|
2000
|
|
|
Bestalde, narratzaileak berak Whisky koloreko gauak liburuari buruzko erreferentzia egiten du ipuin batean. Era honetan, kritikaren aurka eta
|
bere
idazteko moduaren aldeko aldarrikapena egingo du. Gainera, azken ipuinean pertsonaiek izenburuez nahiz idazleaz hitz egingo dute.
|
|
|
Hala ere, bada
|
bere
idazteko moduan azpimarratu beharreko baliabide aberats bat: elkarrizketa biziak.
|
|
|
Hamaika ipuin hauek harikaltzen dituena islaturiko geografia bera da: izan ere, ipuinok espetxe giroan kokaturik daude (are gehiago, espetxean
|
bertan
idatziak). " Hala ere, Gaztelumendiren kasuan, adibidez, ezinezkoa da kartzelaren zertzelada hori ahaztea, egoera hori baita kontakizun guztiz gehienen kokaleku eta motore, baita seguru asko idaztearen akuilu ere." (Jakin 112) Beraz, kartzelak sorturiko sentimendu, bizipen, egoera, hausnarketak,... deskribatzen saiatu da.
|
|
2002
|
|
|
Errez zale purrukatua da, iñorena irakurtzekoan. Baiña
|
bera
idazten asten danean, luma biurritzen zaio, ta iñork ez dio kolperik konprenditzen".
|
|
2003
|
|
|
Ahalegin horren ondorioz tradizio diferenteetako morfologia, sintaxi eta lexiko berezitasun askoren berri zuen. Horregaz esan gura da, hitz, atzizki edo morfosintaxi egitura jakin bat darabilenean
|
bere
idatzietan, jakinaren gainean eta ondo oharturik egiten duela, hau edo bestea hautatzen duela; eta ez buruak edo gogoak momentuan eman ahala.
|
|
|
Baina ha ta guzti be, gure idazlea ez genduke sortzailetzat joko. Sorkuntza era askotakoa izan daiteke eta gai baten ganeko gogoeta be hatakotzat hartu daiteke, baina
|
beraren
idatziak, sorkuntza asmoz baino gehiago, osterantzeko zereginetarako pentsatuta idatzi ditu.
|
|
|
Hasierako atal luzea biografia moduko bat da, idazleak liburu honetarako beren
|
beregi
idatzia.
|
|
|
Baina atzenean soinekoa ipini jako asmo soil hari. Don Karmelori eskatu jakon,
|
bere
idatziei osotasuna emoteko biografia antzeko bat idazteko: euskerea bere bizitzan zer izan dan azaltzea.
|
|
|
Begiak testu erdi inguruan mugitzen ziren. Bibiot beste leku batera begiratzen saiatzen zen, zeren inork
|
bere
idatziren bat bera aurrean zela irakurtzen zuenean, nahiko urduri jartzen zen. Gainera, zozokeria hura erakusteari denbora galtzea zeritzon.
|
|
2005
|
|
|
Lasaitzeaz batera aspaldiko partez loa bere inguruan ebilela igarri eban, begiak berez berez ixtera behartzen ebala, betazalak berunezkoak eta era berean luma lakoxeak balira moduan. Loarinean bere begi aurre aurrean ikusi ebazan eskutitzaren hizkiak eta hainbat izenbururi edukina emon eutsen bere eskuz idatzitako hizkiak, berbak, esaldiak, danak batera ikusi ebazan ikusi be, eta halako baten konturatu zan, bai, hizki guztiek esku
|
berak
idatzitakoak emoten ebela, ezaugarri berberak eukiezela, batzuk eta besteak nork idatzi ezin bereiztu eitekeala.
|
|
|
Bestetan, berriz," Paddyk" berak beste pertsonaia batzuen gorabeherak kontatzen dizkigu, oraingo honetan narratzaile homodiegetikoa dugula. Bigarren bilduman ez dira falta narratzaile honen paperaz egiten dituen aipuak ezta
|
bere
idazteko moduaz eta, jeneralean, literaturaz ere. Bada horretan guztian meta literaturarako joera.
|
|
|
Landu zituen gaiak, elokuentzia, soziologia, sindikalismoa eta euskaldunen arazoak izan ziren besteak beste. Sermoilari eta hizlari apartekoa izan omen zen, eta hori
|
beraren
idatzietan ere ezagun da. I. Mundu Gerratean parte hartu zuenez, handik bertatik bidali zituen kronikak Eskualdunara.
|
|
|
Hala nola Jondoni Paulo: " Jainkoak ez digu eman beldurti egiten gaituen izpiritua, bai ordea, indarra eta maitasuna ematen eta gure buruaren jabe egiten gaituen izpiritua." (Tm 1,7) Kasik gauza
|
bera
idazten die Erromako giristinoei: " Ez duzue esklabo egiten zaituzten izpiritua ukan, berriz beldurrean bizitzeko.
|
|
|
Nahiz Intxauzpe xiberotarra gustatzen zaidan, bikario nagusigotik Xiberoko herri ttipi batetara igorri baitzuen egunetik biharrera, hemen sartu orduko, Jauffret apezpikuak, garbitzale ohidura bera badu, sexua hunkitzen delarik. Axularren Gero arrapublikatu zuen 1864an," edizione berria, garbitua"
|
berak
idazten duen bezala. Hala nola Axularren putaseme p... seme bilakatzen den.
|
|
|
Horrelakoek ez zituzten harritzen garai haietako jendeak, gu, Oxobiren ipuietako belea edo axeria mintzo ikusteak baino gehiago. Gero dira izan, gauza hori hitzez hitz hartu duten jendeak, baizik eta Biblia Jainkoaren beraren hitza dela, Jainkoak Bibliako idazleen eskua harturik bere esku barnean,
|
berak
idatzi balu bezala!
|
|
|
Biblia hebrearrentzat zela soilki? Ez ote zien Jondoni Paulok
|
berak
idatzia Erromako girixtinoei (10,12): " Ez da diferentziarik judu eta greziarren artean." Edo Kolozokoei (3,11):
|
|
2006
|
|
|
Ekin eta ekin ahalegindu arren, ez dau folio bat
|
bera
idaztea be lortu. Etsita dago, eta edozer emongo leuke idazle izatearen truke.
|
|
2007
|
|
|
Yamanatarren kulturaren ganean liburu bat argitaratu eban. Yamanatarren inguruan liburu gitxi dagoz, eta horreetariko bat
|
berak
idatzitakoa da. Gaur egun ez dago Yamanatar bat bera be bizirik.
|
|
2008
|
|
|
Markinatik baino Lekeitiotik hurrago bizi dan Angelek kontalari apartak esandakoa da gertaera hau. Liburua
|
bere
idatzita dauka, halako pasadizo benetakoz beterik. Zenbat bider ez ete deutsat ekin argitaratu dagiazan.
|
|
2009
|
|
|
Adibidez Elortegiaurreko etxearen kasua. Egun Etxatxu esaten zaio, hala dakar herriko mapak eta era
|
berean
idatzita ageri da 1745eko su erroldan. Bertan jaiotako berriemaileak, ostera, jakinarazi zigun bere aita sutu egiten zela izen hori entzuten zuen bakoitzean.
|
|
2011
|
|
|
Neugaz ibili zan Elorrion eta inguruan, euskerazko mezak eta mezako abestiak txundituta entzuten, alkarteak miresten, erakusten jakon guztia begi onez ikusten. Handik egun batzuetara, Galizian gehien saltzen dan egunkarian, La voz de Galicia n hain zuzen be,
|
berak
idatzita agertu zan" Os meus amigos vascos" idazlan irakurgarria bialdu eustan.
|
|
|
Beste horrenbeste esan behar Mari Karmen Balierregaitik, txikienen mailan. Honen gomutan geratu da, hamaika urte izanik,
|
berak
idatzitako ipuina irakurtea amaitueran hartu eban txalo zaparradea. Adinagaitik bigarren mailan aurkeztu zan Bazterreko Mari Tere Zugazartazak gogoan dauka, birritan behintzat, lehenengo saria lortu ebala.
|
|
|
Horren saria irabazi eban, behintzat. Euren arrakastagaitik hain pozik egozan umeak
|
berari
idazten ausartu ziran. Gutun mordoa idatzi eutsoen batak besteari Norbert Tauerrek eta Kristinak.
|
|
2013
|
|
|
Beharbada, izen handia lortu zuen Txirritak bere bertsoekin, baina antzeko ospea irabazi zuten bere ibilerek ere, bertsolari alferrontzi eta parrandazale irudia geratu baita euskal memoria kolektiboan. Atañok Txantxangorri kantaria izeneko liburuan Txirrita bertsolariaren ibilera batzuk jaso zituen; Antonio Zavalak,
|
berak
idatzitako bertsolariaren biografietan, berriz, beste hainbeste kontu ekarri zituen. Kuriositatez, hango baserrietan zer nolako bertso saioak egiten ziren jakin ahal izateko, honako pasadizo hau utzi zigun Antonio Zavalak (1968), Txirritari Altzako Saiburu baserrian gertatukoaz:
|
|
2015
|
|
|
Ildo horri segika idatzi zuen, bada, J.R. (Josetxo) Lizartzak Euskaltzaindia mon amour. Laugarren zenbakiko testua
|
berak
idatzi ez zuela aitortzen bazuen ere, bete betean egiten zuela harekin bat adierazten zuen hasteko. Haatik, Euskaltzaindia kritikatu baino lehen, haren lanaren aitortza egiten zuen lehenik eta behin, eta batasunaren eta h aren alde agertzen zen duda gabe.
|
|
|
Lehen biak sinatu gabe argitaratu baziren ere, hirugarrena Gotzon Egiak sinatua zetorren. Ez genuke esango, haatik, aurreko biak ere Egiak
|
berak
idatzi zituenik, horietako bati buruzko aipamena aski distantzia hartuz egiten duelako.
|
|
|
Hasteko espainieraz ere euskarari buruz idazteko eskubidea aldarrikatzen zuen. Bestetik, sonematika zela eta, Oteizak plazaratuta zenbait ideiaren interesa azpimarratzen zuen halaber, eta haren ideien kritika konkretuagoa egiten zuen, beti ere oso tonu lagunkoian, zerikusirik ez zuena Landarenarekin edo Izagirre edo Saizarbitoriak Oteizari
|
berari buruz
idatzitakoekin (nahiz eta azken horiek ez zituen aipatzen Hernandez Abaituak). Esan bezala, Landa eta Hernandez Abaitua Susa aldizkariaren sortzaile eta kide ziren, eta 1981eko maiatz horretan bertan argitaratu zuten aldizkariaren hirugarren zenbakia.
|
|
|
Gai ildo
|
berari buruz
idatzi zuen halaber, esan bezala, Etxezarretak, Tere Irastortzaren adierazpen batzuek akuilatuta. Halaxe zioten hitzok:
|
|
|
Egon nintzan École Pratique de Hautes Études dalakoan, etnografia ikasten. Barandiaranegaz hartuemonean nengoan zortzi urte lehenagotik eta
|
berak
idatzi eutsan hango irakasle ospetsu bateri, André Varagnac izenekoa, gutun bat. Sano ondo hartu ninduan.
|
|
2017
|
|
|
Aiton hura, baina, Theodor Vogel zen, Werfell ingeniariak Hamburgon utzi zuen lagun bakarra. Theodor ek gutun bat eman zion Estebani, aitak
|
berarentzat
idatzia. Gutunak Mariaren inguruko misterioa askatu egiten zuen.
|
|
2019
|
|
|
Lopez Gasenik ere ildo
|
beretik
idatzi zuen hamar urte geroago Kandinskyren tradizioaz ziharduela:
|
|
2021
|
|
|
Eta nik uste dut hor traizio batekin topo egiten duela:
|
berak
idatzi nahi du, ez du irakurri nahi, idatzi nahi du. [...] Garai horretan ideiak ordenatzeko denok daukagu nolabaiteko espresa bide bat, izan egunerokoa, izan pixka bat ordenatzen zaituena.
|