|
2015
|
|
|
A. García Toledorekin ari da berriro, eta haren hitzetan pertsona espiritualekiko nolabaiteko mesfidantza nabari da, batez ere
|
berak
idatzi dituen gauzak pertsona espiritualekin tratatzen baditu García Toledok, benetan espiritualak izan daitezela eskatzen dionean.
|
|
|
9 Uste dut azken konparazio honek agertzen duela zeruko dohain honen zertxobait; izan ere, arimak bat batean hain jakintsu ikusten du bere burua, eta Hirutasun Santuaren misterioa eta beste goi goiko gauza batzuk hain argi ikusten, non edozein teologorekin ausartuko bailitzateke handitasun hauen egiari buruz eztabaidatzen. Hain harritua geratzen da, non nahiko baita honelako mesede bat arima bat oso osoan aldatzeko eta besterik ezer ez maitarazteko, beraren aldetik inolako lanik gabe, hain ondasun handien gai egiten duen eta bere sekretuak jakinarazten dizkion eta
|
berarekin
idatzi ere ezin daitezkeen adiskidetasun eta maitasunaz tratatzen duena izan ezik. Susmoa pizten duten mesede batzuk egiten ditu; izan ere, guztiz miresgarriak eta hain gutxi merezi duenari eginak izanik, fede bizi bizia izan ezik dira sinetsi.
|
|
|
Gaur eguneko aditu batzuek uste dute, berak noizbehinka bestelako adierazpenak egin arren, Teresak ederresten zuela
|
bere
idazteko era eta ez zuela gogoko inork han eskua sartzerik ez aldatzerik. Hau idazkerari dagokionez zen, noski, ez doktrinari dagokionez.
|
|
|
Horrela berriro eskatu zuten baimena, hemen eta Beasen ez baitzen erremediorik. Hala ere, Erregeak mesede handia egin zidan, nik
|
berari
idatzi ondoren baimena emateko agindu baitzuen; On Felipe da erregea, beren profesa gordetzen duten erlijiosoei laguntzera guztiz emana, monasterio hauen bizieraren berri jakin zuenean eta hasierako Erregelakoa zela, beti lagundu baitigu. Eta honela, ene alabak, arren eskatzen dizuet otoitz bereziak egin ditzazuela Haren Maiestatearen alde, orain egiten ditugunez.
|
|
|
Kontakizun honen eta hurrengoaren artean, Riberak ohar bat dakar: . Kontakizun hau beste esku batek idatzia zegoen, baina gero, ikusiko dugunez, Ama Teresak dio
|
berak
idatzi zuen bezala dagoela. Ondoren datorren guztia bere eskuz idatzia da, eta honela dio?
|
|
|
Teresak haren laudorioak egiten ditu 34 zenbakian. Testu horren arabera, kapitulu hau Villanuevako fundazioa egin zen urte
|
berean
idatzi zela dirudi.
|
|
|
14 Antonio Moránekin izan naizelako, berandu hasten naiz idazten, eta gauza gehiago esan nahi nioke; bihar joan nahi du, eta horrela
|
beraren bidez
idatziko diot neure Jeronimo Cepedari; baina arin arin idatzi behar dudanez gero, ez dit batere axola. Irakurri berorrek beti nire gutunak.
|
|
|
7 Beste kapilau honi ez dago mezarik ez emateko esan nahi dionik. Berorren gorentasunak
|
berari
idazteko agindu beza; Aita Paulo nork esango dion saiatzen ari bada ere, ez nuke nahi ahantz dadin. Administrariak dio ongi egokituko diola, aurrez zuena baino hobeki; berak poztuko duenez gero, ez dio esan nahi.
|
|
|
Halaxe da; alde batetik sentitzen dut; bestetik, Jaunaren borondatea dela ikusten dut, eta berorren gorentasunak igaro ditzala nekeak bakarrik.
|
Berak
idatziko dio berorren gorentasunari noren bidez bidali izanez gero. Hau Frantziska anderearentzat ongi seinalaturik uzten dut.
|
|
|
Haren bidez idatziko diot berorri, ziur asko bera joango baita lehenbizi. Antonio Moránek erakutsi zidan berorrek
|
berari
idatziriko gutuna. Sinets beza berorrek, halako ardura ez dela berak duen bertuteagatik soilik, Jainkoak jartzen ziolako ere badela.
|
|
|
4 Goraintzi asko priore ordeari. Ez didate astirik uzten
|
berari
idazteko. Isabel Juárez da Malagóndik etorri zena, eta ez oso gogo onez, diotenez; noizbait berarekin izan zuenez gero, prioreak bidali zuen, eta halako egunen batean bera etorriko dela uste dut.
|
|
|
2
|
Berak
idazten dit, etxe hura artean inoiz bisitatu ez zenez gero, horrenbeste egin behar izan zela, eta hala izango da. Gauza batzuetan ongi egingo zuen.
|
|
|
Jainkoak barka biezaie, hoberena guztia batera esatea baita, ezer ez sinesteko. Idatzi diot ez bidaltzeko diruak nire nebari,
|
berak
idatz diezaion arte. Saia bedi Jesusen Lagundiko errektoretzat datorrenarekin Acostak esaten duena egin dezan gure aitak, laster izango da-eta.
|
|
|
5 Gauzak gertatu direnez gertaturik, nuntzioa harekin guztiz zapuzturik da gauza batzuengatik; berari entzungo baliote, erru gutxi edo batere ez duela ohartuko lirateke. Eta nirekin ere horrelaxe dago, nahiz eta nik hari ezertan kontra egin ez, hona bidali zuen brebeari borondate osoaz men egin, eta ahal izan nuen apaltasunik handienaz gutun bat
|
berari
idatzi baizik.
|
|
|
Ameriketako gauza hauetarako berori hor izatea oso ontzat dut, eta guztia ongi egingo dela uste dut. Era
|
berean
idatz biezat, ahala bidaliz gero, zerbait etor dadinean, kobratzerik izango duen eta etxean gorde.
|
|
|
1 Jesus izan bedi berorren karitatearekin eta gorde biezat, amen, eta nik desiratzen diodan bezain santa egin beza. Benetan pozten naiz Jainkoari nire alde otoitz egiten diola esaten didanagatik, eta aita frai Gabrielek ere gauza
|
bera
idazten dit. Jainkoak nahi beza hori egitea ez ahaztea, ez baitakit maite nauen nik berori maite dudan adina; ez dakit aita frai Gabriel eta biok engainatuak ez ote gauzkan; horregatik, begiratu zer egiten duen.
|
|
|
6 Uste dut, ez zela eman eskatu zen guztia, gauza egokia izango baitzen urte batzuetan Erromara joan beharrik ez izatea. Beharrezkoa izango da, berehala jeneralari idaztea gertatzen dena kontatuz; gutun oso apala, berorien buruak haren mendeko eginez, bidezko denez; eta era
|
berean
idatz biezaio berorren agurgarritasunak frai Anjeli, zor baitio, berorrekin hain ongi gauzak egin izana eskertuz eta beti har dezala semetzat esanez; ez utzi egin gabe, gero!
|
|
|
2 Pena handi handia eman zidan andre horren heriotzak. Oraintsu idatzi nion Teutonio jaunari senidearen ezkontza zela-eta zorionak emanez eta
|
berak
idatzi zidanari erantzunez, asko zor baitiot. Asko ikustea egokitu zaie jaun andre hauei.
|
|
|
Beharbada, misterioren bat dago.
|
Berak
idatzi dit. Eta orain erantzuten diot eta berak agintzen didanari idazten.
|
|
|
10 Hau iristen denerako,
|
berak
idazten didanez, nire neba Agustin Ahumada bidean izango da. Jainkoak onez ekar dezala.
|
|
|
4 Ez al da konturatzen nire aitari idazten diodan guztian berorri ere idaztea nahi izaten dudala, zereginez beterik banago ere? Bada, nik diotsot, harritu egiten naizela horretaz, eta era
|
berean
idatzi nahiko nioke noizbehinka ene Gabrielari. Goraintzi asko eman, baita Beatrizi, honen amari eta guztiei ere.
|
|
|
Abituak ez erabili oihal mehezkoak; gainerakoak ez du axola. Aita priore santuak bidaltzen didana ekartzen duten arte, ez dakit zer egin
|
berari
idazteaz, jaso dudanik ezin baitut esan; mandazainaren bidez bidaliko diot.
|
|
|
Denbora igaro ahala, Jaunak beste era batera eratuko ditu gauzak, eta zer edo zer egin zitekeen andere horien pozerako, argi ikusten bainuen Maria andereari ez zitzaiola gustatuko.
|
Berari
idazteko asmoa nuen; uste dut ezin izango dudala. Jakin beza Maria Cibrián hila dela; erregutu haren alde Jainkoari.
|
|
|
Ama prioreak, Briandak, idatzi zidan horretaz; nik erantzun nion. Uste dut
|
berak
idatz dezala egitea litzatekeela egokiena, berorrek ongi baderitza; eta bestela, egin dadila agintzen duena, nik arazo honetaz ez baitut gehiago hitz egin nahi.
|
|
|
16 Isilean eskatu dizkidate, eta beraz, ez nuke nahi inorekin komentatzerik on egingo dionarekin izan ezik. Jaunak nahi beza zorte ona izan dezala horretan; eta bidaltzen badizkit, gizon horren bidez izan dadila eta garraio sari ona jarririk, eta gutunak beti bideratu San Joserenera ni hemen nagoen bitartean; nire nebarengana bideratzea baino hobe da,
|
berari
idatziak badira ere, ziurragoa da, bera hemen ez izatea gerta daitekeelako. Azken batean, ahal dituenak lor ditzala, guztiak ez badira ere.
|
|
|
10 Grazia egin dit Joana andereak nola miatu duen gauza hori, harri eta zur utzi bainau?;
|
berak
idazten dit baduela beldur pixka bat, berari esan gabe ematen zituelako diruak; eta egiaz, ahizpa Maria San Joserenari dagokionez, beti ikusi izan dut maitasun handiaz, azken batean berorren aitatasunari diona ageri da.
|
|
|
11 Idatz biezaio berorren aitatasunak Joana andreari nola izango den profesa, orain ez baitut astirik
|
berari
idazteko. Beldurrez idazten dut esan dudanagatik eta horregatik gutxitan egingo dut eta egiten dut.
|
|
|
Berorrena poz pozik jaso zuen, eta horrela idazten dit Malagóngo ama prioreak, han geratu baitzen, pozik geratu ere. Nik diotsot arima ona izan behar duela;
|
berak
idatzi zidan berorren berri jakin nahi zuela esanez, eta asko zor diola eta maitasun handiaz hitz egiten du berorretaz. Etxea Gabonak baino lehenago fundatua egongo da, uste dudanez; ez dut ezer jakin.
|
|
|
aldeko botorik ematen ez badiote, ea nola behartuko ditudan nik nahitaez moja hartzera, beraiek eta prelatu batek ere aldekorik ematen ez badiote? Eta ez beza pentsa berorren agurgarritasunak aita Oleari axola dionik,
|
berak
idatzi baitik ez duela harekin kalean doan edozeinekin baino interes handiagorik; kontua da, nire bekatuengatik, hainbesteko karitatea jarri duela egin ezin daitekeen eta nik lagundu ezin diodan gauza batean; horregatik erruki handia eman dit. Eta, egiaz, ahal izanez gero ere, berari ez dagokio nahi ez dutenekin geratzea.
|
|
|
7 Goretsia izan bedi Jainkoa, ene aita frai Domingo onik datorrelako. Menturaz aita Medina maisua hortik ager baledi, eman biezaio nire gutun hori, berarekin haserre naizela uste baitu, aita probintzialak esan zidanez,
|
berak
idatzi zidan gutun batengatik, haserre izateko baino eskerrak emateko gehiago den gutunagatik, hain zuzen. Besteari esan ziona ere gogoan izango du, nik ezer esan ez badiot ere.
|
|
|
3 Mesedez, ikus beza Frantzisko Salcedo jauna, eta esan biezaio pena eman didala beraren gaixotasunak, eta poztu nintzela mutil honek esan zidanean ez zuela kezkatzen auziak,
|
berari
idatzi nionean haserre zegoela esan baitzidaten, eta pena eman dit. Ez zuen jasoko gutuna.
|
|
|
Jainkoak dena ahal du eta egin diezaguke mesede hau; eska biezaio bihotzez.
|
Berak
idazten duenez gero, ez diot besterik berari buruz.
|
|
|
Goraintzi asko eman nire izenean berari eta nahi dituen gainerakoei. Eta Pedro Ahumadari ere bai; astia izan nahiko nuke
|
berari
idazteko erantzun diezadan, haren gutunekin atsegin hartzen baitut.
|
|
|
4 Hemen doa aita frai Antonio Jesusenaren gutun bat,
|
berak
idatzi baitzidan. Harriturik geratu naiz, berriro nire adiskide egiten denez gero (egia esan, beti izan dut adiskidetzat); komunikatzen bagara, dena egingo da ongi.
|
|
|
11 Kristobal Juárezi idatzi nion eta eskatzen nion, horretaz ez hitz egiteko gehiago harik eta ni joan arte, urriaren amaieran joango nintzela, eta Manriquek gauza
|
bera
idatzi zion eskola maisuari, adiskide mina zuenari. Nik esan nion Kristobal Juárezi, nola ordainduko zen ikusi nahi nuela (berme emailea zela esan baitzidaten) eta ez nuela nahi berari kalterik etor zekion, ordaintzeko baliabiderik ez zegoela aditzera emanez.
|
|
|
Ana San Bartolomerena, Teresaren idazkaria eta gaixozaina.
|
Berak
idazten du zenbaki honen azkenera arte; gainerakoa Teresaren autografoa da.
|
|
|
Ikus Fund. 31, eta
|
berari
idatzitako gutunak. Apirilean bisita egingo dio Teresari Palentzian.
|
|
|
2 Ama Joana Espiritu Santuarena ama priore geratzeagatik badu pena, ez dezala izan;
|
berak
idatzi baitit, ezergatik ere ez duela berriro ofizio hori bere gain hartuko. Ez dakit zer esango duen moja horietaz; beldur naiz ez duela iraungo hor ama prioreak, guztiek ihes egiten baitute.
|
|
|
5 Eskumuinak jaun horiei guztiei, baita Reinoso kalonje jaunari ere, eta esan
|
berari
idazteari ekin niola, baina ez dudala astirik izan.
|
|
|
Ana San Bartolomerenaren kasuan, behintzat, ez dirudi horrela denik. Hain ongi elkar hartzen zutenez gero, Anak idazten zuena
|
berak
idatzitzat hartzen omen zuen. Horrela diosku behin:
|
|
|
Alde batetik, haien jatorria zehaztu nahi du: . Ez dakit
|
berak
idatziak diren ala aitor entzuleek eman zizkioten?. Beste aldetik, gai aldetik duten balioa azpimarratzen du, eta Teresak bere alabei ematen zizkiela eta oso ongi gordetzen zituela (Diálogos sobre la muerte de la M. Teresa de Jesús [Burgos 1913] 155 or.). Tomas Álvarezen iritziz, Abisuak ez datoz Teresaren lumatik; gutxi batzuk etor daitezkeela, baina gehienak ez. Dena dela, beste aditu batzuek uste dute, asko beste jatorri batekoak izan arren, beretzakotzat hartu eta gehitze, ukitu eta ñabardurak jarri zizkiela eta batzuk osorik bereak ere izan daitezkeela.
|
|
|
A. Riberak transkribatu zuen Santaren debozioko santuen kopia,
|
berak
idatzirik zeukan zerrenda originaletik hartuta (Vida de la Madre Teresa de Jesús, Salamanca 1590,425 or.). Zalantzazkoa da zerrendako lehenengoa San Jose edo San Alberto den.
|
|
|
19 kapituluko 4.zenbakian, ik. Oharra. Han oharra jarri zuen zentsore
|
berak
idatzi du orain autografoaren ertzean hau: –geure ahalegin eta trebetasunez lortu nahiko genuke gelditasuna?.
|
|
|
Espiritu onak uzten dituen ondorioak. Ertzeko ohar
|
bera
idatzi zuen Salamancako eskuizkribuan ere. Lehen idazketan datorren idazpuruarekin bat dator.
|
|
|
(Bizitza 23, 11). Irakurleei esaten die,
|
berak
idatzitakoan ezer onik bada, Jaunarena dela eta ez berea: –Guztiaz balia bedi Haren Maiestatea, hemen gauza onik bada, erraz sinetsiko baituzue nirea ez dena; izan ere, nirekin dauden ahizpek ikusten dute zein presa handiz idatzi dudan, zeregin ugariengatik?
|