|
2000
|
|
|
Euskal hiriburuko aldarte gehienak parte zaharrean, kaian, hondartzan, Ondarretan, Gros aldean txertatzen dira aniztasunez, nahiz eta akzioa ez izan bertako narrazioaren giltza nagusia. Gehiago isladatzen dira, bada,
|
bertan
amodioa, ekintza aktiboen atentatuen, esate baterako adierazpen psikologikoak; planu desberdinen loturek beti halako oihartzun intimista dute. (Egan 50)
|
|
|
Mementu hartan arrosondo baten aitzinean geunden, eta Rosak arrosa bat ebaki, eskuan hartu, eta hala segitu zuen
|
bere
amorioen kontakizuna:
|
|
|
Eta zeren agortzen ahal dira gure asmoak eta gure ametsak, agortzen ahal zaizkigu urak eta eguzkiak, eta ahanzten ahal ditugu haiek guztiak, baina beti geratzen da gure baitan lur puska heze epel bat, non bizitza ez baita nehoiz agortzen... eta egun hartan ere, edo, gau hartan, hobeki, erori zen
|
bertan
amorioaren hazia eta loratu ziren ur eta eguzki ahantziak berriro.
|
|
|
Zein ote zen amaren egia lazgarri eta beldurgarri hura? Bere azken aitorrean agertu zizkidan ezbaiak eta barren borrokak ote zituen mementu hartan gogoan eta
|
bere
amorio ezinezko hartaz ari ote zitzaigun, zeinak, ezinezkoa zen neurrian, zulo beltz batean barrena bulka baitzezakeen, non nekez lora baitzitekeen esperantza. Edo, ez al da bizitza, anitzetan, zulo bat, edo anitz zulotako bidea, eta ez al du zulo bakoitzak errealitate beldurgarri baterat jotzen, gure ametsak nekez bete ditzakegunez gero?
|
|
2001
|
|
|
–Zer baimentzen dit –zerraion–, Jainkoa bailitzan adoratzen duzun gasna hori, Euskal Herriko egiazko azienden joriz bildua dela? Hobe genuke orain
|
berean
amodioa egitea, ez?
|
|
2003
|
|
|
Escaturic licencia, urte evan Dina bere alabeac ango andrac celangoac cirean icustera. Icusi evan Dina erri ataco Erreguearen Semeac, icio zan
|
bere
amodio ta guraari bician, eta aguindu eutsen bere criaduai ecarteco etsera nescatilla ashe: eguin eveen oneec bere aguindua; artu eveen eta ecarri eutsen bere Jauregui edo Palaciora, non quendu eutsan zaldun onec bere osotasun, doncellatasun edo virginidadea.
|
|
2004
|
|
|
Hamabost ipuin zeharo ezberdin eskaintzen ditu Biktor Abad Agirrek Ttarttalo argitaletxearen eskutik kaleratu duen Asi no me vales liburuan. ...en potoloarena; izurrite bati aurre egiteko orduan klarinete joleek izan zuten rola; beren artean batuko dituen ezeri uko egitea erabaki duten elkarren ondoko bi herrien istorioa; itsasoz bestaldera doazen merkatal hegazkinen gainean inork agertzen ez duen egia; zailtasunak gainditzen laguntzen zuen ermandadearen mendeku beldurgarria; laringektomia ebakuntza egin zioten gizonak izan zuen aldaketa;
|
bere
amodioa defendatzeko mundu guztiari gezurrak esatea erabakitzen duen bikotearena...
|
|
|
Jende xehearen urrats baldarrei erreparatzen die, betiko galtzaileen norabideari, haiek dituelako aberkide. Mila gatazka galdutakoak, bizitza luze baten ondoren
|
bere
amodio desirak betetzeko gai izan ez direla ohartzen diren lesbianak, Cortes kalean edo La Najako arkupeetan biltzen diren giza hondarrak, bezero bila etengabe ahalegintzen diren prostitutak, kontainer baten kontra ikusten duen jonkia, La Salveko zubi azpiko bazter batean bihotzaren erlojua betiko gelditu zaion gizarajoa...
|
|
|
–Tatuaia eginda gero, orri sinatua ahoan sartu, eta irentsi egin nuen –esan zuen gero,
|
bere
amodioaren beste proba bat erakutsi nahi balit bezala.
|
|
2006
|
|
|
Norberarentzat ere errebelazio bat da. Aski da Platon irakurtzea ohartzeko filosofia bera zuhurtziaren amodioa dela,
|
beraz
amodioa beti hor da. Jakintzaren gosea, amodioaren gosea, egiaren gosea, horiek denak gauza berak dira, libido delakoa.
|
|
|
Hala ere, ez nuen halakorik egin, eta ez dut zuribide egokirik horretarako. Banidadea izan liteke akaso, neure barrenean poztu eta harrotu egiten nintzela gizonezko batek, heldua izan arren, ospe eta itzala zeukan irakasle batek
|
bere
amodioa adierazten zidalako; edo, horrekin nahastuta, gutunen irakurketak ematen zidan atsegina egon liteke, jakin minez eta plazer estetikoz ere osatua; hori ere aitortu behar dizut, lorez eta arantzaz osaturiko aitorpen sorta honetan: ederrak ziren zure gutunak, erromantizismoaren gozoa zinismo tantaren batekin ozpintzen zutenak, jatetxe txinatarretako txerrikiaren antzera.
|
|
2008
|
|
|
–Eta gaur erramu koroa jarriko dizugu, beharbada??? Ordu artekoa proba bat izan ote zen, beraz, zinezko amodioari zinezko proba dagokion neurrian, eta amore eman ote zuten proba jartzaileek,
|
bere
amodioaren eta borondatearen aurkako borrokan burua behin betiko makurtuta. Halaxe sinetsi nahi izan zuen, baita sinetsi ere apur bat, ausaz, nahiaren nahiaz?
|
|
|
Egia zen balizko bidaiak bere arriskuak zituela, baina markesa andereak horixe behar zuen, beharbada, beste mota bateko emozio bat, beste abentura bat, odolaren urdintasunean adrenalinaren eguzki gorria piztu ziezaiokeena, senarrarekin Frantzian izan zuèn bidaldi hartan, automobila erosi eta alabekin Zaldiaingo jauregirako bidea egiten zutela, ongi bai ongi eutsi zien markesa andereak, baita bi alabek ere, egia esan, bidaiaren gorabehera guztiei, markes jaunak zituèn zalantzak ezabatuz: zuek ez dakizue zer den horrelako bidaia bat, damutuko zarete?!?,
|
bere
amodio harremanen porrota ezabatzeko, edo, ezabatu ezean, bigarren planoan uzteko gutxienez; baina sentimendu interesatu bezain arrunt haiek ezkutatzeko, toki guztietara senarraren beharrean irten ohi zena ez ote zen bere kasa irteteko gai izango behingoz, bakarrik, senarraren behar izpirik sentitu ere gabe?, argudio goitiar bat ere behar zuen, nola bihurtuko zuen, bada, egun bateko lilurabidea biharamuneko zapuzbide??, bere harrotasun irainduak berehala aurkitu zuena:
|
|
|
Egia zen balizko bidaiak bere arriskuak zituela, baina markesa andereak horixe behar zuen, beharbada, beste mota bateko emozio bat, beste abentura bat, odolaren urdintasunean adrenalinaren eguzki gorria piztu ziezaiokeena –senarrarekin Frantzian izan zuèn bidaldi hartan, automobila erosi eta alabekin Zaldiaingo jauregirako bidea egiten zutela, ongi bai ongi eutsi zien markesa andereak, baita bi alabek ere, egia esan, bidaiaren gorabehera guztiei, markes jaunak zituèn zalantzak ezabatuz: zuek ez dakizue zer den horrelako bidaia bat, damutuko zarete...! –,
|
bere
amodio harremanen porrota ezabatzeko, edo, ezabatu ezean, bigarren planoan uzteko gutxienez; baina sentimendu interesatu bezain arrunt haiek ezkutatzeko –toki guztietara senarraren beharrean irten ohi zena ez ote zen bere kasa irteteko gai izango behingoz, bakarrik, senarraren behar izpirik sentitu ere gabe? – argudio goitiar bat ere behar zuen –nola bihurtuko zuen, bada, egun bate...
|
|
|
" Eta gaur erramu koroa jarriko dizugu, beharbada..."? Ordu artekoa proba bat izan ote zen, beraz, zinezko amodioari zinezko proba dagokion neurrian, eta amore eman ote zuten proba jartzaileek,
|
bere
amodioaren eta borondatearen aurkako borrokan burua behin betiko makurtuta. Halaxe sinetsi nahi izan zuen, baita sinetsi ere apur bat, ausaz, nahiaren nahiaz... krudela baitzitekeen, bestela, arantzen zerumugan beste arantza batzuk besterik ez aurkitzea:
|
|
2009
|
|
|
Gerra garaietan, Karlistadetako gerrateetan batez ere, alde batekoek zein bestekoek beren propaganda arrazoi motiboak, gertaerak eta irainakbertso paperen bidez egiten zuten, bai liberalek, bai karlistek. Euskal Herrian izan den bertso jartzailerik famatuenetako bat, Indalecio Bizkarrondo Vilinch donostiarrak
|
bere
amodio finezko bertsoak bertsopaperen bidez zabaldu zituen.
|
|
|
Eszena hartantxe izan zen, bai. Antzerkilaria monologo luze batean ari zen bere bizitza kontatzen,
|
bere
amodioak eta oroitzapenak aletzen, taula erdian bakarrik. Josebak poliki poliki alderatu zuen besoa, mugimendu kalkulatu batez.
|
|
|
–Garbi adierazi al zenion zure
|
bereganako
amodioa?
|
|
|
Berria zitzaidan, dena dela, Katalinaren kezka. Parisen nuen denboran ikasia nuen erregina ama ez zela
|
bere ingurukoen
amodio aferetan muturra sartu zale, non ez zituzten bere interesak hunkitzen.
|
|
|
Berriro etorri zitzaizkion gogora Clara eta haurra, bere zoriona,
|
bere
amodio bakarrak. Seme baten aita zen, bera, Dario!
|
|
2010
|
|
|
Sandra Bullockek Emakumezko Aktore Onenari saria eskuratu zuen pelikula horrengatik. Gainera, Danny Devitok
|
bere
amodio platonikoa berreskuratuko du En la boda de mi hermanarekin eta Daniel Burmanek Dos hermanos estreinatuko du.
|
|
|
Urte sailean Elamako olandre izandako Klara Zulaikak, besteak beste,
|
bere
amodio grinak [244] zirela eta, Errenteriatik hasi eta Goizuetaraino, inguruko herrietan hainbeste esamesa sortu zuenak, 1738ko ilbeltzaren 14an utziko zuen bere kargua [245] Martin de Aristegui, alias ezcutu etxalartarraren esku; eta ondore hartantxe piztuko zen Elama inguruan susperraldi berria. Fco.
|
|
|
Baina okertu egiten zen juzguan.
|
Berak
amodio jakin bat sumatzen zuen nire joeran, jaunartzera joaten zen neska baserritarren batekin maitemindua nengoela pentsatzen zuen. Ez zen egia.
|
|
|
" Hakim ek, ehun eta hogei emazte eta nahi bezainbat konkubin izanagatik ere, karrikan barrena lili saltzen ari zen neskato baten baitan ezarri zuen
|
bere
amodioa".
|
|
2011
|
|
|
osaba Karlosen bizitza gai hartuta zerbait idatzi behar nuela sartu zitzaidan kaskoan. Bizitza hori, bere xumean, kontatzeko modukoa iruditzen baitzitzaidan; ezer asko jakin gabe ere, jakin mindurik nindukan osaba donadoaren denboran ezkutuko zitekeen orok. Osaba mutilzaharrak ez ote zuen bada, Pont l. Evêque ko Felicité neskame xalo hark bezalaxe,
|
bere
amodiorik izango. Horren inguruan harilkatu nahi nuke, gainera, nire istorioa, eta pasarte batzuk zirriborratzen ere hasia naiz dagoeneko.
|
|
|
Bufoia, asto txiki iletsua sokatik heldu eta pagadi alderantz doa.
|
Bere
amodio marrazkia ez du aurkitzen, pago azaletan bilatu arren. Elurraren pisuagatik jausitako adarrak ebakitzen ditu, eta enbor zahar umelduak desestaltzen, asto gainera kargatzeko.
|
|
|
ez zegoen ezer, hark egiten ez zekienik; bistakoa zen, beharrezkoa izan balitz, hura jeinu bat izango zen edozertan; nahiz gurasoek alaba eta alabak gurasoak maite, eta hari joaten utzi baino nahiago izango zuten... Nahiz hau nahiz hura, hainbestekoa zen
|
bere
amodioa, non ezin zuen itxaropena baztertu. Baina itxaropena ote zen?
|
|
|
Gradiva k Jensen en nobelako protagonista psikologikoki sendatu zuen moduan, Gala k Dalí zorotasunetik babestu zuen. Dalí-k dio Gala k sendatu zuela
|
bere
amodioaren indarrarekin, pentsamenduaren sakontasunarekin eta metodo psikoanalitikorik onenak baino gaitasun praktiko handiagoarekin.
|
|
2012
|
|
|
Pertsonaia nagusia Jesukristo gurutziltzatuaren aurrean biluzik bere burua zigortzen erakutsi du Siedlek filmaren hasierako irudietan. «Film honek bere desira eta
|
bere
amodioa Jesukristoren bidez ase nahi duen emakume baten istorioa kontatzen du», azaldu du. «Jainkozko maitasun horrek ezkontzako maitasunarekin talka egiten du haren senarra berragertzen denean».
|
|
|
Orduan egun hartaz oroitu zen non, pirpira biziz eta esperantzaz beterik,
|
bere
amodioa baino sakonera gutxiagoz aurrean hedatzen zen nabe handi hartan barrura sartu baitzen; eta oinez segitu zuen, bere beloaren pean negarrez, balditurik, zabuka, zorabiatzeko zorian.
|
|
|
|
Bere
amodio ohituren eragin hutsez, Madame Bovary aldatu egin zen gisaz. Bere begiradak ausartagoak bilakatu ziren, bere diskurtsoak libreagoak; egin ere, zigarro bat ahoan, Rodolpherekin paseatzeko arrunkeria egin zuen, munduaz trufatzeko bezala; dena den, artean zalantzaz zeudenek jada ez zuten gehiago zalantzarik izan ikusi zutenean, egun batez, Hirondelle tik jaisten, soina gerruntze batean hertsaturik, gizon baten erara; eta madame Bovary ama, zeina, bere senarrarekin izugarrizko tekela izan ondoren, bere semearen etxean babestera etorria baitzen, ez zen izan gutxien eskandalizatutako burgesa.
|
|
|
Baina amaginarrebaren eta senarraren presentziak gogaitu egiten zuen. Ezer ez entzutea nahi izango zukeen, ezer ez ikustea, ez artegatzearren
|
bere
amodioaren barnebilkuntza, zeina galduz baitzihoan, berak zernahi eginik ere, kanpoko sentsazioen pean.
|
|
|
literatura, poesia eta, bereziki, antzerkiarekin. Esaten du antzerkiarekiko
|
bere
amodioa filosofiarekikoa baino indartsuagoa dela. Antzerkiarekiko lilura hori gaztetatik datorkio.
|
|
|
Halatan, Carlos Adalbertok Merceditasi adio erran puntuan malkoak, intziriak eta beste tendreziak oro jalgi zitzaizkien gazte amorosei. Kapitain gaztea beldur zen ohore landetatik bihurtu orduko Merceditas berataz ahantzirik egon ledin, eta,
|
bere
amodioaren berme, ezpata utzi zion.
|
|
|
Eta nik ez nion esan, ez bertan ez inon, ez nuela
|
berarekin
amodioa egin nahi.
|
|
2013
|
|
|
Begiradak fotogramen muntaia baten gisara jokatzen duela egia bada, egia da neurri
|
berean
amodioa begiraden muntaia gisa portatzen dela; hau da, amodioa begirada egile, sortzaile, emankorren berezko muntaia bat baino ez dela.
|
|
|
Gorka, sumindurik, hatsa moztua egon zen, kulunkatu zituen besoak, itzuli zen, eman zuen eskua kopetara eta ilera eta galdegin zuen boz ilun batekin: Ikertzaile, ez didazu leporatuko nire emaztearen bahiketa, ez didazu leporatuko bere balizko heriotza. Ezin da bere bizitzako amodioa hiltzea, ni bezalako bat maiteminez ero delarik. Batek hiltzen du, bere bizitzaren amodioa salbatzeko, babesteko,
|
bere
amodioa atxikitzeko. Erran dizudan bezala, hiltzen ahal dute ere maitasunarengatik.
|
|
|
Bihar edo etziko nahi badugu hara heldu, joan behar dinagu orain berean; bide luze bat geratzen zaigun. Hire 4X4 arekin ez diagu bidea eginen. Ez luzaz, mendi eta oihanetik behar dinagu pasatu. Erregik apaldu zuen boza
|
bere
amodioari, ahapeka, xehetasun batzuk emaiteko. Euria ari duk. Ez, orain ez, uste dinat ekaitza amaitua dela. So egin zionat zeruari, izarrak agertzen ditun, haizeak uxatu ditin hodeiak.
|
|
|
Astiro, ttipitzen ari zitzaizkion odol zanpakoak. Lorek ulertu zuen galtzen ari zela
|
bere
amodioa, bere mundua hondatzen zela. Orduan hartu zuen Josepen burua altzoan eta musu bat eman zion.
|
|
|
Entzun zezakeen haize azkarra zuhaitzen puntan, haize hegoa zen dudarik gabe, egia zela ere ez zela hots egiten, pagadiak freskura gordetzen zuen arren. Bere buruan burutapenak koskaka ari zirenean, Lore zebilen
|
bere
amodioaren oroitzapenarekin bihotzean, gorroto eta amodioa nahastekatuz. Mendekatuko zen, atzemanen zuen berriz Etxehori ikertzaile hori eta hil eginen luke, horren egiteko gauza zen.
|
|
2014
|
|
|
Edonork zekien Jimek bi hilabete baino gehiago lan berean jarraitzea lortutakoan ezkonduko zela Ethel harekin. Hala ere, asper asper eginda ziruditen biek, eta Ethelek neke aurpegiz begiratzen zion Jimi noizean behin, bere buruari galdezka bezala zergatik elkartu ote zuen
|
bere
amodioaren mahatsondoak haizeak astintzen zuen hura bezalako zurzuri batekin.
|
|
|
Anbroxiok, Gastonek bere ateraldien lurretan irekitako ildotik, harategiko iruditeriari lotutako metaforak eta konparazioak erabiltzen zituen, oro har,
|
bere
amodioa adierazteko:
|
|
|
• Beti ohartua niz amodiorako egin neska bero horiek izigarri ontsa deklaratzen dutela
|
bere
amodioa.
|
|
|
Tabua du hausten. Larzabalen Etxahun antzerkian bi amoranteak ikusten ditugularik sukaldean elkarri eman hitza aipatzen, beraz, euskal legetik justifikatzen
|
bere
amodioak esku daukala elizako zinaren aitzinetik. Hori bera zen gertatzen parrokiako antzokietan diskurtso ezkertiarra atxikitzen zelarik eta mera eskarniatzen haren aitzinean.
|
|
|
Cilly
|
bere
amodioa dela.
|
|
2015
|
|
|
Halatan, maitea ez da bat, baizik multzo mutakorra, maitalea zein maitasuna bera bezalaxe. Charles Tansayk
|
bere
amodioa Ramsay andrea bioletekin eta haizearekin multzokatuz sortzen du. Lily Briscoek ezin dio Ramsay andreari esan, maitemindua nago zurekin?, ez baita egia:
|
|
|
Maitasunaren eta sekretuaren arteko harremanak kezkatzen du Bloomsburykoa. Farorantz en inork ez du
|
bere
amodioa adierazten, euskaldunak dirudite. Sentitu bai, total sakon, baina berbetan ipini egundo ez.
|
|
|
Beste hainbat ekimenetan eman zuen Urmenetak hizkuntza ukatuarenganako
|
bere
amodioaren froga. Berueteko erretor Jose Manuel Lasartek irrati hedagailua eskuratu egin zuen, eta sakristiatik eman zitzaion euskarazko lehen irratiaren emititzeari 1958an, Gobernuaren aginduz itxi zioten artean 1963an.
|
|
2016
|
|
|
Kiloa gerrian biribilketa, jestuak errepikakor direnean, bada hausnartzeko astia. Abestiko andereak
|
bere
amodioa sozietate zekenaren eta ulergaitzaren kontra bermatzen du, maitemindu erreen bihotzetan anitzetan gertatzen denez.
|
|
|
Bere begi urdin argi kontsolatzaileez eztiki estaltzen ninduen eta egin zidan irritxoak, konplizeak izan ginatekeen ideiak susmoa sortarazi zidan. Nitaz errukiz, esku keinu gozo batez, ilea ferekatu zidan zerbait eskertzeko balit bezala edo sinpleki
|
bere
amodioaren erakusgarri.
|
|
|
Ez zen Zeus maitalerik leialena izan, eta ez zion inoiz emazteki edo jainkosa berari
|
bere
amodioa luzaz eskaini...
|
|
|
Jainkoaren grazia
|
bere
amodioaren opari da.
|
|
2017
|
|
|
Basasto amorosa bezala, begiak itsuturik, ehiztarien artetik iragaten da, edozein arriskutan sartzen da.
|
Bere
amodio desordenatuaz bai, bere maitakeriaz bai, baina gainerakoaz ez du konturik egiten.
|
|
|
Hala idazten du Elianok ere Lenila zeritzan andre handi batek bere plazerak bere plazerera bere zerbitzari batekin iragateagatik akusatu zituela bere seme propioak erregeren aitzinean, esaten zuela ezen traidore zirela. Eta handik, egiaz edo gezurrez frogantzak eginik, galarazi zizkiela biziak; eta gero, inoren beldur gabe, gelditu zela bere zerbitzariarekin
|
bere
amodio itsuan itsutua (Eliano, De natura animalium, VII, 15 k.).
|
|
|
Ezin zezakeen pentsa Sarak, bere haurtzaindegiko lagun minak,
|
bere
amodio platonikoak horrelakorik egin zezakeenik. Lehenengo gauean, edozein parketako banku batean?
|
|
|
Konfiantza osoa bazegoen gu bien artean. Baina orain, hura ere, erabat galduta baitzebilen,
|
bere
amodio eta emazte familiatutako istorioekin... Eta astearte arratsean oraino, oren batez beti gai beraz ari izanik, azken kontseilua galdatu zidanean, zer erantzun nion...?
|
|
|
Azkenean, guztiak porrot egiten dio Gatsbyri: diruak, celebrity ospeak, meritukraziak,
|
bere
amodioa den femme fatale Daisyk. Eta porrot egiten dio Amerikak.
|
|
|
Bertan, Maider galtzearekin, Frantxoak sentitu zuen mina. Min hori
|
bere
amodioa bezain askarra zen, neurrigabea.
|
|
|
Maiderrek, Frantxoari pentsatu zuen. Non zegoen
|
bere
amodioa. Nola topatu?
|
|
|
Baina bihar egun bezala izanen zen, egun guziez bezala. Galtzen zuen
|
bere
amodioa, bere ainara. Egun batez deituko zuen bere ainara, segur, bihar berdin.
|
|
|
Egun guzietako lanak ereman ditu denen artean, bizi xinple bat, xinplea bainan untsa betea eta aberatsa!
|
Bere
amodio handia zabaldu du senarrari, haurreri, ilobasoeri eta birbiloberi. Usaia zuen erraiteko:
|
|
2018
|
|
|
Eta pentsamendura ekarri zuen, nola Edhenekin amoratuz geroztik sineste osoan jarri zen, abesti guztiak zirela beretzat eginak; denek kantatzen zituztela
|
bere
amodio istorioko sentimendu eta emozioak, bihotz hetsia oso osorik zabaltzen ziotelarik. Bera, nahiz eta kantagairik eta esatekorik asko eduki, uste osoan zegoen, ezin zela hizkuntzaz moldatu, ezin zela mintzoaz baliatu, amodioaren gauzak patxadaz adierazteko; eta horregatik, pozez beterik sentitzen zen, kanta guztiek ordea, hitzez egoki mamitzen zituztelako bere bihotzeko sentipen, sentsazio eta hunkipen zaparradak.
|
|
|
Nolakoa ote da zehazki nia eta
|
bere
amodio galduak betiere elkarrekin bizi diren psikearen topologia. Duda barik, Freuderen ikuskeran niaren ondoan ni ideala dago beti, hainbat motatako agentzia moral gisa jokatzen.
|
|
|
Mariasun, ordurako, erdi ahaztuta zegoen Estebanekin, izan ere, ez zen bidaian zeharreko
|
bere
amodio endredo bakarra suertatu?, baina, harekin harremanik izateko interes berezirik ez zeukala adierazi zion arren, herrian ezartzen lagundu zion, baserriarena eta komunarena ondoren etorri ziren, eta horretan Mariasunek ez zuen zerikusirik izan jada?. Kontua da Esteban aspaldi zebilela Euskal Herrira bizitzera joateko ideiarekin bueltaka, bera bezalako gazte gutxi gorabehera alternatiboentzat nolabaiteko lur agindua zena garai haietan. Mariasunek orduan ulertu zuen nolatan akoplatu zitzaien horren erraz, hondartza andaluziarretan aurkitu zutenean:
|
|
|
Baina, aurrez ikusi izan balu ere, nola isilduko zuen bere historia bilakatu zena? Gezurra esanaraziko al zien bere aurpegiari, bere begiradari, bere ahotsari,
|
bere
amodioari. Hiltzea ere bazuen.
|
|
|
Zorte handia izan dut, bistan da, ofizioa balu bezala daki egiten, zehatz mehatz daki, jabetuta ez badago ere, zer egin behar den, zer esan behar den. Putatzat, urdangatzat hartu eta
|
bere
amodio bakarra naizela esaten dit, eta horixe da esan behar duena, horixe esan behar da esandakoa egiten uzten denean, gorputzari nahi duena egiten, bilatzen, aurkitzen eta hartzen uzten zaionean, eta dena da on, soberakinik ez, estali egiten dira soberakinak, oro darama berekin uholdeak, desioaren indarrak.
|
|
|
Aitorpen liburu bat da, non egileak, egile ezagun bezain misteriotsuak, bere familiaren eta
|
bere
amodioaren iragan ezohikoari buruzko konfidentziak egiten dituen. Eskandalua, exotismoa, erotismoa, horra eleberriari aparteko arrakasta, arrakasta sentsazionalista ematen dioten elementuak.
|
|
|
Hil egin nahi nuen neure neba nagusia, hil egin nahi nuen, behin, behin besterik izango ez bazen ere, menderatu egin nahi nuen eta hiltzen ikusi. Aurretik kendu nahi bainion amari
|
bere
amodioaren objektua, seme hura, eta zigortu hainbeste maitatzeagatik, hain gaizki, eta batez ere nire neba txikia, nire umetxoa, salbatu nahi nuelako bizi zuen beste bizitza hartatik, neba nagusiarenetik, bere bizia estaltzen zuen hartatik, eguna estaltzen zuen zapi beltz hartatik, gizaki batek, neba nagusiak berak, ordezkatzen eta ematen zuen legetik, animalien legea bera, neba txiki haren bizit...
|
|
2019
|
|
|
Baina, bere artean horiek eta okerragoak errepikatzen bazituen ere, ez zuen bake onik. Gorriak ari zen ikusten,
|
bere
amodio propioaren barrenean; eta okerrena da Queirósek tankera hartu ziola haren sufrimenduari, eta, are okerrago, Rangel bera ere jabetua zen bestearen oharpenaz.
|
|
|
Ikusia dugu emakume dotore mundutarraren ideala zera dela, balio erabatekoa eman diezaioten; sufrimendu iturria zaio sekula ez edukitzea loriazko koroarik buruan; gorroto du beste baten kopeta inguruan koroarik txikiena ikustea; beste emakume batek jasotzen duen onespen guztia hari lapurtua da; nola izango da erabatekoa, bada, bakarra ez dena? Zinez maitemindurik dagoen emakumea pozik dago bihotz batean horrela laudatua dela ikusita, eta ez diote inbidiarik ematen adiskideen arrakasta axalekoek, baina arriskuan sentitzen da
|
bere
amodioari dagokionez. Adiskide kutunak engainatutako emakumearen gaia ez da literaturako klixe bat bakarrik; zenbat eta adiskide minagoak izan bi emakume, orduan eta arriskutsuagoa da haien dualtasuna.
|
|
|
Jakina, emakumearen klase berekoa, arraza berekoa izan behar du gizasemeak; sexuaren pribilegioak ez du balio esparru horretatik kanpo; gizonak, erdi jainkoa izan dadin, gizakia izan behar du lehenik eta behin; armada kolonialeko ofizial baten alabarentzat, indigena ez da gizon bat; neska gaztea, beheko? gizon bati ematen bazaio, bere burua apaldu nahian dabil, ez duelako uste
|
bera
amodioaren duin denik. Normalean, gizasemeen gehiagotasuna berresten duen gizonaren bila dabil; laster onartu du, ordea, sexu hautako norbanako asko tristeki kontingenteak eta lurtarrak direla, baina haien aldeko aurrejuzgu bat du abiapuntu; haiek ez dute beren balioa frogatu behar, aski baitute aurrejuzgua zabarki ez gezurtatzea:
|
|
|
Dudarik gabe, emakumea suntsitzailea izan daiteke: Claudelek Lechyrengan irudikatzen du emakume gaiztoa, gizona galbidera eramaten duena; Partage de Midin, Ysék suntsitu egiten du
|
bere
amodioaren tranpan harrapatzen dituenen bizitza. Baina galtzeko arriskurik ez balego, salbaziorik ere ez legoke.
|
|
|
Eta areago: . Gizon maitatua gehiago dela ikusirik bere burua guztiz ezereztea da emakume gorenak
|
bere
amodio propioan senti dezakeen gozamenik handiena?. Hala, nartzisismoak masokismoa dakar:
|
|
|
gizarte mailagatik, merituagatik, adimenagatik gainerakoak baino gehiago iruditzen zaien gizon bat aurkitu nahian ibiltzen dira; berak baino zaharragoak nahi izaten dituzte, munduan toki bat eskuratua dutenak, autoritatea eta izen ona dituztenak; fortunak eta ospeak liluratu egiten dituzte: hautatua Subjektu absolutua da, eta,
|
bere
amodioaren bidez, aditzera emango dio neskari zein bikaina eta beharrezkoa den. Haren gehiagotasunaren bitartez, idealizatu egiten da neska gazteak dion amodioa:
|
|
|
nazka ematen diote apaindurek, makillajeak, mozorroek, hipokrisiak, grazia ikasiek, zuhurtziak eta emearen sumisioak; maitatua izan nahi du, baina ez maskara baten pean; amore ematen die Lewisen aldarteei, baina otzankeriarik gabe; ulertu egiten dio, eta zirrara sentitzen du harekin batean; baina Lewisek badaki ezen, noizbait haserretzen badira, duela hura laztanez menderatu: Florence autoritario eta banidosoak onartzen du musuen bidez konbentzi dezaten; Tessak, berriz, mirari bat obratzen du, hots, libre irauten du
|
bere
amodioan, eta horrek modua ematen dio etsaigorik eta harrokeriarik gabe maitatzeko. Haren naturalezak artifizioaren sedukzio guztiak ditu; gogokoa izan dezaten, ez du bere burua mutilatzen, ez gutxiesten, ez objektu gisa finkaturik agertzen.
|
|
|
halakoetan, zigortu egiten du emakumea, duda izpirik gabe; ia inoiz ez da agertzen haragizko molde konkretu batean. Ezaugarri horiek guztiak izaten dira mistikoen artean; bereziki, Jainkoak betiko maite du
|
berak
amodioz besarkatzen duen arima; arima horren alde isuri du odola, eta apoteosi zoragarriak prestatzen dizkio; emakumeak hauxe besterik ezin du egin: su horien esku geratu, gogor egin gabe.
|
|
|
Jainkoaren bideak sumagaitzak izan ohi baitira, eta Jainkoa Athleticen ikur hartaz baliatu baitzen, itxura guztien arabera, biak elkartzeko eta bat egiteko. Eta Maurixiok Higiniari,
|
bere
amodioa adierazteko, esaten zion: –Athleeeeeeeeeeeeeeeeeeeetic!?, eta Higiniak ihardesten zion:
|
|
|
Nahiz eta, ironiarik gabe baina gauza bere tamainan uzte aldera esanda, gaixotasuna hain larria ez zen izango, baldin eta bere eskuaz eta bere ahotsaz deitzen ahal izan bazuen gaztelu ondoko etxera, non Raimundo Silvak bilatzen duen eta ez duen aurkitzen galdera funtsezkoaren erantzuna, Zertarako deituko ote zidan. Ohera baino lehen gelditzen zitzaion arrats eta gau zatia gai horri buruzko bariazio zenbakaitzak garatzen pasatu zuen, xumetik nahasira joanik, orokorretik partikularrera, zirkunstantziak ikusirik absurdoa izango zen informazioeske arrunt batetik, are absurdo handiago bateraino, alegia, tentazio goxoari eutsi ezin dionaren antzera, besteak telefonoz
|
bere
amodioa deklaratu nahi izango ziolako absurdo oraindik handiagoraino. Bere buruarekin haserretu zen gogoeta zoro batek hipotesi honetaraino eraman zuelako, eta haserrea hain izan zen handia non, amorru keinu batez, arrosa zuria bakar bakarrik zimeltzen zen tokira joan, eta zakarrontzira bota baitzuen, zakarrontziko tapakian kolpe indartsua emanez, keinu hau azken epaia balitz bezala, Ergela naiz, esan zuen ozen, baina ez zuen azaldu ergela ote zen bere gogoetei horren urrutira joan zitezen utzi zielako edo eta zenbait egunez oparo iraun zuen lore errugabe hari horrelako tratu txarra eman ziolako, loreak ez bailuen bere kasa iraungitzea, ur beratasun bigun batez zimeltzea, bihotz intimoan gorderiko lurrinaren hondar eta azken zuritasun ezkutu batez.
|
|
2020
|
|
|
Orain arte hitzik gabeko muntaiak plazaratu ditu —Amour, Alabatxoa, Izar... —, eta haietan hiru gauza nabarmendu dira beti: alde estetikoen dotorezia, gai ez errazak tratatzea —heriotza, sexu
|
berekoen arteko
amodioa... — eta, batez ere, dramaturgia mutuari berebiziko garrantzia ematea.
|
|
|
Ustekabeak eragin zion narritaduraz haratago, Teresak ez zuen beste plazerik sentitu. Atsekabean murgilduta eman zituen ondorengo egunak,
|
bere
amodio propioan zaurituta.
|
|
|
Hatsanka oraino amesgaiztoak sortutako asalduragatik, ilun ilun aurkitu du ganbera, eta, arraio demonio, baliteke basapiztia guztiak ere esna egotea sei legoa luzeko inguru guztian, halako orro ikaragarriak adituta: antza, Txarro itzulia da jadanik
|
bere
amodio jostetatik. Gutxi balitz, kanpoan barra barra ari du euria.
|
|
|
Bulgarian zazpi tigre batera bezatzeko gauza diren gizonak, bera maitatzen hasteko zazpi urte ere aski ez duten gizonak, beragatik zazpi segundotan bizia emango luketen gizonak. Haztamuka makurtuta, pixan isuri du
|
bere
amodioaren arraintxo hilaurrena. Ilargiak, nakarrezko txanponak, malko bat argitzen du, ez duena bertuterik, akatsik ez duena.
|
|
2021
|
|
|
Dofinerriaren eta Proventzaren artean bazen zaldun bat, bertzelako ondasunez baino bertutez, edertasunez eta onestasunez anitzez aberatsagoa, damatxo bat arras maite zuena, baina ez dut haren izanik erranen haren gurasoei, etxe on eta handietakoak biak, diedan estimuagatik; eta segurtatzen dizuet kontua egiazkoa dela. Eta zalduna haren maila bereko etxekoa ez zenez, ez zen ausartzen
|
bere
amodioa adieraztera; zeren damatxoari zion maitasuna hain baitzen handia eta perfektua non nahiago izanen baitzukeen hiltzea ezen ez haren desohoragarri izan zitekeen gauzarik nahi izatea. Eta, bere burua haren aldean hain apal ikusirik, ez zuen harekin ezkontzeko neholako esperantzarik.
|
|
|
Kontakizunean bi amoranteek arreta handia hartuko dute
|
beren arteko
amodioa errege zaharraren eta gorteko gainerako jendearen aurrean ezkutatzen eta gordetzen. Ez dira biak elkartuko, erregea jauregitik kanpo dagoenean izan ezik.
|
|
|
Liburuaren bukaera bere bakarrizketa intimoa da, ohean bere senarraren ondoan etzanda dagoen bitartean egina. Gogoan ditu Gibraltarreko haurtzaroa,
|
bere
amodioak, bere amatasuna, desioa, gorputzak, ahotsak, aitortu ezin dena. Berea du eleberriko azken hitza.
|
|
|
Orain Dora mintzatuko da.
|
Bere
amodioa aipatuko digu; Mangorekin nola egin zuen topo eta etorkizuneko ametsak zein dituzten. Tori, Dora, zuri...
|
|
|
Eztitasunez bizi denak du
|
Bere baitan
amodio. (bis)
|
|
2022
|
|
|
Baina emakumea, zeinarekin baitugu afera, hain baldin bada zuhurra ezen ezinezkoa baita tronpatzea, eta hain ona ezen ezin baita ez ele onez ez eta opariz ere garaitu, ez ote da bidezkoa ahal den modu oro bilatzea garaitia erdiesteko? Eta aditzen duzuelarik gizon batek emazteki bat bortxaz hartu duela, sinets ezazue emazteki horrek kendua diola bertze ezein bidez ukaiteko esperantza, eta ez ezazue gutxiets
|
bere
amodioari bide emateko bizitza perilean jarri duen gizona".
|
|
|
" Horiek erran zuen Saffredentek kameleoiaren eitekoak dira, zeina airetik bizi baita29 Ez baita gizonik munduan nahi ez duenik
|
bere
amodioa aitortu eta maite dutela jakin, eta ez dut uste halako amodio suharrik denik, zeina ez den itzaltzen kontrakoaren berri duelarik. Nitaz denaz bezainbatean, berriz, mirakulu nabariak ikusi izan ditut honetaz guziaz".
|
|
|
Zaldun ikasle gazte batek, dama txit eder batez amorosturik zenak, bere burua eta amodioa menperatu zituen bere helburua lortzeko, nahiz eta hitza ez betetzera eramaten ahal zuten tentazio anitz izan zituen. Eta horrela, atsekabe oro poz eta sari bihurtu zitzaion,
|
bere
amodio irmo, pazient, leial eta beteginak merezi zuen moduan.
|
|
|
Eta pleinuz tratatua izan zen moduagatik, beraz urrikal zedin akuilatu zuen, halako moldez non zaldunak dena eman baitzuen dama kontsolatzeagatik. Eta dama, abandonatu zuen printzearen galeragatik bere burua sariztatzeko, zaldun hura maitatzen hasi zen, hain bizi non iragan nahigabeak ahantzi baitzituen, eta
|
bere
amodio hura trebeki gobernatzea baizik ez baitzuen gogoan. Eta hain ongi asmatu zuen horretan, ezen nagusi anderea ez baitzen sekula jabetu, zeren, haren aitzinean, ongi begiratzen baitzen gizonari mintzatzetik.
|
|
|
Vita nova izeneko olerkian forma eta zentzua eman nahi izan zien prosazko pasarteekin lotutako poema labur batzuei. Beatrizekiko maitasun prozesua kontatzen du hartan, bederatzi urterekin ikusi zuenetik hil zen arte
|
bere
amodioa izan zena nahiz eta donna jentile baten bidez bizitzan kontsolatzea lortu. Rime izenez batzen diren hirurogeita hamar olerki solteak, era berean, adierazpen gai eta ikerketa prozeduren beste hainbeste saiakera izan ziren baita, azkenean, Commedia antolatzeko baliagarriak izan ere.
|
|
|
Finlandia bere baitako keskusta raino errotik sartzea. Denak errateko, bizitza
|
bera
amodioaren istiluan sartuko zion enkontru batek bideratu zion interes linguistiko hura; hain xuxen ere, bikotekidea izanen zenak: «Miarekin [Rissanen] maitemintzea izan zen finlandiera ikasteko detonatzailea».
|
|
|
Areto hori luzea eta iluna zen, herrietako ostatuetan ohikoa den bezala. Hondoko horman, bi bandera gorrik, erdian gurutze gamatua zeukatenak, ezkutatzen zuten ispilu erraldoiaren marko urrekararen goi aldea,
|
bere
amodio txiki eta zuzi zizelkatuz apaindua. Udaberria zen arren, berogailuak piztuta jarraitzen zuen.
|
|
|
Jadanik ez zituen desio Brunoren laztanak. Ez zen hain lotsagaldua (gazteegia zelako agian!) beldur horretatik
|
bertatik
amodio irritsa jaio zedin uzteko. Hasieran, inolako kezkarik gabe zabaldu zizkion ateak maitasunari, ez zuen horretan inolako errurik ikusi nahi izan, baina orain, bat batean, eldarnio lotsagarri bat iruditu zitzaion.
|
|
2023
|
|
|
Eta halako larderia eta etxekotasuna esleitu zizkion, arrebarenganat arrats nahiz goizez igorriz, ezen elkarrekin luzaz egoteaz atxikimendu handia sortu baitzen bien artean. Baina nola gizona, nagusia ofentsatuz gero bizia galtzeko beldur baitzen, eta dama, berriz, ohorea, ez zuten,
|
beren arteko
amodio hartan, solasa bertze kontentamendurik hartzen, harik eta Jossebelineko jauna hasi zitzaion arte sarri erraten arrebari kario pagatu zukeela zaldun hura bera bezain etxe onekoa balitz, sekulan ez baitzuen koinatutzat hura baino gehiago estimatuko lukeen gizonik ezagutu. Hainbertzetan erran zuen anaiak ber gauza non, beren artean iharduki ondoren, pentsatu baitzuten ezen elkarrekin ezkontzen baldin baziren aise barkatuko zituztela.
|
|
|
Garizumaren erdian baziren ere, damak ez zion uzten, ez Pasioagatik ez eta Aste Sainduagatik ere, bere fantasia sutsu haren berri predikariari igortzeari ohiko gutunen bidez. Eta iduri zitzaion, predikariak begiak bera zegoen alderat itzultzen zituelarik, edo Jainkoaren amodioaz mintzatzen zelarik, dena
|
berarenganako
amodioagatik zela; eta, bere begiez zer pentsatzen zuen adierazterik zeukan guzietan, ez zuen gupidesten. Senarrak huts egin gabe egiten zizkion iduriko ihardespenak.
|
|
|
Horretaz ohartu zen presidentearen sehi bat, haren zerbitzu onean egona zena hogeita hamar urtez, eta, nagusiari leial, ezin egon izan zen hari erran gabe. Presidenteak, zuhurra baitzen, ez zion arinki sinetsi nahi ukan, eta erran zion emaztea eta bera hastantzeko gogoz zebilela, eta, kontua, berak erran bezala, egia baldin bazen, ukanen zuela frogatzeko menturarik, baina, frogatzen ez bazion, pentsatuko zuela gezur hura emaztearen eta
|
beraren arteko
amodioa hausteko asmatu zuela. Sehiak segurtatu zion ikusaraziko ziola erraten zuen hura.
|
|
|
" Zuk erran bezala, nihaurek ere uste dut erran zuen Saffredentek ezen, gizon arras amorostu batek, egiten duena egiten duela, ezin duela bekaturik egin, ezpada benialki; zeren segur bainaiz ezen, amodioak atxikirik badauka osoki, arrazoia ez duela entzunen ez haren gorputzak ez eta haren enteleguak ere. Eta, egia erraten badugu, ez da gure artean nehor halako eromen bortitzik sentitu ez duenik, eta pentsatzen dut ez dela soilik aise barkatzekoa, ezpada, gainera, Jainkoa ez dela samurtzen halako bekatu batengatik, ikusiz
|
bere
amodio betera heltzeko maila bat dela; izan ere, nehor ez da sekulan haraino heldu, aitzinago mundu honetako amodioaren zurubitik igo gabe. Zeren, Jondoni Joanek erraten duen bezala:
|
|
|
plazerik handienak hartzeko erretiratzen zen ganbera haren barnean gakotu nuen, eta ni baino anitzez gehiago maite zuen haren konpainian, gainera; eta ganberako armairu batean jarri nizkion bere lagunaren hezur guziak, kabinete batean zer baliosak zintzilikatu ohi diren moduan. Eta haren memoria gal ez dezan, han aterarazten diot mahairat, otordu orotan, koparen orde gaizto haren burezurra; eta hori, ene aitzin aitzinean, bizirik ikus dezan bere hobenez heriotzarainoko etsai bihurtu ninduen hau, eta
|
beraren
amodioz hilik ni baino gehiago maite nahi ukan zuena. Eta horrela, bazkaltzean zein afaltzean hor ikusten ditu atsekaberik handiena eragin behar dioten bi gauzak:
|