|
2000
|
|
|
Zientzialari berezia, agian Psikologiaren Historian izan den lehenengokognitibista.
|
Berak
idatzitako Science and Sanity (1934) izeneko liburua Institute ofGenerals Semantics delakoaren barruko korrontearen abiaburua izan zen.
|
|
|
Aipatu ditudan adibide guztiek ez bezala jokatuizan du beti Txillardegik, publiko pribatu langak eta intelektual= neutraltasuna berdinketa apurtuz. Horregatik da unibertsala, are
|
bere
idatzi zabal, sakon eta ezinbestekoen gainetik.
|
|
|
Baina ez zen ingeniaritza lana berarengana hurbilarazi ninduena, euskarari buruzko lana baizik. Orduan hasibainintzen Larresoro Txillardegi, bata zein bestea, erreferentziatzat hartzen, eta behineta berriro irakurri nituen
|
berak
idatzitako artikulu gozatsuak. Eta, zer esanik ez, liburuak.
|
|
|
azalpenetan hasiko, besteren artean gauza eznaizelako?; gainera, aipaturiko beraren liburuaz gain, bera, alde batetik, eta XabierIsasi eta Arantxa Iriarte, bestetik, baliatuak dira teoria horretaz EKBk buruturiko euskararen kaleko erabileraren neurketak aztertzeko3 Ez dut Txillardegiren pentsaerasoziolinguistikoa sistematikoki aztertuko ere; nire egitekoa xumeagoa eta mugatuagoaizango da. BAT Soziolinguistika Aldizkaria n
|
berak
idatzitako sarrerei edota hitzaurreeijarraituz, horietan bere aldetik jaulki dituen ideia nagusietako batzuk jaso eta bildukoditut.
|
|
|
Hala ere, duda batek denbora luzean iraun du: ba al du unitate monetarioak balioegonkorrik paper batean
|
bera
idatzita dagoeneko kasuan ere. Ricardo k baietza emanzuen.
|
|
2002
|
|
|
Hauek ziren, beraren ustez, euskal ikerketa produkzioaren gabezia eta hutsune agerikoenak: Espainian zeuden eztabaida historiografikoetan euskal ekarpenik ez egotea, berrikuntza metodologikoa motel eta, kasu batzuetan, berandu egitea, eta zenbaitgaik (abertzaletasuna, foruzaletasuna) eta garaik (Errepublika, Berrezarkuntza, Gerra Zibila) ikertzaileen interesa kontzentratzen zuten bitartean, beste batzuetanhutsune nabarmenak egotea. Luengo k
|
berak
idatzi zuen 1999an hausnarketa berribat Huarte de San Juan aldizkarian20 Bertan historiografiaren ohiko errepasoaegiteaz gain, hurrengo atalean jorratuko dugun auzi bat lantzen zuen, hots, historianazional eta nazionalistarik eza Euskal Herrian. Huarte de San Juan aldizkariarenzenbaki berean, azken hogei urteetako Nafarroako historiografia aztertu zuten PilarErdozainek eta Fernando Mikelarenak21 Arlo desberdinetako lanik bikainenakaipatzea izanik lanaren muina, esanguratsua da ikustea nola erakusten dituzten, lehen atalean, Nafarroako historiografiari buruz dauden eskola eta taldeak, etabaita erakundeen aldetik duten babes desberdina ere.
|
|
|
1924an Arbeiter Radio Club Deutschland sortu zuten irratizaleek, kultura suspertzeko berrikuntza teknikoen trukea errazteko helburuz. Garai horretan Bertold Brecht idazlea ere konturatu zen irratiaren garrantziaz, eta entzuleen parte hartzea aldarrikatu zuen, entzunaldi pasiboaren aurka,
|
berak
idatzitako irratiari buruzko teorian (Ibidem: 10).
|
|
|
Asia eta Bitiniako familia nagusietako semeek jardun zuten pirrikoan dantzan. Antzerki emankizunetan,
|
berak
idatzitako mimo saio bat antzeztu zuen Dezimo Laberio erromatar zaldunak, eta gero, bostehun sestertzio eta urrezko eraztun bateko ordaina hartu ondoren, orkestraren lekua zeharkatu eta antzeztokitik harmailetara joan zen, zaldunentzat diren hamalau harmailetako batera.
|
|
2004
|
|
|
Horrenosagaiak, ordea, harritzeko moduko sinpleak dira: zinta koadrotxodun bat, koadrotxotanidazteko eta
|
bertan
idatzitakoa irakurtzeko mekanismo bana eta egoera(, logiko?) multzomugatu bat. Ondoren agindu sinpleak ematen dira, bonako honen modukoak:
|
|
|
Kartoizko fitxa txiki horiek noizbait ikusiko zeniluen;
|
bertan
idazteko toki giffxi izaten da etaaskotan ez dira oso egokiak tesiu baien edukiari buruz esan nahi dena adierazieko. Esan bezala, oharrak eta fitxak erabat gauza pertsunalak dira, eta kartoizko irudi klasiko hori ez zaiguiruditzen egokiena denik Fifxen neurtu, beraz.
|
|
2005
|
|
|
1996ko panfletoa, 97/ 02/ 18ko gutunean Aramburuk
|
berak
idatzia dela aitortua.
|
|
|
Nondik atera zuen, bada, BAEk, foruzaletasunarena? Ez dago historialaririkbaekideen artean, eta beharbada Aramburu k
|
berak
idatzitako beste hau irakurriazuten: «Eta erabaki honetan (1804ko Ordenantzaz ari da) datza gerora? 77 urtegeroago?
|
|
|
Osmund Fisher alemaniarrak Darwin-en teoria biribildu zuen esanez Ilargia Kretazeoan banatu zela eta, ondorioz, lurrazalak egonkortasuna galdu zuenez, harrezkero kontinenteak mugitzen ari direla galdutako egonkortasuna berreskuratzeko.
|
Berak
idatzitako Physics of the Earth, s crust (1889) lanean ordurako eredu berritzaileegia iradoki zuen, lurbarnea jariakorra zela eta ozeanoen azpian konbekzio korronteak gorakorrak eta kontinenteen azpian beherakorrak zirela esanez. Fisher-en ikuspegi mobilista aurreratuegia zen bere garairako eta, gainera, alemanez idazten zuenez, ingelesa erabiltzen zuen komunitate zientifikoaren gehiengoak ez zuen izan Fisher-en ideien berri urte ugari igaro arte.
|
|
|
Alfred Wegener() meteorologo alemaniarraren ikerketak Groenlandiako izotzgeruzetan gauzatu ziren batez ere. Bere biografia ikertu dutenek aipatzen dute kontinenteen jitoari buruzko ideiak garatzeko izotzezko blokeek apurtzean Ozeano Artikoaren gainean zuten mugimenduan oinarritu zela, baina
|
bere
idatzietan konparazio horri buruz ez da ezer agertzen. Wegener ek bizia tragikoki galdu zuen Groenlandiako izotzaren artean, bere ideiak oraindik onartu gabe zeudenean.
|
|
2006
|
|
|
Baina urtea ez da zehatza eta ez dakigu ere ziur non kokatu zen hasieran hiribildua, historialariek orain dagoen lekuan izan zela uste duten arren. Martínez de Isasti-k dio San Andresen bertan fundatu zela eta sutea izan ostean hondatuta aldatu zutela gaur egungo lekura (berak gainera 1236 urtea aipatzen du
|
bere
idatzian, oker dagoena, Alfontso X.ak fundatu bazuen behintzat). Gorosabelek zuzendu zuen esanez, aurreko populazioa San Andres aldean zegoela eta sute batek hondatuta 1256an hiribildua fundatu zuela Alfontso X.ak 1256an, gotortzeko egokiagoa zen lekuan (Gorosabel, 1967:
|
|
|
Eginardok enperadorearen bizitza kontatu zuen Vita Karolin16 Balio historiko handiko lana da bere bakartasunagatik, hots, arestian aipatu bezala, bere originaltasunagatik. Vita Karoliz gain, Eginardok Epistolae egin zituen, eta, aldiz, Annales Francorumen 741 urteen bitartekoak
|
berak
idatzi ote zituen zalantzazkoa da (Broussard, 1968: 151).
|
|
|
Weber-ek azalduko digu zelan pasatu den arrazionaltasun modernoa arrazionaltasun soilik formala (balioez libre) izatera, nola hedatu den berau bizitzaren eremu guztietara, baina sarri ez du prozesua bera balioetsiko. Neutraltasun analitiko hori ez da agertuko, ordea,
|
bere
idatzi politikoetan eta bere konferentzietan; eta ez da agertuko, ezta ere, etika protestanteari buruzko artikuluetan. Horregatik, Weber ilustrazioaren prozesu, dialektikoaren?
|
|
2007
|
|
|
|
Berak
idatzi du indibidualisten eta kolektibisten gatazkaren min minean:
|
|
|
Baina zer dauka galdegaiak,
|
beraren gainean
idatzi baitira tesi doktoral bi eta hainbat artikulu. Erreparatuz gero zer dioen galdegaiaren legeak (galdegaia kokatu behar dela aditzaren ezkerrean, berari itsatsita) ez dauka eduki ezer txarrik tentuz eta neurrian erabiliz gero aditz aurrean, hau da, galdegaia txikia bada edo elementu bakarrekoa, baina luzea eta konplexua bada, nekagarria bihur dezake perpausaren irakurketa.
|
|
2008
|
|
|
Hiru hilabete geroago Claudio Gomez de la Vega, Eibarrek Valladoliden zeukan negozioen agenteak, udalaren botere agiria eskatu zuen, Juan Andres Lascurainekin adostutako «escriptura de compromiso» aurrera eramateko.
|
Bere
idatzia, irakurri egin zen, baina ez zen erabaki eskatzen zuen boterea ematerik ala ez.
|
|
|
Bere alegatua indartzeko, Ibarzabalek bere ardurapean egondako diru kontu guztien arrazoia emanda zeukala aipatzen zuen, eta absolutismoa berrezarri ostean ere, udaleko hainbat batzordetan zuen partaidetza aktiboa, zeinaren ondorioz sarri askotan beste herri batzuetara bidaiatu beharra izan baitzuen, lan horien truke inoiztxean egoteak bere fabrika pribatuari ez ezik, Toledokoari eragingo zizkion kaltee txori txikirik eskatu ez bazuen ere. Esandako guztiak kontuan hartuta, auzokide hautagaien zerrendan berriz onartua izateko eskatuz bukatzen zen
|
bere
idatzia. Horrez gain, pasaportearen kopia bat eta Madrileko ikuskaritza orokorrak emandako agiri bat erantsi zituen.
|
|
|
Dirudienez, haren behaketak batzuetan ez ziren zuzenak (Weinert eta Weinert, 1998). Adibidez,
|
berak
idatzi zuen jaioberria mundu argitsu eta zaratatsu batera heltzen dela, baina oraindik ezin duela ez ikusi eta ez entzun. Gaur egun, jakin badakigu hori ez dela egia.
|
|
|
– Pertsona batzuei esan diezaiekegu testu
|
bera
idazteko eskuinaz orri batean eta ezkerraz beste batean.
|
|
|
Ondorioa: proba horren bidez ikusten da pertsona
|
beraren
idatziek antza dutela, eskuinaz, ezkerraz, oinaz edo beste tresna batez idatzi arren.
|
|
|
Sagar asko adierazteko, berriz, hitzaren plurala idatzi ordez, hitz
|
bera
idatziko du behin eta berriro.
|
|
2009
|
|
|
Edozein modutan, garai honetako euskal libururik famatuena, eta hedatuenaere bai, Jose Antonio Agirre lehendakariak
|
berak
idatzi zuen De Guernica a NuevaYork pasando por Berlin (Ekin, Buenos Aires, 1942), lana da. Liburua kaleratuzenerako katolikoek eta komunistek elkartasunean Ardatzean lerrokatutakoindarren kontra jardutea hain gaizki ikusita ez zegoenez eta, gainera, katolikotasunkontserbadore espainiarra izanik (ustez behintzat) totalitarioek Hego Amerikanbidea egiteko modua, aproposa zirudien urte batzuk lehenago elkarlan hori gauzatuzutenengana jotzea aliatuen aldeko propaganda horretara zabaltzeko.
|
|
|
Franco hil ostean landu ziren beste arlo batzuk honako hauek izan ziren: errepresioarena, Ramon Salas Larrazabalek Perdidas de la guerra (Planeta, Bartzelona, 1977) liburuarekin, edo armadarena, Michael Alpert en El ejercito republicano en la guerra civil (Iberica de Ediciones y Publicaciones, Bartzelona, 1977). Errepublikaren armadaren gainean bazen ordurako beste lan bat RamonSalas Larrazabal jeneralak
|
berak
idatzia, Historia del Ejercito Popular de laRepublica (Editora Nacional, Madril, 1973). Salas jeneralaren liburu bi horiek, armada eta errepresioa gaitzat zituztenak, kritika gogorrak izan zituzten, lehenengoaren gainekoa Alpert ek egina eta bigarrenari zegokiona, urteak beranduago, memoria historikoa landuko zutenen eskutik etorriko zena.
|
|
|
Besteak beste, lekukoaren legitimitateaz galde egiten duautoreak, bizirik dirautenak gutxiengo txiki bat soilik direla gogoratuz.
|
Bere
idatzietatik landahainbat hausnarketaren sorburu izan den planteamendua jasotzen du Levi-k bere lanean: berehitzetan, benetako lekukoa, itzuli ez dena, mutu dagoena da, gerora Giorgio Agamben ek (1999) «Muselmann» figuraren inguruan, gizatasunaren azken muga irudikatzen duen figura?
|
|
|
Fitxategia irekitzean, lehenbiziko eginkizuna fitxategi izena deskribatzaile batekin lotzea da. Aurrerantzean, deskribatzaile hori erabiliko du Perl ek fitxategitik datuak irakurri edo
|
bertan
idazteko. Fitxategia zabaldu eta deskribatzailearekin lotzeko, open() funtzioa dauka Perl ek:
|
|
|
Programazioan esperientzia irabazi ahala, konturatuko gara zenbait prozesu behin eta berriz errepikatzen ditugula: testua hitzetan banatu, hitz bat jaso eta bere bokal kopurua zenbatu, etab. Behin eta berriz kode
|
bera
idazten aritu beharrean, badago modu bat errepikatzen den kode zatia programaren gainerako puskatik aparte jarri, eta noiznahi komando sinple baten bidez eskuragarri uzteko. Horixe da hain zuzen ere azpiprogramek egiten dutena.
|
|
|
Berriro ere, emaitza handiegia da pantailan osorik ikusi ahal izateko. Irteerafitxategi batera birbideratzea izan daiteke soluzio egokia, edo baita irteerako fitxategi bat erabiltzea datuak
|
bertan
idazteko ere.
|
|
2010
|
|
|
ez da ikuspegifuntzional hutsetik edota lurralde arrazionaltasunaren ikuspegitik soilik egiten, hirigintzaren garapena «gizatiartzea» helburu duen gizarte erreformismo sakonbatetik baizik. Howard-ek berak, «lorategi hiria» hitza proposatu aurretik, «gizartehiria» aipatzen zuen
|
bere
idatzietan (Vegara eta De las Rivas, 2004: 63 eta 301). Garapenen tamaina ere garrantzitsua zen gizatiarragoa zen gizarte hiriarenhelburua lortzeko, eta ekipamendu eta espazio komunal desberdinak ezartzearenbeharra ere aipatzen zen.
|
|
2011
|
|
|
Hala, 1982ko abenduan estatutuei zuzenketa gehigarri bat aurkeztua izan zen Euskararen normalizazioa unibertsitatean izenekoa. Proposamenaren egileetako bat Jose Ramon Etxebarria zen, eta
|
berak
idatzi zuen zuzenketa osoa592 Bertan, besteak beste, zera proposatzen zen: euskara errektoreordetzaren eta Euskara Batzordearen sorrera.
|
|
|
gogotsu ari direnetakoa dugu Xabier. Ezagunak dire ZERUKO ARGIAN bolada luze batean
|
berak
idatzitako. Euskalerriko abereak, sekzio hura.
|
|
|
Hurrengo lerroetan horietako batzuk deskribatuko dira: ...e izatea edota beren aurpegiera aldatu egin dela uste izatea); erreferentziazko ideia edo eldarnioen kasuan uste izaten da garrantzirik gabeko edozein xehetasunek norberari egiten diola erreferentzia (adibidez, subjektua gela batean sartzen bada eta gela horretan dagoen jendea barrez ari bada, berari barre egiten ari zaizkiola uste izan dezake; edo komunikabideetan entzun edo irakurri duen zerbait
|
beretzat
idatzitako mezu berezi gisa hauteman dezake); kontrol eldarnioak dituztenek uste izaten dute beren sentimenduak edo ekintzak kanpo indar batek kontrolatzen dituela (adibidez, bere gorputza kanpo indar arraro batek gidatzen duela uste izatea eta indar horrek modu bitxi batean mugiarazten duela esatea); pentsamenduaren irakurketaren eldarnioetan subjektuek uste izaten dute beste pertsonek beren pen...
|
|
2012
|
|
|
Guk geuk, orain gertatzen dabiltzan eztabaidetan partehartze aldera, azken urteetako kritikeei erreparatuko diegu lehenago esandakoakbiltzeko eta birpentsatzeko helburuarekin egin direlakoan. Erreferente nagusi gisahartuko ditugu Jon Casenavek diziplinari
|
berari buruz
idatzitako erreflexioak (2012) eta Euskaltzaindiaren Literaturaren Historiografiaren Jardunaldietan eztabaidatutakoarazo metodologikoak (2010). Horietan proposatutakoak, eta literatura konparatua, ikasketa kulturalak, queer kritika eta kritika postkolonialetako palnteamenduekinirakurriko ditugu 1925etik 2011ra arteko literaturaren historietatik batzuk (PierreLhande eta Orixerekin hasi, eta Koldo Mitxelena, Ibon Sarasola, Jean Baptiste
|
|
|
Guk geuk, orain gertatzen dabiltzan eztabaidetan partehartze aldera, azken urteetako kritikeei erreparatuko diegu lehenago esandakoakbiltzeko eta birpentsatzeko helburuarekin egin direlakoan. Erreferente nagusi gisahartuko ditugu Jon Casenavek diziplinari
|
berari buruz
idatzitako erreflexioak (2012) eta Euskaltzaindiaren Literaturaren Historiografiaren Jardunaldietan eztabaidatutakoarazo metodologikoak (2010). Horietan proposatutakoak, eta literatura konparatua, ikasketa kulturalak, queer kritika eta kritika postkolonialetako palnteamenduekinirakurriko ditugu 1925etik 2011ra arteko literaturaren historietatik batzuk (PierreLhande eta Orixerekin hasi, eta Koldo Mitxelena, Ibon Sarasola, Jean Baptiste
|
|
2014
|
|
|
Bi egileokhegoaldeko goi nafarrera hitz egiten zen eremukoak badira ere, Beriainek ezdu iraganeko n sistematikoki galtzen, adibide bakarren bat besterik ez du. Gertaliteke autoreak berak egindako zuzenketak izatea, hau da, bere hizkerari dagokionezaugarriren baten hedadura murritzaren jakitun,
|
bere
idatzian beste eremuetanorokorragoa den ezaugarri bat erabili izana. Halakoekin kontuz ibili behar da, bistandenez.
|
|
|
|
Bere
idatzien bidez, Rousseauk «sexu ederraren jarraitzaile galantei» erantzuna eskaini zien, emakumeak eta gizonak balio eta gaitasun kodekomun baten arabera aldera zitezkeenik ukatuz: «La mujer vale mas como mujery menos como hombre, baieztatu zuen?; por doquiera hace valer sus derechos, saca ventaja; por doquiera pretende usurpar los nuestros, queda por debajode nosotros» (Rouseeau, 2001:
|
|
|
Dirudienez, haren behaketak batzuetan ez ziren zuzenak (Weinert eta Weinert, 1998). Adibidez,
|
berak
idatzi zuen jaioberria mundu argitsu eta zaratatsu batera heltzen dela, baina esaten zuen oraindik ezin duela ez ikusi eta ez entzun. Gaur egun, jakin badakigu hori ez dela egia.
|
|
|
Hurrengo lerroetan horietako batzuk deskribatuko dira: ...ta beren gaitasunak zalantzan jarriz gero izugarri haserretu); erreferentziazko ideia edo eldarnioen kasuan uste izaten da garrantzirik gabeko edozein xehetasunek norberari egiten diola erreferentzia (adibidez, subjektua gela batean sartzen bada eta gela horretan dagoen jendea barrez ari bada, berari barre egiten ari zaizkiola uste izan dezake; edo komunikabideetan entzun edo irakurri duen zerbait
|
beretzat
idatzitako mezu berezi gisa hauteman dezake); erlijio eldarnioak dituztenak kezkatuak agertzen dira jatorri erlijiosoa duten uste faltsuengatik (adibidez, deabru bihurtu direla edo Antikristoa etorri dela sinestea); kontrol eldarnioak dituztenek uste izaten dute beren sentimenduak edo ekintzak kanpo indar batek kontrolatzen dituela (adibidez, haren gorputza kanpo indar arraro batek gidatzen duela...
|