|
2000
|
|
|
Eta horrexegatik itzuli naiz kioskora. Han koaderno ezin politagoak ikusi ditut, eta nire barrena askatzeko (zerikusirik ez bulegoko akta, agiri eta fakturekin) eta nire zuloa nola edo hala ixten laguntzeko, azal turkesa duen hauxe hautatu dut, politegia aukeran
|
bertan
idatziko ditudanak kontuan hartuz.
|
|
2001
|
|
|
Nik uste dut hori aski dela erakusteko Mogelek Eibar eta Markinan mila zortziehun inguruan eta Axularrek Saran hamazazpigarren mendean ez zutela jende mota
|
berarentzat
idatzi eta batek maila batean eta besteak bestean idatzi zuela.
|
|
|
Edozeinek ikus dezake ez ziola batek baino gehiagok harrera onegirik egingo Arestiri (eta Arestiz ari naizenean, Arestik idatziez ari naiz), agertu berri hartan.
|
Bere gisa
idazten baitzuen orduan ere, halako hasierako manierista kutsu haiek galdu zituen orduko batik bat. Bere gisa hitz neurtuz (gogoan dut oraindik Bladi Oteroren itzulpenak irakurri nituenean hartu nuen zirrara), eta hizkeraz ari naiz bestetaz baino areago, eta are nabarmenago prosaz.
|
|
2002
|
|
|
Haren ordezkoa egiten ari naiz". Gogorazio honen ildotik, berehala ohartuko ginen Kaf  karen gutunak guk uste izango genuenaren kontra ez zirela denak gelako bakardadean idatziak izan, baizik haien artean bazirela lanean
|
bertan
idatzitakoak ere. Eta gutun beraren amaieran:
|
|
|
Zeren itzuli, gehienetan bederen, erdarara itzultzen baita, gaztelaniara, eta idazleak badu orduan arrisku bat ederra: euskaraz idatzi bai, baina aldi
|
berean
idazten duen horrek gaztelaniaz zer soinu izango duen kontuan harturik idaztea euskaraz, berak ere bai baitaki erdaraz, eta etengabe egon baitaiteke irudikatzen lerro horiek erdaraz nola agertuko liratekeen. Besterik litzateke idazleari burutik pasatuko balitzaio testu hori beste norbaitek suedierara, demagun, jarri behar duela, gaztelaniarekin gertatzen ez den bezala suediera [13] ez baitu hain etxeko:
|
|
2003
|
|
|
1796an," Don Preciso" goitizenarekin, Elementos de la Ciencia contradanzaria plazaratu zuen Madrilen, Frantziatik eta zetozen modak jarraitzen zituzten" currutaco" eta kanpozaleak barregarri utzi, eta dan  tza nazionalen gorazarrea eginez. Zamakolak argi eta garbi erlazionatzen du
|
bere
idatzi guztietan musika izaera nazionalarekin âhau da, Espainiakoarekinâ: " nadie puede arrebatar a Zamà ¡ cola la gloria de ser el primero en España en hablar de âmúsica nacionalistaâ" (J.
|
|
|
lehen euskal gramatika (El imposible vencido, 1729), hiztegi hirueleduna, eta euskara eta foruen apologia mardulak utzi zituen, besteak beste; gainera, euskaraz idatzi zituen testu urrietan literatur eredu bat eskaini zuen.
|
Bere
idatzien itzal ideologiko eta politikoa ez da makalagoa. Bera izan zen probintzia bakoitzaren gainetik euskal identitate komun bat iradoki zuen lehena, eta baita Espainian eta Frantzian zeuden euskal lurralde guztiak batuta estatu independente baten aukera irudikatu zuen aurrenekoa ere; Estatu egitasmo hori ez  zitzaion egingarria ezta komenigarria ere iruditzen, baina bai zilegia.
|
|
|
Lehenengo aldiz" Nación Bascongada" z aritzen bada ere
|
bere
idatzietan, gogoan izan behar dugu ez duela inoiz etorkizunerako egitasmo berri gisa proiektatzen nazio hori: jatorrizko egoera da âjatorrizko erlijioa, hizkuntza, legeak, ohiturakâ beti ere bere horretan gorde eta zaindu nahi duena.
|
|
|
Olazaran 1827an etorri zen Zarauzko Ikastetxera, handik urtebetera hasi zen misiogintzan eta gerrate karlistan, 1838 eta 1839an, misioak eman zituen gutxietakoa izan zen. Askotan aipatuko ditugu aurrerantzean bere sermoiak; asko izenpetu gabeak badira ere, ia segurutzat jo dezakegu
|
berak
idatziak direla.
|
|
|
Misiogintza aprobetxatzen zuen, hain zuzen ere, euskalkien ezaugarriak aztertzeko, eta beste euskal idazleekin harremanak estutzeko (horien artean J.A. Mogelekin). J.M. Zabalak
|
berari buruz
idazten duen aipamen biografiaz  koak frantziskotar ezin hobearen topiko guztiak biltzen ditu: " Fue un Religioso muy ajustado, abstraÃdo del siglo, amante de la serà ¡ fica pobreza, y de la disciplina regular, y director infatigable de conciencias.
|
|
|
Gauza bera zioen sorginei buruz.
|
Bere
idatzietan, izan ere, primeran islatzen da bere garaiko Elizaren kontraesana. Alde batetik, Erdi Aroko eta Barrokoko teologia astuna ezin dute soinetik erantzi:
|
|
|
San Paulok egituratu zuen sendo bekatuaren dotrina.
|
Berak
idatzi zituen, halaber, lehenengo hutsegite zerrendak, estoikoen antzeko zerrenden ildotik. Bestalde, Paulok iradoki bazuen ere, San Agustin da, V. mendearen hasieran," jatorriz  ko bekatua" ren teoria sartzen duena kristautasunean.
|
|
2009
|
|
|
Husteko beharra sentitzen zuen, errutina jakin batzuez askatzekoa. Gainera, inork ez zuen manifestazio bat egingo
|
berak
idatz zezan eskatzeko. Monsieur Teste pertsonaia ekarri zuen Claudiok beste behin gogora, zenbat eta gehiago idatzi, orduan eta gutxiago pentsatzen zuela kexatzen zen hura.
|
|
|
Utzi berri dugun eremu berde horretan, gertu daukat Joseba lantokian. Adar anitzeko ekintzen zurrunbilo bertsuan pasatu ditugu azken urteak, eta
|
berak
idazteko tarteak ere hartu ditu tentsio bikoitz gaizto horretan, bata, taldearen eta norberaren artekoa; eta bestea, ekintzaren eta hitzaren tartekoa?. Irakurrita edo solasen bidez idazki hauetako ideia batzuk ezagutu ditudan arren, denak batera ikusteak gogoeta batzuk piztu dizkit oldozpen publikoari buruz.
|
|
|
Baina idazle idazle den batek badaki, jakin behar luke? mundu guztiaren txaloa ez beste zernahi saia dezakeela
|
bere
idatziekin.
|
|
|
Latzak pasatutako gizona zen Mitxelena, Unamunoren bizitzaren zentzu tragikoa zeraman soinean, gurutze baten moduan, ez alferrik
|
berak
idatzi zituen Unamuno ta abendats eta Erri bat guruzbidean liburuak?. Ez zuen sekula anaien arteko gerraren zama gainetik kendu (irabazleen aldekoa zen bere familia).
|
|
2010
|
|
|
Harrezkero ez dut maiz ikusi, baina topo egiten dugun bakoitzean beti esaten dit zenbat gustatzen zaizkion nire artikuluak eta liburuak, eta bihotzez eskertzen diot, esaten ez badiot ere. Idazlea ez da inoiz seguru egoten
|
berak
idatzitakoaz eta gutxi dira laudorio oparoak jasotzen dituztenak.
|
|
|
Ondoren, Verinesen gertatutakoaz artikulu bat idatzi eta Argia aldizkarira bidali nuen. Argitaratu zenean Jon Juaristik nik
|
berari
idatzitako gutuna bidali zien Argiakoei, erotuta nengoela eta leku berean bere erantzuna argitaratzeko eskubidea zuela esanez. " Hatzamarrak ilargia seinalatzen duelarik..." titulatzen zen artikulua urriaren erdi aldera argitaratu zen, eta bertan, kontrola zeharo galduta, irain mordoa bota zidan izenburuaren bidez zoro deitzeaz gain:
|
|
|
Jolas hauetan Gurutz bera ikusi behar dugu familiako guztientzat antzezlanak idazten eta prestatzen, Gabonetan eta bestelako jaietan ere elkarrekin antzezten zituzten antzezlanak. Ildo horretan, familiak jaso ahal izan dituen oroitzapen apurrei kasu eginez gero, Gurutzek Madrileraino egin omen zuen bidaia bat
|
berak
idatzitako antzezlan bat argitaratzearren. Antzezlan horren arrastorik, tamalez, ez dago.
|
|
|
Satisiamorru bizia zerion begi gorrietatik. Ez zidan
|
berak
idatzia zenik aitortu eta orain beste batentzako zirelakoan egindako kritikak jasan beharra zeukan. Ankerkerian gozatzen ari nintzen.
|
|
|
Raimundori bere asmoa azaldu eta eskaera
|
berak
idatziko zuela esan zion. Hala, Danielak gazte txartela atera behar zuela aprobetxatuz, kultur etxera hurbildu zenean, Raimundoren eskaera bertan utzi zion Andresen idazkariari.
|
|
|
Baina, teologia gorabeherak aztertu zituen besteak beste, teologo zigortuak zein izan ziren adierazi zuen eta, jakina, teologia alorrean askatasun handiagoa eskatuz.
|
Berak
idatzi zuenez 100 pasa ziren Ratzinger Kardinalarekin arazoak izan zituzten teologoak. Egun haietan, Aita Martin hau Erroman aurkitzen zen.
|
|
|
Ondorengo bisitaldiak urte hauetan izan ziren: 1983, 1987, 1991 (bi aldiz), 1995, 1997, 1999, eta 2002 Baina hor dago
|
berak
idatzi eta 2000 urtean amaituriko testamentua. Gutun horretan, nahiko goibel azaltzen da 1980an idatzitako lerroetan.
|
|
|
Eskarmentuak, badakizu, ur hotzez erretzeak, zuhur jokatzera eraman ninduen. Horrexegatik, oraindik ere gogoan dut akordioak idatzi eta sinatzeko prestatu nintzenean Ratok esaten zidala" Biharko utz dezakegu"; baina nik erantzun nion ez zegoela inolako eragozpenik une hartan
|
bertan
idazteko. " Ez dugu, ordea, zerbitzu teknikorik!", eta nik," Ez kezkatu, ez dago arazorik".
|
|
|
Nola ez ba izan esparik, Huarte eskribau gazteak, ofizio bereko familian horrenbeste galoi ikusirik. Zuena zuela, bere aurrekoen merituak ongi bistakoak zirenez, ontzat hartzea erabaki zuen herriak J.A. Huarte honen eskaria, eta Martin Goizueta xaharrak
|
berak
idatzi, gainera, herriko eskribau lana biek erdibana hartzeko erabakia:
|
|
|
Agindu honen berri, Goizuetako Joachin Arribillaga eskribauak eman zion 1792ko apirilaren 23an, a Juan Antonio Belasco o Berdasco, natural de esta villa. Eta testuan zehar gero, behin eta berriz, gauza
|
bera
idazten du Goizuetako eskribauak: Belasco o Berdasco.
|
|
2011
|
|
|
Auzi honetan, nor zen Werfel, lehenengoa ala bigarrena?
|
Berak
idatzi zuen testua, bigarren batek hura irakur zezan ala bera zen testua leitu behar zuena. Werfel arriskuaz eta etsai baten presentziaz konturatu zen eta lagunari ohartarazi zion, ala alderantziz gertatu zen?
|
|
|
Hura izan zen azken kolpea. Gutunen bat idatziko ziolakoan, zain egon zen, baina ez zen iristen gutun hori eta
|
berak
idaztea erabaki zuen. Ohar labur eta triste bat izan zen erantzuna:
|
|
|
Heinrich Bölli eman zioten Nobel saria.
|
Berari buruz
idatziko dinat asteburuko artikulua, esan nion Txelori.
|
|
|
[4]" Neska" dudarik gabe Andrée de Jongh zen, Dédée izengoitiarekin ezagutzen zena, eta harrigarria bada ere, Manuelek
|
bere
idatzietan ez zuen behin ere haren izena aipatu. Erizain belgikar hori beste lagun batzuekin klandestinitatean alemanek botatzen zituzten hegazkinlariak sendatzen hasi zen eta gero eremu okupatutik ihes egiteko sare bat antolatzen hartu zuen parte eta ikusiko dugunez ihesaldietan ere bai.
|
|
|
[5] Argi utzi nahi nuke Manuel Iturriozek
|
bere
idatzietan ez zituela kontatu Melitón Manzanasek egindako torturak, baina behin baino gehiagotan kontatu zion jaso zuen tratua, baita mendekuaren asmoa ere, bere iloba Joxeri Donostiara hurbiltzen zen garai haietan elkarrekin pasatzen zituzten gauetan.
|
|
|
[8] J. Andoni Hernanira bere aitaren bila joan zen arratsalde batean, errepublikarrak urtero antolatzen zuten bazkari batera joana baitzen, Hernaniko leku batetik pasatzean, bazkariagatik animatuta edo, esan zion semeari hantxe pasa zuela arratsalde oso bat Manzanasen zain akabatzeko asmotan. J. Andonik ez zuen ulertzen aitak esaten ziona eta behin eta berriro galdetu bazion ere, aitak ez zuen jarraitu nahi izan, esanez kontu zaharrak zirela; izan ere, Manuelek ez zien bere seme alabei sekula kontatu
|
bere
idatzietan agertu ziren gertaera gehienak.
|
|
|
[9] Txanberlainen ibilerek Manuelen historiarekin zerikusi handia daukatenez, interesgarria iruditu zait atal honetan eranstea, baina esan behar dut Txanberlainen gainean Manuelek markesen hilketaren azken gertaera hori besterik ez duela kontatzen
|
bere
idatzietan. Dena dela, ezagutzen zuenez izango zuen hemen kontatzen diren gertakizun batzuen berri, eta segur aski guk ezagutzen ez ditugun beste batzuena ere bai.
|
|
|
Elorriotik Elgetako frentera atera ginen, Intxorta mendira, Martiartu, Larrañaga, Saseta eta beste batailoi batzuk indartzera, etsaiak eraso izugarria prestatu baitzuen Bergaratik etengabe tiro egiten zuten 80 hegazkin eta 156 kanoirekin. Goiko aldean Santa Kruzen garaiko gotorlekuak zeuden eta
|
berak
idatzitakoak harkaitzetan. Ondo samar gotortua zegoen, baina Deskarga gainaldean kanoi bat jarri zuten, beti haitzari jotzen ziona, eta tonaka ateratzen ziren harriek hegazkinek baino hil zauritu gehiago eragiten zizkiguten.
|
|
|
Gainera, nire aita aipatzen duten zenbait liburu aurkitu nituen,
|
bere
idatziak egiaztatzen dituztenak:
|
|
|
Min bat daukat izugarria barruan Lluchen erailketa izan dela-eta. Nik ez nuen bera pertsonalki ezagutzen baina jarraitzen nituen
|
bere
idatziak, katalanez idatzitako gauzak eta bere liburuak ere irakurri izan nituen eta jarraitzen nuen bere pentsaera eta bere traiektoria, batez ere pentsalari bezala, eta ez diot ez hankarik eta ez bururik, ez zentzurik eta ez justiziarik eta ez gizatasunik aurkitzen Lluchen heriotzari. Hori izan da, beste asko bezala, jakina, disparate bat hain izugarria, hain itxurarik gabekoa, hain zentzurik ez duena...
|
|
2012
|
|
|
Ondoko urteetan, Arabako Foru Konstituzioaz zegoen aditu nagusi bihurtu zen. 1848an, Euskal Konstituzioaren ildoan foruen moldaketarako testu juridiko jakingarria
|
berak
idatzi zuen. Intelektual gisa, zuzenbidean maila goreneko aditua eta doktrina juridikoaren sortzailea dugu.
|
|
2018
|
|
|
Hemeroteka eta artxibategietan miaka hasi nintzen; Larrañeta jaioterrira itzuli, eta bertako adineko pertsonekin hitz egin nuen; hainbat mezu eta galdeketa idatzi nituen, baina kasik etsitzear nengoela, zurea bezalako gutun bat jaso nuen, baina Alemania aldetik, nork eta Tomasek
|
berak
idatzia...! Ulertzen al duzu nire poztasuna eta asaldura?
|
|
2019
|
|
|
Paper puska txikiak ziren ahurrez ahur pasatzen.
|
Bertan
idatzia memorizatu eta purtzila xehekatzen zen. Desagerrarazten.
|
|
|
Eta esan dit, txulo goxo, ondo portatuz gero (txulo goxo horri ezpainak osorik jango nizkioke nik!),
|
bera
idazten ari den liburua utziko didala irakurtzeko. Begira ze arraroa den nire Mario, arraroa baino arraroagoa.
|
|
|
iruditzen zait hari erdi ezkutu bat dagoela aipu batetik bestera, elkarren arteko lotura inplizitu bat: egingo nuke Montaignek gogoan zuela Terenzioren esaldia
|
berea
idatzi zuenean; egingo nuke Camusek buruan zeuzkala Terenziorena eta Montaignerena; eta, zirkulua zabaltzeko, egingo nuke Terenziok izan zuela beste norbait bere aurretik, Camusenari jarraituko diola besteren batek...
|
|
|
Testu propioen irakurketa gehienetan ez da oso atsegina izaten. Atzerritar sentitzerainoko distantzia hartzen dio autoreak
|
berak
idatzitako testuari. Idazle askok horregatik esaten du ez duela kaleratutako lanak berriro irakurtzeko ohiturarik.
|
|
2020
|
|
|
Anxelak emakumearen eskua hartu du; Ana izena duela esan dugu eta maitasun poemak
|
berari
idatziak direla. Eskua hartu eta pultsua nabaritzen den ezkerreko puntutik bereizi zaio.
|
|
|
Kito, hor bukatzen zen argitaratzearen kalbarioa. Inork ez zekienez
|
berak
idatzia zenik istorioa, inori ezin zion iritzia eskatu, eta inortxori ere ez zion entzun ona edo txarra iruditu zitzaionik. Denborarekin, pentsatzen hasi zen Sadiek hurrengo alerako materiala falta zuelako argitaratu ziola kontakizuna.
|
|
|
Egin dezaketena eta egiten duten gauza bakarra da esanak ondo egin", zioen Galdosek bere artean, Van der Vliet agurtu ondoren. Van der Vlietek norbaitek idatzitako orri bat eman zion, Galdosen  tzat beren
|
beregi
idatzitakoa.
|
|
2021
|
|
|
Ispilua ikusi aurretik ere pozarren nengoen, eta bat batean iruditu zitzaidan nire zorionaren irudia bera ari zela igarotzen, ispilu berde eta dirdaitsua marko urrekaran. Luzaroan pentsatu nuen ipuinen batean sartuko nuela, ispilua zeraman gurditxoa gogora ekartzeak
|
berak
idazteko gogoa eman zidan luzaroan. Baina sekula ez nuen asmatu inon sartzen eta une jakin batean ohartu nintzen hilik zela nire barnean.
|
|
|
Aste batzuk bazituan ez nuela eskolatik
|
bertatik
idazten. Egia esan, jean ak oraintxe nahikoa eroso sentitzen hasia ninduan, baina libre genuen aurreko orduan kafe etxera jaitsi eta Mireiak albiste lazgarri baten berri eman zidak; antza, Lapurdin, Getariako hondartzan beste gorpu bat agertu duk.
|
|
2022
|
|
|
– 15 urte betetzen dituenean
|
berarentzat
idatzi dudan egunerokoa jasoko du.
|
|
|
Aita O. Rourkek bakarrik nik ez dakit zenbat egin duen. Berak ekarri dizkigu lore horiek guztiak eta bi kandela ontzi horiek kaperatik hartuta,
|
berak
idatzi du Freeman, s Generalerako oharra eta bera arduratu da kanposanturako paper guztiez eta James gizajoaren aseguruaz.
|
|
|
Niri, jauna, iruditu zitzaidan grazia pixka bat falta zitzaiola, gaixoentzako janaria baino gatzgabeagoa zen, jauna. Eta hurrena nire herrena, Catalina, mikrofonoaren aurrean jarri zen
|
berak
idazten zituen abestietariko bat abesteko. Zeren, jauna, ez dizut kontatu Catalinak txikitatik asmatzen dituela abestiak amarik gabeko egunak arintzeko.
|
|
|
Hala, ekaineko gau eder batean, bizkondesa baratzean pasea  tzen zebilen bertso batzuk errezitatuz, eskola erlijiosoko bere ikasle kutunek Amaren Egunean deklamatzeko hautatu zituenak.
|
Berak
idaztea gustatuko zitzaiokeen, baina harena prosa zen (idazten zuenean, ideiak trumilka etortzen zitzaizkion burura eta, noizean behin, luma utzi eta eskuak ur hotzetan sartu behar izaten zituen burura igo zitzaion odola jaitsarazteko), ez bertsoak. Ezin zuen jasan errimak exijitzen duen morrontza hori.
|
|
|
Ezin zuen jasan errimak exijitzen duen morrontza hori. Horregatik erabaki zuen Ama frantsesaren omenez
|
berak
idaztea gustatuko zitzaiokeen poema hura prosaz idatziriko panegiriko batez ordezkatzea: " O, ama!
|
|
|
Ipurtargiei buruzko informazio gehiagoren irrikaz nenbilela, Georges Didi Huberman filosofo frantsesaren Survivance des lucioles (Ipurtargien biziraupena) liburura eraman ninduen bilaketak. Topatu nuen Imanol Zuberok bere blogean gai
|
beraz
idatzitakoa ere...
|
|
|
Gizonezko batzuek esklabo sexual gisa ere hartzen zituzten emakumeak, baina hori ez zen eskandalua, Maitalea ko harremana bezala?. Eta Durasek, kolonialismoa eta injustiziak salatu arren
|
bere
idatzietan, ezin izan zien ihes egin estereotipoei. Kolonizatuak nola ikusten zituen ez dakigu, ez dute izenik ere bere eleberrian, bloke monolitiko bat dira indigenak, ikuspuntu mendebaldar bat du asiarrekiko, ez daude haragiztatuta.
|
|
|
Bere heriotzak, hain zuzen, Buñuelen memoria liburua ekarri dit gogora, Mon dernier soupir, gazte nintzela irakurri eta oroitzapen ezin hobea utzi zidana. Esan daiteke gidoigileak
|
berak
idatzi ziola: " Ez naiz lumagizona.
|
|
|
Baina zera biologikoa baino:
|
bere
idatziek bilakatu dute XX. mendearen ordezkaririk behinena. Ordezkari ezeroso, ordezkari desatsegin, ordezkari arbuiagarria.
|
|
|
Cairnsen garai
|
berean
idatzi zuenez, Taylorrek adierazi zuen kanadar dualtasunak esanguratsua izateari utzi ziola herritar askoren iritziz, beren esperientzia ingurune politiko multikultural batean garatzen zen heinean. Testuinguru horretan, nazionalismo konstituzional moduko bat sortu zen, aurreko kapituluan adierazi dudan bezala, edo kidetasun monolitikoaren zentzu bat, eta, halakorik ezean, bazirudien herrialdeak zailtasunak izan zitzakeela bizirik irauteko (Taylor, 1994:
|
|
2023
|
|
|
Zenbait egunen buruan, Juana MarÃak erabaki bat hartu zuen: nori eta Erregina gorenari
|
berari
idatziko zion âharen haurtzaina izana zenâ, eta Ministroari ere telegrama bat bidaliko zion, bietan adieraziko zien gaitzak ez zuela etenik izan. Akaberan, gobernadorea kargugabetua izan zen eta Emakumeen Elkartea kontratista gisa aurkeztu zen; ogiaren hornikuntza hiriko benefizentzia toki guztietan eskaintzea zuten helburu.
|
|
|
Bisitatzaileak aintzat du Karitateko mojen lana, hala agertu du, sarritan,
|
bere
idatzietan. Haien toga almidoitu altuegiek errezeloa eragiten diote, begian sartzeko arriskua dute?
|
|
|
Bi adibide deigarri azalduko ditugu, argiago ikus dadin: matematikari batek kalkulagailu adimenduna erabil dezake problema konplexuagoak modu eraginkorragoan ebazteko; eta kazetari batek ordenagailu bat erabil dezake modu eraginkorragoan idatzi eta editatzeko
|
bere
idatzia. Bientzat laguntza handikoa da teknologia horren erabilera.
|