|
2000
|
|
|
Frankismo osoa zegoen ados,
|
Espainia
Berriak hizkuntza ofizial bakarra beharzuela, eta berori ezarri egin behar zela esatean (II. Errepublikak egindakoa ezabatuz); baina horretarako metodo, erritmo eta prozeduretan ez ziren guztiak irizpide berekoak.Irekitxoenak ez zeuden konforme lehendik, inolako gatazkarik gabe, indarrean zeudenerabilpen ohitura eta jokamoldeak beste gabe mozteko.
|
|
2002
|
|
|
Besteak beste, Italiako Luciano Federicok «Loko Tidiano» eskainiko du eta Danimarkako Gert Pedersen umoregileak lehenengo bisita egingo du Espainian.
|
Espainiatik
berriz, Euroescena eta Producciones Teatrales Contemporaneas de Madrid bezalako taldeak izango dira Eibarren taula gainean. Egitarau mamitsu honez gain, antzerki unibertsitarioa eta antzerkiari eta zinemari eskainitako jardunaldiak izango dira.
|
|
|
«Ez dugu zentimorik ordainduko» «Batez ere, harrituta gaudela esan nahi dut. Boliden,
|
Espainian
berria gertatu zenetik hiru egunera, oraindik ez du jaso bere gobernuaren iragarkirik edo jakinarazpenik». Enpresako komunikazio zuzendariak azaldu zuen zure enpresak ez duela pentsatzen «isun zentimo bakar bat» ordaintzea, eta gogorarazi zuen Espainiako auzitegi batek bere garaian erabaki zuela Bolendenek ez zuela errurik izan baltsaren hausturaren ondorioz:
|
|
2003
|
|
|
Ez dakit
|
Espainiako
berri erantzun dio Damianek, hori haiek jakinen dute. Baina hala nahi baduzu, erakutsiko dizut.
|
|
|
–Bakoitzari leporatzen zaion akusazioaren ostean zera diote:
|
Espainia
Berrira egokitu ezinekoak. Horra Mallonaren fusilamenduaren arrazoia.
|
|
|
–Ohartuko zara izkribuaren azken aldera dakarrena; banan banan aipatu diren denak dira guztiz arriskutsuak –berriro errezo moduan hasi nintzen– eta
|
Espainia
Berrira egokitu ezinekoak, erabat.
|
|
|
–Horren ostean –nire errezo modukoarekin segituz ekin nion– afiliazioa nazionalista edo ezkertiarra izanik ere, euren jarreren zabaltzaile hain sutsuak ez diren batzuen izenak datoz,
|
Espainia
Berrira egokitu ahal zirenen izenak dira. Begiratu ondo!
|
|
2004
|
|
|
–SSei buruzko erreportajea egiten ari naiz nire aldizkarirako –azaldu zien bere aleman mordoiloan–
|
Espainia
berria gure adiskide alemaniarrak ezagutzeko gose da. Eta, nire ustez, zuok, SSetako gizonok zarete Alemaniako gazteriaren adierazgarririk hoberena.
|
|
2005
|
|
|
Cánovas del Castillo politikariak errestaurazio borbonikoa prestatu eta indar tu zuen 1874 urteaz geroztik 1898 arte, Espainiako erakundetze politiko nagu sia antolatu zuen, non karlista tradizionalistak, alde batetik, eta errepublika noak, bestetik, sistematik at gelditzen ziren. Cánovas del Castillok 1886an Historia general de
|
España
berri bat idazteko taldea sortu zuen eta Espainiako Historiazko erret akademia proiektu historiografiko berriaren abiapuntu nagusi ere bihurtu zen, azken batean, Cánovasek asmatu zuen sistema konsti tuzional berria legitimazio historiko politikoan sartzeko.
|
|
|
Servida la suscripcion[...]» gisako mezuak agertzen dira.
|
Espainiakoek
berriz, ez dirudite harpidetza eskariei egindako erantzunak: «Valle de Santa Lucia?
|
|
2006
|
|
|
Y si un vasco fundó la Compañía de Jesús, contribuyamos nosotros, su casta, a fundar la Compañía del Hombre" 288 Euskaldunaren eginkizuna mundu berria eraikitzea da (ez da esaten:
|
Espainia
berria eraikitzea – hemen inor ez da nazionalista espainola); mundu berria eraikiz, euskalduna bera ere berri berria sortuko da. " Y así acabará de surgir de su larga prehistoria [euskaldunak, berak bakarrik, historiarik ez du; historian sartzeko, inoren historian barrena sartu behar dizu] el vasco universal289, el ultra vasco si queréis, que aquí, sobre todo, se elabora.
|
|
|
Franco-ren"
|
Espainia
berriak" izpiritu espainol jatorraren berpizkunde bezala presentatu du bere burua: Don Pelaio eta Errege Katolikoena, Inperioarena, hots, aldare eta ezpatarena.
|
|
|
Pentsamendura mugatuz, hura mundu ikuskera berriaren profeta bezala Giménez Caballero k goiz asko aurkeztu ahal izan du. Hau da," Zeitgeist" berri edo"
|
Espainia
berria" ren, eta hala Volksgeistaren ideia falangistaren –guri gai hori bakarrik interesatzen baitzaigu– espresio bezala. Puntuotan laburbildu du Giménez Caballero k (1932an jada) Ortega-ren ekarpena" Espainia berriaren" izpirituari:
|
|
|
Hau da," Zeitgeist" berri edo" Espainia berria" ren, eta hala Volksgeistaren ideia falangistaren –guri gai hori bakarrik interesatzen baitzaigu– espresio bezala. Puntuotan laburbildu du Giménez Caballero k (1932an jada) Ortega-ren ekarpena"
|
Espainia
berriaren" izpirituari:
|
|
|
Pentsamendua oso gutxi berrukituz, J. Juaristi liberalak, ETAtik, Euskadiko Ezkerratik, PSOEtik, PPraino xuxen xuxen paseatu ahal izan du, beti triunfalki. Mario Onaindia, bera ere zerbait paseatua eta PSOEko liberala ordurako,
|
Espainia
berri horren imajinariorako historian figura gailen baten bila irten, eta ez da kasualitatez Pi i Margall eta Errepublikaren batekin topatu, ezpada monarka batekin eta absolutista bera: Karlos III.a despota ilustratua, Inperioko zoko guztietan hizkuntza bakarra inposatzen inoiz egon den tematuena.
|
|
|
Horrek esplikatzen du sektore guztietatik etengabeko desmarkajeak, ñabardurak eta barne borrokak gertatzea. Baina, finean, Francisco Francok dekretatu zuen guztiak zirela berdin arriskutsuak
|
Espainia
berriarentzat eta, ondorioz, neurri batean edo bestean elkarrengana bildu ziren antifrankismoan eta demokrazia berrezartzeko Trantsizio Politikoan. Eta, gure arazoarentzat garrantzitsuagoa dena, elkarrengana bildu ziren Autonomien Estatua sortu eta kudeatzeko, bai orain dela hogeita bost urte, bai azken bi urteotan abiatzen ari den estatutuen berregokitze fase berrian.
|
|
2008
|
|
|
Borboien abdikazioak buru politikorik gabe utzi zuen Inperioa. Eta penintsulan bezala,
|
Espainia
Berriko Erregeorderrian ere gobernu berria ezartzeko eskubidea zuten; preso zegoen erregeari obeditzen jarraitzeak ez zuen zentzurik. Iturrigaray Espainiarekiko loturak eteteko prest agertu zen.
|
|
|
Zezenketak, zarzuela, flamenkoa, hegoalde eta mediterranio aldeko herri eta kultura «orientalak» (napolitanoak, andaluzak, beduinoak) ziren bada Unamunoren kontraereduak, Azkuerenak bezalatsu. Baina batak
|
Espainia
berri eta europeista batean zuen gogoa jarrita (euskal inperialismoa bezalako xelebrekeriak planteatuz) eta besteak Euskal Herri europeista batean, espainiar eredu «orientaletik» aldenduz. Espainiar erregenerazionista eta intelektual guztiak ez ziren Unamuno bezain erradikalak Errestaurazioko ereduen kontra.
|
|
|
Hala, presoaren eta haren emazte Irati Aranzabalen ondasunak ikertzeko eskatu du Gordillok, presoak «zorra» saihestu nahi duelakoan.
|
Espainiako
berri agentziek El Mundo egunkariak argitaratutakoari jarraituz, Aranzabalek erosi zion presoaren arrebari, Altamira de Juanari, haren amak ondare gisa utzi zion etxea. Informazio horren arabera, Iñaki de Juanak ez luke ondare moduan etxebizitza horren parterik izango.
|
|
|
Acapulcora heltzean azoka ospetsua egiten zen, eta bertan
|
Espainia
Berriko eta Peruko erregeordetzako merkatari gehienak biltzen ziren. Hainbat astetan ikaragarrizko jarduera ekonomikoa izaten zen, dirutza handiak eskualdatzen ziren, eta merkantzia asko erosten ziren.
|
|
|
Legazpik urtebete baino ez zuen egin kargu horretan, 1528an
|
Espainia
Berrirako (gaur egungo Mexiko) bidea hartu baitzuen. Han, Isabel Garcesekin ezkondu zen eta bederatzi seme alaba hazi zituzten.
|
|
|
Mexikon egin zituen 36 urteetan ondasun itzelak bildu zituen, eta kargu ugari bete: 1528 eta 1551 bitartean, Monetaren Etxeko arduradun izan zen; 1551n,
|
Espainia
Berriko eskribau nagusi, eta 1559an, Mexiko hiriko alkate nagusi bilakatu zen. Legazpiren etxea Mexiko hiriko nagusietakoa zen, eta hara usu joaten ziren Europatik Amerikara lurralde berrian aberastasun bila joandako lagun europarrak.
|
|
|
Hala, 1559an, Mexiko eta Moluka uharteen arteko bidea arakatu eta Filipinetatik Amerikara itzulerako bidea aurkitzeko, Filipe II.ak espedizio bat agindu zuen. Horretarako, gutun bana bidali zien
|
Espainia
Berriko erregeorde Luis Velascori eta ordurako Mexikon bizi zen Andres Urdaneta ordiziarrari. Urdanetari ez zion grazia handirik egin proposamenak, eta Velascok jakinarazi behar izan zion erregeak berak baimena ematen ziola nahi zuen pertsona izendatzeko espedizioaren buruzagi militar gorena.
|
|
|
Beranduenera ere hilaren 22rako aterako du Espainiako Auzitegi Goreneko 61 Sala bereziak EHAKri eta EAE ANVri buruzko erabakia,
|
Espainiako
berri agentziek auzitegiko iturriak aipatuz jakitera eman dutenez. Auzitegiko 16 magistratuak hilaren 11n ziren deliberatzen hastekoak, baina aurreikusitakoa baino sei egun beranduago hasiko dira.
|
|
|
PPko zuzendaritzak Nafarroako PP birsortzeko ardura eman zionetik Palaciosek egiten dituen lehenengo adierazpenak dira horiek.
|
Espainiako
berri agentzia bati esan dionez, «buru belarri» dabil Mariano Raxoik agindu dion betebeharra «ahalik eta hobekien» bete nahian. «Ardura bat dudanean, amaitu arte aritzen naiz horretan».
|
|
|
Ustezko bi etakide atxilotu ditu Jendarmeriak, Frantzia hegoaldean.
|
Espainiako
berri agentzien arabera, Ugaitz Astiz Arangua eta Joseba Mikel Olza dira atxilotuak. Michele Alliot Marie Frantziako Barne ministroaren arabera, atxilotuetako bat behintzat ETAren «komando militar bateko kidea» da.
|
|
|
Bizikletan zihozela zabaldu dute, eta ohiko kontrol batean atxilotu zituztela.
|
Espainiako
berri agentziek ikerketa iturriei erreferentzia eginez zabaldu dutenez bi ustezko etakideak polizia kontrola ikusi zutenean norabidez aldatu zuten, ihes egiten saiatuz. Poliziak geldiarazi eta identifikatzeko esan zien.
|
|
|
Donostia komandoarekin nahastuta bi lagunak atxilotzen saiatu zen Polizia iazko martxoan,
|
Espainiako
berri agentzien arabera. Bien etxeak ere miatu zituztela diote.
|
|
2009
|
|
|
|
Espainiaren
berri ematen duen webgunea aldatu du Britainia Handiko Atzerri Ministerioak, azken bi atentatuen berri emateko: Gaurkoa Calvian eta asteazkenekoa Burgosen.
|
|
|
Estibaliz Pereira coruñarra da Miss
|
España
berria
|
|
|
Nola sufrituko du, kulturarik ez badu? Eta nola jaso
|
Espainia
berri bat kulturarik gabeko jende horrekin? –No hay sobre el alma de España un sueño/ de perfecciones; no hay un empeño/ ni de finura ni de grandeza./ ¡ No hay sino indocta naturaleza!?.
|
|
|
Landak ez du sortzen kulturarik, eta kulturarik gabe ez da egiten historiarik. Ba al dago Espainia abailduan hiririk kultura berri bat, eta horrekin
|
Espainia
berri bat jasotzeko gai denik. Bai, badago bat, eta Bilbo da hori:
|
|
|
Hots, batasun naturalaren gainetik batasun kulturala Pirinioei jaunen gaztelar erromantzeak ematen die (herriaren hizkuntzak ez dira kultur hizkuntzak, ez dute herri bat kulturalki batzen); eta, beste misterio bategatik, ez frantsesak, okzitanoak, katalanak, galegoak, horiek bederen erromantzeak diren arren. Berak Espainiarekin horrela baturiko Pirinioei, orain
|
Espainia
berria berriro batu eta jasotzera dei egiten die poeta profetak: –¡ Haced la Unión de las tierras, celta, castellana, provenzal y eusquelduna/(?) ¡ Sígueme, Pirineo!
|
|
|
(Los navíos, 23, 30). Eskualde sintetiko honek prestatuko du bidea etorkizuneko
|
Espainia
berrirako.
|
|
|
Gosealdi ta nekeakta barau egun luzeakguk baditugu paseak(...) Gorputzari on egiten nunbaitgailur hontako haizeaknola bait garen gazteaksano dauzkagu hesteakez egon arren beteakIñaki Eizmendi, Basarri (1941) 3Ez zebilen oker Joxe Mari Lopetegi Irungo bertsolaria. Azken batean, Langile Batailoien arautegian ere oso argi gelditzen da bortxazko lanen helburuetako bat, hauda, langileei ulertaraztea zein zen haien betebeharra
|
Espainia
berrian: obeditzea, hainzuzen ere, aberatsen oinpean egotea, euskal kulturan hain ahaztua egon den JoxeMari Lopetegi bertsolariaren esanetan4 Beste bertsolari ezagunago batek, Basarrik, bertsoetan islatu zuen nola jarri ziren praktikan arau horiek, Aiako HarrietanLesaka eta Oiartzun arteko errepidea irekitzen zuelarik, bitartean.
|
|
|
Zaramazulo elkartea Gasteizko hainbat elkarteren bilgunea da.
|
Espainiako
berri agentziek, polizia iturriak aipatuz, D3M hautesle plataformarekin lotu dute polizia operazioa. , propaganda eta dokumentazioa atzeman dutela esan dute.
|
|
|
Barne Segurtasunari buruzko adierazpenaren bidez, bi estatuek terrorismoaren aurkako borrokan elkarlana sustatu eta indartzeko konpromisoa hartu dutela diote bi agintariek.
|
Espainiako
berri agentziek zabaldutako informazioaren arabera, batzorde bat osatuko dute bi estatuetako segurtasun indarrek, barne segurtasunaren plangintza eta koordinazioa garatzeko. Urtean bi aldiz bilduko dira Espainiako eta Frantziako segurtasun indarretako zuzendariak, terrorismoaren aurkako elkarlana garatu eta informazioa partekatzeko.
|
|
|
|
Espainiako
berri agentziek polizia operazioko iturriak aipatuz zabaldu dute, atxilotu zituztenean ustezko bi etakideek ez zutela armarik soinean. Bi etxebizitza miatu eta dokumentazio faltsua eta material informatikoa aurkitu zutela jakinarazi dute berri agentziek.
|
|
|
Horrenbestez, aukera guztiak agortu dituzte Giza Eskubideen Auzitegiak legezko jo ditzaten.
|
Espainiako
berri agentziek eman dute berria; Auzitegiaren webgunean ez baitute erabakia jakinarazi, eta defentsako abokatuek ere ez dute jaso.
|
|
|
Nazioaren baketzea. Espainiako nazioarena? lortu behar zen kosta ala kosta, eta hura iraunaraziko zuen joera politikoko mito moderno bat eraiki. Trantsizioa?, iraganaren berrinterpretazioari bide emango zion gertaera historiko gisa finkatua, denbora presentean
|
Espainia
berria proiektatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Bakar bat ere ez. Aitzitik, badira
|
Espainiari buruzko
berriak, eta guztiak ere garrantzirik gabeak. Eta, era berean, ikusi dut Avui rentzat Espainiako Gobernua gobernu zentrala dela, eta Kataluniako Polizia, berriz, Polizia autonomikoa.
|
|
|
Horrela eta sorlekuko nazionalitate egoskorren gobernu deszentralizatuaren bidez bizi ahal izango da Espainia munduko mailan. Zer
|
Espainia
berri da gaur moroa odoletan itoko duena, lau mendetan eliza zahar bat besterik eman ez dion arren, eta bihar odoletan ito nahi izango duena, baina kasu honetan alferrik, Kubako asmo eta kultura hobeak. Espainolak Ejertzitoaren arrantxotik eta kolonietako merkegaietatik bizi ahal diren artean, ez da Espainian naziorik izango.
|
|
|
Haren dezepzioa, ondorengo diru erraz eta ustelkeriak... Historia ofizialaren intrahistoria bezala, zorrotz deskribatu ditu
|
Espainia
berriaren jende eta porrotak.
|
|
2011
|
|
|
Atzean, kalapita ederrean ziharduten nagusiek: . Ez ahaztu barku horien beharra duela
|
Espainia
berriak?, aditu nion Sasnarri. Komisarioarena egiteari uzteko eskatu zion Beitiak:
|
|
|
–Ez dakit
|
Espainiako
berri, baina Euskal Herriko alderdi batzuetan, behintzat, horrela jokatzen dugu.
|
|
2012
|
|
|
demokratok bat egin behar dugula ETAren amaiera lortzeko, eta ezin dugula ETArentzat porrot poliziala izan dena mundu horren garaipen politikoa bihurtu». «Jainkoaren izenean, nola emango diot ba nik dimentsio politikoa ETAri», esan du
|
Espainiako
berri agentzi bati eginiko adierazpenetan. Fernandez Diazek, gainera, berretsi egin du Espainiako Gobernuak ez duela ETArekin inoiz negoziatuko.
|
|
|
Juan Mari Mujika Dorronsoro ataundarra Espainiaratzeko euroagindua onartu du Paueko Auzitegiak. Frantziako iturri juridikoek Efe
|
Espainiako
berri agentziari jakinarazi diotenez, erabakia ostiralean hartu zuen Paueko instrukzio ganberak, gaurko zegoen iragarrita?, eta agindu du Espainiaratze prozesua gauzatu bitartean espetxean edukitzeko. Espainiaratze prozesua aste batzuk edo hilabete batzuk luza daiteke, defentsak helegitea aurkeztuko balu.
|
|
|
2010ean lehenengoz presidente izendatu zutenetik helburu horrekin aritu dela defendatu du, baina Madrilek itun fiskalari ezezkoa eman zionean, ezinezkotzat jo zuela Espainiarekin adostutako ezein burujabetza eredu: «Europarako, Espainia demokratikoago bat eraikitzen lagundu dugu, pentsatuaz
|
Espainia
berri horrek gehiago errespetatuko zuela Katalunia. Oker geunden».
|
|
|
Tolesik gabe esan nion saldukeriaren bat egin edo tratu txarra emango zidaten beldur nintzela, nire bizia haien eskuetan uztean; esker ona ez baita izaten gizakiaren berezko bertutea; gizonek ez baitute jarrera egokitzen jaso dituzten mesedeen arabera, espero dituzten abantailen arabera baizik. Esan nion gogorra izango zela niretzat ni haien askatasunaren bidea izatea, eta gero haiek ni preso hartu eta
|
Espainia
Berrira, ingelesak hiltzen zituzten lekura, eramatea, edozein zela ere hara joateko premia edo arrazoia; eta nahiago nuela basatien eskuetan geratu eta haiek bizirik irenstea, apaizen atzapar esker gaiztokoetan erori eta Inkisiziora eramana izatea baino. Erantsi nion, dena den ziur nengoela, denak han bilduz gero, horrenbeste esku izanda, denak handik ateratzeko moduko itsasontzia eraiki genezakeela, bai Brasilera joateko, hegoalderantz abiatuta, edo uharteetara edo espainiar itsasertzera, iparralderantz joaten baginen; baina aldiz, ordainetan, nik armak beren eskuetan jarri ondoren, indarrez beren herritarren aurrera eramaten baninduten, gaizki ordainduko zidaketela nik egindako mesedea, eta nire egoera lehenagokoa baino okerragoa izango litzatekeela.
|
|
|
Hiru hedabideek AEBko politika albiste kopuru berdintsua plazaratu zutela kontuan izanda, honakoa egiazta daiteke:
|
Espainiako
berriek euskal politikaren jardunari lekurik ez kentzeko, Berriak aplikatzen duen iragazki editorialak ez du AEBn sortutako informazioa errefusatzen.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria sortu zen 1990eko hamarkadan, ETB1ek Jaurlaritzaren jardueraren inguruko albisteen kopurua erdira murriztu zuen. Hortaz, euskal gatazkari eta
|
Espainiako
berriei nagusitasuna eman zien. Egunkarian gatazkak pisu handia bazuen ere, Frantziako eta Espainiako albisteen arteko parekotasunari eutsi nahi izan zion kazeta sortu berriak (1 proportzioan, ETB1ekoa 1 zen bitartean).
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria sortu zen 1990eko hamarkadan, ETB1ek Jaurlaritzaren jardueraren inguruko albisteen kopurua erdira murriztu zuen. Hortaz, euskal gatazkari eta
|
Espainiako
berriei nagusitasuna eman zien. Egunkarian gatazkak pisu handia bazuen ere, Frantziako eta Espainiako albisteen arteko parekotasunari eutsi nahi izan zion kazeta sortu berriak (1 proportzioan, ETB1ekoa 1 zen bitartean).
|
|
|
Hiru hedabideek AEBetako politika albiste kopuru berdintsua plazaratu zutela kontuan izanda, honakoa egiaztatu dugu:
|
Espainiako
berriek euskal politikaren jardunari lekurik ez kentzeko Berriak aplikatzen duen iragazki editorialak ez du AEBetan sortutako informazioa errefusatzen.
|
|
2013
|
|
|
Azken hiru mendeotan, Kataluniak 1714an berezko erakundeak galdu zituenetik, Kataluniako ordezkari politikoak etengabe saiatu dira Espainiako politikan eragiten. Laburbilduz, Madrilen eragin
|
Espainia
berri bat eratzeko, Kataluniak berezko zituen eta dituen ezaugarriak atxikitzeko. Bide horretan bestelako antolamendua bilatu dute Madrilgo gobernuengan eraginda.
|
|
|
kolpista nabarmenduen, borroka lekuen eta daten oroigarriak, besteak beste. Finean,
|
Espainia
berria sortu zela adierazi nahi zuten.
|
|
|
Gatibuek patiora irten behar zuten goizean goiz eta zaindarien aurrean formatu. Tente egon behar zuten, hala goizean bandera altxatu behar zutelako nola ilunabarrean,
|
Espainia
berriaren bandera hori gorria berriro jaitsi behar zutelako. Derrigorrezko lan horiezaz gain, egunean zehar, bestelako arrazoi berezirik gabe formazioa egitera deitzen zieten, zaindarien nahi arbitrarioen arabera.
|
|
|
Erregimen totalitario berriarentzat hezkuntzak, osasunak bezala, berebiziko garrantzia zuen, Estatuak
|
Espainia
berriko biztanleak hezi nahi baitzituen. Horretarako, errepublika garaian ezartzen saiatu ziren sistema eta ideiak kendu beharra zegoen.
|
|
|
Muguruzak
|
Espainia
berria sustraietatik berreraikitzearen garrantzia azpimarratu zuen, eta horretarako lan koherente bat bideratu, eta profesioa diziplinaz eta modu hierarkikoan antolatuko lukeen estatu organismo baten beharra aldarrikatu zuen. Modu horretan, Jainkoaren eta Espainiaren zerbitzuan, eta estatu-buruarengan fedea izango lukeen arkitekto urbanisten anaitasun eta milizia baten esku egongo litzateke herriaren erregenerazioa, zeinak batasuna, handitasuna eta askatasuna lortuko lituzkeen.
|
|
|
Nahiz eta Estatua
|
Espainia
berriarekin bat etorri nahi zuen hiria eta arkitektura definitzen eta kontrolatzen saiatu zen, hirigintzak eta arkitekturak jorratu zuen bidea, halabeharrez, heterogeneoa izan zen eta ordura arte garatu ziren bide ezberdinak egon ziren presente.
|
|
|
Jarraian, Estatuak kontrolatzen zituen Arriba (1935) bezalako egunkarietatik, Iruñean argitaratzen zen Jerarquía (1937) eta Donostian erredakzioa zuen Vértice (1937) aldizkarietatik, Escorial (1940), Arbor (1944) eta zenbait arkitekturabuletin lagun (Reconstrucción eta Revista Nacional de Arquitectura kasu),
|
Espainia
berrian garatu eta ezarri beharreko kultura nazional beraren ikuspegi ia absolutu eta, halaber, mugatua definitu zen. Argitalpenak Estatu totalitarioaren zerbitzura zegoen beste arma bat balira bezala ulertu ziren4 Haietan zenbait arkitekto, artista, artekritiko, idazle eta politikarik urte batzuk lehenago Gimenéz Caballerok agertu zituen ideiekin bat zetozenak plazaratu zituzten (Bonet, 1981; Cabrera, 1998; Cirici, 1977; Díaz Sánchez eta Llorente, 2004; Llorente, 1995; Ureña, 1982).
|
|
2014
|
|
|
Podemos, ikusten dugu pauso berdinak jarraitzen ari dela. Orain hilabete batzuk esan zuen katalanen erabakitzeko eskubidea defendatzen zuela, orain ja ari da esaten espainiarren osotasunari dagokion erabakitzeko eskubide batean har dezagula parte,
|
Espainia
berri batetarantz joateko, eta hor izango dugula erabakitzeko eskubidea. Eta, barkatu, guk erabakitzeko eskubidea orain nahi dugu.
|
|
|
Izan ere, Alemania esentzialki protestantismoa da, protestantismoa esentzialki erromantizismoa da, eta Hitler bera erromantikoa1726; klasizismoa Italia da.
|
Espainia
berriarentzat ezin da eredua Alemania izan lurraren eta arrazarenganako bere etsigitasun erromantikoarekin; Italia bai, Inperioaren ideiarekin. Mussolini,, el Héroe hecho Padre?
|
|
|
|
Espainia
Berriko erregeorderria
|
|
|
|
Espainia
Berriko
|
|
2016
|
|
|
Otoitz txiki bat egin nahi zuen leku borrokatu hartan. Otoitz xume batekin kitatzeko zorra anaia zaharrarekin;
|
Espainia
berriak nola kitatuko zuen ez zekien.
|
|
2017
|
|
|
89n). 1580an,. Antilletako eta
|
Espainia
Berriko, Peruko eta Karibe kostaldeko ordokietako biztanle gehienak hil edo kanporatu zituzten eritasunek[...] eta espainiarren basakeriak? (Crosby 1972: 38), eta beste horrenbeste gertatuko zen laster Brasilen.
|
|
2018
|
|
|
Pentsamendua oso gutxi berrukituz, J. Juaristi liberalak, ETAtik, Euskadiko Ezkerratik, PSOEtik, PPraino xuxen xuxen paseatu ahal izan du, beti triunfalki. Mario Onaindia, bera ere zerbait paseatua eta PSOEko liberala ordurako,
|
Espainia
berri horren imajinariorako historian figura gailen baten bila irten, eta ez da kasualitatez Pi i Margall eta Errepublikaren batekin topatu, ezpada monarka batekin eta absolutista bera: Karlos III.a despota ilustratua, Inperioko zoko guztietan hizkuntza bakarra inposatzen inoiz egon den tematuena.
|
|
|
Pentsamendua oso gutxi berrukituz, J. Juaristi liberalak, ETAtik, Euskadiko Ezkerratik, PSOEtik, PPraino xuxen xuxen paseatu ahal izan du, beti triunfalki. Mario Onaindia, bera ere zerbait paseatua eta PSOEko liberala ordurako,
|
Espainia
berri horren imajinariorako historian figura gailen baten bila irten, eta ez da kasualitatez Pi i Margall eta Errepublikaren batekin topatu, ezpada monarkia batekin eta absolutista bera: Karlos III.a despota ilustratua, Inperioko zoko guztietan hizkuntza bakarra inposatzen inoiz egon den tematuena.
|
|
|
Euskal Herri penintsular osoari buruzkoak% 7,6 ziren eta Euskal Herriari buruzkoak %2, 9 Beste gisan errateko, Euskal Herri kontinentalak ez zeukan ia tokirik.
|
Espainiako
berriak berri guztien% 16,8 ziren, Nafarroa Garaikoak baino ia hiru aldiz gehiago. Frantziakoak, aldiz, %1, 2 ziren eta Europako gainerako lekuetakoak% 4,7 Garbi dago Espainiaren pisua zenbaterainokoa den.
|
|
|
Handik gutxira, aldiz, sail hura kendu zuten. Frantziako eta
|
Espainiako
berriak" Mundua" sailean sartu zituzten, bi herrialde haiek munduko beste edozein herrialderen maila berean uzteko.
|
|
2020
|
|
|
Nolanahi ere,
|
Espainia
berri hura ez zen eraikiko Askatasun Handiaren oinarrien gainean, han zeuden guztiak zekiten hori, inork esaten ez bazuen ere. Askatasun Handiak kultura ekarriko zuen, biztanle guztiengana zabaltzen zenean, doktoreak urte askoan herrian aldarrikatu zuen bezala âHerriko Lizeoan, Xosé MarÃaren tabernan edo eliz atarian, apaizaren eta indar bizien eskandalurakoâ.
|
|
|
Askatasun Handiak kultura ekarriko zuen, biztanle guztiengana zabaltzen zenean, doktoreak urte askoan herrian aldarrikatu zuen bezala âHerriko Lizeoan, Xosé MarÃaren tabernan edo eliz atarian, apaizaren eta indar bizien eskandalurakoâ.
|
Espainia
berri bat, zioen Emilio Varelak," Lorcaren eta RosalÃa de Castroren poemetatik eta hitzek, zientziak eta egiak ematen dituzten hegaletatik jaioko dena". Edo, hobeto esanda, Espainia Berria, beste himno hark esaten duen bezala, hasia da egunsentiko argitan jaiotzen, eta bolboraz, odolez eta ostia kontsakratuz eraikitzen ari da.
|
|
|
Bizitza ezin hobeto antolatuta dago Pazoan orain dela aste batzuetatik, goi mailako militarrek erabaki zutenetik hura toki aproposa zela hain modu eredugarrian obratzen ari ziren eginkizuna betetzeko:
|
Espainia
berriarekin bat egiten ez zuten asmo txarreko pertsonak esparru jakin batean biltzea aldi baterako, haiekin zer egin erabakitzen zuten bitartean; orain, Covelo tenientea hemen dagoenetik, jakina da San Simongo Lazaretora eramango dituztela, aurki presondegi militarra bihurtuko den ospitalera, Vigoko itsasadarrean. Pazoak horretarako balio du orain, baina paseoak edo fusilamenduak azkar azkar egiteko ere balio du, eta halakorik egiten ez bada ere, halakorik izan eta gertatzen ez bada ere, egin egiten dira, izan badira eta gertatu gertatzen dira.
|
|
|
Soldaduaren ardura gatibuak zelatatzea zen, kateaz lotutako presoak granito harria pikatzen ari zirela begiratzea. Granito blokeak Atanesko harrobitik furgonetetan zetozen, eta, behin txikitutakoan, hartxintxarra egitera eramaten zituzten kamioietan; hartxintxarra beharrezkoa da kamioak egiteko,
|
Espainia
berriko tankeak, gerrako karro blindatuak, altzairuzko zaldiak handik pasa daitezen.
|
|
|
Esan nahi zion ez sufritu, lagun, neuk ere berdin egingo nukeen bizia salbatzeagatik. Baina ez zuen izan ez astirik ez airerik, Felix Ureña, bere herriko nekazaria, bere auzoa, gizakia bera bezala, hilkorra bera bezala, baina Guardia Zibikoa autoritatearekin
|
Espainia
berri enblemez eta esaldi loria  tsuez beteriko honetan, buruan joka hasi zitzaiolako makila gogor harekin, belar eta hezetasun usaineko egur puska eder harekin.
|
|
|
Juaristi liberalak, ETAtik, Euskadiko Ezkerratik, PSOEtik, PPraino xuxen xuxen paseatu ahal izan du, beti triunfalki. Mario Onaindia, bera ere zerbait paseatua eta PSOEko liberala ordurako,
|
Espainia
berri horren imajinariorako historian figura gailen baten bila irten, eta ez da kasualitatez Pi i Margall eta Errepublikaren batekin topatu, ezpada monarka batekin eta absolutista bera: Karlos III.a despota ilustratua, Inperioko zoko guztietan hizkuntza bakarra inposatzen inoiz egon den tematuena8(...).
|
|
2021
|
|
|
Oraingoz, ez dute berriz eginen Bateragune auziko epaiketa. Hala erabaki du Espainiako Auzitegi Konstituzionalak,
|
Espainiako
berri agentzia eta hedabide batzuek auzitegiko iturriak aipatuta atzo arratsaldean zabaldu zutenez. Auzipetuek salatu dute, ordea, defentsari ez zaiola oraindik jakinarazpen ofizialik ailegatu:
|
|
|
Faxistak haren jabe egin zirenean kartzelak Larrinaga izenari eusten zion arren, utzia zion Sabino Arana Goiri han izan zen aldi bietan izan zena izateari; epaileek ezarritako zigorra betetzeko lekua izan zena, epailerik gabeko zigorrak betetzen hasteko lekua zen. Hasteko, diot, zeren eta handik Derioko kanposanturako hormetara, eta balaz josita hormetatik gorpu jausi eta zulo anonimora jaurtiz burutuko baitzuten
|
Espainia
Berriko justizia justuak aurreikusitakoa.
|
|
2022
|
|
|
Alabaina, Egunkariaren lehen urteetan," Estatuak" eta" Nazioartea" sailak bereiziak ziren. Euskarazko egunkariak berritasun bat ekarri zuen, hala ere; beste egunkari batzuek" Estatua" saila zutelako, hots,
|
Espainiako
berriak ematen zituen saila. Egunkariak, gisa hartan, azpimarratu zuen Euskal Herria ez dagoela bakarrik Espainiaren menpe.
|
|
|
Handik urte gutxira," Estatuak" saila desagertu zen, eta Frantziako eta
|
Espainiako
berriak, munduko beste edozein herrialdetako berriak bezala, nazioarteko sailean sartu zituzten. Aldaketa haren ondotik, Allandek munduko edozein berriri buruz idatzi zuen.
|
|
|
Hasieran frontean atzemandako gerrako presoek osatu zituzten langile batailoiak," suntsitu zutena berreraiki dezatela" lelopean. Gero, gatazka zibila bukatzear zela, Francoren"
|
Espainia
Berriko" sare penitentziarioaren atal berezia osatu zuten," Patronato para la Redencion de Penas por el Trabajo" (Lanaren bidez Zigorretatik Askatzeko Patronatua) deiturikoa. Presoak zigorra laburtzeko aukera zuen, lan egindako egun bakoitzagatik kondenako bi murrizten baitzizkioten.
|
|
|
Imagen: Silvia Iniesta Cogolludo Adingabeentzako txartelen Europako esperientzia
|
Espainian
berria den arren, 18 urtetik beherakoek gure inguruko hainbat herrialdetan denbora asko daramate gidatzen. (e) n Frantzia, Portugal, Erresuma Batua, Hungaria, Islandia eta Italia duela urte batzuetatik da posible.
|
|
|
Legeak Mendebaldeko hedabideen ihesa eragin zuen. Besteak beste, CNN (AEB), ARD eta ZDF Alemaniako kate publikoak Errusiatik atera ziren, France Info Frantziako irrati publikoa, Efe
|
Espainiako
berri agentzia publikoa, RTVE Espainiako irrati telebista publikoa, TV3 eta Catalunya Radio Kataluniako irrati telebista publikoak.
|
|
|
|
Espainian
berria den zerga hori edo antzekoak ezarri dituzte inguruko zenbait herrialdek. Frantzian, esaterako, Emmanuel Macronek berreskuratu egin behar izan du 2018an kendu zuen aberatsen elkartasun zerga deiturikoa, hein handi batean Jaka Horien protesten ondorioz.
|
|
|
Bere aldetik Cervantesek Bergarako" vizcaino" bat aipatzen du, nahiz badakien Bergara Gipuzkoan dagoela. Eta itsasoz haraindiko
|
Espainia
berrian, Katalina de Erauso gipuzkoarra hango" bizkaitarrek", hots euskaldunek, aberkidetzat babestuko dute auzitegietaraino.
|
|
|
Bourbontarren Monarkia konstituzionalak etsai asko bazuen: Espainia zaharraren aldeko karlistak,
|
Espainia
berriaren aldeko anarkista eta sozialista errepublikanoak, gainera katalan eta euskaldun abertzaleak, mende sarreratik indartuz zetozenak.
|