|
2000
|
|
|
Frankismo osoa zegoen ados,
|
Espainia
Berriak hizkuntza ofizial bakarra beharzuela, eta berori ezarri egin behar zela esatean (II. Errepublikak egindakoa ezabatuz); baina horretarako metodo, erritmo eta prozeduretan ez ziren guztiak irizpide berekoak.Irekitxoenak ez zeuden konforme lehendik, inolako gatazkarik gabe, indarrean zeudenerabilpen ohitura eta jokamoldeak beste gabe mozteko.
|
|
2009
|
|
|
Gosealdi ta nekeakta barau egun luzeakguk baditugu paseak(...) Gorputzari on egiten nunbaitgailur hontako haizeaknola bait garen gazteaksano dauzkagu hesteakez egon arren beteakIñaki Eizmendi, Basarri (1941) 3Ez zebilen oker Joxe Mari Lopetegi Irungo bertsolaria. Azken batean, Langile Batailoien arautegian ere oso argi gelditzen da bortxazko lanen helburuetako bat, hauda, langileei ulertaraztea zein zen haien betebeharra
|
Espainia
berrian: obeditzea, hainzuzen ere, aberatsen oinpean egotea, euskal kulturan hain ahaztua egon den JoxeMari Lopetegi bertsolariaren esanetan4 Beste bertsolari ezagunago batek, Basarrik, bertsoetan islatu zuen nola jarri ziren praktikan arau horiek, Aiako HarrietanLesaka eta Oiartzun arteko errepidea irekitzen zuelarik, bitartean.
|
|
2012
|
|
|
Hiru hedabideek AEBko politika albiste kopuru berdintsua plazaratu zutela kontuan izanda, honakoa egiazta daiteke:
|
Espainiako
berriek euskal politikaren jardunari lekurik ez kentzeko, Berriak aplikatzen duen iragazki editorialak ez du AEBn sortutako informazioa errefusatzen.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria sortu zen 1990eko hamarkadan, ETB1ek Jaurlaritzaren jardueraren inguruko albisteen kopurua erdira murriztu zuen. Hortaz, euskal gatazkari eta
|
Espainiako
berriei nagusitasuna eman zien. Egunkarian gatazkak pisu handia bazuen ere, Frantziako eta Espainiako albisteen arteko parekotasunari eutsi nahi izan zion kazeta sortu berriak (1 proportzioan, ETB1ekoa 1 zen bitartean).
|
|
2013
|
|
|
Erregimen totalitario berriarentzat hezkuntzak, osasunak bezala, berebiziko garrantzia zuen, Estatuak
|
Espainia
berriko biztanleak hezi nahi baitzituen. Horretarako, errepublika garaian ezartzen saiatu ziren sistema eta ideiak kendu beharra zegoen.
|
|
|
Muguruzak
|
Espainia
berria sustraietatik berreraikitzearen garrantzia azpimarratu zuen, eta horretarako lan koherente bat bideratu, eta profesioa diziplinaz eta modu hierarkikoan antolatuko lukeen estatu organismo baten beharra aldarrikatu zuen. Modu horretan, Jainkoaren eta Espainiaren zerbitzuan, eta estatu-buruarengan fedea izango lukeen arkitekto urbanisten anaitasun eta milizia baten esku egongo litzateke herriaren erregenerazioa, zeinak batasuna, handitasuna eta askatasuna lortuko lituzkeen.
|
|
|
Nahiz eta Estatua
|
Espainia
berriarekin bat etorri nahi zuen hiria eta arkitektura definitzen eta kontrolatzen saiatu zen, hirigintzak eta arkitekturak jorratu zuen bidea, halabeharrez, heterogeneoa izan zen eta ordura arte garatu ziren bide ezberdinak egon ziren presente.
|
|
|
Jarraian, Estatuak kontrolatzen zituen Arriba (1935) bezalako egunkarietatik, Iruñean argitaratzen zen Jerarquía (1937) eta Donostian erredakzioa zuen Vértice (1937) aldizkarietatik, Escorial (1940), Arbor (1944) eta zenbait arkitekturabuletin lagun (Reconstrucción eta Revista Nacional de Arquitectura kasu),
|
Espainia
berrian garatu eta ezarri beharreko kultura nazional beraren ikuspegi ia absolutu eta, halaber, mugatua definitu zen. Argitalpenak Estatu totalitarioaren zerbitzura zegoen beste arma bat balira bezala ulertu ziren4 Haietan zenbait arkitekto, artista, artekritiko, idazle eta politikarik urte batzuk lehenago Gimenéz Caballerok agertu zituen ideiekin bat zetozenak plazaratu zituzten (Bonet, 1981; Cabrera, 1998; Cirici, 1977; Díaz Sánchez eta Llorente, 2004; Llorente, 1995; Ureña, 1982).
|