|
2003
|
|
|
Bizi artean ziurtatua
|
zuten
pentsio ekonomikoari esker eman dituzte ordudanik beste 32 urte, baina joan zen apirilaren 14an Masha bat batean hil egin zen, bihotzeko infartu batek jota. Medikuak gertatuaren berri ezkutatzen saiatu ziren Dashari, koman zegoela esanez, baina 17 orduren barruan, bere ahizparen gorputzaren" deskonposizioak" bihotza pozoitu zion eta bera ere hil egin zen.
|
|
2005
|
|
|
Hego Euskal Herriko pentsiodunek, aldiz, urte berean ez zuten kopuru horren erdia ere eskuratu, izan ere batez beste 9.275 euro jaso baitzituzten. Europako herrialdeetako pentsiodunek, Luxenburgo, Danimarka, Suitza eta Herbehereetakoek, esate baterako, Espainiako Estatukoek eragindako gastuaren hirukoitza eragin
|
zuten
pentsiotan.
|
|
2011
|
|
|
urtean, adibidez (urte horretako datuak dira berrienak), 43.428 pertsonak eskatu
|
zuten
pentsio planetan aurreztutako dirua itzul ziezaietela, luzaroan langabezian egoteagatik (aurreko urtean baino% 352 lagunek gehiagok).
|
|
|
Gainera, erretiro aurreratua hartzen zuten erretiratuen pentsioaren murrizketa aldatu egin da. Orain arte, pentsio aurreratuak pixkanaka murrizteko kalkuluek ezin
|
zuten
pentsio osoaren %40 gainditu, eta hemendik aurrera ez dute %42 baino handiagoa izan behar. Onura berriak Erreforma berriaren ondoren erretiroa hartzeko denbora gehiago itxaron behar izateaz eta kalkulu berriek langileen poltsikoetan diru gutxiago ekarri behar izateaz gain, pentsio sistema berriak aldaketa onuragarri batzuk ditu kasu batzuetan.
|
|
|
... 1995ean 2010erako arazo ekonomiko eta jasangarritasunik eza izan behar
|
zuten
pentsio publikoek egun superabita dutelako; beraz, ez dago behar ekonomiko errealik pentsioen sistema publikoa aldatzeko. Orduan ezkerreko gobernuak zergatik egiten du erreforma hau?
|
|
2016
|
|
|
Baziren gerla denbora haietan emazte batzuk klandestinoki ezkontzen zirenak. Alargunak ziren, senarra gerlan hil zitzaielako, eta kobratzen
|
zuten
pentsioa. Baina beste batekin bizi zirenez, klandestinoki ezkontzen ziren.
|
|
2018
|
|
|
pentsioen igoera eta 155 artikuluaren indargabetzea. Duintasuna elkarteko kideek gogor kritikatu
|
zuten
pentsioen bueltan egin zenuten akordioa (Goiena, 2018/ 05/ 04). Argi utzi zuten soilik bi urteko iraupena izango duen igoera sinboliko horrek ez duela pentsioen arazoa inolaz ere konpontzen.
|
|
|
Pentsioak ez, beste gauzak pagatzeko erabili dute”. Gogorarazi
|
zuten
pentsioak ez direla ez gobernuak ezta langile aktiboek emandako “diru sariak, pertsona aktiboa lanean aritu den urteei dagozkien diru ekarpenak edo aktiboak dira. Horiek behar bezala kudeatu balituzte, pentsio duinak bermatzeko nahikoa diru legoke egungo eta etorkizuneko pentsioak bermatzeko”.
|
|
|
2011tik% 6,5 jaitsi dela gaztigatu zuten. “2022ra arte Rajoyren Gobernuak inposatutako% 0,25eko igoera ezartzen badigute, gure erosteko ahalmena gainbehera joanen da”. Igoera hori “lotsagarria” dela salatu zuen NPMeko kideak, eta pentsiodunak gero eta behartsuagoak direla nabarmendu zuen.Horregatik, aldarrikatu
|
zuten
pentsio balioaren igoera kalkulatzeko Kontsumorako Prezio Indizea (KPI) erreferente gisa berreskuratzea,% 025eko igoerekin haustea eta Europako Gizarte Kartak gomendatzen duenari segituz, gutxieneko pentsioa 1.080 eurora igotzea. Aldi berean, etorkizuneko pentsioak bermatzeko Gizarte Segurantzako Sistema Propioa aldarrikatu zuten.
|
|
2019
|
|
|
Bizitzaren ardura kolektibizatu eta zaintza lanak berrantolatzeko beharra azpimarratu zuten. Bide horretan, dei egin
|
zuten
pentsio duinen, lurraren defentsaren eta etxeko langileen eskubideen alde antolatzeko. Gogoan izan zituzten beste auzi batzuk ere.
|
|
2020
|
|
|
Hirugarrena izango da PSOEk eta Podemosek koalizio gobernua osatu zutenetik. Lehenengoan onartu
|
zuten
pentsioak %0, 9 igotzea urte hasieratik, eta bigarrenean, berriz, goi karguen izendapena izan zen gai nagusia. Gaurko, berriz, gutxienez bi erabaki espero ziren:
|
|
|
Lehenengo defizit urteetan, erreserba funtsa erabili
|
zuten
pentsioak ordaintzeko, baina laster hustu zen itsulapikoa. 2011n ia 67.000 milioi euro zeuden, eta Rajoyk ia dena erabili zuen bost urtean; 2019ko abenduan, 1.500 milioi euro baino ez ziren geratzen erreserban (13 irudia).
|
|
|
Banaketan oinarritutako pentsio sistema publikoa desegin eta militarrak ez gainerako soldatapeko guztiak derrigortu zituen soldataren %10 pentsio funts indibidualetan kotizatzera –militarrek pentsio publikoekin jarraitzen dute– AFP7 izena eman zien pentsio funtsen administratzaileei, eta enpresa pribatuak arduratzen dira horiek kudeatzeaz. Piñerak pentsio oparoak agindu zituen 1980ko hamarkadan, baina 2019an 1,3 milioi pentsiodun zeuden Txilen, eta, Fundación Sol erakundearen arabera, negargarria zen bereziki emakumeek kobratzen
|
zuten
pentsioa: hilean 110 euro, batez beste.
|
|
|
21 Izatez, 2017an autonomia erkidego gehien gehienek zeukaten defizita, BBVAk 2018an argitaratutako Las pensiones en las comunidades autónomas azterketaren arabera. Bakarrik lau erkidegok biltzen
|
zuten
pentsioak ordaintzeko erabiltzen zutena baino diru gehiago kotizazio sozialen bidez: Madrilek, Balearrek, Kanaria uharteek eta Murtziak.
|
|
|
Paris blokeatuta geratu zen 2019ko Eguberrien aurreko astean, eta hiriburuko aldirietako errepideetan 620 kilometrotik gorako auto ilarak izan ziren. Baionan, halaber, aspaldiko urteetan izandako manifestaziorik jendetsuena egin
|
zuten
pentsioen erreformaren kontra abenduaren 5ean.
|
|
2021
|
|
|
Atzo eguerdian sinatu
|
zuten
pentsioen erreformaren lehen zatia Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko presidenteak, Unai Sordo CCOOko idazkari nagusiak, Pepe Alvarez UGTkoak, Antonio Garamendi CEOE patronaleko buruak eta Santiago Aparicio CEOEko lehendakariordeak —Cepyme enpresa txikien patronala ordezkatuz— Pentsioen inguruan 2011z geroztik sinatutako lehen akordioa dela nabarmendu zuen Sanchezek, eta pentsioen erosa...
|
|
2022
|
|
|
Pysben gutxi irabazten zuten emakume haiek, baina kotizatu egin zuten". Iruzur ugari izan zen, hala ere, eta garaiaren arabera, emakume aunitz aritu zen lanean, ustez kotizatzen ari zirelakoan, eta batere kotizatu ez zutela jakin
|
zuten
pentsioa jasotzera joan zirenean. Denboraldi motzak egitera joaten ziren emakumeak izan ziren, nagusiki, kaltetuenak.
|
|
2023
|
|
|
Mahlerren bosgarren sinfoniarekin ari dira, hark osatuko baitu EOren programa berria. Izatez, Parisen ziren estreinatzekoak iragan larunbatean —han bizi da Lazkano—, baina musikariek bat egin
|
zuten
pentsio erreformaren aurkako grebarekin, eta kontzertua bertan behera geratu zen. Gaurkoa izango da, beraz, behin betiko estreinaldia, Bilbon; eta Donostiara —20an eta 23an—, Iruñera —21ean— eta Gasteizera —22an— helduko dira gero.
|
|
|
Hauteskunde kanpaina ofizialki hasi zen egunean, Iruñean lau manifestazio eta elkarretaratze izan ziren. Lehendabizikoan, 11:00etan, Pentsionisten Mugimenduak sustaturik, azpimarratu
|
zuten
pentsioak erreformatzeko lege dekretu onetsi berriak ez dituela, inola ere, haien beharrak eta eskakizunak asetzen. Orobat, kritikatu zuten CCOOk eta UGTk ugazabekin berriki gauzatu duten akordioa, hitzarmenetan enpresaren pentsio planak bultzatzeari buruzkoa.
|