|
2000
|
|
|
Akuikultura 80ko hamarkadako lehen urteetan hasi zen garatzen bai
|
Espainian
eta baita Euskal Herrian ere, non pertsonako arrain kontsumoa Europako garrantzitsuenetakoa den (urte eta pertsonako 42 kilokoa hain zuzen). Nolanahi ere, benetako hasiera Rias Galegas eko 50eko hamarkadako muskuilu haztegietan kokatu behar dugu, eta beranduxeago barnealdeko arrain haztegietako ortzadar amuarrainen hazkuntzan.
|
|
|
Hori nabarmentzen da berriki egin diren Europako demografia azterketetan. Beti gertatu ohi denez, azterketa horiek egin dituztenentzat Euskal Herria ez da existitzen eta, beraz, bertako datuak
|
Espainiaren
eta Frantziaren osotasunean galtzen dira. Nolanahi ere, azterketa horiek baliagarri zaizkigu Euskal Herriko egoera ezagutzeko.
|
|
|
instituzionalak, politikoak, sindikalak, sozialak... bere baitan herri honen gehiengoaren iritzia eta borondatea islatzen dituztenak. Baina hala ere,
|
Espainiako
eta Frantziako gobernuek trufa eta muzin egin diote behin eta berriz euskal gizartean nagusitu den aldarrikapenari. Ondorioz, jokoan dagoena ez da soilik euskal presoen eskubideen berma (berez garrantzitsua dena), baizik eta Euskal Herriaren hitza eta erabakia ere jokoan dago.
|
|
|
Eta presoen askatasuna ez da garaipen politiko militarraren ondorioa. Epe laburrean edo ertainean, indar harremanak ez dira independentzia eta sozialismoaren alde, eta nekez ikusiko ditugu
|
Espainia
eta Frantziako gobernuak eta militarrak garaituta, Euskal Herriko independentzia onartzeko behartuak eta, ondorioz, preso guztiak askatzeko dokumentua izenpetzen. Helburuek mantentzen gaituzte, haien bila mugitzen ari gara, baina ez da oso egokia horien lortu arte presoek dauden egoeran jarraitu behar dutela onartzea.
|
|
|
Ez da maila kontua, horra heldu dugu baina horra iristeko bideak proposatzen ari gara gure proposamena aberastuz. Hemen bi aukera daude,
|
Espainia
eta Frantzia edo Euskal Herria, eta Euskal Herriko bidetik jotzeko batzar eratzaile bat dugu uneren batean, beste edozein naziok bezala.
|
|
|
PP, PSOE, UPN, PSN, RPR, UDF eta abarrentzat demokraten arteko batasuna deitzen duten horren atzean helburu bakarra dago:
|
Espainia
eta Frantziaren batasunaren defentsa, balore eta eskubide demokratikoen gainetik, eta errepresioa eta sufrimenduaren eskutik. Ez dago analisi politikorik, ez arrazionaltasunik, ez balore ez eta eskubide kolektiborik.
|
|
|
Baina, Lizarra Garazik biluztu egin zituen
|
Espainiako
eta Frantziako estatuak, beren izaera ukatzaile eta antidemokratikoa agerian utziz. Hori da beraien tzat benetako arazoa.
|
|
|
|
Espainiak
eta Frantziak ez dute Euskal Herriaren gerorik irudikatu nahi! Militante lana sekulan baino garrantzitsuagoa da!
|
|
|
ETAren zerbitzura eta honen laguntzarako lan egitearen akusazio generikoa da aipatzen den proba bakarra. Batzuk isilpean mantendu nahi dutenaz informatzeagatik, eta
|
Espainiako
eta Frantziako estatuek ezkutatu nahi dutena mundu zabalari azaltzeagatik edo Euskal Herriko herri mugimenduetan inplikatzeagatik besteak. Eta guztiak, menpekotasunean bizi nahi ez dutelako eta euskaldunak gure orain eta geroaren jabe izango garen Euskal Herria aske eta subirano baten alde egiten dutelako.
|
|
|
zeritzan artikulu hartan. Zeren oraindik ere, askok eta askok 1521eko gudu hura
|
Espainia
eta Frantziaren artekoa zela uste baitute.
|
|
|
Beraz, Frantzian lana nolabait bideratzeko ere ez zaigu falta ez argudiorik ezta ahalmenik ere. Gainera, gogoan har, euskara dela
|
Espainiak
eta Frantziak beraien barnean duten hizkuntzarik antzinakoena eta gaur oraindik bizirik dirauena. Eta hizkuntzen kontu honetan ezinezkoa dela tipiagoen edo handiagoen indarrekin jokatzea, demokratikoki baizik, izate naturalez eta gurasoengandiko arrazoiez.
|
|
|
Galdera hauei erantzuteko, bi mailatan banatuko dugu analisia. Lehenik hiruerreferentzia eremu nagusi hartuko ditugu (Euskal Herria,
|
Espainia
eta Frantzia), biakunitate ezberdin gisa ala lotuta erakusten ote diren ikusteko, eta zein gaitan nagusitzenden erreferentzia eremu bakoitza. Bigarrenik, Euskal Herriaren barnera begiratuta, maila ezberdinak (herrialde bakoitza, Euskal Autonomia Erkidegoa, Hegoaldea etaIparraldea, eta Euskal Herria bere osotasunean) zein gairen inguruan osatzen direnaztertuko dugu.
|
|
|
lurraldearen ikuspegitik begiratuta, Euskal Herriaren irudi beraosatzen dute egunkari biek, herrialde eta herrialdez gaineko egitate bakoitzari antzekopisua emanez batak zein besteak. Horrekin batera, arreta bera ematen diete Euskal Herritik kanpo gertatutakoei, bai
|
Espainia
eta Frantzian bai mundu zabalean gertatutakoeidagokienez.
|
|
|
Erreferentzia eremu nagusiak (Euskal Herria,
|
Espainia
eta Frantzia) egunkarietanzein gairen inguruan egituratzen diren ikusi ostean, azter dezagun orain nola eraikitzendiren Euskal Herriaren barneko erreferentzia eremuak. Hots, jakin nahi duguna hauxeda:
|
|
|
EUSKALDUNONEGUNKARIA eta GARA. Bi egunkari hauek, aurrerago ikusiko ditugun aldeak dituztelarik, mundua dute bigarren erreferentzia eremu, eta gaur egun Euskal Herria barneanhartzen duten bi estatuak(
|
Espainia
eta Frantzia) ez dituzte erreferentzia eremu esangu
|
|
|
Adibidez, EuskalHerrian kanpoko bideoez ekoitzitako programa, edo kanpotik datorren kirol emanaldia baina bertakoaurkezlea duena, eta abar.30 taula:
|
Espainiako
eta besteherrialdeetako produkzioaETBko emanaldietan(%) ETB1ETB2Espainia417Beste herrialdeak2553
|
|
|
Bada gure artean, hirugarrenik, sentsibilitate estatutista dei diezaiokegun jarreraren aldekorik; horien arabera, gaur egun ezagutzen diren Gutun autonomikoek ezartzen duten marko juridiko politikoak nahiko lurraldetasun administratibo ezartzen dute eta, beraz, Euskal Herriaondo definiturik dago komunitate berezitutan. Bada gure artean, era berean, EuskalAutonomia Erkidegoaren eta Nafarroaren artean harreman soziopolitiko bat onartuarren,
|
Espainiak
eta Frantziak administratutako Iparraren eta Hegoaren artekoharreman zuzenik eta arauturik onartzen ez duenik. Bada gure artean, azkenik, euskalnazionalisten konstrukzio kontzeptuala onartzen duenik ere, hots, mapa politiko administratiboa mapa linguistiko kulturalaren gainean modu isomorfikoan ezarrikolukeena.
|
|
|
Deskonexio horretan, modudesberdinez dihardu Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan. Lehenean (EAEn) albistegi berezitueta autonomikoa eskaintzen du; bitartean, bigarrenean (Nafarroan), ordu berean, telesail bat eskaintzen du.Gainera, EAEren eguraldi mapa horretan,
|
Espainia
eta Frantziako estatuek beren administrazioen menpedituzten lurraldeak kolore diferentez azaltzen dira.
|
|
|
Horretan, eragin mediatikoak foma berezia hartzen du, estatu indartsuenekinposatu nahi duten errepresentazioa islatzen eta ezartzen baitute hedabideek, moduerrutinazko batean. Euskal Herriak, kasu, beste bi nazio indartsurekin lehiatu behar dumediatikoki, eta, botere harremanean ez ezik sare mediatikoan ere gutxitua agertzendenez, gertaera, pertsonaia, toki eta momentu garrantzitsuak
|
Espainiaren
eta Frantziaren ikuspegi nazionalaren arabera ematen zaizkio antolatuta eta eraikita, hedabiderik nagusienen eskuetatik behinik behin.
|
|
|
Nazionalismoa erronka berrietarako berregituratu behar bada eta erronka zaharretarako bere burua indartu behar badu, hortxe daukaaukera bat (ez bakarra, noski). Onartu egin dugu estatua eta nazio oro konstruktoakdirela, baina gaur egun
|
Espainia
eta Euskal Herria maila bereko konstruktoak direnik ezin dugu esan. Gure egoerak alde eta kontra dauzkan faktore guztiekin, alternatiba bat eraikitzeko gauza izan behar dugu.
|
|
|
Horregatik, orain pairatzen ditugun, konstrukto? tamalgarri hauek (gure kasuan,
|
Espainia
eta Frantzia) bainoeskaintza hobea egiteko gai izan behar dugu, eta gainera, gaur egungo politikagintzan oinarriztapen homologatu bakar bihurtu den koska gainditzea lortu: batere birjinala ez den herri borondatea.
|
|
|
Martin Aranburu (EA): Alderdi abertzaleok, elkarrekin, planteamendudemokratiko bat egiten baldin badugu, inori eskubiderik kendu gabe baina gauregun ez daukanari emanda, eta guk nahi dugun etorkizuneko Euskal Herria horrelakoa izango da
|
eta
Espainia eta Frantziarekin horrelako erlazioak izango ditu esatenbadugu. Quebec-en egin duten modura?, eta lege agintaldi batean (guk epea jartzen dugu) Gobernu espainiarrak hori onartzen ez badu, ekin diezaiogun beste bidebati. Zergatik ez du Gasteizko Legebiltzarrak subirano deklaratzen bere burua?
|
|
|
Ondoren, Gaztela eta Ingalaterrakoena. Azkenik,
|
Espainia
eta Frantziarena.Denak harrapakaritzan, gure Herri hau nola hobeto ustiatuko, menperatuko etadesagerraraziko zain. Hori guztia, Eliza lurralde hauetan azaldu zenetik, ErromakoKristoren onespenez.
|
|
|
Lehenik, konkista Estatuaren ekintza publiko gisa hartu behar dela uste dugu, ezpertsona batek bere kabuz egiten duen ekimen modura. Beraz, konkistatzaileaz dugunean, ez zaigu interesatzen Zesar edo Hernan Cortes edo Napoleonnolakoak ziren deskribatzea, Erroma,
|
Espainia
eta Frantziako estatuak edo inperioaknolakoak ziren baizik, eta benetako subjektu konkistatzaileak Estatu hauek zirelaadierazi nahi dugu.
|
|
|
Euskal Herriak eta Espainiak elkarrekin duten borroka ez da horrenbeste sozio-ekonomikoa, konkistaren arazo politiko nazionala baizik.
|
Espainiaren
eta Euskal Herriaren nazio lornahi politikoak uztar ezinekoak dira. Gaur egun, de fakto, Euskaldunen eta gure etsaien pertzepzioaren eta arieraren arabera, ditugun mentalitate historikoekin eta ditugun neuronak eta geneak ditugularik, zein da gaur Euskal Herriak duengatazkarik handiena eta zeinekin?
|
|
|
Azken 40 urteetan zehar, hainbat euskaldun armak hartzera, hainbeste gose greba, hainbeste sakrifizio eta lan hartzera eraman duen gatazka, ez daizan sexuen ustiaketa edo klase sozialen borroka, zapalketa nazionala baizik. Gainera, gatazka hori
|
Espainia
eta Frantziarekin dugu. Beraz, borroka honetan, Espainia etaFrantzia etsairik handienak zaizkigu soziologikoki de facto gaur.
|
|
|
1922 urtean ere beste emandegi batzuk sortu ziren Montreal go irratia, Mosku-ko Klodinskaia, Radio Lausanne, Buenos Aires ko Radio Argentina eta Sydney-ko 2BL. Belgikan 1923.ean hasi ziren emititzen Radio Belgique tik frantses hizkuntzaz, eta N.V Irratitik nederlanderaz.
|
Espainian
eta Italian 1924 urtean hasi ziren emititzen Radio Ibérica tik (bi urte geroago desagertu zen) eta Irrati Batasun Italiarraren barruan ziren Erroma eta Milan go irratietatik. 1925 urterako Europako 19 estatutan zeuden jada irratiestazioak eta maiztasunez eginiko irratsaioak.
|
|
|
...n, ausaz, eta Mattinek hamahiru, zeren, oker ez banago, aita Frantzia eta Espainiako errege infanten arteko ezkontza sonatu hartarik itzuli zenean izan baitzen... bai, orduan izan zen, segur, zeren oroitzen baitut nola aitak, okasino hartan ere, bere ondoreak atera zituen gertaki hartarik, azpimarratzen zigularik ezen Eliza katolikoak bedeinkatu ezkontza hura ez zela soilik bi pertsonaren artekoa,
|
Espainia
eta Frantziaren artekoa ere bai, eta ezkontza hark bi estatuen eta bi erresumen arteko urte luzeetako gerlak eta guduak itzali, eta bakealdi sendoa ekarriko zuela, zeina ezin egokiagoa gerta baitzitekeen, bertzalde, bai frantsesen eta bai espainiarren prosperitatearentzat ere—; sasoin hartan, bada, jaun André, bertze bi presentekin heldu zitzaigun aita. Begi bistakoa zen ezen present haiek ez zirela, ohi bezala, berdinak, zeren fardeltxo bat luzea eta astuna zen, eta bertzea tipia eta arina.
|
|
|
Eta nik, nola bainengoen liluraturik hainbertze mugimendurekin eta
|
Espainiako
eta Frantziako handikiei buruz entzuten nituen balentria ezin miresgarriagoekin, sinetsi egin nion.
|
|
|
AITZINA egin nahi nuen bertze gai batekin, baina berriro barkatu didazu, jaun André. Izan ere, Nafarroa,
|
Espainia
eta Frantziari buruz arestian skribatuak zure bertze gutun baterat narama. Zeren eta hara zer erraiten zenidan zeure bertze gutun hartan:
|
|
|
Guretzat Galileo zena, ordea, Fra Filippo Gentile zen bertze guztientzat, zeren osabak Frantziatik ekartzen zituèn Galileoren liburuak —gehienetan Piarres Oihartzabal kapitainaren bidez— azal aldaturik iristen baitziren, jakinik ezen Galileoren izena, artean, perilos eta arriskutsu izan zitekeela anitz tokitan,
|
Espainian
eta Nafarroan zer erranik ez, Elizak Inkisizionearen bidez bazter orotarat hedatu Index librorum prohibitorum ezagunaren zentsura bitarteko.
|
|
|
1) Testuinguru historikoa: kanpo jarduera aztertu ahal izateko, ezinbestekoa da marko hirukoitzaren (Euskadi,
|
Espainia
eta Nazioarteko esparrua) fase bakoitzari dagozkion erreferentziak gogoan izatea.
|
|
|
Euskal Herriko Autonomia Estatutua onartu eta Eusko Jaurlaritza eratu zenean kanpo politika berri bati ekin zitzaion, Euskadi,
|
Espainia
eta nazioarte mailako egoera oso konplexu batean. Euskal politika instituzionala deitu genioke politika horri, nazioarteko harremanak ez baitziren nazionalistekin eta alderdiekin ordura arte izandako harremanetara mugatu.
|
|
|
Bilboko Arte Ederretako Museoan Caravaggio pintore italiarraren lanek aho zabalik utzi gintuzten. Caravaggiorenak berarenak zirela erabateko segurtasunez ezin ziurtaturik ere, lehenik Italian, gero
|
Espainian
eta ondoren Euskal Herrian zintzilikatutako koadro klasikoek niri behintzat sortzen didaten zirrara ez da —aitortzen dut— zirrara espiritual hutsa. Nahi gabe izango da, baina behin baino gehiagotan joaten zait burua preziora.
|
|
|
Cervera z hitz egiten zuten behintzat orduan. Badakit
|
España
eta Velasco ere ibili zirela han. Ni haurra nintzen artean, eta, entzuten nuenaz aparte, ezer gutxi nekien gertatzen zenaz eta han zebiltzan gerra tresnez.
|
|
2001
|
|
|
Hemeretzi urterekin erabaki zuen" museo espainiar" bat egitea. Hiru urte beranduago, 1892an bisitatu zuen lehen aldiz
|
Espainia
eta aurretik hartutako erabakiak indar gehiago hartu zuen orduan. " Nik Espainia den bezalakoa ezagutu nahi dut eta museo batean islatuta utzi" idatzi zion amari.
|
|
|
|
Espainiako
eta Nafarroako gobernuetako ordezkariek agertu dituzten asmoak eta ekinbideak ageriko helburu politikoez gainera, ezkutuko eduki ekonomikoa ere badutelakoan gaude: gure argitarapen industria kaltetzea, testuliburuen merkatuan irizpide politikoez esku hartzea planteatzen ari baitira.(...) Herri orok du modu demokratikoan aukeratzen duen hezkuntza sistema eratzeko eta garatzeko eskubidea, eta, hein berean, sistema horretan erabiliko diren ikas-materialak ekoizteko eta erabiltzeko ahalmena.
|
|
|
KATALUNIATIK, Ingalaterratik, Italiatik, Portugaldik,
|
Espainiatik
eta Euskal Herritik etorritako hemezortzi konpainia izango dira Eibarko XXIV. Antzerki Jardunaldietan. Horietatik zazpi estreinaldiak izango dira.
|
|
|
Orobat, Giza Batzordeari eskaera bat egin zion:
|
Espainiako
eta Frantziako Gobernuei euskara arlo publiko zein pribatuan erabiltzea bermatzeko galdegitea.
|
|
|
Ofizialki ezer jakitera eman ez bada ere, Espainiako gobernua, patronala eta sindikatuak, erdi ezkutuka, lan arloko erreforma berri bat negoziatzen ari dira, eta erreforma horrek eragina izango du Hego Euskal Herriko langileengan, zeren, politikan ez ezik ekonomian eta lan arloan ere nahiko soberaniarik gabe jarraitzen denez, Euskal Herria
|
Espainiako
eta Frantziako gobernuen mende dago. Beraz, gauzatzen ari diren erreforma Espainiako gobernu, patronal eta sindikatuen esku dago.
|
|
|
Obrak kronologikoki antolatu eta testu osagarriez lagundu dituzte, bisitariak, begi aurrean dituen harri eta metal puska landuez haratago, ehun urte horietan eskultura munduan izandako aldaketa handia ikus eta uler dezan. Britainia Handia, Estatu Batuak, Italia,
|
Espainia
eta Frantziatik ekarri dituzten piezak ez dira tamaina handikoak, erakusketaren koherentzia mantentzeko, batetik, eta eskultura erraldioek garraio eta espazio arazoak eragingo lituzketelako bestetik. Dena den, obra txikiak izanik ere, ez zaie erraza gertatu izen handiko hainbeste artisten handiren obrak biltzea.
|
|
|
Zaila dago.
|
Espainiak
eta Frantziak borondate politikorik ez duten artean, eta Euskal Herriko politikoak bustitzen ez diren artean (orain arte hitz batzuk bota bai, baina ez dira batere busti), jai daukagu.
|
|
|
Euskal Herrian, Frantzia eta Espainiako estatuetan zatiturik, ikertzaileek %2, 5etik beherako hazkundea aurreikusten dute; Espainian, berriz, %2, 5ekoa; eta Frantzian %2tik beherakoa. Horrek esan nahi du datorren urteko ekitaldia, 2002koa, aurtengoa baino okerrago izango dela, eta Hego Euskal Herriko,
|
Espainiako
eta Frantziako hazkunde itxaropena ez dela %2tik gorakoa izango. Berez, Perez de Callejaren ustez, gure ekonomiak, Europako gainerakoek baino jokaera hobea izango zuela bazirudien ere, bere itxaropenen hondoratze oso azkarra erakusten zuen esportazioen esparruan gertatzen ari zen beherakadaren ondorioz, hain zuzen ere, nazioarteko merkataritzaren uzkurtzeari oso lotua dagoen esparruan, eta, esan gabe doa, esparru hori nabarmen kalteturik gertatuko dela erasoarekin eta haren ondoren sortu den gerra atari giroarekin.
|
|
|
\ Hirugarren handitzea (1986).
|
Espainia
eta Portugal Europako Ekonomi Erkidegoko kide egin ziren.
|
|
|
Adarra jotzen ari zaizkigu. EEBB,
|
Espainia
eta, oro har, Europako Batasuna terrorismoaren aurka aritu beharraz mintzatzea, zuzenbide estatuaren defentsa, giza eskubideak eta halako kontuez aritzea iruzur hutsa da. Hor dugu Israel Palestinan, hamarkadatan terrorea ereiten eta hilketa selektiboak egiten; NATOren aliatu garrantzitsuenak, Turkiak, bere herrialdean terrorea eta izua nola barreiatzen duen ikusi besterik ez; edo Irak eta Iraneko egoerak mantentzen nola lagundu duten, haien barne politikak guztiz hiltzaileak direnean...
|
|
|
Amaieran Sur de
|
España
eta Romate (67), Louit (64), eta Aliño (63) geratu ziren.
|
|
|
Esaten dutenez,
|
Espainia
eta Italia munduan aitzindari kopuru berdintsua ekoizten ari dira; kalitate handi handiko gaien prezioak nabarmen jaitsi dira eta, gainera, toki txikietara ederki egokitzen diren portzelanazko zoruak serie urrietan ere fabrika daitezke, produktua pertsonalizatuta.
|
|
|
Espainian bakarrik hiru milioi eta erdi pertsona daude, biztanleen %9 inguru. Servimedia berri agentziak egin eta ONCE Fundazioaren Discapnet atarian integratutako ‘Solidaridad Digital’ egunkariak
|
Espainiako
eta nazioarteko 40 bat informazio eskaintzen die internautei egunero elkarrizketak, erreportajeak eta albisteak, eta gai hauek jorratzen ditu: gizarte politika, hezkuntza, tratamenduak, zientzia eta teknologia, aisialdia, kirolak, agenda eta gizarte lana.
|
|
|
Eurorako trantsizioa ere erraztuko du, eta ordainketa aurreratuko sistema bat jartzeko aukera emango die etxez etxeko banaketa edo etxeko konponketak egiten dituzten enpresei. Sistema horrek telefono mugikorra erabiltzen du titularra identifikatzeko, eta transakzioa zenbaki sekretu baten bidez baieztatzeko aukera ematen du, telefonoa aktibatzeko erabiltzen denaz bestelakoa.Akordioak ezartzen du bi sozietate sortu behar direla estandarra
|
Espainiako
eta Espainiatik kanpoko merkatuan ezartzeko. 7.000 milioi pezeta inguruko inbertsioa aurreikusi da.
|
|
|
Izan ere, Estatu Batuetan, substantzia hori zuten sendagaiak merkatutik kendu zituzten, azterketa baten arabera, garuneko hemorragiak eragin zitzaketelako, baina arriskua argaltzeko produktuetan oinarritzen zen, dosirik handiena zutelako.
|
Espainiako
eta Europako sendagai agentziek uste dute Europan saltzen diren konposatuek ez dutela arriskurik, egunean 100 mg baino gehiago hartzen ez badute. Hala ere, atzo kanpaina bat aurkeztu zen Bartzelonan, merkatutik kentzeko edo, gutxienez, errezeta medikoaren bidez bakarrik saltzeko.
|
|
|
Europako Batasunetik kanpoko Europako herrialdeek kontinente horren guztizkoaren %43, 5 sortzen dute. Europako Batasunak eskualdekatze handia izan du ekoizpen horretan; izan ere, sei estatuk (Frantzia, Alemania, Italia, Erresuma Batua,
|
Espainia
eta Herbehereak) bertan ekoizten diren oilo arrautza guztien ia %85, 0 eragiten dute. Iparraldearen eta hegoaldearen arteko aldeak motelduta daude, Espainia eta Italia ekoizle handiak baitira Alemaniaren eta Frantziaren atzetik.Oilo arrautzak sortzen dituen beste potentzia handi bat Ipar Amerika da.6, 9 milioi tona ekoitzi ditu, eta horietatik 5 milioi tona (%67, 7) Estatu Batuek eman dituzte.
|
|
|
Europako Batasunak eskualdekatze handia izan du ekoizpen horretan; izan ere, sei estatuk (Frantzia, Alemania, Italia, Erresuma Batua, Espainia eta Herbehereak) bertan ekoizten diren oilo arrautza guztien ia %85, 0 eragiten dute. Iparraldearen eta hegoaldearen arteko aldeak motelduta daude,
|
Espainia
eta Italia ekoizle handiak baitira Alemaniaren eta Frantziaren atzetik.Oilo arrautzak sortzen dituen beste potentzia handi bat Ipar Amerika da.6, 9 milioi tona ekoitzi ditu, eta horietatik 5 milioi tona (%67, 7) Estatu Batuek eman dituzte. Arrautza motak eta kategoria komertzialak:
|
|
|
Anana Hego Amerikakoa da, Brasilekoa zehazki. Han aurkitu zuten
|
Espainiako
eta Portugalgo kolonizatzaileek.Ananás izeneko landarearen fruitua da (portugaldarrek jatorrizko izen horri eusten diote, eta indigenentzat fruta bikaina esan nahi du). Denboraldia:
|
|
|
|
Espainia
eta Frantzia, eta besterik uste duenak barkatuko ahal dit pentsatzen dudana ezkutuan ez edukitzea, ez dira hitz soilak eta guretzat arrotzak. Bi aginte eremuren izenak dira eta, honek hurbilagotik ukitzen gaitu orain, bi kultur eremurenak; eta gu, damurik, erdibiturik gabiltza zein batean zein bestean.
|
|
|
Orduantxe, mende mugaren aldamenean hasi ziren halabeharrez argitaratzen,
|
Espainian
eta gaztelaniaz, Hervás en liburu trinkoak, honek de omni lingua idatzi zituenak. Eta, nahiz Larramendi eta beste euskaldunen mendeko den beti eremu horretan, euskarak burua agerian ateratzen du orobatasun horretan.
|
|
|
Bertsio bat baino gehiago baldin bazuen, bertsiorik osoena itzultzen nuen. Horiegitearekin, liburu horrek izan du oihartzuna bai
|
Espainian
eta bai kanpoan ere. Beste liburuek izan ez dutena.
|
|
|
1. Oro har, eta horrelako juzku orokorrek daukaten arriskuarekin jakitun egon arren, esan behar dut nire ustez azkenengo astinaldiaren iturburua espainiar demokraten nazionalismo erabatekoan dagoela, hau da, hain direla beraien nazionalismoaren sustraiak sakon eta sendoak, hain daude beren herria asmatzen lagundu dien sistema ideologikoarekin seguru, ezen beraien mitoetako
|
Espainia
eta Frantzia horiek zalantzatan ere ezin jar ditzaketela, eta lehenengo aldiz sumatzen hasi direla euskaldunon arazoa ez dela ikurrinaren baimentzearekin konponduko (behinolako" pecero" batek esan zuen legez), eta hain irenskaitz, zoro eta irudimenean ere onartezin egiten zaien Euskal Herriaren independentzia teorikoa bera ere guztiz eta errotik ukatzen dutela. Beste berba batzuez esanda, astinaldi horren jatorria Euskal Herrian hain urri den benetako nazionalismoaren eragin bortitzean dauka erroa.
|
|
|
Gatazka, jarraitzekotan, euskalgintzaren kalterako izanen da. Lehendabizikoz, PP eta PSOE partiduek hedabideak kontrolpean dituzte; bigarrenez, instituzioetan (Euskadi,
|
Espainia
eta nazioartekoetan) eragin itzela dute; euskararen etorkizunerako ondorioa ateratzea erraza da eta Nafarroan ondo dakigu.
|
|
2002
|
|
|
Baina, bada beste biolentzia bat ere, Estatuarena, balizko zuzenbidezko estatu batean eraikia.
|
Espainia
eta Frantziako estatuek nazioarteko giza eskubideen itunak sinatu bai, baina ez dituzte bermatzen. Hemen, nonbait, alde bakar batek sufritzen du bakarrik.
|
|
|
Irla honetan (urte erdian espainiarra eta beste erdian frantziarra dena) Luis XIV. eta Felipe V.ak" Pirinioetako Bakea" sinatu zuten 1659an. Akordio honetan gaur egun ezagutzen dugun
|
Espainia
eta Frantziaren arteko muga adostu zuten, eta horrenbestez Behobia eta orokorrean bi aldeetako herriak definitiboki banatuak geratu ziren.
|
|
|
Horrela, sistematik kanpo utzi nahi ditu doktrinarekin ados ez egon baina arauak zintzo betetzen dituzten demokrata disidenteak, patriota espainiar ez direnak (demokratak ez balira bezala), eta ETAren kontra lan egitearekin batera Konstituzioa aldatu nahiko luketenak. Eta
|
Espainia
eta Konstituzioa nahastuz, edozein desmasia justifikatuko lukeen bide batetik abiatzen da PP.
|
|
|
Izan ere gure pilotarena paradigmatikoa da. Kirol baldintza guztiak betetzen ditu Euskadiko pilota federazioak nazioartekoan sarrera izateko, baina
|
Espainiako
eta Frantziako federazioek ez dute entzun ere egin nahi horrelakorik eta «betoa» jartzen dute mahai gainean, kantzelaritzak astindu eta mugitzeaz gain. Hauek ez daude Danimarkaren bide malgua jarraitzeko prest eta jeloskor jartzen dira beraien presentzia esklusiboari norbaitek itzal egin diezaiokeela pentsatze hutsarekin ere.
|
|
|
duela bost bat urtetako eztabaidak erakutsi zigunez, mantelinaren aferaren azpian erlatibismo kulturalaren arazoa kukutzen da, guztiz garrantzitsua. Frantzian artikulu eta eztabaida anitz izan ziren, eta, distantzia hori hartuta,
|
Espainia
eta kolonietako komunikabideetan entzun diren iritzien haraindian joateko parada badugu.
|
|
|
Lan honetan, 6 urtetik 14ra bitarteko neska mutikoek Euskal Autonomia Erkidegoan zein Nafarroan naziotzat zer ulertzen duten aztertzen da, adin horietako haurrekin izandako elkarrizketen bidez. Jean Piaget eta Anne Marie Weilek Suitzan, eta G. Jahodak Eskozian eginiko ikerketetan erabili zituzten gidoiak egokitu dira elkarrizketa horiek egin ahal izateko, eta galdera sorta moduan aurkeztu. Froga osagarri gisa, beraiek marraztutako mapa batean Euskal Herria,
|
Espainia
eta Frantzia koka zitzatela eskatzen zitzaien euskal haur horiei. Txikienek, mapa egiten ez zekitenez, lore bat edo txori bat erabiliz irudikatzen omen zuten Euskal Herria.
|
|
|
Udalbiltzaren Zuzendaritza Nagusiaren deialdiari jarraiki, Kursaalen bildutako EA eta EAJko bostehundik gora zinegotzik
|
Espainia
eta Frantziaren egungo markoak gainditu eta burujabetzarantz abiatzeko konpromezua adierazi berri du. Subiranotasuna, trantsizioa, nazio eraikuntza, Zuberoa, Nafarroa Beherea eta Lapurdi gisako hitzek leku berezia izan zuten bilkuran.
|
|
|
Donostiako Nazioarteko Zinemaldiaz hitz egin litzateke (Estatuko inportanteena), nazioartean garrantzi handia du honek, eta produktore, banatzaile eta zinemagile ugariren beharrezko topagunea da,
|
Espainiako
eta Latinoamerikako produkzioko fruiturik garrantzitsuenak gertutik jarrai ahal ditzaten.
|
|
|
|
ESPAINIA
ETA ARGENTINAREN ARTEKO AMODIOA... HANDIK BEGIRATUTA.
|
|
|
Prozesu hura, funtsean, adierazpen baten bidez hasi zen, adierazpenak bide bat ireki zuen. Hemen ere,
|
Espainiako
eta Gasteizko gobernuek, adibidez, adierazpen komun bat egin lezakete, egin lukete. IRAk Downing Streeteko adierazpena ez zuela onartzen esan zuen, alabaina prozesu bat irekitzeko zirrikitua ikusi zuen.
|
|
|
IRAk Downing Streeteko adierazpena ez zuela onartzen esan zuen, alabaina prozesu bat irekitzeko zirrikitua ikusi zuen. Orduan, nahiz eta
|
Espainiako
eta Gasteizko gobernuen ereduak zeharo ezberdinak izan gatazkari aurre egiteko orduan, adierazpen bateratu bat sinatzeak bidea asko erraztuko luke
|
|
|
Argi eta garbi aitortzen du dirua lortzeko helburuak ekartzen duela urtean behin Indiatik
|
Espainiara
eta ezbairik gabe dio diruari ahalik eta probetxurik handiena atera behar diogula, gure heziketa, osasun eta lan arloko proiektuak aurrera ateratzeko.
|
|
|
|
Espainiako
eta Frantziako estatuetako tren konpainia nagusiak (RENFE etaSNCF) ibilbide luzeko trafikoaz arduratzen dira, eta horiek ustiatutako lineen bidez, geure lurraldeaz harago iristen direnak, estatu horietako hiri nagusi eta Europarekiko lotura bermatzen da.
|
|
|
Horren atzean dago, zalantzarik gabe, lizentziatu euskaldunak geroeta lehiakorragoak izatea munduan. Hala ere, ezin dugu ahantzi Euskal Herrikounibertsitateak ez direla oso erakargarriak izaten
|
Espainia
eta Frantziako doktoreentzat, eta EHUko lanpostu deialdi batera baino askoz jende gehiago aurkeztuohi dela, esate baterako, Bartzelonako Unibertsitatekoetara. –
|
|
|
|
Espainiak
eta Frantziak beti oztopatu dute gure herriaren garapena egituraketa maila guztietan, eta unibertsitatearen arloa ere horren adibidea da. Era horretan, historian zehar euskaldunok ikasketa unibertsitarioak burutzeko asmoa izanik, atzerrira joan behar izan dugu.
|
|
|
Gaur egun Euskal Herrian daukagun sistema unibertsitarioa gurea denik ezindugu esan. Sistema unibertsitario koloniala daukagu,
|
Espainiak
eta Frantziakantidemokratikoki inposatuta. Euskal Herriak ez du inoiz bere unibertsitate ereduaeztabaidatzeko eta martxan jartzeko aukerarik izan.
|
|
|
Herri baten egituraketan oso garrantzitsua da unibertsitatearen antolaketa. Zoritxarrez, EuskalHerriak ez dauka bere burua antolatzeko aukerarik ez unibertsitate arloan, eztabestelakoetan ere,
|
Espainiak
eta Frantziak ukatzen baitigute eskubide hori.Horrela, gaur egun indarrean dauden unibertsitate ereduek ez dituzte EuskalHerriaren behar kulturalak, linguistikoak, sozialak, zientifikoak, ekonomikoak... asetzen, eredu horiek interes arrotzen zerbitzuan jarrita baitaude.
|
|
|
Horrez gain, ezin dugu ahaztu hezkuntza unibertsitarioan legeriak eta markojuridikoak duten eragin nabarmena.
|
Espainiako
eta Frantziako Konstituzioak, EAEko Autonomia Estatutuak eta Nafarroako Foru Hobekuntzak, LRUk eta gainerako Lege organiko eta errege dekretuek lehendik ere mugatzen eta oztopatzendute Unibertsitate propio eta euskaldunaren eraikuntza; baina Madrilgo Gobernutik ezarri nahi zaizkigun Lege berriek ezinezkoa bihur dezakete asmo hori, ereduunibertsitario bakarra inposatuz.
|
|
|
Aro Berriko gerra luzeetan, liskarren hasieran etsaiarenekonomia suntsitu nahian bi Estatuek lehendabizi hartzen zuten neurria, etsaiarekinsalerosketak galaraztea izaten zen. Baina, batetik, Frantziako elikagai soberakinen (garauak, arrantza produktuak) eta industrien ekoizpenen (batez ere, ehungintza) bezero garrantzitsuenetako bat
|
Espainia
eta honek Ameriketan zuen inperio ikaragarria ziren. Eta bestetik Espainia zen Frantziako ehungintzaren lehengaien hornitzaile garrantzitsuena (artilea).
|
|
|
Baina Baionako ordezkariek ez zuten murrizketa hori onartu eta, ondorioz, ez ziren akordiorairitsi Conversa bere osotasunean onartu arte. Gipuzkoako ordezkariek ziotenBaionako merkatariek itsasoz haraindiko arrantzan ez zutela interes gehiegirik, etaberen jarduera nagusia Frantzian ekoizten ziren ehunak
|
Espainia
eta Portugalerasaltzea eta horien ordez Nafarroatik espainiar artilea eramatea zirela (urtean 8.000bat saka eramaten omen zituzten). Beraz, penintsulako arriskuetan murgiltzenzirenak Baionako zamaontziak izanik, haien jabeak omen ziren 5 eta 10 artikuluakizenpetzea nahi zutenak44.
|
|
|
|
Espainia
eta Frantziako koroen menpe zeuden lurralde desberdinen artekoakziren hitzarmen haiek, eta ez ziren euskal lurraldeetara murrizten. Besteak beste, Lapurdi, Baiona, Gipuzkoa, Bizkaia, Capbreton go baroiherria, Bordele, Bretainiaedo Kostaldeko Lau Hiriak (Santander, San Vicente de la Barquera, Santoña etaCastro Urdiales) hitzarmen horietako partaide izan ziren edo izan nahi izan zutennoiz edo noiz.
|
|
|
Gure euskal ingurunean eta herri honetan bizi dugun metahistoriaren oinarriaere oinarri berdinetan funtsaturik, garai batean
|
Espainia
eta Jainkoa salbatzeko? 1936an?, eta bestean Euskal Herria eraikitzeko, gure herritarrak ez dira gelditzen eta asetzen jendea hiltzeak dakarren hondamendiaz. Atzo Ernest Lluch historialari trebea eta Euskal Herriaren aldekoa hil digute.
|
|
|
Egoera horrek nabarmen kontrastatzen du
|
Espainiakoarekin
eta, guretzatinteresgarriagoa dena, antzeko ezaugarriak (hizkuntza, nortasun berezia eta autonomia) dituen Kataluniakoarekin. Azken herrialde horretan badira urte batzuk zenbait gairi buruzko kezka sakona zabaldu zela:
|
|
|
Egoera horretan, euskal historiografiak, abiadura galdu nahi ez badu, bere tokia bilatu edo birdefinitubehar du. Horretarako, ezinbestekoa da euskal historialarien arteko elkarrizketa, baita
|
Espainia
eta Europako beste historialariekikoa ere.
|
|
|
Irratsaioen edukiei zegokienez,
|
Espainiako
eta Europako gerrek eragin zuzena izan zuten programazioak eratzeko orduan. Gerraren ondorengo sufrimendua ahantzarazteko asmoz, entretenimendua eskaintzen zuten irratiek.
|
|
|
Punto y Hora aldizkarian azaldutakoaren arabera, 1977an La Voz de Guipúzcoa izeneko emisoraren geroa kolokan zegoen eta aukera ezberdinak aurreikusten ziren: enkantean ematea. La Voz de
|
España
eta Unidad egunkariekin egin zen bezala?, langileek kudetatzea kooperatiba moduan, edo, eta hori, zurrumurrua besterik ez zen, alderdi politiko batek instalazioak erosteko asmoa zuela esaten zen.
|
|
|
Bai Errepublikako gobernu legitimoak, bai Francoren matxinatuek propaganda eta informazio bitartekari moduan erabili zuten irratia. Emisora handien artean, Kataluniako Radio Barcelona eta Radio Associació, Madrilgo Radio
|
España
eta Unión Radio, Radio Valencia eta Donostiako Radio San Sebastián izenekoak II. Errepublikako alderdien eskuetan geratu ziren. Matxinatuek, berriz, emisora bakar bat zuten, Radio Sevilla izenekoa.
|
|
|
Kasuistika zabala da. Gure kasu hurbilean, euskarak badu bere espazio geolinguistiko eta kulturala, lurralde fisiko administratiboetatik at. Urrunera joan barik, euskarak badu espazio bat
|
Espainian
eta Frantzian: Nafarroako Foru Erkidegoan, Pirinio Atlantikoetan eta Euskal Autonomia Erkidegoan; baina urrunera ere jo dezake euskarak:
|
|
|
Urrunera joan barik ere, gure artean. Euskal Herrian? eta inguru hurbilean?
|
Espainian
eta Frantzian, borroka politikoak hildako ugari utzi ditu bidebazterrean azken urteotan.
|
|
|
Horiekin batera, beste 73 salda saritu zituzten lehiaketako hamaika kategorietan. Bestalde, Madrileko ardoak sustatzeko elkartea sortu berri da, beren markak sustatzeko eta
|
Espainiako
eta nazioarteko merkatuan salmentak finkatzeko. Elkarte hori 18 upategik osatzen dute, Madrileko Jatorrizko Deituraren babesean.
|
|
|
Eusko Legebiltzarrak legez besteko proposamen bat bidali die Kantauriko gainerako autonomia erkidegoei, bai eta
|
Espainiako
eta Frantziako gobernuei eta Nazioarteko Bale Batzordeari ere. Proposamen hori ganberako alderdi politiko guztiek onartu dute, Eusko Alkartasunak (EA) izan ezik, Bizkaiko Golkoan Espainiako utegia sortzeko.
|
|
|
Euli larbak atzematen dituzten bidalketak itzuli egingo dira, nahiz eta ez den zehazten baimendutako infekzio maila.
|
Espainia
eta AEBen arteko merkataritza protokoloa egiteko balio behar duen testua. eta 1984az geroztik aplikatzen denaren ordez, produktu guztietarako hotz tratamendua berrikusiko da, eta hotz tratamenduetan tenperatura sentsoreen kopurua handitu da, fruta euliaren kutsadura saihesteko.
|
|
|
Espainiarrek ordainketetan “plastikozko dirua” oso gutxi erabiltzen dute, eta are nabarmenagoa da konparazioa AEBekin egiten bada. eta Britainia Handia. Britainia Handian banku txartelarekin egindako ordainketak (guztizkoaren %35)
|
Espainiakoak
eta AEBkoak baino hiru aldiz handiagoak dira. bider lau egiten dute(% 40).
|
|
|
antolamendu egiturek “gogor maskulinizatuta” jarraitzen dute, eta “gizonek botere postuei eusteko joera dute”. Amparo Moraleda,
|
Espainiarako
eta Portugalerako IBMko lehendakaria, eta Ana Patricia Botín, Banestoren buru dena, oso salbuespen garrantzitsuak dira, eta baliteke gizonezko mundu horretan sartzeko gaitasuna izatea. Hala ere, emakumearen ikusezintasuna nabarmena da presentzia handiena duten sektoreetan ere.
|
|
|
1987an Cazorla mendilerroko azken alea desagertu ondoren, espeziearen babeslekua Pirinioetara mugatu zen. Rafael Herediak, Ugatza Berreskuratzeko Planaren koordinatzaile nazionalak, kalkulatzen du 400 ale inguru geratzen direla bi alderdietan, eta horietatik 237 helduak direla (190
|
Espainian
eta 47 Frantzian). “1985 aldian, 37 bikote ugaltzaile izatetik 77 izatera igaro da gure lurraldean, eta urteko batez besteko hazkundea% 5ekoa izan da”.
|
|
|
Dioxinak dira COP ohikoenak, beste batzuk DDE, PCB, hexaklorobentzenoak, lindanoa, eta, hala, Belgikako dioxinadun oilaskoak. Antzeko egoera bat gerta liteke «ezin hobeto gertatzea
|
Espainian
eta txitak jaten aritzea jakin gabe». Greenpeace Españako Juan López de Uraldek salatu zuen, Stockholmeko Hitzarmena sinatu eta urtebetera, PAT «zikinenen» «dozena zikina» deiturikoaren aurkako hitzarmena sinatu zuela Gobernuak.
|
|
|
|
Espainiako
eta Frantziako gazteek erretzen dute gehien EBn
|
|
|
Espainiarrak eta frantsesak dira Europako Batasuneko (EB) gazteak gehien erretzen dutenak, eta suediarrak eta portugaldarrak dira gutxien erretzen dutenak. Hala, gaur egun,
|
Espainian
eta Frantzian argitaratutako Estatistiken Europako Bulegoaren (Eurostat) urtekariaren arabera, 15 eta 24 urte bitarteko bi pertsonatik batek erretzen du egunero. Suedian eta Portugalen, ehuneko hori lautik bat edo lautik bat da.
|
|
|
oporretako txandak penintsulako eta uharteko hoteletako hoteletan; kultura zirkuituak…, Imsersoren opor programak, hain zuzen ere, Imsersoren opor programak barne hartzen ditu, batetik, turismo jarduerak eta kontenplazio jarduerak egiteko, eta, bestetik, ahalegin handiko turismo aktiboa egiteko, eta, azkenik, nazioarteko trukeak egiteko. Azken hori
|
Espainiako
eta Portugalgo erabiltzaileen arteko trukea errazten duen jarduera da, Espainiako Lan eta Gizarte Gaietarako Ministerioak eta Espainiako Do Trabalhoe da Solidaridad de Portugal-ek sinatutako hitzarmenaren arabera. Oporrak zortzi egun inguru irauten dute, herri horretako herri desberdinetan.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak ingurumeneko programa bat onartu du hogei urterako, aitzindaria
|
Espainian
eta EBn
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak «Garapen Iraunkorraren Estrategia» dokumentua onartu zuen atzo, eta datozen hogei urteetarako() Eaeko ingurumen politika planifikatu nahi du. Programa hori aitzindaria da
|
Espainian
eta Europako Batasunean, eta Euskal Herrian lortu beharreko ingurumen helburuak ezartzea du helburu. Horrela, egungo gizartearentzat bizi maila egokia bermatuko da, etorkizuneko belaunaldien ongizatea arriskuan jarri gabe.
|
|
|
Horretarako, beharrezkoa da estatu kide bakoitzak protokoloa berrestea. Orain arte,
|
Espainiak
eta Herbehereek bakarrik egin dute. Nazioartean, 110 herrialdek sinatu dute eta 20 herrialdek berretsi dute.
|