|
2001
|
|
|
|
Bere
unea itxaron du. Eta ondo pentsatuz, nahiko zuhurra izan da.
|
|
|
Masailean.
|
Berak
une hura aprobetxatu eta eskua nire hankartera eraman zuen ordea. Laga egin nion.
|
|
2002
|
|
|
leihotik botako nuen! Zeren gure arteko harremanak, bestalde, edozein gurasok seme alabekin izaten dituenak bezalakoak baitziren,
|
bere
une onak eta ez hain onak izaten zituztenak, bere une eztiak eta bere une gogorrak, nexkak ere jenio bizia zuenez gero, ez dakit enegandik edo Saragandik jasoa. Eta inoiz zigortu ere egin behar izan nuen, zigor haiek, azkenik, neure buruaren aurkakoak gertatzen zitzaizkidan arren.
|
|
|
leihotik botako nuen! Zeren gure arteko harremanak, bestalde, edozein gurasok seme alabekin izaten dituenak bezalakoak baitziren, bere une onak eta ez hain onak izaten zituztenak,
|
bere
une eztiak eta bere une gogorrak, nexkak ere jenio bizia zuenez gero, ez dakit enegandik edo Saragandik jasoa. Eta inoiz zigortu ere egin behar izan nuen, zigor haiek, azkenik, neure buruaren aurkakoak gertatzen zitzaizkidan arren.
|
|
|
leihotik botako nuen! Zeren gure arteko harremanak, bestalde, edozein gurasok seme alabekin izaten dituenak bezalakoak baitziren, bere une onak eta ez hain onak izaten zituztenak, bere une eztiak eta
|
bere
une gogorrak, nexkak ere jenio bizia zuenez gero, ez dakit enegandik edo Saragandik jasoa. Eta inoiz zigortu ere egin behar izan nuen, zigor haiek, azkenik, neure buruaren aurkakoak gertatzen zitzaizkidan arren.
|
|
2005
|
|
|
Autoa geratu bezain laster, zutitu eta tokian bertan gelditzen zen erne, belarriak eta buztana tente. Autotik jaisten nintzen eta, bere ondotik igarotzean, eskuarekin laztan bat egiten nion buru gainean;
|
berak
une batez burua jiratu eta, eskua miazkatzen ahalegindu arren, berehala itzultzen zen lehengo posiziora, erne autotik beste norbait jaitsiko ote zen. Handik minutu batzuetara, etxe barnetik haren urratsak aditzen nituen, etxean baimenduta zituen tokietatik ibiltzen, norbaiten bila balebil bezala.
|
|
2006
|
|
|
Ez dakit nondik atera nuen ideia hori; Oriolek ez zidan halako ezer adierazi, baina begiratuen tentsio hark guztiak nondik edo handik lehertu behar zuen: ia ez zuen hitz egiten, eta aizkorarekin egurra mozten aditzen nuenean aizkora kolpe haietan haren indar guztia barruntatzen nuen, eta
|
bera
une horretan zer imajinatzen ari ote zen...
|
|
2008
|
|
|
Gainerako irakurle eta interesatuentzat salmenta prezio bat izango du liburuak urte amaieran,
|
bere
unean iragarriko da zenbatekoa.
|
|
|
Eta Regina, hala ere, hala eta guztiz ere?, bizitza bera ere aldatuko ziòn bere bizitzako abenturaren aurrean zegoen,
|
berak
une hartan ez jakin arren!
|
|
|
Eta Regina, hala ere –hala eta guztiz ere–, bizitza bera ere aldatuko ziòn bere bizitzako abenturaren aurrean zegoen,
|
berak
une hartan ez jakin arren!
|
|
2009
|
|
|
Domingo mementoan ohartu zen ezen anai arrebak izututa zeudela: aski zuen haien galdetzeko edo hitz egiteko moduari erreparatzea, ezusteko aurkikuntzaren ekaizpean naufrago batzuk iduri; baldintza haietan, jakina, anai arreben gainetik sentitzen zen Domingo, baina, sentimendu hura atsegina zen arren, ez zen, agian,
|
berak
une hartan gehien irrikatzen zuena, bai baitziren anai arreben gainetik egoteko beste era batzuk ere:
|
|
|
komunistak eta anarkistak, haien artean Domingo, Domingo batez ere; ez zen hura Teofilo Mariak Domingo oroitzen zuen lehen aldia, seguru ezetz, aitak Domingo arbuiatu, etxean sartzeko debekua ezarri eta haren izenik ere ez aipatzea erabaki zuenetik, inoiz baino presenteago izaten baitzuen Teofilo Mariak anaia. Damasori halaxe aitortu zion behintzat behin baino gehiagotan?, buruan itzal bat iltzatu baliote bezala; esan nahi baita Domingoren traizioak bere onetik ateratzen zuela Teofilo Maria, anaia madarikatua egoeraren erantzule egiterainoko jarreran, behin komunistak eta anarkistak zaku berean sartuz gero logika osoz ondoriozta baitzezakeen ezen Domingok ere bahiketan parte hartu zuela, parte hartu ez zuen arren, uholdeari lotzen zaion ur tanta oro, nola erditik hala bazterretik, uholdearen erantzule den legez; bazegoen, bestalde, ñabardura berri bat, ohiko egoerari eranstekoa eta ohikoa guztiz ezohiko bihurtzen zuena, gerra piztu berria ez baitzen txantxetako kontua, are gutxiago Teofilo Mariak irudikatzen zuen moduan: lubaki bat, eta lubakiaren bi aldeetara Domingo eta bera, aurrez aurre, elkar hiltzeko prest; nola izan zitekeen, baina, anaiak anaia hiltzea?; eta zergatik ez?; Teofilo Mariak ez baitzuen anaia anaiatzat ordurako, hain izan zen eskerga eta berealdikoa honen traizioa, Teofilo Mariak
|
berak
une hartan are traizioagotzat hartu zuena, ausaz, muturreko baldintzek, beheko solairutik zetorrèn oihu bat ere entzun zuen orduan, onik egingo ez ziona: ¡ Abajo España y arriba Rusia!?
|
|
|
Domingo mementoan ohartu zen ezen anai arrebak izututa zeudela: aski zuen haien galdetzeko edo hitz egiteko moduari erreparatzea, ezusteko aurkikuntzaren ekaizpean naufrago batzuk iduri; baldintza haietan, jakina, anai arreben gainetik sentitzen zen Domingo, baina, sentimendu hura atsegina zen arren, ez zen, agian,
|
berak
une hartan gehien irrikatzen zuena... bai baitziren anai arreben gainetik egoteko beste era batzuk ere: haiek irabaztea eta haiek bere alde jartzea zen, esate baterako, era haietako bat, eta ez txarrena; hura izan zitekeen abagunea, gainera, aspaldi ez bezala isilik baitzituen anai arrebak –baita Teofilo Maria eta Damaso ere, noiznahi kontra egiten ziotenak, orain mespretxu eta orain burla–, berari gutxieneko begirune batekin entzuteko prest; izan ere, bazirudien ezen anai arrebek lur bat behar zutela non lehorreratu, eta bera –Domingo– lur hura eskaintzeko moduan egon zitekeen une hartan, gero gerokoak:
|
|
|
begi aurrean zuenak, ondorioz, azken judizioko eguna oroitaraz ziezaiokeen Teofilo Mariari, orduan ere halatsu etorriko baitzen Jainkoa bera ere –ezpata eskuan, koroa buruan eta argi distiratsua nonahi–, bere epaia emateko asmoz, argiak hartutako dohatsuak betiko argian bizi zitezen, eta ilunak hartuak ilunean bigarren aldiz hil, hil ondoren iluntasun ilunagora piztea bi aldiz hiltzea bezalakoa baitzen... komunista jainkogabe zikin haiek bezala... komunistak eta anarkistak, haien artean Domingo, Domingo batez ere; ez zen hura Teofilo Mariak Domingo oroitzen zuen lehen aldia, seguru ezetz, aitak Domingo arbuiatu, etxean sartzeko debekua ezarri eta haren izenik ere ez aipatzea erabaki zuenetik, inoiz baino presenteago izaten baitzuen Teofilo Mariak anaia –Damasori halaxe aitortu zion behintzat behin baino gehiagotan–, buruan itzal bat iltzatu baliote bezala; esan nahi baita Domingoren traizioak bere onetik ateratzen zuela Teofilo Maria, anaia madarikatua egoeraren erantzule egiterainoko jarreran, behin komunistak eta anarkistak zaku berean sartuz gero logika osoz ondoriozta baitzezakeen ezen Domingok ere bahiketan parte hartu zuela, parte hartu ez zuen arren, uholdeari lotzen zaion ur tanta oro, nola erditik hala bazterretik, uholdearen erantzule den legez; bazegoen, bestalde, ñabardura berri bat, ohiko egoerari eranstekoa eta ohikoa guztiz ezohiko bihurtzen zuena, gerra piztu berria ez baitzen txantxetako kontua, are gutxiago Teofilo Mariak irudikatzen zuen moduan: lubaki bat, eta lubakiaren bi aldeetara Domingo eta bera, aurrez aurre, elkar hiltzeko prest; nola izan zitekeen, baina, anaiak anaia hiltzea?; eta zergatik ez?; Teofilo Mariak ez baitzuen anaia anaiatzat ordurako, hain izan zen eskerga eta berealdikoa honen traizioa, Teofilo Mariak
|
berak
une hartan are traizioagotzat hartu zuena, ausaz, muturreko baldintzek –beheko solairutik zetorrèn oihu bat ere entzun zuen orduan, onik egingo ez ziona: ¡ Abajo España y arriba Rusia! – hartaratuta; ondorioz –oihuaren aurkako erreakzio gisa edo–, begiak amorruz zabaldu eta argiz bete zitzaizkion, gogoa ohiko sinestera itzuli balitzaio bezala, sineste garbi eta zalantzarik gabekora, gerra hartan Jainkoak beren alde behar baitzuen –Jainkoaren aldekoen alde eta Espainia zinez maite zutenen alde–, hain zen begien bistakoa egia hura, egiaztapenik behar ez zuena, silogismorik ere ez, lehenengo premisan agortzen baitzen argudio guztia:
|
|
2010
|
|
|
Gauza guztiek dute
|
bere
unea. Dena gertatzen da gertatu behar duenean.
|
|
2011
|
|
|
Historia erreala da Extranjeras en ondoren iragarri zuen egitasmoa ere: El árbol. Adela Secall aktore txiletarrak eta bere familiak Augusto Pinocheten diktadurapean jazotakoa kontatu nahi izan zuen, modu esperimentalean, errealitatea eta fikzioa uztartuz, baina diru falta tarteko, bide bazterrean geratu zen filma, eta ezin da berreskuratu, gauza bakoitzak
|
bere
unea daukalako.
|
|
|
Jose Santos eserita dagoen bazterrean bakarrik, hiru ohe (erabili berria, bat), komoda bat eta lastozko ipurdidun dozena erdi aulki daude. Horien gainean, kazeta paper larutan bildutako kristalezko zenbait tresna,
|
bere
unean Mariak gorde ahal izan zituenak, Nafarroako Brigadak herriaren gainetik igaro zirenean.
|
|
2012
|
|
|
Abenduak 21 ditu gaur, arratsaldea: Klaudia ez dago
|
bere
unerik onenean, gogogabe dabil nire salaketei aurre egiteko; nagikeriaz desenkusatzen du bere burua, gaiaz nazkatuta balego bezala, errimela lausotuta, hatsa ederki berotuta. Hala ere, ekin egin diot, temati.
|
|
|
Haiek izan ziren entzun nizkion azkeneko hitzak. Hurrena tanatorioan zegoen eta nik neure gelako mahai gainean neukan
|
bere
uneen koaderno lodia. Ez nintzen zabaltzen ausartzen, ez hain agudo behintzat.
|
|
2013
|
|
|
Itxarotekoa zen, hala ere, aldi horiek luzerako ez izatea. Era berean, Gardiner andereak Bingley andereñoak Gracechurchera eginiko bisitaldiaren xehetasunak eman zizkion Elizabethi, bai eta berritu ere Janek eta
|
berak
une desberdinetan izandako zenbait elkarrizketa, Janek dama harekiko harremanak bihotz bihotzetik eten zituela frogatzen zutenak.
|
|
2014
|
|
|
Bere enpresa, ordea, Mungiako kanpoaldean zegoen. Enpresa ez zegoen
|
bere
une hoberenean eta azken hilabeteetan langileak kaleratu behar izan zituen.
|
|
|
Haurtzarotik zahartzarora pasatzen dira, ez dute garapenik eta heldutasunik inoiz lortzen. Txina, horregatik(, ce vieil enfant ratatiné?), haur zahar bat da ia sortzetik beretik,? à la fois jeune et décrépite? 488 Txinak,
|
bere
une kulturalik gorenean ere, ez du Europarekin konparatzeko mailarik eman. Gizadiari eta zibilizazio unibertsalari arraza hauek ez diote baliozko deus aportatzen.
|
|
|
Ez!
|
Beraren
une larria da bizi dudala iruditzen zaidana. Egia, berak azken pausoa eman zuen, ertzaren gainetik igaro zen; nik, ordea, neure oin ezbaikoa erretiratzeko parada izan nuen.
|
|
2015
|
|
|
Begi bat itxi zuen tiroa doitzeko. Zalantzarik gabe, hura zen
|
beretzat
unerik gozoena. Hil aurrekoa.
|
|
|
Gazteei dei bat egin zitzaien, eta milaka agertu ziren Energiaren Iraultzaren aldeko lana egitera, etxez etxe, eskolak ematen, familia medikuei laguntzen. Belaunaldi bakoitzak du
|
bere
une historikoa. 2006ko eta 1970eko gazteak ez dira berdinak.
|
|
2016
|
|
|
utzi zidaten
|
berarekin
une batez
|
|
|
–Gugatik ez arduratu, ama, zaindu zaitez zu, esan nion, eta
|
berak
une batez begirada eutsi zidan; serio, gero, aurpegia esku biekin heldu eta musu bat eman zidan bekokian, bilatzen ari zena aurkitu gabe bertatik alde egin baino lehen.
|
|
|
Hain justu, UPNren lehen agintaldian Nafarroako Gobernuko lehendakari gisa() euskal munduari egindako keinuek alderdia sumindu zuten,. Aizpun bezalako pertsonei antigorputzak aktibatzen zizkielako?. Cerveraren ustez, Miguel Sanzek guardia zaharra maniobratzen ikusi zuenean
|
bere
unea heldu zela ikusi zuen. –Alli isilik geratuko ez zela bazekienez, egoera lehertzera zihoala jabetu zenean, aukera ikusi zuen kalifa izateko.
|
|
|
Ikertzailearen iragana interesatu zitzaidan hasteko eta behin, frankismoaren kontrako borrokan aritu izana plus bat zen haren alde. Konpromiso handiko jarrera izan zuen
|
bere
unean Barandiren militantziak. Eta konpromiso handikoa izan zen militantzia hartatik apartatzea...
|
|
|
Gure literatura
|
bere
une loriatsuenean ote dago, askotan euskal idazle guztiok edo ia guztiok, aukera eman badigute, aldarrikatu izan dugun bezala?, ala zabortegi hutsa da, irakurleriaren zenbaki beti eskasek eta kultura agente gehienak uneren batean menderatzen dituen abaildurak adierazten duten bezala. Ba, ziurrenik, ez goi eta ez doi.
|
|
2017
|
|
|
Anaia bakoitzak bakarkako une bat eduki dugu berarekin. Bakoitzak
|
bere
unea behar izan du, istant bat begiak itxirik eta arnasa hartzeko oxigeno makina bati loturik dagoen aitarekin. Bere ohearen oinean zutik nagoela, nire itzala inoiz baino luzeagoa iruditu zait, inoiz baino ilunagoa.
|
|
2018
|
|
|
prest geunden gu sakrifikatzeko, neskak kubero gisa sartzen hasteko. Proposamen horrek izan zuen
|
bere
unea, baina pasatu zen, eta orain ezin dugu onartu: nola esango diegu gurean desfilatzen duten 500 lagunei dutela parte hartu?
|
|
|
Hari esker dekozu aukerea gaur egun talotegi hontan jateko eta edateko dagozanak ahoratuteko. Barruko bidaia sintetiko eta faltsu horreei iges eiteko atxurra hartu zauen
|
berak
une baten, eta tira, horreri esker jakin izan zauen beste bide bat bilatuten, bere buruarentzako ez eze, haustura baten bila genbilzan beste batzuentzako be bai. Tira, bizitzan merezi dauan guztia lez, askok alkar aberastuz ein dogun bidea izan da, baia, neurri baten, asko zor dotsagu berari.
|
|
|
Edo argazkiren bat ateratzea otuko zitzaion, Maddi lotan zegoela aprobetxatuz.
|
Beretzako
unea. Lasai egoteko, bakarrik.
|
|
2019
|
|
|
neskak ez zuen adostasunik agertu. . Ez dugu nabaritu salatzaileak egoeraren gaineko kontrola daukanik, ez eta
|
berak
une hartan penetraziorik nahi zuela pentsaraz dezakeen inolako keinu edo jarrerarik ere?. Aldiz, bideoak, argi eta garbi?
|
|
|
Horregatik da interesgarria diskurtso mediatikoen garapenari behatzea. Susana Pérez Soler kazetari katalanak Iruñeko bortxaketaren auziaren jarraipena egin zuen
|
bere
unean, eta ondorioztatu zuen bi narratiba mota nagusitu zirela komunikabideetan: –Epaiketak iraun zuen bitartean, ohikoa zen biktimaren kontakizuna auzitan jartzea; behin sententzia argitaratu zutenean, ordea, indarra hartu zuten erasoa sufritutako gaztearen aldeko diskurtsoek?.
|
|
|
Erabat emana zaio gizon horri, baina gizon horrek prest egon behar du, guztiz, dohaintza hori duintasunez jasotzeko. Emakumeak
|
bere
une guztiak eskaintzen dizkio, baina gizonak presente egon beharra dauka une oro; emakumea gizonaren bitartez baino ezin da bizi, baina bizi egin nahi du; gizonak emakumea biziarazteari emana egon behar du.
|
|
|
Ohituta dago zetazko mataza baten baretasunez luzatzen den adatsera; besapean eta sabelaren behealdean sorturiko begetazio horrek, ordea, piztia edo alga bilakatzen du. Jakinaren gainean egon zein ez, susmatzen du bere baitatik erauzia geratuko dela aldaketa horien xedearen ondorioz; horra hor neskatoa beste bizi ziklo batera egotzia, bere existentziaren
|
beraren
unearen gainetik: berak sumatzen du mendekotasun horrek gizonarentzat, haurrarentzat, hilobiarentzat izatera kondenatzen duela.
|
|
|
gizonak nahikoa ematen ez dionez, emakumeak guztia hartuko dio, atsegin basa batez. Orduan, gizon zauritua ohartzen da zenbat balio duen
|
berak
une oro mespretxatzen duen harreman horrek: prest dago zernahi hitzemateko, nahiz eta berriz esplotaturik sentituko den hitzemandakoa bete beharra iristen zaionean; xantaia egitea leporatzen dio maitaleari:
|
|
|
Henrique zaldunaren gorpua S. Vicente hilerrira eramatea, malda malkartsuko bide bihurri horietatik zehar, eta uretatik bi urratsetara, harrika edo zerbait okerragorik egin ez ziezaieten, seguru asko garai haietan esaten hasi zen bezala, lanaren akabua izan zen. Baina hildakoa aitoren seme izateak eta bere azken ekintzaren handiak eginkizun nekeza justifikatzen zuten, eta edozein kasutan ere ez du konparaziorik orain Porta de Ferro aurrean dauden osteek pairatu zituzten hilduratzeekin, bide hau bera hartu zutenak,
|
bere
unean, gertaera azaletik deskribatu zenean, kontatu den bezala. Lau armadunek zeramatzaten hildakoaren andak, Mem Ramiresek agintzen zuen soldadu portugaldarren guardiaz lagundurik, Ouroana atzetik dator, oinez, inoren banitate eta arrandiaren aldeko zerbitzuak egiteari utzi dionari dagokion gisan.
|
|
|
Bi hilabete baino gehiago pasatu dira setioa hasi zenetik, eta hiru azken soldata ordaindu zenetik. Gauza handiak espero izan zituen On Afonso Henriquesek,
|
bere
unean jakin genuenez, Henrique zaldunaren ingeniaritza militarrari buruzko jakintzetatik, baita izenik gabeko frantziar eta normandiarrenetatik ere, baina gizon sainduaren heriotza zoritxarrekoak, beste hainbat mirakuluren ama izanik ere, eta Porta de Ferroko hego harresiaren aurka eraso behar zuen dorrearen suntsitzeak ekarri zuten jende guztiaren grina belikoa su bizitik su geldora pasatzea, et... Bi arrazoik sendotu zuten erregearen esperantza, eta bata bestearen ondorio zuzena zen, honako hauek ziren, lehen arrazoia, erasoa ongi ateraz gero, hiria irabaziko zutela, eta beraz, bigarren arrazoia, osteak lizentziatu zituela, etxera bidali, hurrengo kanpainara arte, soldata oso bat aurreztuz.
|
|
2021
|
|
|
Gupidazko olatu bat harrotu zen Katherineren baitan. Neska gaixoak ez zuen bizi osoan
|
berarentzako
une bat izan. Sekula ez zen mutil batekin txorakeriak esaten egon, aitak ez baitzion bere belarriaren irismenetik ateratzen utzi.
|
|
|
Ez nion nire baitatik gehiegi ematen, baina berak ez zidan gehiago eskatzen, ez zukeen jakingo harekin zer egin. Noraezean besterik ezin zen bizi eta
|
bere
unerik hoberenak nirekin pasatzen zituenak ziren oraindik. Neure buruaren ardura besterik ez nuela sentitzen nuen, eta bakean onartzen nuen ardura hura:
|
|
|
Paulek maite zuen, gauza ziurra zen, zintasunez maite zuen hiru urte lehenagotik, buru belarri eta berotasunaz; baina Hélène ez zen oso preziatua sentitzen Paulen begietan; inorentzat ez zen preziatua. Nor arduratzen zen
|
beraz
une hartan. Han zegon, dendatik igotzen zen kakao usainean murgilduta; berdin izango litzateke beste edonon, berdin berdin litzateke.
|
|
2022
|
|
|
Airean zintzilikatuak ziruditen harriak, zirimola batean sartuta, zutabearen inguruan biraka hasi ziren. Ugutzek,
|
bere
unea iritsi zela ulerturik, kutxari tiro egin nahi izan zion harri hegalariek sortutako haizetearen artetik. Orduan, lurrean zen Bakarnek pistola altxatu eta eskuineko sorbaldan egin zion tiro.
|