|
2001
|
|
|
Lucasek euriari bezala begiratzen zien biei eta sitsak zituen gogoan. Sitsek ez
|
zuten
sekula eztabaidatzen, ezta erlojuetako kukuek ere. Baina, jakina, sitsak eta kukuak bakarrik egoten dira ia beti.
|
|
2002
|
|
|
Bere adiskide Pittin eta Laino, berriz, ama umeak, autoan ibiltzeko desiratzen egoten ziren. Ez
|
zuten
sekula trenpu txarrik izan, Iparraldean esaten duten bezala.
|
|
2006
|
|
|
Tropa hartan bazen artzain edo unairik mendian ibiltzeko usadioa zuenik. Migelen zango hiritarrek, berriz, ez
|
zuten
sekula Magdalenako zubitik haratako ibilaldirik egin Iruñea utzi eta Tafallako bidea besarkatu arte.
|
|
2008
|
|
|
Berrirakurtzean, ordea, arinegi zebilela iruditu zitzaion: alde batetik, sekula egon gabea zen lehengusuaren etxean, azken aldiko gutun haien aurretik ez
|
zuten
sekula harreman berezirik izan. Bestalde, berriz, ia gutuna baino lehenago heltzea ere ez zen itxurazkoa.
|
|
|
Pistola bat lapurtu zioten polizietako bati. Ez
|
zuten
sekula pistola hura aurkitu.
|
|
|
Diotenez, oso gaizki egokitu ziren St Kildatarrak bizimodu berrira. Ez
|
zuten
sekula ahaztu aparteko irla ekaiztsu hartan zuten bizitza.
|
|
2009
|
|
|
Zortedun gizona naiz ni, eta zortedun karroa da nire karroa, etorri zitzaizkidan txurreroaren hitz zaharrak gogora. Olatuek ez
|
zuten
sekula eraman. Urrutitik zetorren oihartzuna.
|
|
2010
|
|
|
Agian, justizia esaten dioten balantza horretan, irakurketa honek eskua arinduko die berriz ere gizaki baten burua, hots, buru pentsalari bat, bota behar dutenean? Agian zorigaiztoko hauek ez
|
zuten
sekula pentsatuko heriotza zigor formula bizkorrak gordetzen duen sufrikarioen jarraipen geldia. Une batez besterik ez bada ere, pentsatzen gelditu al dira ideia lazgarri honetan, hau da, mozten duten gizonagan inteligentzia bat badela, bizitza bat zeukan inteligentzia bat eta heriotzarako prestatu ez den arima bat, alegia?
|
|
2011
|
|
|
Aitaitak eta amamak ez
|
zuten
sekula itzuli nahi izan Garaiolara. Sortetxetik bota zituzten, gura adina negar egin zuten joatean, eta bazekiten harrezkero itzuliko ziren bakoitzean tristatuko zirela.
|
|
|
Halaber, borroka armatuak amaitua zuen bere bidea. Militanteek onartua
|
zuten
sekula ez zela garaipen militarrik izango eta estrategia berri baterako garaia zela. Halabeharrez, bi aldeak konponbide negoziatuaren, premia lehenetsira?
|
|
|
Espartakoek ez
|
zuten
sekula
|
|
|
Ez zekien zergatik egiten zuen, horrek puntuak kentzen baitzizkion besteen aurrean, baina halaxe zen. Gainera, bazekien Izarok xehetasunak ere ematen zizkiela bere lagun minei; zorionez neskak ziren, eta bere lagun kirtenek ez
|
zuten
sekula elkarrizketa luzerik izaten neskekin.
|
|
|
Lehendik ezagutzen ote zuten galdetu zioten gero. Ez, ez
|
zuten
sekula bertatik ikusi. Deskribapen zehatza zutela esan zioten.
|
|
|
–Eta britainiarrek ez
|
zuten
sekula harrapatu?
|
|
2012
|
|
|
Herri kolonizatu batek ez du sekula kolonizatzaileen idelogiaren kulturan sartu behar. Ingelesek India ez
|
zuten
sekula kolonizatzerik lortuko Indiako bertako zipaioen konplizitaterik gabe. Nahiz eta munduko inperiorik indartsuena izan, ezin da herri bat kolonizatu bertakoen laguntzari gabe.
|
|
2013
|
|
|
–Ez. Ez
|
zuten
sekula aipatzen. Galdetu Josuri, harek jakin behar du.
|
|
|
Otegi ez
|
zuten
sekula atxilotu. Errefuxiatuta zegoela, konfinatu egin zuten 1979an, Valensolen (Okzitania), beste errefuxiatu askorekin batera.
|
|
|
Baina errepideaz bestaldean ofizial batekin paseoan zihoan gizon gazte batek erakarri zuen berehala Bennet dama guztien arreta. Zaldun traza oso osoa zeukan, eta andereñoek ez
|
zuten
sekula aurretik ikusi. Militarra Denny jauna bera zen, Lydiak Londresetik noiz etorriko zen galdetu nahi zuen hura bera, eta pasaeran agur egin zien buruaz.
|
|
2014
|
|
|
Beste bat Mexikora joan zen, baina handik sei hilabetera berriz atxilotu zuen Poliziak, Bilboko Las Cortes auzoan. Azkena, nik dakidanetik, ez
|
zuten
sekula harrapatu. Batzuek diotenez, Alemaniara joan zen lanera?.
|
|
2015
|
|
|
Jan eta lo ere zulo horretan egiten zuten. Gehienek ez
|
zuten
sekula argirik berriro ikusi. Uda inoiz itzuli ote zen ere jakin gabe bizi behar izan zuten.
|
|
|
Euren artekoa inoiz baino hobeto zihoan, ez zuten errietarik izaten, eta sexu harremanak, berriz, gauero. Hori bai, ez
|
zuten
sekula etorkizunaz hitz egiten.
|
|
|
Aitor eta Nagore. Garaia heltzean enpresaren kargu egingo zirela pentsatzen zuen umeak zirenean, berak egin zuen bezala, baina haiek ez
|
zuten
sekula inolako interesik agertu enpresagatik. Aitor aspalditik bizi zen Londresen, Diana neska ingelesarekin ezkonduta, abokatua zen eta bertan zuen bizimodua.
|
|
|
Lasaitasuna mantentzen saiatu zen. Okerrenean jarrita ere, nerbioek ez
|
zuten
sekula laguntzen. Ikasitako patxadaz, bizkor mugitu zen.
|
|
|
Gorkak eta Portuk, berriz, ez
|
zuten
sekula afaltzen. Beharrik ere ez, ze demontre!
|
|
2016
|
|
|
Gizari ez zitzaion zaila Inko begi xamurrez begiratzea, nahita ez, berarekin bat egiten baitzuen, beti. Amodio horren truke gizakiena lortzea erraza zela garbi zegoen, berez, aita amak maite ohi diren bezala, mistifikazioetan erori gabe, behingoz bederen, argia eta ura maitatzea berezkoa baitzen eta argizagi honengan sinetsi izan zutenek bihotzez zegiten eta, zinez, ez
|
zuten
sekulan merezi izan, gorderik zegoen jainkoaren izenean, jasoturiko ez mehatxurik, ez mendekurik ezta ere sarraskirik. Zer egin zuten gaixoek, eguzkia maitatu baino?
|
|
|
Aitak urtean bitan egiten zion bisita. Bartzelonan bizi zen emazte berriarekin, eta ez
|
zuten
sekula bertara gonbidatzen. Lagunak ginen.
|
|
|
Andromako eta Hipokrates kale zuloetan ibiltzen ziren jendea sendatuz, erraustegi baten ondoan igual, eta ez zen ezer gertatzen. Orain eraikinak behar ditugu denetarako, eta Babelgo dorrea ez
|
zuten
sekula bukatu. Horiexek nire lagunaren burubideak, eta neuk baietz, arrazoia ematen diodala, baina ospitalea barrutik ezagutzen duzunean, orduan bukatzen direla izu eta txorakeria guztiak.
|
|
|
Nahiz eta Susan B. Anthonyk, Elizabeth Cady Stantonek eta egunkariko beren gainerako kideek ekarpen garrantzitsuak egin emakume langileen kausari, ez
|
zuten
sekula egiaz onartu sindikalismoaren printzipioa. Aurrez ere, nekez agertu ziren beltzen askapenaren alde, nekez utzi zuten lehentasun izan zedin, tarte batez behintzat, emakume zurien interesen gainetik; bada, era berean, ez zituzten guztiz besarkatu langile mugimenduaren boterearen funtsezko printzipioak, alegia, batasuna eta klaseen arteko elkartasuna.
|
|
|
Garai hartan, esklabotzaren abolizioa zen behar politiko presazkoena; horregatik, emakumeei eskatu zieten borrokara lotzeko, iruditzen baitzitzaien emakumeen euren zapalkuntza elikatzen eta betikotzen zuela esklabotza sistema jarraituak. Grimke ahizpek sakonki ulertzen zuten beltzen askapena eta emakumeen askapena ezin banatuzko borrokak zirela; horregatik, ez ziren sekula halako zepo ideologikoetan erori, eta ez
|
zuten
sekula esan borroka bat bestea baino garrantzitsuagoa zenik. Bi borroken arteko harremana dialektikoa zela onartzen zuten.
|
|
|
Grimke ahizpek etengabe ekartzen zuten gogora emakumeen eskubideen gaia, esklabotzaren aurkako kanpainan zebilen beste edozein emakumek baino sarriagotan ekarri ere. Aldi berean, haien ustez, beltzak askatu ezean, emakumeek ez
|
zuten
sekula askatasunik erdietsiko. 1863an, emakume abertzaleek biltzar bat antolatu zuten Gerra Zibilaren alde, eta, han, honako hau esan zuen Angelinak:
|
|
|
Basoan barrena zaratarik egin gabe ibiltzen irakatsi zion aitak, bai eta landare, sustrai eta belarrekin janaria eta sendagarriak egiten ere. Dudarik ez, aitaren jarraibide horiei esker, ez
|
zuten
sekula harrapatu. Gerra Zibileko garaietan, esklabotzaren aurkako borrokan jarraitu zuen Tubmanek, atsedenik gabe, eta gaur egun, oraindik ere, hura da AEBetako tropak borrokan zuzendu dituen emakume bakarra.
|
|
2017
|
|
|
Familiako haurrek ez
|
zuten
sekula halako lanik hartu. Lunak, ordea, bai.
|
|
2018
|
|
|
Baieztapen hori nire arloari dagokionez zuzen zuzenean, esan beharrean nago autoritate osoz gezurtatzen dudala. Lord jaunaren zerbitzura egon nintzen urteetan, izan nituen juduak lantaldean, eta, gainera, ez
|
zuten
sekula tratu desberdinik jaso beren arrazaren karietara. Ezin dut inondik inora ere ulertu baieztapen absurdoon zergatikoa, non eta ez datozen, irrigarri samarra zaidan arren?
|
|
|
Batzuek, a! oi!, ahaztutzat zeukaten, beste batzuek ez bide
|
zuten
sekula ezer jakin, baina beti agertzen zen norbait, sablea airean uzten zuena. Eta ezin zen baztertu diferentzia guztiak estrategia kalkulatu bat izatea ere.
|
|
|
Praka bakeroak, kirola egiteko zapatila zuriak eta kamiseta beltza jantzi; lastozko kapela, ileordea eta gezurretako eguzkitako betaurreko handiak hartu, eta ateratzeko prestatu zen. Nahikoa izango zela deliberatu zuen; zortea izan eta lagunak aurkitzekotan, izango zuten mozkorrarekin ez
|
zuten
sekula ezagutuko, are gutxiago kontuan izanda parrandan zeramaten ordu kopurua.
|
|
|
Hainbat pertsonak bizia atentatuetan eta polizien oldarraldietan galdu zuten. Hala ere, zentrala ez
|
zuten
sekula abian jarri eta itxi egin behar izan zuten. Mapan erdi ahaztuta dagoela, hainbat belaunaldiren oroimen kolektiboan ageri da, tragiko bezain ederra den oroitzapenaren gisara.
|
|
|
Horrela azaldu nahi izan da askotan abangoardia. Baina abangoardiarik politikoki aktiboenek ez
|
zuten
sekula bilatu herri izaera horretatik aldentzea, bere irudikapenak berritzea baizik, herriak beretzat hartzeko moduko mitoak sortzea, tradizioarekin haustea, herri hizkuntza beti tradizioarekin lotzen baita. Artze eta Laboa aipatzea nahikoa da.
|
|
|
Praka bakeroak, kirola egiteko zapatila zuriak eta kamiseta beltza jantzi; lastozko kapela, ileordea eta gezurretako eguzkitako betaurreko handiak hartu, eta ateratzeko prestatu zen. Nahikoa izango zela deliberatu zuen; zortea izan eta lagunak aurkitzekotan, izango zuten mozkorrarekin ez
|
zuten
sekula ezagutuko, are gutxiago kontuan izanda parrandan zeramaten ordu kopurua.
|
|
2019
|
|
|
Ez zegoen kontu eskerik edo gorroto itsurik, aurreko bi hilketetan bezala. Biktimaren aitak esan zionez, ez berak ez emazteak ez
|
zuten
sekula hitzik trukatu susmagarriarekin.
|
|
2020
|
|
|
Egun batean bat hartzen nuen, handik astebetera beste bat, bi aste pasata beste pare bat. Gurasoek, igarri baldin bazuten, ez
|
zuten
sekula ezer esan.
|
|
2021
|
|
|
Willak ez zuen umerik izan, senarrak adina desiratu arren. Gaiak aztoratu egiten zituen, eta ez
|
zuten
sekula aipatzen.
|
|
2022
|
|
|
Gu armatuta! Emakume haiek ez
|
zuten
sekula santan ezerengatik ahotsa altxatu eta gu iritsi, eta...".
|
|
2023
|
|
|
Ez
|
zuten
sekula santan atzapar zikin haiekin ukitu ere egingo.
|
|
|
–Orain ere sexua bi organoetara mugatzen du kontakizun erotiko eta sentimental nagusiak –jarraitu du Eñautek. Ez
|
zuten
sekula hartu astirik, ez batak ez besteak, bakoitzaren edo beste baten larruaz gozatzeko. Paradoxikoki, sexua tabua zen garaian bezain gutxietsia dela iruditzen zaie denek horren apologia egiten duten garaian ere.
|
|
|
Gestapok Hendaian zuen egoitzako buruzagia, geroago Bordelen ardurak hartu zituena, judutarren kontrako sarekada lazgarrien erantzule garrantzitsutzat zeukaten. Ez
|
zuten
sekula epaitu, eta ez zen sekula jakin haren heriotzaren berririk. Bitxikerien atalean sailkatu zuen berria.
|
|
|
Ez
|
zuten
sekula zaldien kontu hura sustatu, alaba ez zuten hipodromora ere sekula eraman. Ingelesa ikasteko kanpaldi horietako batetik ez bazen, auskalo nola sartu zitzaion har hori.
|
|
|
Ohitura hari buruzko kontakizun garaikideak britainiar misiolari porrokatuek idatzi zituzten (nahiz natibo gutxik ikusia
|
zuten
sekula, eta are gutxiago kanpotarrek), eta geroagoko bidaiariek behin eta berriz errepikatu. Kontakizun horietan, era honetan ikusten zen" beste" arraziala:
|