|
2000
|
|
|
Aurrerantzean, haurrek eta gazteek tradiziozkoak ez ziren bestelako erreferentziak eskatuko zituzten bitartean, ohiko balore eta kulturaren transmisioaz arduratubehar ziren gurasoek ere maiz asko, ezagutzen hasiak ziren sistema berriko ereduakbaliatu ezinik, uko egingo zioten ezer transmititzeari. Kaleko ume aramaioar askokgero eta ezezagunago izango
|
zuten
ordura arte guztiz arrunta zena: lo kantak, asmakizunak, aho korapiloak, herri jolasak...
|
|
2002
|
|
|
Oinarri industrial horren gainera, Bizkaiko kapitalak etorri ziren mendearenazken urteetan, eta are gehiago zabaldu
|
zuten
ordura arte abian zen industria.
|
|
2003
|
|
|
Neu ere harrituta, oraingoan amonak zer demonio erosi ote zuen asmatu ezinik, irrikaz. Amona kamioitik atera zen, atzetik gidaria, eta bien artean jaitsi
|
zuten
ordura arte aldizkarietan bakarrik ikusitako objektu bat: manikia!
|
|
2004
|
|
|
Bentzodiazepinak gehien erabiltzen diren antsiolitikoak dira. Joan den mendeko erdialdetik dira ezagunak, eta laster lortu
|
zuten
ordura arte oso zabaldurik zeuden barbiturikoak baztertzea, ez direlako inondik inora haiek bezain arriskutsuak. Gaur egun kopuru izugarritan ekoizten dira, Antonio Escohotadok Aprendiendo de las drogas (Drogetatik ikasten) liburuan dioenez.
|
|
2007
|
|
|
Tarte horretan, gainera, Telesforo Monzon sailburuak Jaurlaritzatik alde egin zuen, monarkikoekin lankidetza jorratzearen aldekoa zelako. Bost urte horietako gertakizunek bertan behera utzi
|
zuten
ordura arteko politikaren norabidea.
|
|
2008
|
|
|
Duela 10 urte DNA sekuentzien bidez egindako bakterioen dibertsitate azterketak emaitza harrigarriak eman zituen. Hainbat ingurunetako laginak hartu eta RNA erribosomikoaren geneak (SSU) anplifikatu eta sekuentziatu zituztenean ikusi
|
zuten
ordura arte kulturetan oinarritutako azterketetan ikusitakoa baino 20 aldiz handiagoa zela SSU sekuentzia desberdinen kantitatea. Gainera, sekuentzia haietako batzuk kulturetan hazitakoen bakterio ezagunen sekuentzien antzekoak baziren ere, beste asko nahikoa desberdinak ziren, ordezkari ezagunik gabeko eboluzio lerro desberdinak iradokitzeko.
|
|
|
Azkuek eta Broussainek ez
|
zuten
ordura arte elkar ezagutzen, baina Donibane Lohizunen Euskal Akademia proiektuak medikuaren arreta erakarri zuen. Hainbeste erakarri ere, non festa haietan Azkue eta biak lagun egin baitziren, bizi osoan iraungo zuen adiskidantza sendoa abiatuz.
|
|
|
Zalantza hauek, nolanahi ere, espero izatekoak ziren. Izan ere, euskal idazleek ez
|
zuten
ordura arte egiazko diziplina akademikorik ezagutu: sabindar grafiak eskaintzen zien batasun minimoaren azpian bakoitzak nahi edo ahal bezala idazten zuen, bere euskalki, fonetika edo iritziek baldintzatuta.
|
|
|
Inolako hauteskunderik gabe, gobernadore zibilaren aginduz, Eibarko Udaleko partaide guztiak berriztu ziren ekainaren 7an. Izendatutako 12 zinegotzietatik 10ek ez
|
zuten
ordura arte inolako udal kargurik bete, eta horietatik hiruk ez zuten kargua onartu (Rufino Mandiolak, José Azpirik eta José Pagoagak). Karlisten mehatxuak guztiz baldintzatu zuen udalaren dinamika, bere ahalegin guztiak herriaren defentsa bermatzera bideratuz:
|
|
|
liberalek, frantziar zein espainiarrek? ezarritako erregimenek zein puntutaraino ahalbidetu
|
zuten
ordura arte udal gobernutik kanpo egondako biztanleen parte hartzea. Galdera horri erantzuteko, alde batetik munizipalitateetako eta epe konstituzionaleko udaletako partaideak bildu ditut, eta talde horretatik kendu egin ditut 1810 urtea baino lehen kapitularrak izandakoak, horiek jada auzokide kategoria lortuta zeukaten-eta.
|
|
2009
|
|
|
Osasun baldintzak hobetzeko, erdian patio zabala zuten" etxebizitza uharteak" diseinatu zituen. Kaleek hamar metrotik gorako zabalera izango
|
zuten
ordura artekoak gutxitan iristen ziren lau metrora eta errailen gaineko zirkulazioa ere aurreikusi zuen. Ez dakigu egungo trafikoa aurreikusiko ote zuen, baina egun, Bartzelonako zabalguneko kaleek oraindik autoentzat egokiak direla erakusten dute.
|
|
|
Txano lumaz gabetu bat eta kapa zahar higatu bat utzi zituzten nire eskuetan. Batek daki nor izan
|
zuten
ordu arteko jabe. Horiek jantzirik, jauregiko zalditegira abiatu nintzen.
|
|
|
Hilabetetan metaturiko neke eta etengabeko zapuztea ere hor antzeman zitezken. Miliziano asko jota zeuden eta gogo gutxi
|
zuten
ordu arte izandako baldintzetan gerrariaurre egiteko. Uztailaren bukaeran egindako azken erasoan, Balmaseda gaineandagoen Kolitzako baseliza berreskuratzea helburu zuena, beste porrot bat pairatuzutelarik, batzuek eta besteek, atzerantz egitea eta ahal bazen itsasoz ebakuatzeabakarrik gelditzen zitzaiela barneratu zuten.
|
|
|
Katalan izatearen ezagutzan, beti hobe baitaiteke? argi egitera bultzatzen duen hitzaurre baten ondoren, katalanen eta subiranotasunaren arteko harremanari buruzko azalpen erabatekoa eskaintzeko bertutea duen gidaliburua apailatu zuen azkenean saiakeragileak, bide batez esanda, liburu gutxik erakutsia
|
zuten
ordu arte historia katalanaren halako ezagutza, eta sintetizatzeko gaitasun eredugarria, estiloaz den bezainbatean. Ituna lur katalanetatik. XV. mendearen hasieratik aurrera?
|
|
2010
|
|
|
Ordutik, urte birik behin egin da. 1990 txapelketa hartan ez parte hartzea erabaki
|
zuten
ordura arte kantatu zuten bertsolari batzuek, Lopategik tartean, baina eskolako lanaren emaitza ere indartsu sartu zen: Igor Elortza eta Unai Iturriaga finalera iritsi ziren, 15 eta 16 urte baino ez zituztela.
|
|
|
–Gu legeztatzera goaz?. Beste batzuek, berriz, nahiago
|
zuten
ordura arte bezala jarraitu: isilean, zarata handirik sortu gabe?
|
|
2011
|
|
|
Nancy momentu txarra pasatzen hasi zen, baina lau punturaino gerturatzea lortu zuten lehen minutuetan (72). Ordutik aurrera, ordea, frantziarrek ez
|
zuten
ordura arteko maila eman eta Katsikarisen mutilak garaipeneraino eramango zituzten abantailak handitzen hasi ziren. Azken momentuetan nagusi izan zen talde bizkaitarra eta partida 97 emaitzarekin irabazi zuen.
|
|
2012
|
|
|
Jean Denis Vigne katua aurkitu zuen paleontologoaren hitzetan," zientifikook sagu horiek komensal gisa definitzen ditugu, baina gainerakoentzat parasitoak besterik ez lirateke, gure janaria jatera zetozelako. Karraskariek ez
|
zuten
ordura arte halako pagotxarik izan, eta pentsatzekoa da lehen gizaki sedentarioek sagu izurrite kezkagarriari aurre egin behar izan ziotela". Jakina, sagu kontzentrazio hori ere pagotxa bihurtu zen katuentzat, azerientzat eta bestelako haragijale txikientzat, eta giza kokalekuetara hurbiltzen hasi ziren.
|
|
|
hezkuntzan aldaketak egitea hitzartu zuten PSE EEk eta PPk. Ikastetxeetan «doktrinatu» egiten zutela esanda, kolokan jarri
|
zuten
ordura arteko ibilbidea. Isabel Zelaa (Bilbo, 1949) PSEko kidea jarri zuten sailburu.
|
|
|
Ez
|
zuten
ordura arte baino hitz gehiago egin bidaiaren hondar zatian.
|
|
2013
|
|
|
Hala eta guztiz, bada gordinkeriarik sumatzen dioenik. Pertsonaia nagusiak 6 eta 9 aginduak urratuz gauzatutako ekintzak esplizituegiak edo izango ziren eta talka egingo
|
zuten
ordu arte euskal literaturak erakutsitako lotsa onarekin, nahiz eta berez kontalariak xehetasun handiegiz ez jantzi Araibarren maite jokoak. Xehetasun handiegitara jo ez arren, maite joko horiek ñabardura askorekin azaldu ez arren, ez ditu zeharo ezkutatzen.
|
|
|
Hurrengo egunean ertzera joan eta meza emateko estalpea jaso zuten arte baten gerizpean. Behe lainoa izan
|
zuten
ordura arte, eta, altxa zuenean, non zeuden ikusi ahal izan zuten:
|
|
2014
|
|
|
Zortzi orrialde ziren 21x29, 5 neurrikoak, roneotipatuak, bigarren edo hirugarren esku erosia zuten Gestetner zahar batekin, izaten ahal zen zaharrenarekin: kantu berrien zabaltzeko baliatzen
|
zuten
ordu arte eta liturgiako lehen emaitzentzat, hala nola ‘Gau Saindua’ rentzat.
|
|
2015
|
|
|
Ohiko harrera ofiziala zuten nasan zain, Espainiako kontsul eta abarrekin. Hauen inguruan, baina, ez
|
zuten
ordura arte bezala euren etorrera ospatzen zuen jende multzorik topatu. Ez gutxi, ez asko.
|
|
2016
|
|
|
Ezin izan zuen aurkitu, haatik. Erasoen aurrean, alde egin behar izan
|
zuten
ordura arte trankil zebiltzanek.
|
|
|
Irailean bulldozerrek hondeatu
|
zuten
ordura arte agintariek eremu historiko eta erlijiozkotzat jotako eremua. Protestan joandakoei konpainiaren guardek zakurrak bota zizkieten, dozena erdi bat ausikika zaurituz Democracy Now!
|
|
|
Paris, 1898 Uztailean, Marie eta Pierre Curie senar emazteek artikulu bat argitaratu
|
zuten
ordura arte ezezaguna zen elementu baten berri emanez. Polonio izena jarri zioten, Marieren jaioterria gogoan.
|
|
|
1958an, ordainketak eteteko zorian zegoen Espainia. Hala, agintariek beharrezkotzat jo
|
zuten
ordura arteko ekonomia politikak aldatzea eta pixka bat irekitzea.
|
|
2017
|
|
|
Aitzitik, material pornografikoa ezagutzea oroitzapen atsegina izan zen haientzat, gizontasunaren eraikuntzarako balio izan zitzaiena hainbat eratan, bai modu ludikoan, bai kitzikagarrian. Salbuespen bakarra bi gizon izan ziren, homosexualak biak, esan zutenak hasi hasieran zaila izan zitzaiela zeren ordurako modu nahasi batean zekiten arren gizonak gustuko zituztela, ez
|
zuten
ordura arte garbi adierazi inoiz. Material pornografikoa ikustean derrigor onartu behar izan zuten zerk erakartzen zituen.
|
|
|
Hau guztia ulertzen ere laguntzen du 2011 urtean argitaratutako metaanalisi batek (22). Elebidunetan hizkuntza biek garunean daukaten kokapena aztertu
|
zuten
ordura arte argitaratuta zeuden lanak erabiliz, eta subjektuak bigarren hizkuntzan zeukaten gaitasun mailaren arabera taldekatu zituzten. Gaitasun altuko elebidunetan hizkuntza biek garunean zeukaten kokapena antzekoa zen, nagusiki ezker hemisferioaren eremu frontotenporalaren parte hartzearekin.
|
|
|
Paris, 1898 Uztailean, Marie eta Pierre Curie senar emazteek artikulu bat argitaratu
|
zuten
ordura arte ezezaguna zen elementu baten berri emanez. Polonio izena jarri zioten, Marieren jaioterria gogoan.
|
|
|
Izan ere, Ezker Abertzaleak eta ETAk sinbolikoki hizkuntzan oinarritutako nazioa proposatu
|
zuten
ordura arte, sozialismoa eta iraultza helburu zituena. EAJk bat egin zuen proposamenaren lehen zatiarekin, baina ez bigarrenarekin, helburu iraultzaileetatik oso urrun zegoen praktika politikoa garatu baitzuen instituzioetan.
|
|
2018
|
|
|
Mirenek eta Josebak, Karren gurasoek, hitz egin beharra zeukaten. Ez batak ez besteak ez
|
zuten
ordura arte adorerik izan horretarako. Nahikoa lan zen Josebak bere buruaz beste egiten saiatu eta, ondorioz, gurpil aulkian bizi zuela onartzea.
|
|
2019
|
|
|
Hain zuzen, irailaren 24ko gutunean JCVko idazkari E. Calle Iturrinok euskaltzainburuari jakinarazi zion azken batzarrean erabakitakoa. Helburua, korporazioen arteko harreman iraunkor eta estuagoak izatea omen zen, eta Euskaltzaindiari erabakiren bat ahalik eta azkarren hartzea eskatu zion.651 Akademiak bere autonomiaren aurkako erasotzat hartu, eta N. Oleaga idazkaria hautatu zuen arazoa JCVrekin bideratzeko.652 Ikusi dugunez, Akademiaren kontrol politikoa ziurtatzeko ahaleginek huts egin
|
zuten
ordura arte. J. Irigoyen 1941ean izendatutako JCVren ordezkariak 1943an utzi egin zion Akademiaren batzarretara joateari, nahiz eta JCVko kide aktiboa izaten jarraitu.
|
|
|
Prozesu horretan 1980ko hamarkada azpimarratzea funtsezko ariketa da. 1980an langileek hartu
|
zuten
ordura arte kaputxinoena zen agerkari erlijiosoaren gidaritza, eta gogor borrokatu behar izan zuten egun eskuartean dugun Argia-ren lehen zenbakiak lortzeko. Joxemi Zumalabek, Joxe Mari Ostolazak, Josu Landak, Pello Zubiriak, Iñaki Uriak eta Jon Barandiaranek paper berezia izan zuten enpresaren jabetza eredu berrian.
|
|
|
Hala diote Ainhoa Pozok, Eider Osinaldek eta Sorkunde Lizasok erronkari buruz galdegindakoan. Bada, ia talde erdiak 40 urteko langa gainditua du, eta gehienek ez
|
zuten
ordu arte arraunik izan eskuetan. " Urteek aurrera egin ahala beste lehentasun batzuk dituzu:
|
|
|
Hamalaugarren jelkaldian zuberotarrek indar handiko" Erresuma eta amets galduen dantza" maisukiro dantzatu zuten. Momentu horietan gaztelu beltza izan zen tokian, aztarnen eta oroitarriaren inguruetan, bertan ziren amaiurtarrek su handia piztu
|
zuten
ordura arte gau hotzaren iluntasunetan egondako monolitoa argituz. Ikusle guztiok ari begira aritu ginen.
|
|
|
Bezperan gertatu omen zen, baina ez
|
zuten
ordura arte identifikatu, herritik kanpora gertatu zelako. Donostian, Atotxako dorrera igo eta bertatik bota omen zuen bere burua.
|
|
|
Bikotean ez zuten nehoiz gai horiei buruzko solasik eraman. Egunerokoa, konfiantza osoan harilkatu
|
zuten
ordura arte, bakoitzak bere baratza sekretua landu bitartean. Kopeta apaldu zuen Martinak.
|
|
|
Kostaldeko kobazuloko mintzaira erabiltzen zuen stopperraren ahotsa entzun zuen buruan, eta irainek hartu
|
zuten
ordura arte kalkuluek betetako lekua. Ez zion barkatzen.
|
|
|
Aurrekoak aste batzuetakoak izan ziren, hilabete baino apur bat luzeagoak asko jota. Jendeak ez zituen debeku guztiak gogoratzen, hainbeste izan zirelako; burua lausotzen zitzaion jendeari, batez ere telebistak emandako informazioarekin nahasten zutenean, baina uste
|
zuten
ordura arteko debekualdirik luzeena hilabete eta hamar egunekoa izan zela. Ez zeukan zerikusirik oraingoarekin, izan ere bosgarren hilerako zihoan hura Axlek lehen mirua ikusi zuenerako.
|
|
2020
|
|
|
Musika instrumentu horrek transmititzeko eta moldatzeko duen ahalmena baliatu zuten Ez Dok Amairuko kideek, Baga, Biga, Higa... sentikariko parte ezberdinak lotzeko kate batean, hasi eta buka. Gauza sinplea dirudien horrekin, urrats apurtzailea eman
|
zuten
ordura arte euskal kultura berreskuratzea helburu zuen mugimenduan: emankizunetan espresio artistiko ezberdinak fusionatu eta esperimentazio bide berriak ireki zituzten.
|
|
|
Ondoren, luze gabe, aurrez galarazita egondako ikurrina, inon jarri ezin zen bandera, leku guztietan azaldu zen. Haren koloreek kontraste izugarria egiten
|
zuten
ordu arte nagusi izandako Espainiako bandera gorri eta beilegiarekin. Eta bat batean neurria baita aurrena galtzen dena, iduri izan zuen ikurrinaren hiru koloreak ezin zirela banderaren neurrietara errenditu, ezin zirela banderaren luze zabalean kabitu, eta hedatu eta sakabanatu egin behar zutela.
|
|
2021
|
|
|
Frantses adibidea konparagaitzat berriz hartuz, gogoratu behar da XX. mendeko hastapenean, Gustave Lanson unibertsitarioak (14) eta haren ondotik izan ziren Albert Thibaudet bezalakoek (15), erakarri zituztela literaturaren alorrera Charles Victor Langlois eta Charles Seignebos gisako historialariek finkatu urrasbide historikoak (16). Beraz, metodologia mailan," historia literarioa" eraiki
|
zuten
ordu arteko" literaturaren historia" tradizionalaren orde.
|
|
|
' Hilko banintz, zer gustatuko litzaidake grabatuta uztea?'». Musikari, konpositore eta eguneroko irakasle lana uztartu beharrak, baina, beste asmo horiek geroratzera behartu izan
|
zuten
ordura arte, harik eta pandemia heldu zen arte. «Zerbait ona izan badu honek, agenda lasaiagoa ekartzea izan du.
|
|
|
Leherketak eta gobernuaren dimisioak gaiztotu egin
|
zuten
ordura arte ere larria zen krisi ekonomikoa, eta, ezbeharretik urtebete igaro den honetan, krisi politiko betean, egoerak okerrera egin du: libera libanoarrak bere balioaren %90 galdu du, inflazioa %200ekoa da, eta erregai, sendagai eta elektrizitate eskasia nabari da.
|
|
|
Baina iazko azaroko bozek indartu egin zuten NLD, eta militarrek kolokan ikusi
|
zuten
ordura arte kontrol zorrotza. Aung San Suu Kyik uko egin dio azken asteetan buruzagi militarrekin biltzeari, eta haiek, mende erdi luzeko boterea galtzeko beldur, beste kolpe bat eman dute.
|
|
|
Gizarte maila pribilegiatuko haurren bizitzan erabateko iraultzea gertatzen zen zazpi urte betetzen zituztenean. Adin horretan, beren etxeko epela eta aterpea uzten
|
zuten
ordura arte amak hezten zituen, eta esklabo greziarren batek bere hizkuntza irakasten zien, hemeretzigarren mendeko eleberrietako atzerriko etxe irakasleen gisan— Etxeko ikaskuntzaren garaia amaituta, esperientzia gogor eta are bortitz bati egin behar zioten aurre. Hamaika edo hamabi urtera bitarte, lehen hezkuntzako didaktika obsesibo eta monotonoa jasanen zuten.
|
|
2022
|
|
|
Abentura literario horrek honaino eramanen zituela irudikatu gabe juntatu ziren hogei bat lagun lehen alearen inguruan, Luzien Etxezaharreta eta Itxaro Bordaren gomitari erantzunik. " Nor dabil euskaraz idazten?" galdera bien artean jarri eta zerrenda osatu
|
zuten
ordura arte gehiegi elkar ezagutzen ez ziren bi idazleek. Erantzunean asmatu zutela ezin uka, Maiatz 1 horretan agertzen diren andanak eraman duelako bide literarioa 1982az geroztik:
|
|
|
Ezin errepikatuko zena. Dirutza inbertitu behar izan
|
zuten
ordura arte ezagutzen ez zituzten zulo beltzak estaltzeko. Seguritatea ez da Paularen alorra, eta ez du ardura zuzenik gertatu zenarekin, baina ezin du garraztasuna ekidin Eusko Arimako bi parlamentari horiek hizketan ikusten dituen bakoitzean, beti diskurtsoaren kirats xenofoboan gora egiten, eta gizartean geroz eta onarpen –edo agian arbuio eza, gauza bera dena azken buruan– handiagoa jasotzen.
|
|
|
Erditu arte itxoin zuten... Non izan
|
zuten
ordura arte?
|
|
2023
|
|
|
XII. eta XIII. mendeetan iraultza bat gertatu zen: mekanizatu egin
|
zuten
ordura arte eskuz egiten zena. Nola?
|
|
|
2012an egin zen bigarren Kongresuan, berriz," Eraldabideak" onartu ziren. Bi txosten horiek norabide aldaketa suposatu
|
zuten
ordura arte Topaguneak eta Euskara Elkarteek eramandako bidean.
|
|
|
Itziar Ariztimuño berehala sartu zen haren ordez, eta bilbotarrak taldearen jokoa lasaitzea lortu zuen. Anna Montañanak hutsartea ere eskatu behar izan zuen, eta gernikarrek lortu
|
zuten
ordura arteko sentsazioak hobetzea. Blokeo zuzena baliatu zuten saskira bidea hartzeko, eta, azkenerako, 7 amaitu zen lehen laurdena.
|
|
|
Gaur egungo Sidneyko badia inguruan aingura bota eta paradisu ezezaguna ikertzeari ekin ziotelarik, landare, hegazti eta bertako biztanle arrotzez gain, jauziak eginaz haien ingurutik ihes egiten zuten arratoi erraldoi batzuk ikusi zituzten britainiarrek harrituta. Ez
|
zuten
ordura arte horrelako basapiztiarik ikusi sekula, eta Sir Joseph Banks ikertzaileen buruak (botanikoa bera) haren izenaren berri galdetu zien irrikaz sudur zapaleko aborigenei.
|
|
|
Bruce K. Alexander goren mailako psikologoak eta haren taldeak hori pentsatu ote zuten galdetzen diogu maiz geure buruari, orain komentatu berri dugun guztia hankaz gora jarri zuen teoria topatu aurretik. Izan ere, Simon Fraser Columbia Britanicako Unibertsitatean lan egiten zuten kanadiar aditu horiek erabat aldatu
|
zuten
ordura arteko ikuspegia, eta gaur egun psikologian dugun ikuspegiaren oinarriak ezarri zituzten, ikerketa ospetsu baten bitartez. Laburrean, Alexander doktoreak, bere bizitokitik gertu zituen drogazaleei buruz gogoeta bat egin ondoren, konturatu zen hainbat ezaugarri zituztela amankomunean:
|