|
2000
|
|
|
Mementu hartan arrosondo baten aitzinean geunden, eta Rosak arrosa bat ebaki, eskuan hartu, eta hala segitu zuen
|
bere
amorioen kontakizuna:
|
|
|
Eta zeren agortzen ahal dira gure asmoak eta gure ametsak, agortzen ahal zaizkigu urak eta eguzkiak, eta ahanzten ahal ditugu haiek guztiak, baina beti geratzen da gure baitan lur puska heze epel bat, non bizitza ez baita nehoiz agortzen... eta egun hartan ere, edo, gau hartan, hobeki, erori zen
|
bertan
amorioaren hazia eta loratu ziren ur eta eguzki ahantziak berriro.
|
|
|
Zein ote zen amaren egia lazgarri eta beldurgarri hura? Bere azken aitorrean agertu zizkidan ezbaiak eta barren borrokak ote zituen mementu hartan gogoan eta
|
bere
amorio ezinezko hartaz ari ote zitzaigun, zeinak, ezinezkoa zen neurrian, zulo beltz batean barrena bulka baitzezakeen, non nekez lora baitzitekeen esperantza. Edo, ez al da bizitza, anitzetan, zulo bat, edo anitz zulotako bidea, eta ez al du zulo bakoitzak errealitate beldurgarri baterat jotzen, gure ametsak nekez bete ditzakegunez gero?
|
|
2004
|
|
|
–Tatuaia eginda gero, orri sinatua ahoan sartu, eta irentsi egin nuen –esan zuen gero,
|
bere
amodioaren beste proba bat erakutsi nahi balit bezala.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, ez nuen halakorik egin, eta ez dut zuribide egokirik horretarako. Banidadea izan liteke akaso, neure barrenean poztu eta harrotu egiten nintzela gizonezko batek, heldua izan arren, ospe eta itzala zeukan irakasle batek
|
bere
amodioa adierazten zidalako; edo, horrekin nahastuta, gutunen irakurketak ematen zidan atsegina egon liteke, jakin minez eta plazer estetikoz ere osatua; hori ere aitortu behar dizut, lorez eta arantzaz osaturiko aitorpen sorta honetan: ederrak ziren zure gutunak, erromantizismoaren gozoa zinismo tantaren batekin ozpintzen zutenak, jatetxe txinatarretako txerrikiaren antzera.
|
|
2008
|
|
|
–Eta gaur erramu koroa jarriko dizugu, beharbada??? Ordu artekoa proba bat izan ote zen, beraz, zinezko amodioari zinezko proba dagokion neurrian, eta amore eman ote zuten proba jartzaileek,
|
bere
amodioaren eta borondatearen aurkako borrokan burua behin betiko makurtuta. Halaxe sinetsi nahi izan zuen, baita sinetsi ere apur bat, ausaz, nahiaren nahiaz?
|
|
|
Egia zen balizko bidaiak bere arriskuak zituela, baina markesa andereak horixe behar zuen, beharbada, beste mota bateko emozio bat, beste abentura bat, odolaren urdintasunean adrenalinaren eguzki gorria piztu ziezaiokeena, senarrarekin Frantzian izan zuèn bidaldi hartan, automobila erosi eta alabekin Zaldiaingo jauregirako bidea egiten zutela, ongi bai ongi eutsi zien markesa andereak, baita bi alabek ere, egia esan, bidaiaren gorabehera guztiei, markes jaunak zituèn zalantzak ezabatuz: zuek ez dakizue zer den horrelako bidaia bat, damutuko zarete?!?,
|
bere
amodio harremanen porrota ezabatzeko, edo, ezabatu ezean, bigarren planoan uzteko gutxienez; baina sentimendu interesatu bezain arrunt haiek ezkutatzeko, toki guztietara senarraren beharrean irten ohi zena ez ote zen bere kasa irteteko gai izango behingoz, bakarrik, senarraren behar izpirik sentitu ere gabe?, argudio goitiar bat ere behar zuen, nola bihurtuko zuen, bada, egun bateko lilurabidea biharamuneko zapuzbide??, bere harrotasun irainduak berehala aurkitu zuena:
|
|
|
Egia zen balizko bidaiak bere arriskuak zituela, baina markesa andereak horixe behar zuen, beharbada, beste mota bateko emozio bat, beste abentura bat, odolaren urdintasunean adrenalinaren eguzki gorria piztu ziezaiokeena –senarrarekin Frantzian izan zuèn bidaldi hartan, automobila erosi eta alabekin Zaldiaingo jauregirako bidea egiten zutela, ongi bai ongi eutsi zien markesa andereak, baita bi alabek ere, egia esan, bidaiaren gorabehera guztiei, markes jaunak zituèn zalantzak ezabatuz: zuek ez dakizue zer den horrelako bidaia bat, damutuko zarete...! –,
|
bere
amodio harremanen porrota ezabatzeko, edo, ezabatu ezean, bigarren planoan uzteko gutxienez; baina sentimendu interesatu bezain arrunt haiek ezkutatzeko –toki guztietara senarraren beharrean irten ohi zena ez ote zen bere kasa irteteko gai izango behingoz, bakarrik, senarraren behar izpirik sentitu ere gabe? – argudio goitiar bat ere behar zuen –nola bihurtuko zuen, bada, egun bate...
|
|
|
" Eta gaur erramu koroa jarriko dizugu, beharbada..."? Ordu artekoa proba bat izan ote zen, beraz, zinezko amodioari zinezko proba dagokion neurrian, eta amore eman ote zuten proba jartzaileek,
|
bere
amodioaren eta borondatearen aurkako borrokan burua behin betiko makurtuta. Halaxe sinetsi nahi izan zuen, baita sinetsi ere apur bat, ausaz, nahiaren nahiaz... krudela baitzitekeen, bestela, arantzen zerumugan beste arantza batzuk besterik ez aurkitzea:
|
|
2009
|
|
|
Eszena hartantxe izan zen, bai. Antzerkilaria monologo luze batean ari zen bere bizitza kontatzen,
|
bere
amodioak eta oroitzapenak aletzen, taula erdian bakarrik. Josebak poliki poliki alderatu zuen besoa, mugimendu kalkulatu batez.
|
|
|
–Garbi adierazi al zenion zure
|
bereganako
amodioa?
|
|
|
Berria zitzaidan, dena dela, Katalinaren kezka. Parisen nuen denboran ikasia nuen erregina ama ez zela
|
bere ingurukoen
amodio aferetan muturra sartu zale, non ez zituzten bere interesak hunkitzen.
|
|
2011
|
|
|
osaba Karlosen bizitza gai hartuta zerbait idatzi behar nuela sartu zitzaidan kaskoan. Bizitza hori, bere xumean, kontatzeko modukoa iruditzen baitzitzaidan; ezer asko jakin gabe ere, jakin mindurik nindukan osaba donadoaren denboran ezkutuko zitekeen orok. Osaba mutilzaharrak ez ote zuen bada, Pont l. Evêque ko Felicité neskame xalo hark bezalaxe,
|
bere
amodiorik izango. Horren inguruan harilkatu nahi nuke, gainera, nire istorioa, eta pasarte batzuk zirriborratzen ere hasia naiz dagoeneko.
|
|
|
Bufoia, asto txiki iletsua sokatik heldu eta pagadi alderantz doa.
|
Bere
amodio marrazkia ez du aurkitzen, pago azaletan bilatu arren. Elurraren pisuagatik jausitako adarrak ebakitzen ditu, eta enbor zahar umelduak desestaltzen, asto gainera kargatzeko.
|
|
|
ez zegoen ezer, hark egiten ez zekienik; bistakoa zen, beharrezkoa izan balitz, hura jeinu bat izango zen edozertan; nahiz gurasoek alaba eta alabak gurasoak maite, eta hari joaten utzi baino nahiago izango zuten... Nahiz hau nahiz hura, hainbestekoa zen
|
bere
amodioa, non ezin zuen itxaropena baztertu. Baina itxaropena ote zen?
|
|
2012
|
|
|
Orduan egun hartaz oroitu zen non, pirpira biziz eta esperantzaz beterik,
|
bere
amodioa baino sakonera gutxiagoz aurrean hedatzen zen nabe handi hartan barrura sartu baitzen; eta oinez segitu zuen, bere beloaren pean negarrez, balditurik, zabuka, zorabiatzeko zorian.
|
|
|
|
Bere
amodio ohituren eragin hutsez, Madame Bovary aldatu egin zen gisaz. Bere begiradak ausartagoak bilakatu ziren, bere diskurtsoak libreagoak; egin ere, zigarro bat ahoan, Rodolpherekin paseatzeko arrunkeria egin zuen, munduaz trufatzeko bezala; dena den, artean zalantzaz zeudenek jada ez zuten gehiago zalantzarik izan ikusi zutenean, egun batez, Hirondelle tik jaisten, soina gerruntze batean hertsaturik, gizon baten erara; eta madame Bovary ama, zeina, bere senarrarekin izugarrizko tekela izan ondoren, bere semearen etxean babestera etorria baitzen, ez zen izan gutxien eskandalizatutako burgesa.
|
|
|
Baina amaginarrebaren eta senarraren presentziak gogaitu egiten zuen. Ezer ez entzutea nahi izango zukeen, ezer ez ikustea, ez artegatzearren
|
bere
amodioaren barnebilkuntza, zeina galduz baitzihoan, berak zernahi eginik ere, kanpoko sentsazioen pean.
|
|
2014
|
|
|
Edonork zekien Jimek bi hilabete baino gehiago lan berean jarraitzea lortutakoan ezkonduko zela Ethel harekin. Hala ere, asper asper eginda ziruditen biek, eta Ethelek neke aurpegiz begiratzen zion Jimi noizean behin, bere buruari galdezka bezala zergatik elkartu ote zuen
|
bere
amodioaren mahatsondoak haizeak astintzen zuen hura bezalako zurzuri batekin.
|
|
|
Anbroxiok, Gastonek bere ateraldien lurretan irekitako ildotik, harategiko iruditeriari lotutako metaforak eta konparazioak erabiltzen zituen, oro har,
|
bere
amodioa adierazteko:
|
|
2015
|
|
|
Halatan, maitea ez da bat, baizik multzo mutakorra, maitalea zein maitasuna bera bezalaxe. Charles Tansayk
|
bere
amodioa Ramsay andrea bioletekin eta haizearekin multzokatuz sortzen du. Lily Briscoek ezin dio Ramsay andreari esan, maitemindua nago zurekin?, ez baita egia:
|
|
|
Maitasunaren eta sekretuaren arteko harremanak kezkatzen du Bloomsburykoa. Farorantz en inork ez du
|
bere
amodioa adierazten, euskaldunak dirudite. Sentitu bai, total sakon, baina berbetan ipini egundo ez.
|
|
2016
|
|
|
Bere begi urdin argi kontsolatzaileez eztiki estaltzen ninduen eta egin zidan irritxoak, konplizeak izan ginatekeen ideiak susmoa sortarazi zidan. Nitaz errukiz, esku keinu gozo batez, ilea ferekatu zidan zerbait eskertzeko balit bezala edo sinpleki
|
bere
amodioaren erakusgarri.
|
|
2017
|
|
|
Ezin zezakeen pentsa Sarak, bere haurtzaindegiko lagun minak,
|
bere
amodio platonikoak horrelakorik egin zezakeenik. Lehenengo gauean, edozein parketako banku batean?
|
|
|
Konfiantza osoa bazegoen gu bien artean. Baina orain, hura ere, erabat galduta baitzebilen,
|
bere
amodio eta emazte familiatutako istorioekin... Eta astearte arratsean oraino, oren batez beti gai beraz ari izanik, azken kontseilua galdatu zidanean, zer erantzun nion...?
|
|
|
Azkenean, guztiak porrot egiten dio Gatsbyri: diruak, celebrity ospeak, meritukraziak,
|
bere
amodioa den femme fatale Daisyk. Eta porrot egiten dio Amerikak.
|
|
2018
|
|
|
Nolakoa ote da zehazki nia eta
|
bere
amodio galduak betiere elkarrekin bizi diren psikearen topologia. Duda barik, Freuderen ikuskeran niaren ondoan ni ideala dago beti, hainbat motatako agentzia moral gisa jokatzen.
|
|
|
Mariasun, ordurako, erdi ahaztuta zegoen Estebanekin, izan ere, ez zen bidaian zeharreko
|
bere
amodio endredo bakarra suertatu?, baina, harekin harremanik izateko interes berezirik ez zeukala adierazi zion arren, herrian ezartzen lagundu zion, baserriarena eta komunarena ondoren etorri ziren, eta horretan Mariasunek ez zuen zerikusirik izan jada?. Kontua da Esteban aspaldi zebilela Euskal Herrira bizitzera joateko ideiarekin bueltaka, bera bezalako gazte gutxi gorabehera alternatiboentzat nolabaiteko lur agindua zena garai haietan. Mariasunek orduan ulertu zuen nolatan akoplatu zitzaien horren erraz, hondartza andaluziarretan aurkitu zutenean:
|
|
|
Baina, aurrez ikusi izan balu ere, nola isilduko zuen bere historia bilakatu zena? Gezurra esanaraziko al zien bere aurpegiari, bere begiradari, bere ahotsari,
|
bere
amodioari. Hiltzea ere bazuen.
|
|
|
Zorte handia izan dut, bistan da, ofizioa balu bezala daki egiten, zehatz mehatz daki, jabetuta ez badago ere, zer egin behar den, zer esan behar den. Putatzat, urdangatzat hartu eta
|
bere
amodio bakarra naizela esaten dit, eta horixe da esan behar duena, horixe esan behar da esandakoa egiten uzten denean, gorputzari nahi duena egiten, bilatzen, aurkitzen eta hartzen uzten zaionean, eta dena da on, soberakinik ez, estali egiten dira soberakinak, oro darama berekin uholdeak, desioaren indarrak.
|
|
|
Aitorpen liburu bat da, non egileak, egile ezagun bezain misteriotsuak, bere familiaren eta
|
bere
amodioaren iragan ezohikoari buruzko konfidentziak egiten dituen. Eskandalua, exotismoa, erotismoa, horra eleberriari aparteko arrakasta, arrakasta sentsazionalista ematen dioten elementuak.
|
|
|
Hil egin nahi nuen neure neba nagusia, hil egin nahi nuen, behin, behin besterik izango ez bazen ere, menderatu egin nahi nuen eta hiltzen ikusi. Aurretik kendu nahi bainion amari
|
bere
amodioaren objektua, seme hura, eta zigortu hainbeste maitatzeagatik, hain gaizki, eta batez ere nire neba txikia, nire umetxoa, salbatu nahi nuelako bizi zuen beste bizitza hartatik, neba nagusiarenetik, bere bizia estaltzen zuen hartatik, eguna estaltzen zuen zapi beltz hartatik, gizaki batek, neba nagusiak berak, ordezkatzen eta ematen zuen legetik, animalien legea bera, neba txiki haren bizit...
|
|
2019
|
|
|
Ikusia dugu emakume dotore mundutarraren ideala zera dela, balio erabatekoa eman diezaioten; sufrimendu iturria zaio sekula ez edukitzea loriazko koroarik buruan; gorroto du beste baten kopeta inguruan koroarik txikiena ikustea; beste emakume batek jasotzen duen onespen guztia hari lapurtua da; nola izango da erabatekoa, bada, bakarra ez dena? Zinez maitemindurik dagoen emakumea pozik dago bihotz batean horrela laudatua dela ikusita, eta ez diote inbidiarik ematen adiskideen arrakasta axalekoek, baina arriskuan sentitzen da
|
bere
amodioari dagokionez. Adiskide kutunak engainatutako emakumearen gaia ez da literaturako klixe bat bakarrik; zenbat eta adiskide minagoak izan bi emakume, orduan eta arriskutsuagoa da haien dualtasuna.
|
|
|
Jakina, emakumearen klase berekoa, arraza berekoa izan behar du gizasemeak; sexuaren pribilegioak ez du balio esparru horretatik kanpo; gizonak, erdi jainkoa izan dadin, gizakia izan behar du lehenik eta behin; armada kolonialeko ofizial baten alabarentzat, indigena ez da gizon bat; neska gaztea, beheko? gizon bati ematen bazaio, bere burua apaldu nahian dabil, ez duelako uste
|
bera
amodioaren duin denik. Normalean, gizasemeen gehiagotasuna berresten duen gizonaren bila dabil; laster onartu du, ordea, sexu hautako norbanako asko tristeki kontingenteak eta lurtarrak direla, baina haien aldeko aurrejuzgu bat du abiapuntu; haiek ez dute beren balioa frogatu behar, aski baitute aurrejuzgua zabarki ez gezurtatzea:
|
|
|
Dudarik gabe, emakumea suntsitzailea izan daiteke: Claudelek Lechyrengan irudikatzen du emakume gaiztoa, gizona galbidera eramaten duena; Partage de Midin, Ysék suntsitu egiten du
|
bere
amodioaren tranpan harrapatzen dituenen bizitza. Baina galtzeko arriskurik ez balego, salbaziorik ere ez legoke.
|
|
|
Eta areago: . Gizon maitatua gehiago dela ikusirik bere burua guztiz ezereztea da emakume gorenak
|
bere
amodio propioan senti dezakeen gozamenik handiena?. Hala, nartzisismoak masokismoa dakar:
|
|
|
gizarte mailagatik, merituagatik, adimenagatik gainerakoak baino gehiago iruditzen zaien gizon bat aurkitu nahian ibiltzen dira; berak baino zaharragoak nahi izaten dituzte, munduan toki bat eskuratua dutenak, autoritatea eta izen ona dituztenak; fortunak eta ospeak liluratu egiten dituzte: hautatua Subjektu absolutua da, eta,
|
bere
amodioaren bidez, aditzera emango dio neskari zein bikaina eta beharrezkoa den. Haren gehiagotasunaren bitartez, idealizatu egiten da neska gazteak dion amodioa:
|
|
|
nazka ematen diote apaindurek, makillajeak, mozorroek, hipokrisiak, grazia ikasiek, zuhurtziak eta emearen sumisioak; maitatua izan nahi du, baina ez maskara baten pean; amore ematen die Lewisen aldarteei, baina otzankeriarik gabe; ulertu egiten dio, eta zirrara sentitzen du harekin batean; baina Lewisek badaki ezen, noizbait haserretzen badira, duela hura laztanez menderatu: Florence autoritario eta banidosoak onartzen du musuen bidez konbentzi dezaten; Tessak, berriz, mirari bat obratzen du, hots, libre irauten du
|
bere
amodioan, eta horrek modua ematen dio etsaigorik eta harrokeriarik gabe maitatzeko. Haren naturalezak artifizioaren sedukzio guztiak ditu; gogokoa izan dezaten, ez du bere burua mutilatzen, ez gutxiesten, ez objektu gisa finkaturik agertzen.
|
|
|
halakoetan, zigortu egiten du emakumea, duda izpirik gabe; ia inoiz ez da agertzen haragizko molde konkretu batean. Ezaugarri horiek guztiak izaten dira mistikoen artean; bereziki, Jainkoak betiko maite du
|
berak
amodioz besarkatzen duen arima; arima horren alde isuri du odola, eta apoteosi zoragarriak prestatzen dizkio; emakumeak hauxe besterik ezin du egin: su horien esku geratu, gogor egin gabe.
|
|
|
Jainkoaren bideak sumagaitzak izan ohi baitira, eta Jainkoa Athleticen ikur hartaz baliatu baitzen, itxura guztien arabera, biak elkartzeko eta bat egiteko. Eta Maurixiok Higiniari,
|
bere
amodioa adierazteko, esaten zion: –Athleeeeeeeeeeeeeeeeeeeetic!?, eta Higiniak ihardesten zion:
|
|
|
Nahiz eta, ironiarik gabe baina gauza bere tamainan uzte aldera esanda, gaixotasuna hain larria ez zen izango, baldin eta bere eskuaz eta bere ahotsaz deitzen ahal izan bazuen gaztelu ondoko etxera, non Raimundo Silvak bilatzen duen eta ez duen aurkitzen galdera funtsezkoaren erantzuna, Zertarako deituko ote zidan. Ohera baino lehen gelditzen zitzaion arrats eta gau zatia gai horri buruzko bariazio zenbakaitzak garatzen pasatu zuen, xumetik nahasira joanik, orokorretik partikularrera, zirkunstantziak ikusirik absurdoa izango zen informazioeske arrunt batetik, are absurdo handiago bateraino, alegia, tentazio goxoari eutsi ezin dionaren antzera, besteak telefonoz
|
bere
amodioa deklaratu nahi izango ziolako absurdo oraindik handiagoraino. Bere buruarekin haserretu zen gogoeta zoro batek hipotesi honetaraino eraman zuelako, eta haserrea hain izan zen handia non, amorru keinu batez, arrosa zuria bakar bakarrik zimeltzen zen tokira joan, eta zakarrontzira bota baitzuen, zakarrontziko tapakian kolpe indartsua emanez, keinu hau azken epaia balitz bezala, Ergela naiz, esan zuen ozen, baina ez zuen azaldu ergela ote zen bere gogoetei horren urrutira joan zitezen utzi zielako edo eta zenbait egunez oparo iraun zuen lore errugabe hari horrelako tratu txarra eman ziolako, loreak ez bailuen bere kasa iraungitzea, ur beratasun bigun batez zimeltzea, bihotz intimoan gorderiko lurrinaren hondar eta azken zuritasun ezkutu batez.
|
|
2020
|
|
|
Ustekabeak eragin zion narritaduraz haratago, Teresak ez zuen beste plazerik sentitu. Atsekabean murgilduta eman zituen ondorengo egunak,
|
bere
amodio propioan zaurituta.
|
|
|
Hatsanka oraino amesgaiztoak sortutako asalduragatik, ilun ilun aurkitu du ganbera, eta, arraio demonio, baliteke basapiztia guztiak ere esna egotea sei legoa luzeko inguru guztian, halako orro ikaragarriak adituta: antza, Txarro itzulia da jadanik
|
bere
amodio jostetatik. Gutxi balitz, kanpoan barra barra ari du euria.
|
|
2021
|
|
|
Kontakizunean bi amoranteek arreta handia hartuko dute
|
beren arteko
amodioa errege zaharraren eta gorteko gainerako jendearen aurrean ezkutatzen eta gordetzen. Ez dira biak elkartuko, erregea jauregitik kanpo dagoenean izan ezik.
|
|
2023
|
|
|
Zorte handia izan dut, bistan da, ofizioa balu bezala daki egiten, zehatz mehatz daki, jabetuta ez badago ere, zer egin behar den, zer esan behar den. Putatzat, urdangatzat hartu eta
|
bere
amodio bakarra naizela esaten dit, eta horixe da esan behar duena".
|