|
2000
|
|
|
Bestaldetik, diplomaziarako trebetasuna ez zen On Migelen bertuterik nabarmenena, eta horrek maiz orduko botere faktiko nagusien etsaigoak erakarri zizkion, horien artean Primo de Rivera jeneralarena edo Espainiako erregearena berarena.
|
Beraz
ez zait bidezkoa iruditzen Unamunori" eguzkia nora zapiak hara" delako etiketa leporatu nahi izatea.
|
|
|
Apezteko gogoa eta euskaltzale izateko gogoa, biak batean piztu zitzaizkion, eta bere obra ere binomio etenezin horri zor zaio, fedea eta euskaltasuna bat ditu ezin banatuzko karrean. Iratzederrek esan ohi, Etxanizen modura,
|
berak
ez duela literatura egiten, bihotzean dituenak erran besterik ez. Baina bihotzekoa usadioak landutako molde nobleetan ematen du, hizkera gozo, irudi gutxiko eta hunkitze ahalmen handiko poemetan, espiritu minbera baten dotoreziaz, kantuan edo isilean esateko.
|
|
2001
|
|
|
Ezin da inor behartu, hizkuntza bat ezin da inposatu, antidemokratikoa baita, giza eskubideen aurkakoa. Estatu handietako hizkuntzekin eskubideen neurgailu
|
berak
ez du funtzionatzen. Hizkuntza horiek" obligaziozkoak" dira.
|
|
|
Beste toki batean azaldu dugu honen" konbertsioa" eta" berkonbertsioa". Interesgarria da honen testigantza, hizkuntza jipoitua duen kultura bateanno rmala delako horrela erreakzionatzea, berak dioen bezala, baina aldi berean garbi gelditzen da
|
berak
ez duela mekanismo horiekin jarrerarik hartu edo aldatu.
|
|
|
Txostena dela eta iritzi ugari azaldu da. Txostena
|
bera
ez da Euskal Herriari buruzkoa, Estatu mailakoa baizik, baina espreski Euskal Herriari buruz ere ari da. Pasarteesanguratsuena hau izan liteke:
|
|
2002
|
|
|
Eta hori onartu du Euskaltzaindiak. Ezkerreko eskua behar dela esango dute euskaltzainek, zubiak ezin direla hautsi, baina oinarrizko arauetako bat, euskara
|
bera
ez politizatzea, hori bai hautsi egin delakoan nago.°ausa rta. Ausardia eta jakituria behar baita era horretako lan kritikoa egitearren.
|
|
2003
|
|
|
Telebistari dagozkion berriekin batera, noski, pentsatzekoa da komunikabide horrek ospetsu egiten dituen aktore, kantari, esatari eta abarren berri ere izango dugula. Normalizazioaren bidean, euskal prentsak
|
bere
ez zituen esparruak jorratzeko aukera paregabea.
|
|
|
Orduan, kulturari," ondasun" (objektua) kulturalari," ondareari" eta kultur" p roduktuen" sustapenari ekonomiaren neurria ezarri zitzaion eta ez bakarrik errentagarritasunsozialarena. Hortaz, bizitza kulturalari
|
berari
ez dagozkion albo eragin horiek eraginik, Europako Batasuneko erakundeetan kulturaz mintzo direnean, alarma guztiek jo eta Estatuak beldur dira horrek ez ote duen ondoriorik izanen ekonomian, gizarte mugimenduetan eta politikan, eurekberek horren kontrola izaten segitu nahi dutelako.
|
|
|
Pasaian egon denean, teinka horretan lotuta ikusi du Euskal Herria, bera bezala; bereziki zoli eta sentibera, hain zuzen, gure lurra pasatzen ari zen momentuarentzat. Horregatik,
|
bera
ez da teinkaren axal politikoan geratu: karlistak, liberalak.
|
|
|
Haatik, kontzientzia hartzea aldaketarako lehenurratsa den arren, ez da nahikoa. Bat etortzeen bidezkoFo roaren osaketak
|
berak
ez du ahalbidetzen helburu komunak eta ekintza orokorrak proposatzeko gai izango den organo erabakitzaile baten sorrera. Hasiera batean, horrekkontraesan gaindiezina dirudi.
|
|
|
Baina Durangok badu hala ere aspaldian bizkar gainetik kendu ezinik dabilen zama ere. Herria
|
bera
ez dago prestatuta jendetza handiak hartzeko, batetik, eta azokak berak, berriz, ordu puntan Tokioko metroa dirudi. Nola hurbildu stand jakin batera?
|
|
2004
|
|
|
oihuka daitekeela lasai lasai, inpunitate osoz, eta jendea kanpora daitekeela giza taldeetatik inolako lotsarik gabe. Esan nahi dut gazteek ikusi eta entzun dutela pentsaera
|
berekoak
ez direnak baztertu daitezkeela. Iraindu eta jo ere bai.
|
|
|
Hoberanzko bidea errefo rmen bidea da Kanten arabera, ez iraultzarena. Iraultza legearen aurka doa, eta
|
beraz
ez da zilegizkoa (indarrean dagoen nahimen orokorra bortxaz aldatzen duelako). Baina pellokeria hori baino interesgarriagoa da iraultza frantsesari buruz esaten duena, alegia, zilegizkoa iruditzen zaiola aurreko lege egitura hobetzen duelako, eta beraz, nahimen orokorrago bat islatzen duelako.
|
|
|
Eta bi mundu horien artean poeta dago, batari eta besteari beha.
|
Bera
ez da eskalea, ez da kale bazterrean bizi, badu aterperik, janaririk, adiskiderik... eta halere" eskelaria bezain pobre eta beharretan nabila" (HH, 52 or.). Gandiagak Madrilen egin zuen bezala, gizatasun apur baten bila dabil gure poeta, eskale baten modura kalez kale. Erdozaintziren obrak gizarte modernoan galtzear diren giza sentimenduen beharraz hitz egiten digu, maitasunaz, elkartasunaz, giza-loturez, komunikazioaz...
|
|
|
Nola edo hala, emakume idazleari ikusarazi egiten zaio ez dela taldekidea,
|
bera
ez dela koadrila berekoa.
|
|
|
Atlas agentziak, berriz, Une izeneko programazio zerbitzua eskaintzen die telebista lokalei, Vocento taldekoei zein afiliatu nahi duten guztiei, egunean 6 ordukoa, telesailak eta magazin arrosa konbinatzen dituena. Horrela bada programazio eta zerbitzu zentralizatu iturri ezberdinak dituzte Vocentoren telebistek —Vocento taldea bera eta Une—, eta Uneren bitartez Vocento taldeak
|
bereak
ez diren beste telebistetara eragina luzatzen du.
|
|
2005
|
|
|
6 Philosophy and Social Hope liburuan modupragmatis tan Rortyk esan bezala,
|
berak
ez du" uste gauzak berez diren bezalako modu bat dagoenik", eta nahiago du" itxurazkoa errealitatea desberdintasuna mundua eta gu modu erabilgarrietan eta ez hain erabilgarrietan deskribatzen dituzten irudien arteko desberdintasunaz ordezkatu" (27 or.)." Ez dago egiarik", berresaten du Truth and Pro gress idazkian (1 or.), zeren berak" Nietzsche eta Jamesengandi... " Guk (pragmatistok) gertatzen ari denari buruz mintzatzeko modu ugari dagoela uste dugu, eta horietatik bat ez dago gauzak berez diren bezalako modutik gertuago beste bat baino.
|
|
|
Etxeko Jaun batek zeuzkan Astoa, ta Txakurtxoa. Ekusten zuen Astoak Etxeko Jaunak Txakurtxoari egiten ziozkan palagu ta ille igortziak, ta nola alzoan arturik ematen ere ziozkan ogi biguñ ta okela zatitxoak, ta
|
beretzat
ez zegoala baizikan lasto gogor ta noiz edo berriz esku bete arto ale.
|
|
|
Baina esparru hauetan eta beste askotan badago oinarrizko adostasun zabal bat. Badakigu zer egin litzatekeen, zein izan lukeen egoera justuak, zuzenak..., nahiz eta gero proiektu eta ekinbide guztiek norabide
|
bera
ez izan, interes pertsonalak edo bestelako muga eta oztopoak direla eta.
|
|
2006
|
|
|
Lerro hauetara ekarri dudan deskribapenak askoz eremu" etereoagoa" ukitzen duela esango nuke, beste hizkuntza eta kultura batean espresatzeko eta moldatzeko adina ikasi duen (edo ikastera behartua izan den) haren nostalgia puntuarena, esan nahi duzun hura esateko nolabait moldatu bai, baina justu nahi duzun bezala ezin esan hori... " usain" eta" zapore"
|
bera
ez izatearen kontu hori...
|
|
2007
|
|
|
• Lankidetza. Hutsuneak eta beharrak ekiditeko lankidetza da bidea, bakoitzak
|
bere aldetik
ez dago etorkizunik. Proiektu integratzailea izango da, zerbitzu hobeak eta eraginkorragoak lortzeko asmotan denon arteko elkarlana koordinatzea izango da abiapuntua.
|
|
|
Gizarte mugimenduek jokaleku horretan jardun behar dute; ezinbestean. Ongi asko dakite, ordea, beste gizarte eragileen egoera eta
|
berea
ez daudela maila berean, baita gizartea seduzitzeko eta jendarteko iritzian eragina izateko dituzten aukerak ere estatuak eta merkatuak nabarmen mugatzen dituztela. Hala eta guzti ere, egunero saiatzen dira esfera publiko alternatibo horren eraikuntzan, komunikazio alternatiborako eremu berriak askatze lanetan (Atton 2002: 152).
|
|
|
Zerk egiten du" berri" gizarte mugimendu bat? Lehenik eta behin, esan behar da, etiketa
|
bera
ez dela originala, ezta arestikoa ere. 60ko hamarkadan Mendebaldeko gizarteetan izan ziren aldaketek ahalbidetu zuten termino horren sorrera (Larrinaga eta Barcena 2004: 128).
|
|
|
Jakin gabe jarraitzen dugu, hortaz, ea zergatik euskal nazionalismoak asmatutako nazio hori ez existitzeak inplikatu behar ote lukeen euskal nazioaren inexistentzia, espainiarrarekin inplikazio hori
|
bera
ez badu.
|
|
|
Nago, hala ere, opari
|
bera
ez duela izango euskarak mailaz mailako etxeetan, guztiak ez baitira berdinak. Kontua, alabaina, ez da hori, beste hau baizik:
|
|
2008
|
|
|
Banaketa enpresa bat izanda, zer dela-eta xahutu ditu Eroskik zortzi milioi euro
|
berea
ez den negozio batean, informatikan. Bere esku izan nahi duelako bere 3.000 dendek sortzen duten informazioa:
|
|
2009
|
|
|
Edonola ere, pribilegioaren teoria oso antzua da hurbiltze formulak bilatzen saiatzeko orduan. Izan ere, nork onartuko luke
|
berak
ez dituen pribilegioak besteak izatea. Arlo juridiko politikoko lurralde diferentzien kontzepzio hori gaindituz baizik ez daiteke akordiorik lor.
|
|
|
Azken batean, fidagarritasuna eskaintzen dizuten ehun lan horietan oinarritzen zara gero. Eta hori
|
bera
ez da gutxi!
|
|
|
Hiltzekotan, dio adituren batek, ekoizpen larregiak jota hilko da, ez liburu digitalak ordezkatuko duelako. Musikari edo zinemari gertatu zaiona ez omen zaio gertatuko paperezko liburuari, proportzio
|
berean
ez behintzat. Zergatik hori?
|
|
|
Gure ustez, moralaren funts bakarra, labur esanda, giza natura da. Noski, giza naturan oinarritzen den morala ez dago inon idatzita, ez dago inoren esku, gizakiaren
|
beraren esku
ez bada. Areago, giza naturan oinarritzen den morala munduaren edo errealitatearen gaineko ezagutza ahalik eta egokienari edo doienari lotu behar zaio.
|
|
|
Ez ginen izan Labayru izenaren proposatzaileak ezta kontrakoak ere. Izenak
|
berak
ez digu inporta.
|
|
|
Garai hartan ez nuen iritzi argirik. Eskabideak legezkoak izango ziren, baina okupazio ekintza
|
bera
ez nuen ikusten bidezko. Inoren ardurapean zegoen eliz erakunde bat, baimenik gabe eta bat batean desorekatzea, ez zen bide egokia gauza onik ateratzeko.
|
|
|
Eta harridura nagusitu zen gero, emakumeak pankarta bat atera eta, gaztelania ederrean, Nafarroako Gobernuaren diru publikoarekin hiltzaile bat gonbidatzea lotsagarria zela esan zuenean:
|
berak
ez zezakeela hori onar. Lehen uneko harridura gaindituta, antolatzaileek gela uztea gomendatu ziotenean, pankarta bildu, eta aretoa utzi zuen.
|
|
2010
|
|
|
Ez du literatura behar, hori gabe bizi daiteke eta apaletan hautsa baino ez die eragiten. R k ez du libururik erosten, eta bateren bat oparitzen badiozu zuzen esango dizu
|
berak
ez duela irakurtzen eta ez ezazula alferrik dirurik xahutu.
|
|
|
Labur labur hemen soziolinguistikaren alorrean ditugun azken berri batzuk aipatuko ditut. Hasteko Euskaltzaindiak argitaratu duen liburua aipatu behar da, Miquel Gros i Lladosena hain zuzen ere, artikulu honen hasieran dagoeneko aipatu dut eta
|
beraz
ez naiz luzatuko hemen. Akademiak, gainera," Etorkinak eta euskara" aztergaia izan zuen XIV. Jagon jardunaldietan (www.euskaltzaindia.net/index.php?Ite mid= 1&catid= 121&id= 574&lang= eu&option= com_ con tent&view= article).
|
|
|
Kasu honetan zientzialaria ez dago bakarrik, zientzia sistema agente gehiagok eratzen dute(" subjektu teknozientifikoa"), era berean zientziagintza laborategian ez ezik eremu gehiagotan ere baldintzatzen da, eta azken unean herritarren irudiko ezagutza, kuriositatea eta egiaren aurkikuntza ere zehaztu egiten dira, hala eraginda helburuek zedarrituriko ikerketa lerro eta aplikazio teknologikoek. Irudi bi horiek aldi berean erabiltzen dituzte, gertakari zeharo desberdinak irudikatzeko errepresentazioak dira, eta
|
beraz
ez da egia herritarrek zientziarekiko mesfidantza dutela, ez eta ere herritarren iritziak kontraesankorrak direla.
|
|
|
Hala ere, hori arrazoitzeko diote bizitza kalitatea, ongizate soziala eta jasangarritasuna direla beren ustez printzipio gida inportanteenak, eta eransten dute hori posible izateko bestelako diziplina zientifiko eta teknologikoak ere aintzakotzat hartu behar direla. Beste hitzetan esateko, alorrak bainoago, herritarrek azken helburuak dituzte hizpide, eta
|
beraz
ez da diziplina batzuk aintzatetsi eta besteak diskriminatzea proposatzen. Aitzitik, arrazoitzen dute ardurak, erantzukizunak, gizarteko beharren premiek izan luketela ikerketa lerroak eta aplikazio teknologikoak lehenesteko motibazioa eta iparra.
|
|
|
Baina bere teologiagatik eta, urruneko gizon bezala ikusten genuen. Eta gero,
|
bera
ez zebilen zuzenean Jakinekoekin.
|
|
|
bera eta neu. Baina
|
berak
ez zuen nahi izan. Neuk egiteko, esan zidan.
|
|
2011
|
|
|
Bastarrikak erantzun zion, eta Txillardegiri emandako ihardespenean adierazten zion inpresioa zuela
|
berari
ez baizik Yakin osoari ari zela, Yakin talde osoaren euskara ari zela kritika gogor pean jartzen; eta, hala zen.
|
|
|
Hizkuntza ikastereduen sistemaren bilakaeraren interpretazioa aipatuko dugu horren lekuko. Espainol hutsezko ereduari eusteko nazioarteko zuzenbideak zein Espainiako Konstituzio Auzitegiak berak onartu ez duten" seme alaben irakas hizkuntza aukeratzeko" sasieskubidera jotzen du Baztarrikak (396, 237, 375 or.). 7 10/ 1982 Legeak
|
berak
ez du preseski eskubide hori aitortzen (2.b eta 15 art.); eta, aldiz, zera agintzen dio Jaurlaritzari: derrigorrezko ikasketak burutzean ikasleek bi hizkuntza ofizialak erabiltzeko ezagutza maila nahikoa izatea bermatzeko hartu beharreko neurriak hartzeko (17 art.). Dena den, Jaurlaritzaren Hezkuntza eta Kultura Saileko uztailaren 11ko 138/ 1983 Dekretuak hiru ikastereduko sistema ezarri zuen, eta lege maila eman zion Legebiltzarraren EAEko eskola publikoari buruzko otsailaren 19ko 1/ 1993 Legeak (10 xedapen gehigarria). 8 Horren arabera, ikasleek eskolak zer hizkuntza ofizialetan jasoko dituzten erabakitzea gurasoen esku da.
|
|
|
Espainiako marko juridiko linguistikoak, aldiz, espainolaz bertzeko hizkuntza erkidegoak diskriminatu egiten ditu, espainola baino ez duelako jartzen" Estatuaren hizkuntza ofizial" (EK Espainiako Konstituzioaren 3.1 art.). Espainolaren ofizialtasuna Espainiako lurralde osora hedatzeaz gain, gainontzeko hizkuntzen ofizialtasuna zein bere lurralde eremura mugatzen du 1978ko Espainiako Konstituzioak (3.2 art.). Horrek espainolaren lurralde eremu historikoko biztanleen elebakartasuna finkatu du, eta bertze erkidegoei, aldiz, elebitasuna inposatu die. Horrez gainera, espainolaren eta gainontzeko hizkuntzen ofizialtasunaren edukia
|
bera
ez da parekoa. Izan ere, Espainiako markoak Erresumako meneko guztiei espainola jakiteko betebeharra ezartzen die (EKren 3.1 art.), baina bertze edozein hizkuntza ofizial jakiteko betebehar orokortua jartzeko aukera debekatu egiten du (82/ 1986 KAE Konstituzio Auzitegiaren epaia, ekainaren 26koa, 10 ZO zuzenbide oinarria; 84/ 1986 KAE, ekainaren 26koa, 2 ZO; eta 31/ 2010 KAE, ekainaren 28koa, 14.a ZO).
|
|
|
Nik Mitterranden alde bozkatu dut bozetan 1981ean. 1988an lehenbiziko itzulian Herbehereetan nintzen,
|
beraz
ez dut bozkatu. Bigarren itzulian, Chirac zuen kontra.
|
|
|
Gu joaten ginen irratiaren entzutera, nahiz han ere gela bat okupatua zen aleman ofizial batekin. Entzuten genuen
|
bera
ez zelarik hor eta, sekula sartzen bazen, itzaltzen genuen. Gero, bi haurrak joan ziren Donibane Garazira, kusi batengana, hark sarrarazi zituen Espainiara, eta hortik hartuak izan ziren berehala aitarengana.
|
|
|
Baina uste dut askoz errealagoa dela betiko ihesean dabilen horrek esaten diguna:
|
berak
ez duela zubirik behar, hizkuntza dela bere zubia. Urrun egonda ere, euskaraz hitz egiten duenean, euskaraz irakurtzen edo entzuten duenean, bere herrian sentitzen dela.
|
|
|
Beraz, moroak gara baina, adi honi, aldi
|
berean
ez gara. Eta puntu honetan Sarri barokoak hainbeste maite duen paradoxa batean murgiltzen gaitu, beti bezala:
|
|
|
Hasiera hasieratik, beraz, garbi dago zein den bere asmoa liburu honetan, zapalketaren aurkako matxinada horretan laguntzea. Halaber,
|
berak
ez du azterketa akademikorik aurkeztuko, bidaia literario bat baizik, itzulinguruz eta paradoxaz betea(" Gaiak mugatuz gero, akademikoagoa litzateke dena, elementu diskordanteak kanpoan geratuko lirateke, ordea", 14 or.), baina, ororen buru, asmo garbia du: " iraganaz eta botereaz idaztea" (14 or.). Eta hori da 33 kapitulutan zehar egingo duena, azken orrialdeetan (537 or.) puntu berberera iristeko.
|
|
2012
|
|
|
Horiei erantzuten die Txillardegik bere gutunean. Argi eta garbi dio
|
berak
ez duela ‘revolucion delakoan sinesten; eta horrexegatik ere letra xeheaz idazten duela hitz hori. Eskerrak ematen dizkio" lehen plauma" eman izanagatik.
|
|
|
Ez garela beste pertsona batez maitemintzen, pertsona horrekin gaudenean garenaz baizik. Eta elkarrekin bizitzearen kontua beharra dela, bakarrik ez sentitzeko beharra, funtsean; eta
|
berak
ez zuen jasaten besteren beharra sentitzerik (42 or.).
|
|
|
Ilunabarreko Teleberri informatiboa ikusten ari nintzen ETB2n. Halako batean emakumezko bat agertzen da esanez
|
berak
ez dituela bere bi umeak txertatu eta esperoan duena ere ez duela txertatuko. Txertoek ondorio txarrak izan ditzaketela gaineratu zuen, bere umeak ez direla gaixotu txertatu ez izanagatik eta antzeko argudioekin jarraitu zuen.
|
|
|
Ataka horretan, Scientific Americanen 1912ko artikulu hori bilatzea otu zitzaidan ea pertsonaiari buruzko datu zehatzagorik ba ote duen, adibidez, ponte izena. Artikuluari eginiko hainbat erreferentzia aurkitu nituen, baina artikulua
|
bera
ez dago eskuragarri amaraunean, sobra ere. Garai bateko bideari jarraituz eskatuta daukat, hots, liburutegi arteko maileguz.
|
|
|
Hala ere, egoera soziolinguistikoaren azterketa objektiboagoa eginez, konturatuko ginateke eremu euskaldun batean euskararen gainbehera modu horretan gertatzea oso larria litzatekeela. Oso larria da euskarak bere eremu geografiko eta soziofuntzionaletan atzera egitea, nahiz eta
|
bereak
ez diren eremuetan irabaziak eduki, normalean irabazi horiek ez baitute ondorio praktiko operatibo baikor nahikorik galdutakoa estaltzeko. Horrek ez du esan nahi, noski, bere eremuetatik kanpo euskara zabaldu behar ez denik; gainera, euskara bere eremuetan indartzeko, agian, kanpoko hainbat eremutan ere bere presentzia indartu eta ziurtatu behar da, bereziki jarreretan eragiteko.
|
|
|
Askatasunaren oinarria da. Lana
|
bera
ez da askatasuna; aitzitik, gehienetan lotura bezala sentitzen dugu, eta bera ere askatu eta humanizatu beharra daukagu. Baina miseriatik askatu eta premia materialen asea ekarri ez ezik, komunitatea lotu, askatasun pertsonalari eta familiarrari, herriaren askatasunari eta ongizateari oinarria ipini, berak egiten du.
|
|
2013
|
|
|
Egun egiaztatu baino ez da egin orduan, 1957an, gertatu zela egiazko etena euskal literaturaren historian tradizio klasikotik modernitatera.
|
Bera
ez zen bakarra izan, segur, han zeuden Krutwig, Mirande eta Aresti ere; baina guztien gainetik Txillarrek kutsaturiko existentzialismoak bereganatu ninduen, hainbesteraino, ezen Erroman filosofi lizentzia egin eta gero, asmoetan nuela, gero gauzatuko ez bazen ere, doktore tesia Gabriel Marcel existentzialista teistaz egitea, ez Erroman, Friburgon baino. Halabeharrak berriro Arratiako bailarara eraman ninduen irakasle lanak egitera.
|
|
|
Pentsalari postmodernoen gogoetekiko leiala izan nahi duenez gero, Mardones saiatzen da deskribatzen, ahalik eta zehatzen, pentsalari horien planteamenduak. Baina gure autorea ez da laburpen lanean geratzen,
|
berea
ez baita lan tekniko neutrala egitea; bere balorazioa orriz orri, autorez autore tartekatzen da. Batzuetan, modu sistematikoan egiten du balorazioa; besteetan, berriz, pentsalariek dituzten planteamenduen azalpenaren harira tartekatzen du bere hitza.
|
|
|
Bestetik, kristautasuna tradizio baten —batzuen— barnean heltzen zaigu. Tradizioak esperientzia ahalbidetzen du, baina tradizioa
|
bera
ez da esperientzia. Gauza biak nola giltzatzen diren erakustea argigarria izan liteke; argitasun hori are garrantzitsuagoa da gizartea anitza denean.
|
|
|
nik dakidala, Precisa/ Conectari editoreek titulu kopurua ematen diote, ez fitxa bibliografikoa. Berak
|
bere aldetik
ez du bilaketa propiorik egiten. ISBNren kasuan, editoreek fitxa bibliografikoa bidaltzen dute, eta hark jaso, beste lanik gabe.
|
|
|
Anastasia Steel gazte eta xaloak autoestimu arazoak ditu. Bere pisukide ederraren aurrean bera txiki txiki sentitzen da sarri,
|
bera
ez baita ederra, arrunta baizik. Gainera, okerrago dena:
|
|
2014
|
|
|
Bederatzi egun zeramatzan agertu gabe. Elgoibarko traumatologo ezagun bat ekarri zidan, bazekien-eta zer zetorkion gainera,
|
berak
ez zekielako ezer banketxearen martxaz, nik eramaten nuelako dena. Carmelo
|
|
|
4 Hainbat ikertzaileren lanak proposatu du generoa
|
bera
ez ezik sexua, gaur egun hain ebidentea zaigun sexu binarismoa, gertakari naturala baino eraikuntza soziala dela. Thomas W.
|
|
|
Hori
|
bera
ez bazen aski Frantziarekiko atxikimendua sendotzeko, Frantziako erakundeek neurriak hartu zituzten sakrifizio hori gogorarazteko. Hildako guztiek ‘Mort pour la France’ aipamena eskuratu zuten, eta beraz Euskal Herrian sortutako 5.322 lagunetik gora daude aipamen hori daukatenak.
|
|
|
Mitxelena bat ote zetorren bere izenaren erabilera horrekin? Mitxelena
|
bera
ez dakit, baina Mitxelena ezagutzen zuen asko harritu egin zen Salamancako irakaslearen izena hor ikusita. Lekuz kanpo ez bada ere, ‘bortxaz edo behartu xamar’ sartua ematen bide du.
|
|
|
Txillardegik esana da: " Guk bultzatu genuen, baina Mitxelenak jarri zion zigilua[...]
|
Bera gabe
ez zen sortuko euskara batua" (Petxarroman 2011).
|
|
|
Baserriko tresnak, abereak, landareak, arrantzaleen gauzak, erlijioaren gora beherak, burniari buruzko xehetasun asko, errotak, eta abar, itz egokiak dituzte aspaldi danik. Alde ontan
|
beraz
ez da ezer asmatu bearrik. Ikasi egin bear da bakarrik, beti ere ikasi (‘Batasunaren bidea’, 163).
|
|
|
Baina
|
bera
ez dago bakarrik, eta ez da lehena. Euskara batuak bide luzea egina du Euskaltzaindiaren baitan, lehen ordutik hasita.
|
|
2015
|
|
|
Nire andregaia Larrinagako espetxean ezagutu nuen, lehenengo atxiloaldian.
|
Bera
ez zen preso. Algortakoa zen eta bere kuadrillako lagunak espetxean zeuden nirekin.
|
|
|
Osaba zen alderdia, alderdia eta alderdia.
|
Beretzat
ez zegoen besterik. Eta hortik kanpo egindako guztia gaizki eginda dago.
|
|
|
Imanol eta Juan beti elka" Indautxuko komisarian rrekin ibiltzen ziren, bai kultur mailan bai txikiteoan, eta nik pentsatu nuen pentsamendu berekoak izango zirela. Eta Juanek aurpegira bota zidan beregana joatea,
|
bera
ez zela soka horretakoa, eta gainera haien kontra zegoela. Esan nion barkatzeko, erdi galduta aurkitu nintzen Jon Nikolas eta kuadrilla handi batekin, 33 guztira:
|
|
|
Orduan ezagutu nuen Kepa Enbeita.
|
Bera
ez daiteke oroit, baina nik gogoan dut! Anekdota bezala, gogoan dut militantziaz ari izan ginela, bere egun luzeak aipatzen zituelarik, goizean goiz hasi eta arratsetan berandu bukatu...
|
|
|
Nekez ikusten dut gaur hori posible; beraz, sindikatu bakarra egoera horretan nekez ikusten dut ere. Gainera, ikusiz ez dagoela Euskal Herri osoko botere publikorik,
|
beraz
ez dagoela interlokutore bakar bat, pentsatzen dut gaurko egoerak iraunen duela oraindik... Horrek ez du kentzen aktualitatearen arabera, puntualki, gai batzuetan, elkar ikustea eta ere lan bat egitea...
|
|
|
Nazioaz modu batean zein bestean mintzatu, nazioaren teoriaren bat beti konprometatzen duzu. Sarrionandiak badaki hori eta, arazoa datorrenean,
|
bera
ez baitago eskrima teorikoetan interesatua, izkintxo bezala egin eta beste maila batera pasarazten gaitu. Ondo egiten duela, uste dut.
|
|
|
|
Berak
ez du horrelaxe esaten, baina borroka armatuaren lekuan politika hobetsi beharraz ariko dela, pentsa liteke.
|
|
|
Egoera honetan, eta munduko beste herrialde ugaritara begira jarriz eta Europaren beraren historiari so eginez, Txillardegik eta
|
bere ingurukoek
ez dute zalantzarik, konklusioa garbia da. Askatasuna izan ala ez izan.
|
|
|
Hiruzpalau urte eman nituen hausnarrean zein eszena nahi nuen islatu erabaki arte. Bataila
|
bera
ez, ez delako argi ikusten nor den nor, galdu ondorengo unea umiliagarria zen... Azkenean erabaki nuen saiatu behar nuela harrapatzen gure soldaduek etsaia begien bistan ikusi zuten unea.
|
|
|
herri gogoa, Humboldten Volksgeist baino Volkswagen nahiago ez ote dugun gaur gaurkoz. Baliteke, baina ez nuke esango gauza
|
bera
ez direnik. Txillardegik eta enparauek lortu bezala, garai berrietara hobeto egokitzen den euskal mundu berri bat eta berarekin euskaltasun berri bat sortu behar dugu.
|
|
|
Mito eta kondairen batuketa bat litzateke beraz mitologia, kultura ruralean bizitza antolatzeko modu bat. Ez da geurea bakarrik, kulturkidetza asko izan ditzake,
|
beraz
ez da bakarra eta ez luke monolitikoa ere izan beharrik.
|
|
2017
|
|
|
Eta ozen berarekin batera publikoa ere mikrofono beharrik gabe. " Kotxe gorrikoak ikusi du kalea gurutzatzen,/ bihotzak salto egin dio jiratu da, eskerrak
|
bera
ez den. / Ez dena bada, beste norbaitentzat norbait ordea:
|
|
|
Ez,
|
berea
ez, haren aitaren amonak Etxeberria zuen abizena. Gernikako historia ez zen soilik margolan bat Picassorentzat.
|
|
|
[Irriz] Nik ez dakit zer dagoen gero,
|
beraz
ez dut horri pentsatzen. nuke afera hori konpondu, baina ezin da konpondu.
|
|
|
1925ean mundura bertaratu izana gogoratzeko kapablea izanda ere, eguneroko gauzak ahazten ditu sarritan. Zaharrendako egoitzan ele egiten du bere kideekin, eta berba irmoarekin esaten die, behin eta berriro,
|
bera
ez dela espainola, euskalduna baizik. Egoiliar gehienen iritziaren aurka sostengatzen du bere identitatea, haserretu arte.
|
|
|
" Oso naturala da", bai," euskaldunak bere hizkuntzari zeinean bidegabeki jazarria denoraindik ere gehiago eustea" eta" poza hartzea kanpoko batek bere hizkuntzarekiko interesa erakusten duenean" (XIII, 121, 71). Horrenbestez, esan dezakegu, bada, elkarri lotuta estu lotutaikusten dituela" euskal hizkuntza" eta" euskal nazioa" nahiz eta gauza
|
bera
ez direneta, horren haritik, argi eta garbi ikusten duela ere baten galerak bestearen desagerpena ekarriko lukeela.
|
|
2018
|
|
|
Prostituzioa adierazpen partikular bat besterik ez da langilearen prostituzio orokorrarena, eta prostituzioa harreman bat denez gero, zeinak hartzen baitu
|
bere baitan
ez bakarrik prostituitua baizik baita prostituitzailea ere zeinaren doilortasuna oraindik handiagoa baitahorrela kapitalista, etab., kategoria horretan sartzen da (Karl Marx, IH, 429).
|
|
|
Euskara batua Gipuzkoak eta Nafarroak bat egiten duten lurraldean nagusi den euskalkian oinarritua dago,
|
beraz
ez da batua, nolabait zabaldua baizik. Hobe izango zen frankenstein idiomatiko bat osatu balitz, handik eta hemendik hartuta?
|
|
|
Momentu hori bizi izan arte, euskara batuaz ez nekien deus. Terminoa
|
bera
ez nuen inoiz entzun, ez eta euskalkiarena. Euskara, bai, ‘nire’ hizkuntza, etxearena, familiakoa; baina ez aisialdiarena, maitasunarena, laguntasunarena edo lanarena.
|
|
|
Boterean daudenek gustuko ez dituzten hitzak debekatu nahi dituzte, ezagutzen ez dutenek ere:
|
berea
ez den hizkuntza bakar horretan mintzo ez direnen hitzak eta beren elebakartasun hori zalantzan jartzen duena kontrolatu nahia.
|
|
|
Erabateko hondamendiaz edota giro neofeudal bateko gerra orokorraz aparte, oraingoaren errepikapen iraunkorra irudikatzen da, besterik ez (Srnicek & Williams 2017). Etorkizunak irudikatzeko ezintasuna
|
bera
ez litzateke arazo bat izango, kritikarako bestelako euskarririk edo sentierarik izango bagenu. Agian hobe etorkizun determinaturik izan ez eta zabalik uzten ikasiko bagenu (Clark 2012).
|
|
|
Eta ez da karitate kontua: nik hari laguntzen diot ahal dudalako eta
|
berak
ez duelako. Kontua ez da janaria ematea, baizik eta benetan sinestea gu bezalakoak direla, bizitza duina izateko gure eskubide bera dutela.
|
|
2019
|
|
|
hortaz, brigittek egin duena garrantzitsua izango da etorkizunean. orainaldirik ez duenak ezinbestean hartu behar ditu etorkizunerako neurriak. brigittek bularretakoak josten ditu. jostura laburrak eginez gero, halako asko egin beharra dago; edonola ere, berrogei jostura dira hitzarmen kolektiboan ezarritako minimoa. jostura luze eta konplexuak eginez gero, gutxiago egin behar dira. hori oso da gizatiarra eta bidezkoa. brigittek erraz asko lor zitzakeen hamaika langile, baina berak heinz lortu nahi du, heinz bat eta bakarra, zeina enpresa gizon bihurtuko baita. materiala honakoa da: ...a dira heinz eta bizitza. egiazko bizitza eta heinz baliokideak izateaz gainera, heinz bera da egiazko bizitza. heinzetik aparte, ez dago ezer. brigitteri guztiz ezinezkoa zaio heinz baino hobeagorik lortzea, eta heinz baino okerragorik, berriz, ez du nahi. brigitte jo eta fuego borrokatzen da beherakadaren kontra, heinz galtzeak ekarriko lukeen beherakadaren aurka. baina brigittek badaki, orobat,
|
berarentzat
ez dagoela igotzeko aukerarik batere, soilik heinz edo hura baino gauza okerrago bat, heinz edo hil arte jardutea bularretakoak josten. gaur gaurkoz, heinzik gabe bularretakoak jostea hiltzearen parekoa da, izan (1975: 11). 30
|
|
|
2009an Aminatu Haidar ekintzaile sahararrak 32 eguneko gose greba egin zuen Lanzaroteko aireportuan (Kanaria Uharteak, Espainia), Saharako Aaiuneko aireportutik modu ilegalean kanporatua izan zenean. New Yorketik zetorren, han giza eskubideen sari bat jasotzetik; eta Aaiunera heldu zenean, kontroleko poliziari adierazi zion
|
bera
ez zela marokoarra, saharrara baizik, eta hori aprobetxatuta atxilotu eta kanporatu zuten.31 32 egun horietan behin baino gehiagotan agertu ziren Espainiako komunikabideetan Aminaturen semeak, Hayat eta Mohamed. Hogeita bigarren egunean, semeek dei publiko bat egin zieten ama guztiei, haien ama babestu zezaten.
|
|
2020
|
|
|
Aurreko joera horiek horixe dira, joera edo seinale, errealitate finko baino gehiago, ekoizpena
|
bera
ez baita behar bezain sendoa. Beste seinale on bat ere bada:
|
|
|
Ni abadegaia nintzela, irrati transistore bat ekarri zuen soldaduskatik gure anaia Imanolek eta, egun batean, taka! Non ipintzen diogun Arrate Irratia
|
berak
ez dakiela. Amama zurtz eginda:
|
|
|
Idazle moduan profesionalizatu nahi duenak, enkarguzko lan asko onartu eta beste hainbat ekimenetan parte hartu behar duela ohartarazi du Rodriguezek.
|
Berak
ez du gustuko lan hori, eta unibertsitateko irakasle izatea hautatu du horregatik; nahi duenaz soilik idazteko. Bada muga, ordea, ez duelako nahi bezainbeste denbora idazketara emana pasatzerik.
|
|
|
Bestalde, bizidun zelulaniztunak zer diren ulertzeko, mikrobioen eragina ere kontuan hartu behar da; beren konstituzio biologikoa, kimera heterogeneoa. Ideia horiek guztiak filosofikoki garrantzitsuak dira, determinismoaren lekuan plastikotasuna eta ingurumenaren aurreko esposizioa ikusten delako, ingurumena
|
bera
ez delako abstraktua eta abiotikoa, beste bizidunekin eratutako sare konplexu bat baizik. Kontestu horretan uler daiteke nola garatu den lankidetza gizakiaren kasuan.
|
|
|
Bestalde, R. L. Triversek (1971) elkarrekiko altruismoaren teoria garatu zuen, familia, populazio edo espezie
|
berekoak
ez diren indibiduoen arteko altruismoa azaltzeko asmoz. Ideia horrek dio portaera altruistak hautespen naturalez eboluzionatzeko ahalmena duela elkarrekikotasunari lotuta baldin badago:
|
|
|
Lehenik, estatuak ez duelako hizlari legitimotzat aitortuko aurretik ezarritako multzoetan sailkatua ez badago; eta, bigarrenik, munstro izaera horrek, izaki hori estatuaren legetik kanpo kokatzean, estatuari aurrez aurre begiratzera behartzen duelako. Lehen esan dugun moduan, ordea, estatuak ezin du onartu ez
|
bere gain
ez bere pareko inork bere zuzentasuna zalantzapean jar dezakeenik. Hala balitz, bere bortxaren legitimotasunaren monopolioa galduko luke.
|
|
|
51). Baina Azurmendik bere lagun minenak torturatuak ikusi ditu hogeita batgarren mendean euskalgintzan lan egitearren, eta
|
bera
ez dago isilean gelditzeko, injustiziaren aurka borrokatzeko baizik, borroka ez" sinesten dugunaren alde, ikusten dugunaren aurka baizik" (Azurmendi 1997: 102, 1998:
|
|
|
Eta bere bizitzarekin hori egiten zuen.
|
Berarentzat
ez zen arrotza. Beti gustatu baitzitzaion, ume garaietan bezala, lagunekin jolasten zuen bitartean, atsedenaren aitzakian, bazter batean gelditu eta begiratzea.
|
|
|
Besteek dute beti errua: munduaren gaiztotzeak, kontsumismoak, gazteen errespetu faltak; Biblia
|
bera
ez da inondik inora arazo iturri.
|
|
|
Hasteko, euskarak izan duen lehen egunkari normalizatua da, hutsune historiko lotsagarria betez, eta gainera: euskal kazetaririk ez zegoen lekuan kazetari eskola sortu zuen; euskara
|
bera
ez omen zen kazetaritzarako gai, baina egunkariak euskara periodistikoa erdietsi zuen, estilo liburu eta guzti; kazetaritza enpresa bideragarria sortu zuen
|
|
2021
|
|
|
Oso langile soilak izan arren, euskararekiko zaletasun berezia zuten. Adibidez, eskola bateko guraso gazte batek, erdalduna zenak, etxetik hurbil zeukan A ereduko ikastetxe bat, baina
|
berak
ez zituen alabak han sartu nahi, ez behintzat A ereduan. Horregatik, ikastetxeko arduradunengana joan, eta eredua eskatu zuen.
|