|
2013
|
|
|
16) esandakoak, ama baten bikaintasunaren eta sortzaile eskasa izatearen artean dagoen kausazko loturaz. Virginia Woolfek (2005), berriz, oso lan zaila ikusten zuen seme alabak edukitzea eta aldi
|
berean
idaztea. Gurean, adibidez, Lourdes Oñederrak (Urkiza, 2006:
|
|
|
Lauaxetaren garaikidea izan zen eta elkarrekin bat egin zuten Euzkadi egunkarian, esaterako. Erkiaga Lauaxetaren jarraitzaile agertu izan da beti, eta hala igartzen da
|
bere
idatzietan ere, bai idazteko eran bai hari egindako aipamen eta olerkietan.
|
|
|
Bada, Literatura Unibertsalabildumako liburu guztiek hitzaurre bat daukate. Nabarmentzeko ezaugarria da hori, are gehiago hitzaurrea itzultzaileak
|
berak
idazten duela jakinda. EIZIE elkarteak Eusko Jaurlaritzaren laguntzarekin sustatutako LU bildumako hitzaurre gehienak itzultzaileak idatzitakoak dira, baina zergatik idazten dute itzultzaileek hitzaurrea?
|
|
|
Jose Ignacio Aranak osaturiko jesuiten poesia bilduman ez da euskaragehiago ageri Kardaberazek ondutakoen ostean (Altuna, 2000), ez eta Aranak berak osaturiko Tratado de métrica vasca (1872) azterlanean ere (Altuna, 1992). Arana, gainera, Mikoletaren beraren berri izatera heldu zen, Dodgsonek 1895ean
|
berari
idatzitako gutunek erakusten dutenez, baina ordurako metrika azterketa burutua zuen (Altuna, 2002, 428). Azkenik, Aranaren ia garaikide Jeronimo de Aguirre, Aranak berea idatzi zuenetik urte gutxira amaituriko beste metrika azterlan batean, euskaramoldearen kontra azaldu zen zalantza izpirik gabe:
|
|
|
Arana, gainera, Mikoletaren beraren berri izatera heldu zen, Dodgsonek 1895ean berari idatzitako gutunek erakusten dutenez, baina ordurako metrika azterketa burutua zuen (Altuna, 2002, 428). Azkenik, Aranaren ia garaikide Jeronimo de Aguirre, Aranak
|
berea
idatzi zuenetik urte gutxira amaituriko beste metrika azterlan batean, euskaramoldearen kontra azaldu zen zalantza izpirik gabe: –ni es propio del vascuence, ni agrada el sonante a los vascongados?
|
|
|
Diskurtso inperial espainiarraren ildo horren iraunkortasuna Larramendiren euskaragorago aipatuak ezin hobeto erakusten du. Artea baino lehenagoko argitalpenean Luis I.aren ohorez Salamancako jesuiten Ikastetxe Nagusian eraikitako tumuluaren berri ematen da
|
bertarako
idatzitako poema gehienak jasoaz batera. Testu guztiak izenik gabeko narratzaile batek aurkezten baditu ere, susmoa dago Larramendi bera izan zitekeela narrazio horren asmatzailea (Goikoetxea, 1967).
|
|
|
Felipe Arrese Beitiaren(). Euskara eta foru kantuak? deituak eta egile beraren alegiak edo Grazien Adema. Zaldubi, k() eskuizkribu
|
berean
idatzi zituen. Bildotxa eta otsoa? (1873) nahiz. Belea eta axeria?
|
|
|
Nola antola daitezke mugimendu literario desberdinetan sustraiak dituzten egile
|
beraren
idatziak. Eta oraindik gauzak gehiago korapilatzeko, estilo jasoko, ez hain jasoko, herrikoiko ala oso herrikoiko bertsoek betetzen dute XIX. mendea.
|
|
2015
|
|
|
Idazle goiztiarra eta berehala begiratua, inguruan zituen euskal idazleek, besteak beste Piarres Lafittek, ohartu baitziren gaztetxoak dohaina zeukala, horrela bultzatu zuten jarraitzera. Jarraitu zuen, poliki,
|
bere
idatzietan inor erasotu gabe, gazte batek idatziko zituzkeen lanak sortuz, ipuinak, antzerkiak. Hau, gerla baino lehen, gure bigarren gerla, 1939an hasi zena, ez Hegoaldekoek ezagutzen duten 1936ko gerla.
|
|
|
Zarautzen antzeztear zeudela gobernadore zibilaren agindu zorrotza iritsi zitzaien, non esaten zien Piarres Larzabalen antzerkirik gehiago ez antzezteko, non eta talde guztia kartzelatzea nahi ez bazuten. Larzabalek Hernanin ikusi zuenean obra,
|
berak
idatzitako Pastoral gisakoa, oiartzuar erara, honakoa atera zitzaion: Hau ez da nire antzerkia.
|
|
2016
|
|
|
Baina, gure barnean zeozer mugitzea lortu duena, eta bere hitzak gure gorputzean betiko gordetzea lortzen duena, Juan Kruz Igerabide da.
|
Berak
idatzitako liburuetan eta artikuluetan, ahozkotasunari, ahozko literaturari eta tradizioari buruz hitz egiten duenean, bere barneko sentimenduetatik hitz egiten du, haurrarentzat edo pertsonarentzat onuragarria izan daitekeela adieraztea baino haratago joanez.
|
|
2018
|
|
|
Horietan turindarrak dioenez, bizi izandakoaren lekuko izateko atera zuen bizirik irauteko kemena. Arestik zeharka planteatu zuen bere testuetan idaztea bizitza konpromiso zela beretzat, bizitzea ala idaztea hautatu behar denean
|
berak
idaztea hautatzen zuela, eta horren adierazpen dira" Aberri ilunaren sonetoak" edo" Gizonaren ahoa" (biak zentsurak eragotziak 1967ko Euskal Harrian).
|
|
|
Agidanez, gerra garaian Donostia aldetik Bilbora gerturatutako jende andanaren artean teatrozaleak ere baziren eta azken emanaldiak bertan gauzatu zituzten. Amale Arzelusek ere, aitak (Ander Arzelus Luzear)
|
berarentzat
idatzitako Neskamearen marmarrak bakarrizketa azkenengoz erbestera alde egin aurretik antzeztu zuen Bilbon. (Gereñu, 2012:
|
|
2019
|
|
|
Aztergai dugun testua eta bataio agiria alderaturik, ez dago dudarik idazkera bera dugula bietan, pertsona
|
berak
idatziak direla biak. Horren erakusgarri, lagin ttiki bat prestatu, eta hona ekarri dugu (ik.
|
|
|
Piarres Lahetjuzan Argainek Saratik Martin Legia Berako notarioari igorri gutuna (Argitaragabea, JMZ) 64 1785:
|
Beran
idatzitako gutun zatia, Larhungo kapilautzaz (Argitaragabea, JMZ) 65 1786: Berako idazkariaren gutuna Sara, Azkaine eta Urruñako arduradunei, Larhungo kapilautzaz (Lafourcade, 1989) 1788:
|
|
|
Bidezkoa iruditu zaigu hemen aipatzea 1822ko oposizio hartan izangai hautatuak euskaraz jakitea kontuan hartu ote zuten, alde batetik, begi bistakoak diren arrazoiengatik (ondorioztatu dugun herritarren egoera linguistikoa), eta, bertzetik, Berako Udalaren artxiboko handik agudoko bertze agiri batean, gisa bereko bertze kasu baterako, betebehar horixe
|
bera
idatziz adierazita ikusi dugulako.
|
|
2020
|
|
|
Eskribau
|
berak
idatzia da hurrengo lekukotasuna. 1560ko izkribu baten 1568ko kopian iritsi zaigu.
|
|
|
Adibidez, Mendotzako eta Trespondeko mugarrietan: " desde este dho sitio de Requeta asta llegar al Rio Zalla, serca [sic] de la entrada del Rio Zadorra" (1682). 33 Eskribau
|
berak
idatzia da Mendotza eta Uribarri Dibiña herrien arteko mugarrien bisita agiria: " azequia que baxa desde la dha fuente de Labayturri al dho rio caudal de Zalla" (1685). 34 Mendotza eta Tresponde herrietako mugarrien bisita agiritik hartua da honakoa:
|
|
|
Ez zen Eskualdunako kidea. Gutun bat idatzi zuen Eskualdunan,
|
bere alde
idatzitako artikulu bategatik eskertzeko.
|
|
2021
|
|
|
J.S. Elkanok idatzitako zenbait agiri ikusi ditugu eta bertan bost aldiz aipatzen du idatziz bere izena: sinadura lau aldiz eta,
|
berak
idatzitako gutun bateko testuan, bere izen deiturak:" Capitan Ju° Sebastian delcano". (1522ko bi sinadura).
|