile guti bozkatzera joan da.
|