|
2000
|
|
|
nola Sarako erretoreak Etsai zeritzan deabruarekin ikasi zuen Salamancako haitzuloetan, norat joan baitzen Teologiaren eta magiaren ikasterat, bere anaia batekin eta bertze lagun batzuekin, eta nola, ikastekoak ikasi ondoren, ikasleetarik batek geratu behar izan zuen deabruaren zerbitzuan, beronekin egin tratuaren arabera; eta ikasleek hartarakotz zotz egin zuten, eta Axularren anaietarik batek geratu behar izan zuen; eta, orduan, anaiaz urrikaldurik, Axularrek erran zion deabruari ezen geratuko zela bera, haren orde; eta, anaiaren orde han berean geratzen zelarik, manatu zion deabruak Axularri ezen atera zezala ura osin batetik, baliaturik galdara batez, zeinak baitzuen hondoan galbahe bat, eta manatu zion, halaber, ezen, noiz eta galdetzen baitzion non zegoen, ihardets zezala Axularrek: " Hemen nago!"; baina, orduan, nola gartzela hartarik eta trabailu ezin nekeago hartarik ihes egin nahi baitzuen, bururatu zitzaion Axularri ezen bi hitz haiek irakatsi behar zizkiola galbaheari; eta irakatsi zizkion Axularrek galbaheari bi hitz haiek eta, hala, Etsai urrun samar ikusi zuèn egun batean, pentsatu zuen ezen hura zela
|
bere
ordua, eta entseiatu zen, ondorez, handik itzurtzerat eta ihes egiterat; eta bazihoan Axular kanporantz, eta galdetu zion deabruak: " Non hago?", eta galbaheak ihardetsi zion:
|
|
2001
|
|
|
Ba, haserretu zen
|
bera
orduan, zure arazoa, Miren, zera da, erromantikoegia zarela. Eta zu putakumeegia, erantzun nion, eta beste ezer gaineratu ezinik, negarrez oraindik, bira eman eta handik atera nintzen, funtzioaren zain geratu zen jendearen begiradetatik ihesi.
|
|
|
Arantxaren kontura itzuli nahi du berak. Pisura lehenbailehen aldatzeko asmoa zuen
|
berak
orduan. Hori ez zekien.
|
|
2005
|
|
|
Izan ere, zer izan zen
|
bere
ordu arteko bizitza. Besteekiko lehia etengabea:
|
|
2006
|
|
|
Itotzera balihoa bezalako aurpegia jarri zuen une batean. Izututa, askatu egin nuen, eta
|
berak
orduan" segi, segi" esan zidan hasperen batez. Segi egin nuen, beraz, are indar handiagoz, amaiera hurbilari igarriz, eta hantxe etorri zen, plop, agurearen dardarizo eta arnasotsen artean, eskua likindu zidan isurki lirdinga hura, biziaren iturritzat goretsi ohi duguna, neure bizian lehenengoz ikusten nuena.
|
|
2008
|
|
|
Hiru izaki haiek gehiago iruditu baitzitzaizkion Reginari, artean ere, amets batek hartuak, beste ezer baino. Edo onartu egingo behar ote zuen munduan bazegoela beste errealitate bat ere,
|
berak
ordura arte ezagutu zuèn egunerokotasunetik kanpo eta gizakia, emakumea, batez ere, itzal bat izatera kondenatzen zuèn errealitate grisetik haratago?
|
|
|
Hiru izaki haiek gehiago iruditu baitzitzaizkion Reginari, artean ere, amets batek hartuak, beste ezer baino. Edo onartu egingo behar ote zuen munduan bazegoela beste errealitate bat ere,
|
berak
ordura arte ezagutu zuèn egunerokotasunetik kanpo eta gizakia –emakumea, batez ere– itzal bat izatera kondenatzen zuèn errealitate grisetik haratago. Halaxe zirudien.
|
|
2009
|
|
|
Hala ere, mingostasunik batere gabe bai, ezi ezti, baina ia eguneroko kontua izaten du, sikîra ailegauta balego nere ordué?,, goiko hori nerekin ahaztuta dôla ematen do?, edo antzeko esaldiren bat. Hil nahian bizi da,
|
bere
orduari itxaroten. Halako batean alaba gazteenak galdera egin dio:
|
|
|
Sarrerako ate zuloan galdua zuen begirada, ordea, gauaren hasieran bezala.
|
Berak
ordura arte nahikoa egin zuela iritziko zion, noski. Niri irakasle tonua gaizki ateratzen zitzaidan baina.
|
|
|
Tarte txiki bat behar izan nuen adarra jotzen ari zitzaidala ulertzeko.
|
Berak
ordurako mahai gainean zuen kafesnea. Nik ere irribarrea marraztera behartu nuen neure burua, oraindik ere inozoagoa izan nintekeela argi gera zedin.
|
|
|
desestaliz zihoan neurrian, nazka eta higuina gailendu zitzaion Domingori, ez bakarrik sarjentuaren aurkakoa, estamentu militar osoaren aurkakoa ere bai; han, izan ere, burazagiek hitz handiak erabiltzen zituzten, sarjentuak handienak?, aberria ala hil; ez dago bandera baten erabilpen hoberik heroien hil jantzi bihurtzea baino???, berak ere, maila batean, onartuak zituenak, ez al zion, bada, aitari inoiz adierazi ezen berak ere moro fedegabeen aurka ekingo ziola, zerutik mana berria banatzeko asmotan, pin pan pun??, baina testuinguru hartan beste begi batzuekin ikusten zituenak? zeren, galdera bat egitearren,
|
berak
ordura arte ikusi izan zituen bezalakoak ote ziren gerretako heroiak, sarjentu putakume hura bezalakoak, adibidez?
|
|
|
Une hartan, baina, ez zuen, Teofilo Mariak uste bezala, Domingok hitz egin, Damasok baizik; Damaso, izan ere, isilik zihoan, anaien hizkimizkiak entzuten, zetatarren aurkako bataila hartan protagonista bera izan zen arren; berak bazekien, ongi jakin ere, bere balentria kasualitatearen fruitua izan zela maila handi batean, amildegi baten aurrean itsuak bakarrik ematen baitu pauso bat aurrera? eta bera ere, betaurrekorik gabe, itsu baitzegoen une hartan, gero zorte ikaragarria izan bazuen ere, bere ezusteko erreakzioan Abelardo harrapatu baitzuen, betean harrapatu ere, hura k.o. utziz; bazirudien, beraz,
|
bere
ordua iritsia zela, besteen errekonozimendua jasotzekoa, txalo eta zorion, baina ordu hura ere iritsi orduko joan zitzaion, antza, konortea galdu orduko ostu baitzion Abelardok protagonismoa, Damasok handik bizpahiru minutura berreskuratu zuena Abelardo bere onera etortzean: hura, baina, ez zen jada gauza bera, jantzi berria eta adabakiz josia gauza bera ez diren bezala; bizitza osoan horrelako memento baten zain egon, etxeko bigarrena baitzen Damaso, azken batean:
|
|
|
Handik aurrera, Teofilo Mariaren eta taldearen ahaleginak izugarriak izan ziren, Teofilo Mariarenak, batez ere; izan ere, zer egin zuen
|
berak
ordura arte?; aitaren ondoan goxo bizi, bolizko dorre batean sartuta, langileekin zerikusirik ez zuèn munduan, haiek agurtu ere gabe eta haien begietara ere begiratu gabe, ezta aurrean gertatzen zitzaizkionean ere; jarrera hura, maila batean, aitaren estilo pertsonalaren ondorioa ere bazen, hartarako izendatu baitzuen Nazario Orbek, bere garaian, konfiantzazko lan-talde tekniko bat, tartean zeud... gerrari buruzko edozein gidaliburuk esaten zuen hori; aldi berean, baina, aitaren estiloa soilagoa ere bazen neurrian, gurutzatuak eta zaldunak iraganeko kontutzat zituen Nazariok?, gehiegizkotzat behar zuen honek semearen jarduna, nahiz eta Pedro Lakanda eta Martin Belzunzeren iritziak gero eta Teofilo Mariaren aldekoagoak ziren:
|
|
|
Ongi ikasi zuen, bai, Damasok lezioa, inoiz ahaztuko ez zuena: hitzak bere tokia eta
|
bere
ordua behar duela ikasi zuen, ordain gaiztorik ez izateko; egia zen gero ikasleen onespena jaso zuela bere ausardiagatik, baina, pasatutako kalbario hartatik, une larriak geratu zitzaizkion batez ere Damasori, bere bakardadea eta bere estutasuna, belarri minberen minberatasunean?, beste irudi guztiak, harrotasunarekin edo bere balizko heroitasunarekin lotuak, bigarren eta azken planoan utzirik.
|
|
|
|
Bere
ordua zen, bai, Nazario Orberena eta haren garaipenarena, baina bere seme hura. Domingo, potroak ukitzen ari zitzaion, zinez, showa lapurtzen ari ez zitzaion, bada!
|
|
|
putakumeak!??, Domingori anarkisten aldeko jarrera inkontziente bat pizten baitzitzaion, anarkistak zer ziren ez zekien arren; orain ere ez zekien gehiegi: bazekien erradikalak zirela, dena ala ezer ez?, eta horrek erakartzen zuen, baina ez zuen bere burua politikan sartuta ikusten,
|
bere
ordura arteko munduak beste batzuk izan zirelako, agian; Domingok, beraz, ahaztuak zeuzkan nerabezaroko historia haiek, ustez, baina, aitarekin eztabaida hura izan zuenean, denborak atzera egingo balu bezala sentitu zen une batez, barruan aitaren aurkako oihua eta erreboltaren oihua berritzen zitzaizkiola, gutxieneko zentzu batek haiek isilarazten bazizkion ere segidan.
|
|
|
Pizarrori eta Almagrori, Valdiviari eta Hernán Cortési, era esplizituago batean?, baina bakezko eszena bat irudikatzen zuelako edo, bere eskua aitarena eta Teofilo Mariarena estutzen, agur begirunetsu batean, agur berorik ezean?, hantxe gelditu zen; bi anaien arteko eztabaida hartan, ordea, Teofilo Mariak, anai arrebetan lehena izateko jaio zenak, Domingo makurtu bati soilik eman ziezaiokeen eskua, halako eran, non horregatik ekin baitzion, beharbada, ekin zion bezala, hitza ezpata bihurtuz, haren begiei suminaren sua zerien? eta
|
bere
ordura arteko tonu oldarkorrari eutsiz:
|
|
|
Handik aurrera, Teofilo Mariaren eta taldearen ahaleginak izugarriak izan ziren, Teofilo Mariarenak, batez ere; izan ere, zer egin zuen
|
berak
ordura arte?; aitaren ondoan goxo bizi, bolizko dorre batean sartuta, langileekin zerikusirik ez zuèn munduan, haiek agurtu ere gabe eta haien begietara ere begiratu gabe, ezta aurrean gertatzen zitzaizkionean ere; jarrera hura, maila batean, aitaren estilo pertsonalaren ondorioa ere bazen, hartarako izendatu baitzuen Nazario Orbek, bere garaian, konfiantzazko lan-talde tekniko bat –tartean... gerrari buruzko edozein gidaliburuk esaten zuen hori; aldi berean, baina, aitaren estiloa soilagoa ere bazen neurrian –gurutzatuak eta zaldunak iraganeko kontutzat zituen Nazariok–, gehiegizkotzat behar zuen honek semearen jarduna, nahiz eta Pedro Lakanda eta Martin Belzunzeren iritziak gero eta Teofilo Mariaren aldekoagoak ziren:
|
|
|
|
Bere
ordua zen, bai, Nazario Orberena eta haren garaipenarena, baina bere seme hura –Domingo– potroak ukitzen ari zitzaion, zinez, showa lapurtzen ari ez zitzaion, bada! Eskarmentua eman behar zion mutil lotsagabe hari, lehenbailehen eman ere, argi eta garbi ikus zezan han nork agintzen zuen!
|
|
|
Domingok aurrerago ere egin zezakeen, apika –hiltzailetzat eta kriminaltzat zituèn konkistatzaileei egurra ematen has zitekeen, esaterako: ...a eta Teofilo Mariarena estutzen, agur begirunetsu batean, agur berorik ezean–, hantxe gelditu zen; bi anaien arteko eztabaida hartan, ordea, Teofilo Mariak, anai arrebetan lehena izateko jaio zenak, Domingo makurtu bati soilik eman ziezaiokeen eskua, halako eran, non horregatik ekin baitzion, beharbada, ekin zion bezala, hitza ezpata bihurtuz –haren begiei suminaren sua zerien– eta
|
bere
ordura arteko tonu oldarkorrari eutsiz:
|
|
|
zenbatetan gogoratzen zitzaion, sarjentuak ezkerretarako agindua ematen zuenean, eskuinetarakoa egitea, baita alderantziz ere, Teofilo Mariarekin jauregian inoiz egin zuen bezala, baina ezin...!; Domingo, gainera, gero eta gehiago konturatzen zen zertarako zen egitura hura guztia: ...ia ala hil; ez dago bandera baten erabilpen hoberik heroien hil jantzi bihurtzea baino"... –, berak ere, maila batean, onartuak zituenak –ez al zion, bada, aitari inoiz adierazi ezen berak ere moro fedegabeen aurka ekingo ziola, zerutik mana berria banatzeko asmotan, pin pan pun? –, baina testuinguru hartan beste begi batzuekin ikusten zituenak... zeren, galdera bat egitearren,
|
berak
ordura arte ikusi izan zituen bezalakoak ote ziren gerretako heroiak, sarjentu putakume hura bezalakoak, adibidez?
|
|
|
putakumeak!" –, Domingori anarkisten aldeko jarrera inkontziente bat pizten baitzitzaion, anarkistak zer ziren ez zekien arren; orain ere ez zekien gehiegi: bazekien erradikalak zirela –dena ala ezer ez–, eta horrek erakartzen zuen, baina ez zuen bere burua politikan sartuta ikusten,
|
bere
ordura arteko munduak beste batzuk izan zirelako, agian; Domingok, beraz, ahaztuak zeuzkan nerabezaroko historia haiek, ustez, baina, aitarekin eztabaida hura izan zuenean, denborak atzera egingo balu bezala sentitu zen une batez, barruan aitaren aurkako oihua eta erreboltaren oihua berritzen zitzaizkiola, gutxieneko zentzu batek haiek isilarazten bazizkion ere segidan.
|
|
|
...zen arren; berak bazekien, ongi jakin ere, bere balentria kasualitatearen fruitua izan zela maila handi batean, amildegi baten aurrean itsuak bakarrik ematen baitu pauso bat aurrera... eta bera ere, betaurrekorik gabe, itsu baitzegoen une hartan, gero zorte ikaragarria izan bazuen ere, bere ezusteko erreakzioan Abelardo harrapatu baitzuen, betean harrapatu ere, hura k.o. utziz; bazirudien, beraz,
|
bere
ordua iritsia zela, besteen errekonozimendua jasotzekoa, txalo eta zorion, baina ordu hura ere iritsi orduko joan zitzaion, antza, konortea galdu orduko ostu baitzion Abelardok protagonismoa, Damasok handik bizpahiru minutura berreskuratu zuena Abelardo bere onera etortzean: hura, baina, ez zen jada gauza bera, jantzi berria eta adabakiz josia gauza bera ez diren bezala; bizitza osoan horrelako memento baten zain egon –etxeko bigarrena baitzen Damaso, azken batean:
|
|
|
Ongi ikasi zuen, bai, Damasok lezioa, inoiz ahaztuko ez zuena: hitzak bere tokia eta
|
bere
ordua behar duela ikasi zuen, ordain gaiztorik ez izateko; egia zen gero ikasleen onespena jaso zuela bere ausardiagatik, baina, pasatutako kalbario hartatik, une larriak geratu zitzaizkion batez ere Damasori –bere bakardadea eta bere estutasuna, belarri minberen minberatasunean–, beste irudi guztiak –harrotasunarekin edo bere balizko heroitasunarekin lotuak– bigarren eta azke...
|
|
2010
|
|
|
Zin egidazu, erotu egingo naiz-eta, bestela!?; beste, baina? bat ere bota nion, baina
|
berak
orduan: –Inori ez, Ernestina, inori ez!?; eta nik baietz esan nion, eta baiezko hari kateatuta bizi izan naiz, oraindik ez dakit ongi edo gaizki egin nuen?; gaur, ordea, arazoa azaldu didazunean, ezin izan dut gehiago:
|
|
|
|
Bera
orduan, erdi totelka, lantegiko gorabeheraren bat kontatzen hasten zitzaidan, baina hark bukatzerako beste ezagunen bat agurtu behar izaten nuen, eta bizkarrean txaplako bat emanda hurren arte esaten nion.
|
|
|
Entzun didazu? Zin egidazu, erotu egingo naiz-eta, bestela! ’; beste ‘baina’ bat ere bota nion, baina
|
berak
orduan: ‘Inori ez, Ernestina, inori ez! ’; eta nik baietz esan nion, eta baiezko hari kateatuta bizi izan naiz, oraindik ez dakit ongi edo gaizki egin nuen...; gaur, ordea, arazoa azaldu didazunean, ezin izan dut gehiago:
|
|
2011
|
|
|
Eta niri, nekaturik nagoen ilunabarretan, ez zait askorik kostatzen triste itxurak egitea.
|
Berak
orduan, irakurtzen ari den aldizkaria lurrean utzi, eserita nagoen lekura etorri, lepotik heldu eta belarrian kilimak egin ohi dizkit mingainarekin, eta ez du onik izaten barrez jartzen nauen arte. Nik beragatik egiten dut barre, beragatik uzten ditut triste itxurak eta, gogorik ez badut ere, beragatik etzanarazten dut alfonbraren gainean indarrez eta arroparen bat kentzen saiatzen natzaio, jakitun aski dudala Karla erdi biluzik ikustea gogoa pitz dakidan.
|
|
|
Egia aitarik gabe geratu zirela eta ama
|
bere
ordura arteko rolean egun hartan bertan galtzera zihoazela, putada bat agian,, baina ez dakit zergatik estandarretik ateratzen den guztiak drama konponezina behar duen, trauma, zergatik izan behar duen errudun bat; asmatuko dute guztiari zentzua emango dion narrazio sinesgarriren bat. Tira, egitea espero ez zuten hausnarketa zenbait egin zuten, ez gehiago, eta klase ertaineko haurtzaro baten ondoren bazuten nahikoa baliabide aurrera egiteko, bakoitza koadrila banarekin gainera.
|
|
|
Zergatik ez? , galdetu zidan
|
berak
orduan.
|
|
2012
|
|
|
–Eta zein da egia horren funtsa? , galdetzen zidan
|
berak
orduan.
|
|
|
Egilea Krishnamurti zen. Irakurtzen hasi eta lehen orrian geratu egin zen, orririk pasa ezinda, hitz haien musika
|
bere
ordura arteko eraikuntza mental osoa desegitera etorri balitz bezala: –Bakarrik zaude?.
|
|
|
Eta berak Telmo adoratzen du, bere lau urteko semea. Telmo da
|
bere
ordu, minutu eta arnasaldi guztiak bereganatzen dituena. Familia bakarreko etxe batean bizi dira, lorategian plastikozko zabua dute, eta udan plastikozko igerilekua muntatzen dute Telmorentzat.
|
|
|
Tragedia honetatik, adibidez, ideiak gaitzesten zituen, baina estiloa miresten zuen; gogamoldea madarikatzen zuen, baina zertzelada guztiak txalotzen zituen, eta pertsonaien kontra haserretzen zen, beraien diskurtsoaren alde suhartuz. Pasarte handiak irakurtzen zituenean, liluratu egiten zen; baina pentsatzen zuenean ponteigelek hartatik beren kaparrerako abantaila ateratzen zutela, etsipenak jotzen zuen, eta, bere burua trabatzen zen sentimendu korapilo honetan, aldi berean nahi izango zukeen bere bi eskuez Racine koroatu eta
|
berarekin
ordu laurden luze batez eztabaidatzea.
|
|
2013
|
|
|
Ez zidan egia guztia kontatu, baina horrela hobe.
|
Berak
orduen bazekien ez ninduela gehiago ikusiko, haiek zirela esango zizkidan azken hitzak; baina niri pentsamendua manipulatu zidan.
|
|
|
–Janica Kinder, 31 urtekoa, ezkongabea, Pulakoa jaiotzez, Pulan bizi dena, Marc eta Claudiaren alaba, zein izan zen Dinko Sova, 31 urtekoa, ezkongabea, Pulakoa jaiotzez eta bertan bizi zena, Pavao eta Renataren semea hiltzea erabakitzera eraman zintuen arrazoi zehatza? Esan duzunez,
|
bere
ordura arteko ibilbide afektibo sexualaren ezagutza bazenuen. Zergatik erabaki zenuen 56 emakumearen ondoren Dinko hiltzea?
|
|
|
Edo putzu zikin batean sartu, eta, bidaiarien laguntza jaso arren, hantxe gelditzen zen autobusa, ez arre eta ez so, gurpilak biraka eta labainka, beti toki berean. Autobusak
|
bere
orduak zituen, bai, baina noiznahi bihurtzen zitzaizkion orduak desordu. Hori, baina, bazekiten bidaiariek, zeinek pazientzia baitzuten problema hari buru egiteko modu bakarra.
|
|
|
Bazkalondokoa, beraz, gizonen arteko solasa izan zen nagusiki; mutilaren amak, baina. Raissak?, jakin bazekien aitagin amaginarrebek eta nebak beren konpromisoak zituztela. Ibrahimek eta Xadiak lagun batzuk bisitatu behar zituzten, eta Omarrek ospitalera joan behar zuen, bilera garrantzitsu batera?, eta hala, haiek joan ez bertze,
|
bere
ordua iritsia zela ulertu, eta, semeari zuzenduta, erran zion:
|
|
|
–txerriak beti bilatzen du lokatza? eta lehertu ez den lehergailuak
|
bere
ordua??.
|
|
|
Are gehiago: eskopeta bikain bat zuen etxean,
|
berak
ordu osagarrietan egindakoa, estreinatu gabea?; bitrina batean sartua zuen apaingarri gisa, berebiziko eta bere bizitzako artelantzat balu bezala, ikonotzat ere bai, beharbada; eskopetak, bestela, damaskinatu bikain batzuk zituen, forma geometrikoetan diseinatutako gai begetarianoak erakusgarri?, bai baskula inguruan, bai eskubabesean eta bai kulatan ere, non, zilarrezko akanto hosto batzuen arte... 1950.
|
|
|
begi galduak, bere baitan gorroto potentzial guztia, itsasoa bezain mugagabeko? gordetzen zutenak,
|
bere
orduaren zain?
|
|
|
Bazkalondokoa, beraz, gizonen arteko solasa izan zen nagusiki; mutilaren amak, baina –Raissak–, jakin bazekien aitagin amaginarrebek eta nebak beren konpromisoak zituztela –Ibrahimek eta Xadiak lagun batzuk bisitatu behar zituzten, eta Omarrek ospitalera joan behar zuen, bilera garrantzitsu batera–, eta hala, haiek joan ez bertze,
|
bere
ordua iritsia zela ulertu, eta, semeari zuzenduta, erran zion:
|
|
|
Edo putzu zikin batean sartu, eta, bidaiarien laguntza jaso arren, hantxe gelditzen zen autobusa, ez arre eta ez so, gurpilak biraka eta labainka, beti toki berean. Autobusak
|
bere
orduak zituen, bai, baina noiznahi bihurtzen zitzaizkion orduak desordu. Hori, baina, bazekiten bidaiariek, zeinek pazientzia baitzuten problema hari buru egiteko modu bakarra.
|
|
|
Are gehiago: eskopeta bikain bat zuen etxean,
|
berak
ordu osagarrietan egindakoa, estreinatu gabea...; bitrina batean sartua zuen apaingarri gisa, berebiziko eta bere bizitzako artelantzat balu bezala, ikonotzat ere bai, beharbada; eskopetak, bestela, damaskinatu bikain batzuk zituen –forma geometrikoetan diseinatutako gai begetarianoak erakusgarri–, bai baskula inguruan, bai eskubabesean eta bai kulatan ere, non, zilarrezko akanto hosto ... 1950.
|
|
|
Mina paratu zuenaren aurka bidera zezakeen Raissak bere gorrotoa... baina nor zen gizon anonimo hura, ez izenik eta ez gorputzik ez zuena?, berea –Raissarena– ez baitzen gorroto abstraktu bat, haragizkoa baizik, bertze haragi baten beharra zuena, bidea egiteko; guztiaz ere, Raissarenak ero baten begiak ziren: begi galduak, bere baitan gorroto potentzial guztia –itsasoa bezain mugagabeko– gordetzen zutenak,
|
bere
orduaren zain...
|
|
|
handik sortu bide zen erran bat, zaharra bezain berria...: " txerriak beti bilatzen du lokatza... eta lehertu ez den lehergailuak
|
bere
ordua...".
|
|
2014
|
|
|
–Zu zara gorrotatzen dituena, leporatu zidan
|
berak
orduan?. Merkantzia bezala tratatzen dituzu.
|
|
|
–Elustondo and Balaguer? , galdetu zuen
|
berak
orduan.
|
|
2015
|
|
|
Hain atzean utzi ditu egun horiek, pelikula bat kontatzen ari zaion irudipena du. Nor zen
|
bera
orduan. Beste bat.
|
|
|
Ez beldurrik gabe, Diesirae ezpata zorrotik atera eta buru gainetik altxatuz, tunelean gora abiatu nintzen. Dragoiak akabatzeko gozatua, kondaira zaharretan aipatua, Jon Bermasen eskutik ikusi zuen
|
bere
ordurik beltzena, poesiarik gabeko argiontzi bilakatuta... Bezperan pikotx gisa erabili nuela ahaztu gabe.
|
|
|
Eta bakoitzak bere lekua zuen nire karpetan. Bakoitzak
|
bere
ordua. Bakoitzari gauza bat eskaintzen nion.
|
|
|
Biok egindako barreak hasieran mantendutako elkarrizketa urduri eta bizia alde batera uzteko bidea eman balio bezala. Bat batean, Joël
|
bera
ordura arte bakarti samar egon zelako ziurtasuna izan nuen. Galdua, gaztainadi eta aurpegi zorrotzen artean.
|
|
|
–Beno hi, beretzat hobe. Blascok bat batean eten zuen
|
bere
ordu arteko mututasuna?. Denok ere umore pixka bat diagu.
|
|
|
–Etxea hutsik dago bera ez dagoenean, entzun zion behin Nobel saria irabazi berri zuen idazle bati, emazteaz ari zela. Esaldi hark haren obra guztiak adina balio zuela pentsatu zuen
|
berak
orduan. Hitz arruntez janzten da poesia zenbaitetan, pentsatu zuen.
|
|
|
Beste batzuetan, berriz, ustekabean iristen da; horra opera ikuslearen bihotzekoa. Nolanahi ere, inork ez du
|
bere
orduaren segurantzarik, iristen den arte.
|
|
2016
|
|
|
Hasieran ez dit ulertu.
|
Bera
ordurako joana zegoen antisorgailu eta DIUen mundura eta ez da jabetu zertaz ari nintzen. Errepikatu diodanean ea uste duen nire gaurko maitasuna betiko izango den, esan dit:
|
|
|
–Horixe
|
bera
orduan?, esan zuen zaintzaileak irribarre lotsatu batekin.
|
|
|
–Nik ere tratu bat proposatu nahi nizuke, esan du
|
berak
orduan?. Eleberria idazten ari zaren neurrian bihur naiteke zure maitale.
|
|
|
Izaten dira aldiak, gure dohain guztiak eta dezakegun kontzentrazio osoa ekintza itxuraz hutsal batean jartzen ditugunak, bizia horretan jokatzen ez dela jakinik ere gogoak eman digulako kosta ahala kosta burutu behar dugula egiteko hori. Antzeko zerbait ari zaio gertatzen Alsinari etiketa honekin, bertatik edanak eragindako soraiotasunez ere bai beharbada, inguruko guztia,
|
bere
ordura arteko kezkak eta Monzonen historia ere ahazteraino; tamala litzateke, horrenbesteko arta eta arreta jarri eta gero, azkenean etiketako papera apurtzea, baina ez, ahaleginaren saria jaso du Alsinak azkenean, Marqués de Riscal jartzen duen etiketa oso osorik erauzi baitu botila jadanik hutsetik, Carltoneko jatetxeko zerbitzarien begirada diskretu baina harritu, irribarre disimulatu baina z... Begiradak begirada, garaipenezko sentimendu batekin altxatu da Alsina mahaitik, pozez beterik sartu du bere garaikurra poltsan, eta pauso seguru eta harroz abiatu da hotelaren kanpo aldera, zerbitzari eta gainerako bezeroei jaramonik egin barik.
|
|
2017
|
|
|
limoiondoa.
|
Bertan
orduak eta orduak igarotzen genituen, batzuetan lakuari begira eta auzoko txabola guztiei begira beste batzuetan. Gure gurasoek plantazioetan egiten zuten lan, fruituak batzen.
|
|
|
Esperantza handi hura, ezkontza? bihotzean erne zitzaiòn unetik, gure sirena xaharrak arrunt galdua zuen
|
bere
ordura arteko xarma ezinesan eta badaezpadakoa. Eginahalean saiatzen zen iraganaren arrasto guztiak ezabatzera, gainetik kentzera patxa, bey, almirante eta antzekoak bipilduz bere burua apaintzeko baliatu zituèn luma koloretsuak...
|
|
|
Eta zain geratu.
|
Bere
orduaren zain geratu, halakorik sekula jotzen badu!
|
|
|
Esan bezala Sartoris ekin ere ez zuen Faulknerrek bere irakurlegoa sendotzerik lortu, eta hala,
|
bere
ordura arteko obren harrera eskasa zela eta, aurrerantzean bere plazer hutserako idaztea erabaki omen zuen, publikoa, argitaletxeak eta salmentak kontuan hartu gabe. Eta emaitza Hotsa eta ardaila izan zen, askorentzat, eta Faulknerrentzat berarentzat, idatzi zuen nobelarik onena.
|
|
|
Baina bueltaka eta saltoka zebilenez ez nuen gauza handirik egiterik izan. Ura leku batera botatzen banuen,
|
bera
ordurako ez zen han. Eta hura birao hotsa!
|
|
|
Pare bat txio idatzi nituen bere kontuan, eta berarekin mail eta telefono elkarrizketa batzuk izan. Txioek
|
bere
ordura arteko iritzien eta hemendik aurrera azalduko zituenen arteko zubi lana egin behar zuten.
|
|
|
Jendea txaloka hasi zen. Beire ezin alaiago zegoen, harro, ziur,
|
bere
ordura arteko boterea mantentzen zuela ikusita lasai. Lete eta Karri bostekoa eskaini zien.
|
|
|
HAMAR minutuan anaiak motxila logelan zeukan eta jantokian sartu ginen. Lehenengoak ginen; berez, ohiko bazkalordua ez zen, baina hoteletako jantokiak goizago irekitzen dituzte, bestelako ohiturak dituzten bezeroek
|
bere
orduetan bazkal dezaten.
|
|
|
|
bere
ordu astunen zigorrarekin
|
|
2018
|
|
|
Miren eta gelan zegoen erizaina berehala gerturatu ziren altxatzen lagundu asmoz. Kar mugitu ezinik zegoen, aita erortzen ikusteak
|
bere
ordura arteko mundua goitik behera erori zela adieraziko balu bezala. Eta alde egin zuen.
|
|
|
Ez zuen oihukatu, ez zuen bere nagusiaren izena ahoskatu, kontuz ibili zen bikiak lo egongo zirelakoan, sakon sakonean ezinezkotzat jotzen zuena, arratsaldeko ordu horietan, baina zergatik ez elikatu esperantza ahal zuen bitartean?, eta lo benetan arineko haurrak zirelako,
|
berak
ordurako ondo zekienez. Baina miraria gertatu izan balitz, eta umeak lotan baleude, akaso dutxa bat hartzeko parada izango zuen lanari ekin aurretik, hura igurikapen goxoa, hura.
|
|
|
Urrutiratzeko.
|
Bere
ordura arteko bizitzatik aldentzeko. Finean, beregandik ihes egitea zen bilatzen zuena.
|
|
|
Oraindik ez. Urrun joan nahi zuen,
|
bere
ordura arteko bizitzatik ihes. Halako batean topatuko zuen bere lekua, eta orduan deituko zien.
|
|
|
Begiak itxi ditu Agnetak.
|
Berak
ordu batzuk lehenago egin duen gogoeta berbera egiteko astia izan dezan utzi dio Oyvindek. Susmo berbera ernatu dadin.
|
|
|
Gogoan daukat: Manex Pagolari Baionako udaletxean omenaldia egin zitzaionean, hasi zen Manex kantatzen, eta Etxegaraik jarraitu egin zion; alkateordea zen
|
bera
orduan; tankera ona hartu nion, eta orain ikusten dut jator dabilela.
|
|
2019
|
|
|
Orduan, zerbaitek neskatoa zeharkatu zuen: mamu esku moduko haiek indarra eman zioten,
|
berak
ordurako galdua baitzuen indar oro. Azken erresistentzia unea etorri zen gero, zerbait atean harrapatuta geratu balitz bezala.
|
|
|
galdetu zigunean, guk ur bila gindoazela erantzun genion, beheko iturrira. . Eraman suil handia?, agindu zigun
|
berak
orduan. Hala ere, maldan behera jo beharrean, itsas aldera egin genuen estratan barrena, Astondorantz, linternaren argiaren irismena probatu behar nuela otu zitzaidan eta.
|
|
|
Galdezka ari beharrean, misilka ari zitzaidan, eta nik adiskidea behar nuen une hartan, ez irakaslea. Ikasturtearen hasieran, eskola ordutegia zabaldu zigutenean,
|
bere
orduei larrialdi ikurra markatu niela gogorarazi zidan. Gorriz zirriborratu nituela, panikoaren seinale.
|
|
|
Jarraian, entsaladak, paellak eta txuletak auziperatu ez ote zituzten? Eta, orain konturatzen naizela, nola Joxanton Patxadatsu sukaldaria ere bai baitzen, On Egin elkartean
|
bere
orduak sartzen zituena, ez ote zuten horregatik ere atxilotuko. Batek daki!
|
|
|
Jonek eta biok pentsatu genuen ideia ona izango zela berari eskatzea batxilergoa eta gero urtebete libre har zezala, erabakitzeko zer egin bere bizitzarekin. Uste genuen ondo etorriko zitzaiola etena, aktibitate ezak piztuko zuela
|
berarengan
ordura arte ezkutuan zen grinaren bat. Atsedenaren balio terapeutikoa aplikatu besterik ez genuen nahi.
|
|
|
Horixe izango da bere fronte berria hemendik aurrera. Dena ez dago galduta,
|
bere
ordura arteko borrokak, bere ideologiak badute aurrerantzean ere zentzurik! Bera ez da gauza armak eskutan borrokatzeko, baina aurrean duen erronka ez da makala:
|
|
2021
|
|
|
Sua egin eta gosaria prestatu zuen. Eta kafe beroa hartzen ari zela,
|
bere
ordu arteko bizimoduarekin zerikusirik ez zuen arrazoibide bat etorri zitzaion burura. Tropelean heldutako pentsamendu ezohikoek harritu egin zuten beren ausardiagatik eta beren sinpletasunagatik.
|
|
|
Ez zuen uste gelak halakoak izan zitezkeenik, batasun bat izan zezaketenik.
|
Berak
ordu arte ikusitako gela guztiak pixkanakako eta halabeharrezko pilaketa baten ondorio ziren. Izeba Sophiek txarro bat bidaltzen zuen, aitak aulki bat erosten zuen.
|
|
2022
|
|
|
Txikikeriak ganorabakoen entretenimendutzat ditu Etxanozek, baina hara non usteak irentsi eta lelokeria bati irtenbidea eman nahian joan zaizkion hiruzpalau egun, gaueko
|
bere
ordu guztiekin. Eternitatea, zinez, norbere itzala handitzea ez den guztiari kaka egiten ematen duen tarte ñimiñoa eskaintzen dion gizon batentzat.
|
|
|
Berasak ere zer erran asko izanen du klandestinitateari buruz. Eta agian,
|
bere
ordua jota, Isabelek kontatuko dit zer erraten zidan bere eskutitzean.
|
|
2023
|
|
|
Gizon ahaltsu bat bahitzea ez zen gauerdiko ahuntzaren eztula, alajaina! Ez zuen inolako zerikusirik
|
berak
ordura arte egindako ekintzekin. Honekin konparatuta, aurreko guztiek ume jolasak ematen zuten.
|
|
|
Edo urrunago agian, oporretarako planak egiten hasi ziren egunetara. Zer zeukan buruan
|
berak
orduan. Zigorrek eman nahi izan zizkion eskolak, Trumoirentzat gorde zituenak:
|
|
|
Gaurkoan German nagiak ateratzen entzun du gelan, oraindik ez da
|
bere
ordua. Agurtzera hurbildu da, gauaren zaporea duela sentitu du bere ezpainetan; berak, ziurrenik, kafearena.
|
|
|
Non sartu zara? –oihuka hasi zen
|
bera
orduan.
|
|
|
Baina, aldi berean, neure burua gogoratzen nuen: nola egin nion uko Turinera hiru eguneko kongresu garrantzitsu batera joateari
|
berarekin
ordu batzuk egotearren bakarrik, edo nola irteten nintzen klase baten erdian pasillora, edozein aitzakiarekin, mugikorrean Martinen mezuren bat ote nuen egiaztatzeko.
|