|
2013
|
|
|
Segur aski bai. Urte hartan
|
bertan
ziotson Nemesio Etxanizek Andima Ibinagabeitiari, Arrue bezalako karlista euskaltzaleak beharrezkoak zituztela erakunde publikoetatik laguntzak lortzeko. Zegaman, 1960an, Zumalakarregiren heriotzaren 125 urteurrenaren ospakizunean parte hartu zuen hizlari gisa A. Arruek.
|
|
|
Horrekin esan nahi da amatasunak, emakumeen bizitza profesionalean, politikoan eta kulturalean, gizarteratzeko zailtasunak ekarri dituela eta rol bakartzat hartu dela. Shulamith Firestonek azken ikuspegi hori aintzakotzat hartzen du, eta,
|
bere
esanetan, emakumeak funtzio biologikoagatik zapalduak izan dira; hitz batean, emakumearen zapalkuntza ugalketarekin hasi zen, eta gero ere zapalketa horrek continuum batean jarraitu du. Azkenik, Adrianne Richek amatasunaren bi interpretazio proposatzen ditu.
|
|
|
Mari Gorri, izenak
|
berak
dioen modura, zahar transgresorea izango dugu, eleberriaren ikuspegi semantikoa edota esanahia, eta Mari Txuri, berriz, paper zurian idazteko eta kontatzeko tresna. Eleberriari suspensea emateko, absentziaz baliatzen den hirugarren protagonistaren jokoa eskaintzen digu Urretabizkaiak:
|
|
|
(14) Bilbo hirira jostunaren ofizioa ikastera joana da:
|
bere
esanetan,, baserritar bat besterik ez? (24).
|
|
|
C multzoko unitateak esapide egituratik kanpo geratzen dira, etaC multzo horretan sartzen ditu, hain zuzen, dena delaantolatzailea eta haren parekoak. Egileak
|
berak
dioen bezala:. Multzo honetan biltzen diren antolatzaileak, heterogeneo samarrak dira, kontzesiozko, birformulazio eta aurkaritzakoen bide gurutze horretakoak hain zuzen. DENA DEN (DELA) rekin dudak izan ditugu:
|
|
|
|
Berak
esanda dakigu aldiok beharlekua aldatu zuenean eta seme alabak txikiak ziren garaiarekin bat datozela. Horrek ez du esan gura orduan ez zuela idazten, baina poesian beheralditzat hartu daiteke.
|
|
|
223). Horrenbestez, erran gabe doa bat
|
berarekin
esaterakoan euskal antologien barrutia antologia egileen planteamendu eta ikuspegiak bezaindibertsoa eta askotarikoa dela. Egileak paraje edo lurralde bat ezagutzera emateko gida moduko bat da antologian irakurleari egiten dion proposamena, baina ez da beste gabeko, erakuste?
|
|
2014
|
|
|
Alegia, ez dirudi lau birformulatzaileak testuinguru guztietan trukagarriak direnik. Gauza
|
bera
esan daiteke hiztegi elebidunetako baliokidetza batzuei buruz: informazio egiturari erreparatuz gero, esate baterako, hau da ez da esto es esapidearen baliokide erabatekoa.
|
|
|
Euskaraz, berriz, ez dirudi gauza
|
bera
esan daitekeenik hau da birformulatzaileari buruz. Alegia, nahiz eta formaren aldetik gaztelaniazko esto es esapidearen kidekoa den, eta nahiz eta OEHk, esto es, es decir, a saber?
|
|
|
Berba batean, hazi desberdinek (bata politikan oinarritua, bestea kultur arlokoa) bat egin zuten gazte hiritar abertzaleak euskaraz bizitzeko aukerak sortzen hasi zirenean. Keperin Xemein izan zen horietako bat, eta,
|
berak
zioen bezala (Zuberogoitia eta Zuberogoitia, 2008: 61), belaunaldi berria erabilerara jauzi egiteko beste adoretu zen:
|
|
2015
|
|
|
Bernardo Atxaga: Groenlandiako lezioaErein, 1998Ero zerrendaAnttonio, nekazaria, gaztetan txirrindulari bezala ibili eta hainbat sari irabazitakoa, eta hogeita hamar urte inguru zituenean, «nerbioek burua jaso»,
|
berak
esaten zuen bezala, eta hizketan etengabe aritzeko joera hartu zuena. Aldian behin, norbaitek emandako hizpideari lotu eta orduak eta orduak pasatzen zituen isildu gabe.Zoriontsu edo erdi zoriontsu bizi izan zen harik eta bere senitartekoek, herriko sendagilearen gomendioz, elektro shockez baliatzen zen tratamendu psikiatrikoa pasarazi zioten arte.(?)
|
|
|
Galtzerdi koitadu bat besterik ez naiz, oso bizi laburra geratzen zait. Ez zaituztet luze gogaituko, benetan! Nire erantzunak ez zituen trankildu geranio gorri haiek, horrelako egoeretan galtzerdi guztiek gauza
|
bera
esaten genuela esan zidaten gupidarik gabe. Ezagutzen zituztela, bai, kasu ugari, oso gustura geratu zirenak denbora luzean balkoi hartan.
|
|
|
Concepts, Critiques and Case Studies (2007). Edozelan ere, bilduma horretako artikuluetako batean Cormackek
|
berak
dioenaren arabera (Cormack eta Hourigan, 2007: 52), ebidentzia enpirikoak falta dira hizkuntza gutxituetako hedabideen jardunaren eta hizkuntza normalizazioaren artean kausa efektu harremanak daudela egiaztatzeko; gisa berean mintzo da Jones ere Europako hizkuntza gutxituei eta hedabideei buruzko beste lan batean, baina honako hau gaineratzen du puntuan:
|
|
|
Horregatik ziurrenik, gaiaren estrategikotasunaz jabetuta, frankismo osteko estreinako Jaurlaritzaren lehentasunetako bat euskarazko irrati telebistak apailatzea izan zen; Ramon Labaien orduko Kultura sailburuaren ardurapean burutu ziren antolaketa lan horiek, eta,
|
berak
zioen moduan (Azurmendi, 2004an aipatua), helburua argia zen: euskara sustatzeko azpiegiturak eraikitzea.
|
|
|
Izan ere, euskal matriarkalismoa babestu nahi duenak Mari eta figura mitologiko femeninoak nabarmendu, eta euskal hizkuntzan emakumezko elementuak bilatzea besterik ez dauka. Beste irakurketa bat proposatzen du, ordea, emakumetasuna lurrarekin batzeak beti beheko, azpiko, kutsua mantentzen omen duelako
|
bere
esanetan: Mari airekoa da, bere eginkizun garrantzitsuenak, meteorologia eta ugalketa?
|
|
|
aldizkarietan. Eta T. bezala sinatzen duenak La Voz de España-n ildo
|
beretik
diosku:
|
|
2016
|
|
|
76). Egile
|
berak
dio Internet izan dela, adibidez, «argitalpenen demokratizatzailea».
|
|
|
«El autor [Lasagabaster] concluye que el efecto que la lengua materna ejerce en las actitudes lingüísticas es indudable y que estos resultados deberían hacer recapacitar a todas aquellas personas inmersas en las instituciones educativas vascas, ya que lo que Baker (1992, 136) tilda de actitud bunker, entendida como defensa a ultranza contra todo lo que se considera enemigo? con respecto a una lengua minoritaria, puede acabar por convertirse en la muerte de dicha lengua.» (Lasagabaster 2003, 34; nahiz eta Lasagabasterrek
|
berak
dioen segidan bertako emaitzak interpretatu litezkeela ere hizkuntza minorizatuari laguntza gehiago eman beharreko eske gisa edo).
|
|
|
D. Karmelok eleizbarrutian eukazan ardura eta karguakai tik ez eukan asti modurik lan horretarako. Berari lagako deutsat berbea,
|
berak
esan deigun garbi nortzuk parte har tu eben, eta nork zer egin eban:
|
|
2017
|
|
|
* (i) haradia >* haradia >* hararia > (h) araia ote bere bilakabidea. Beste zenbait dokumentutan Burunda edo Arakil ibaiari Araia ere esaten zaio. Eta ia gauza
|
bera
esan daiteke Arabako ipar mendebaldean den Aiara haraneko izenari buruz: eihera >* eiera >* aiera (ei > ai diptongo irekiera) > aiara (analogiaz).
|
|
|
Eta, beharbada, gauza
|
bera
esan genezake Gasteiz inguruko ondorengo toponimoei buruz: Araka (< (y) ara+ ga), Arka (aurrekoa sinkopaturik), Arkatxa (< (y) ara+ gaitza)?
|
|
|
–... seles de ynbierno e seles de verano,...? Eta autore
|
berak
diosku 1514ko Oiartzungo testu batean soilik lau zirela handienak, negukoak, eskualde osoan, eta vehierdisarobeac (que quiere decir seles de vacas paridas) esaten zitzaiela euskaraz. Handiagoak ziren negukoak udakoak baino.
|
|
2018
|
|
|
Lekuko
|
berak
esan zuenez, Amadorrek ohorea kendu ziola aitortu zion Juanak, eta horren haserre zegoen neskatoa, euskaraz maldizioka kontatu baitzion hori:
|
|
|
Maria Arkia heletarra zen seguru asko, eta lehengusuari euskaraz egin zion. Ez dirudi lekuko iruindarrak eta,
|
berak
dioenez, auzo osoak hitzok ulertzeko trabarik izan zutenik, halere.
|
|
|
Azkenik, 1918ko uztailaren 31n zendu zen Mariano Mendigatxa53,
|
berak
esango zukeen moduan," 86 urteak izeneko gaitzak jota". Beraz, joan den urtean bere heriotzaren mendeurrena ospatu zen.
|
|
|
Zentsuraren analisi hau, esan bezala, euskal gizartearen testuinguru soziokulturalaren eta zentsura mekanismoen azterketarekin osatua da. Ikergai hauek, Torrealdaik
|
berak
dioen eran, zirkulu zentrokideetan antolatuak dira. Zirkulurik azalekoenean, Espainiako Estatuaren eta Euskal Herriaren testuinguru soziopolitikoa da azaldua.
|
|
|
Ormaetxea’tar Nikola, izenordez" Orixe"" (Mitxelena et al., 1965, 126). Lourdes Otaegik ere gauza
|
bera
esana du, Orixek 1950eko hamarkadan lortu zuela egun historiografiak aitortzen dion sona. " Gudatea hasi eta, Fraintzian eta Ameriketan ia hamabost urte igaro ondoren hasi zen Orixe famatuen egin duten idazlanak argitaratzen[...] Zalantzarik gabe, idazlan hauek eraiki zuten Orixe gudaosteko belaunaldien maisu, eta bide erakusle" (Otaegi, 1991:
|
|
|
Gauza
|
bera
esan daiteke Eduardo Txillidari buruz ere. 1972an Lugar de Encuentros III izeneko eskultura jarri zuten Madrilgo Castellana kalean, baina hurrengo urtean, Madrilgo alkatea zen Carlos Arias Navarrok eskultura kentzeko agindua eman zuen.
|
|
|
Era berean, marko horren barruan hobeto uler daitezke ustez irekiagoak irudi zezaketen Frantziako euskal literatur eremuaren hertsitasuna eta erbestearen mugak. Gauza
|
bera
esan daiteke Francoren erregimenpeko Espainiako estatuaren zentsura instituzionalaren bilakabidearen azalpenaz, itxuraz debeku neurri errepresiboen kopurua murriztu baitzuen urteek aurrera egin ahala. Hasiera batean, ezarritako zentsura dialektikaren mugen araberako autozentsura mekanismoak aktibatu zirelako euskal literaturaren eremuko subjektuengan, eta, beranduago, belaunaldi berriek muga horien barruan garatzen zutelako haien sorkuntza.
|
|
2019
|
|
|
Lehendabiziko bi urratsetan euskara batuan egiten dugu lan, baina gero hirugarren puntuan, pertsonaiak taularatzean, eta dagoeneko mugimendu guztiak markatuta daudenean, pertsonaiak haragitzen hasten direnean, hor iristen da momentu bat testuak
|
berak
esaten dizuna, edo aktoreak berak Ikusten diozu ez dagoela eroso batuan lan eginda, pertsonaiak kontraesan moduko bat daukala barruan, eta, agian aukera ematen badiozu zati batean batuan egiteko eta hurrengoan euskalkian (erregistroaren arabera), agian kontraste horiek bizitzeko askoz ere aukera handiagoa dauka.
|
|
2021
|
|
|
Egin izan dogun ibilbidea hauxe izan da: Juan Gallastegik sartu dau ordu piloa, Meza Liburuaren bizkaierazko" zirriborroa"
|
bere
esanetan, egiteko. Erispide eta jokabide bateratua izateko, Juan Gallastegik sarritan jo izan dau Iñaki Sarriugarte, Juan Luis Goikoetxea eta neugana, bere zalantzetan, nahiko ugariak, erabagi tinkoak eskuratzeko.
|
|
2022
|
|
|
Liburuan zehar, hainbeste gatazka dago, hainbeste iraun dute hauek, hainbeste zapuztu dute, hainbeste istorio gogor ditu,
|
berak
esaten duela kokoteraino dagoela, hortik ateratzen zaio hormonak hartzeko erabakia, behingoz bere itxura aldatzearekin batera jendarteak harekiko jarrera aldatzearren. " Baina, behin hormonak hartuta konturatzen da beste problemak sortzen zaizkiola eta hor ari da bere buruarekiko hainbat galdera egiten".
|
|
2023
|
|
|
Haatik, nire belaunaldikook aitona besterik ez dugu ezagutzen. Gauza
|
bera
esan daiteke amandre ri dagokionean. Badirudi, egun, (Goierrin) deizio horrek Ataunen bakarrik dirauela bizirik, gainetikoan amona gailendu baita (EHHA, IX:
|
|
|
Egile horietako batzuek beren lanak itzultzea erabakitzen dute; izan ere, Eva Gentesen esanetan," Para muchos autotraductores sistemáticos, la autotraducción se convierte en una parte integral del proceso creativo". Gentesek
|
berak
esaten digu autoitzulpena fenomeno kolektiboa dela euskaraz, galizieraz eta katalanez idazten duten egileen artean, baina autoitzulpenak egiteko motibazioak, maiztasuna, itzulpen prozesua, itzulpenen norabidea eta ikusgarritasuna, ostera, askotarikoak direla.
|