|
2017
|
|
|
Zeharkatu nuen atondo iluna eta atera nintzen aire zabalera. Lorategiak, belarrak, aireak, neskatilek eta arrosak guztiek menda usaina
|
zuten
niretzat. Lehengusinak, nire begi berrizaleentzat, agerkunde baten pareko ziren.
|
|
|
Santizpiritu aldetik zubiaren maldan meditatzen pasatu dut herenegun, arratsaldearen parte handia. Zakurrekiko eskaleak nituen auzo, garagardo botilak tutunetik husten zituzten gazte taldeak, bi multzoak goraki eleka ari ziren baina ez
|
zuten
nire hausnarraren haria haustea lortu. Ez nuen oroitzeko gogorik eta ez nenbilen etorkizunean, antsiaz eta dudaz kateztaturik.
|
|
|
Erietxetik irten nintzenean poliziek hotelera gizon bat bidali
|
zuten
ni komisaldegira joateko eta tirokatu ninduen gizona hiltzailea zen esateko. Komisaldegira heldu nintzenean gizon hura ikusi eta hotzikarak sentitu nituen.
|
|
|
Izeba Mariasunen Ipuinak izan zen irakurri nizun lehen liburua, eta Gartzelako Poemek makina bat marapilo egin dizkidate urdaileko atean. Ene ondasun guztia entzun nuenean jakin nuen ez duzula" r" ondo ahoskatzen, eta irakurle batek inoiz egin didan erregalu bakarra Narrazioak izan da erredakzioan utzi
|
zuten
nire izenean. Zuri buruzko notiziak azaltzen diren bakoitzean ni baino gazteago agertzen zara argazkietan, eta 21 urte zaharragoa zara.
|
|
|
Lan hau ainitz gustatzen zitzaidan. Baserri munduko lur berrantolaketak edo Ipar Afrikatik sartu ziren, zango beltzei, kalte ordainak banatzeak, ez
|
zuten
nik nuen zuzenbidearekiko atxikimendua desegin: zuzenbidea maite nuen eta bazen zerbait berria zena eta aski trajikoa zuzenbide hortan.
|
|
|
Argi zegoen ez zuela espero horren laster hiltzea. Normalean, haren mezuek astebete behar izaten
|
zuten
niregana iristeko: Espainiara bidaltzen zituen eta, hortik, Newcastlera.
|
|
|
Etsaiek aurkitu egin zuten, baita haren isiltasuna modurik eraginkorrenean bermatu ere. Haatik, Scudderrek lau egun igaro zituen nire apartamentuan, eta etsaiek pentsatuko
|
zuten
niri sekretuak kontatu zizkidala. Hortaz, hurrengoa ni izango nintzen.
|
|
|
Ez nuen benetako lagunik, eta, seguruenik, horixe zen nire egoeraren arrazoia. Pertsona askok etxera gonbidatzen ninduten; baina ez
|
zuten
niregan interes handirik, antza. Hegoafrikaren gaineko galdera bat edo bi botatzen zizkidaten, eta, gero, beren aferekin jarraitzen zuten.
|
|
2018
|
|
|
Zuriz mozorrotutako etxe izugarri hartatik atera nintzenerako, dena bere normaltasunera itzulia zegoen. Gelakideek jarrera berbera azaltzen
|
zuten
nirekiko nahiz eta lagunen bat edo beste hurbildu galdera batzuk egitearren. Jakin nuen, derrigortuta joanak zirela ni bisitatzera eta barre egiten zidaten ni ikustearren joan zirela uste izateagatik.
|
|
|
Txikitako makal planta hura atzean utzi nuenetik, jendearen begirada nigana zuzentzen zenean apalagoa izaten zen. Birritan pentsatu behar izaten
|
zuten
niri hitz erditxo bat zuzendu aurretik; nire larruzko jakako ezkerreko sakelan eramaten nuen hamazazpi zentimetrotako labana ez zen ahuntzaren gauerdiko eztula. Nire gainontzeko itxura ere itzela zen:
|
|
2019
|
|
|
Bidegurutze batean zegoen, berrogei metro koadroko zoruan eta atariaren gainetik bi solairu zituen: bi solairu haiek inguruko etxeak baino altuago egiten
|
zuten
nirea. Aspaldian utzita zegoen, erasoak jasanda, minez, baina zutik.
|
|
|
... Eta Benito Lertxundi (zure Zuberoa diskoagatik, joan ginen santurtziar gazte batzuk Jaurrietatik Mauleraino oinez, 1978ko udan), Mikel Laboa, Xabier Lete, Lurdes Iriondo, Imanol (zein esker txarrekoak izan ginen Imanolekin...) eta gainontzekoek lekutxo bat konkistatu
|
zuten
nire bihotzaren zolan; eta nire bizitzaren Rubikon bat zeharkatu nuen (zeharkaldi horretan, dialektika hanpatu eta mitifikatua neurtzen, eta futbol partida batek duen garrantziari tamaina hartzen ere ikasiko nuen, Athletic en eta Real Madril en artekoa izanda ere, nahiz eta batzuetan... Futbolak ez al gaitu noizean behin haurtzarora itzultzen?)
|
|
2020
|
|
|
Ondo esan dut, nire aitaren kalterako inoiz ezin baitzion uko gebaratarren esanekotasunari, baina niretzat ezin hobeto dirutza ederra jaso egin bainuen aita hil eta gero. Nolabait esateko, nire aitaren ardo salerosketaren mozkinak hain handiak izan ziren, ezer negozio berri eta handiagoei ekiteko kemena piztu egin
|
zuten
nigan, besteak beste Tabornigako ardoaren ordez Arandio mendilerroko artzain saiatuek egiten zuten artilea kostaldeko portuetarantz garraiatzea. Nire asmoa zen oso argia, Arandioko artilea Flandes aldeko itsas merkatariei saldu eta bertan manufakturatutako oihal finak erosi nire hirian zein ingurukoetan banatzearren.
|
|
|
Galeriaren hormetatik errukia eskatzen zuten begiek, bizipozaren sekretua aurkitu berri zuten begiek, maitatzen zein gorrotatzen zekiten begiek, eta beste begirada askok bideratu
|
zuten
nire ibilbidearen nondik norakoa. Gelaren erdian, mahai dotore batean, erakusketaren gaineko informazioa eskura nezakeela konturatu nintzen, koloretako paperek letra tamaina izugarri batean Mundu zabaleko begiradak eta argazkilariaren inguruko informazioa eskaintzen zuten.
|
|
|
Lanean oso eraginkorra nintzen, oso denbora gutxian egin nuen gora, eta gero eta ardura handiagoak hartzera behartzen ninduten. Nagusien begiko nintzen, baina nire menpekoek ez
|
zuten
nitaz iritzi on onik. Horrek, ordea, ez ninduen batere kezkatzen.
|
|
|
Ez? Dena dela beraiek salbatu
|
zuten
nire alaba, eta neroni ere. ..!
|
|
2021
|
|
|
Euskaraz esan diot, oharkabean, there was murdered my daddy. Zorabiatzekotan nago, hau guztia gogorregia da, bazter hori ez zegoen nire gogoan, bazter hori azaldu berri zait bere ageriko krudeltasun osoan, hortxe bertan hil
|
zuten
nire aita, hil zeuen, ene jainkoa!, sinisten ez dudan jaungoiko eta neurrigabekoa, euskaldun, fededun, bai lelo leloa, leloena leloherri nazkante honetan beti nagusi, batez ere errukirik ere ezagutzen ez duen Luzaro bezalako herri petral honetan. Hortxe bertan zerraldo erori zen nire aita hamaika tiroz josita, hortik altxatu zuten bere gorpua bi egunetara zabor edukiontzi bat odolezko zantzuaren gainean jartzeko, eta horra hor ere, zaborrez gainezka edota inguratuta, edukiontzi zikina, aspaldi ezabatu omen zen odolezko zantzuaren gain gainean.
|
|
|
Egia esan, ezin nituen sekula engainatu, ez pianoarenean, ez eta ni bezalako neska fin baten propio ziren beste hainbeste gauzatan ere. Kaleko lagunek ondo baino hobeto barneratuta
|
zuten
ni Luzaroko enpresa gizonik aberatsenaren alaba izateaz gain garizabaldar peto peto bat nintzela, jatekoan mokofin, jolasean izuti, solasean titilipala, herriko kale estu eta aldapatsuetan beti azkena eta kaialdeko igerilekuan murgiltzeko ere beti aiko maikoetan egon ohi zena. Badaezpada, ezin nintzen amildu, ez behintzat garai haietan neramatzan soineko garestietan erreparatzeke.
|
|
|
Konturatu orduko beste bi mutikoren aita egin nintzen. Bi hauek ere, Braulio txikirekin gertatzen zen bezalaxe, ez
|
zuten
nire antzik. Herrian haurrekin paseatzean ikusten nindutenean barre egiten zuten, eta herriko bertsolaria zen Endika Gartziarenak herri osoan famatuak egin ziren bertsoak egin zituen nire gainean.
|
|
|
Nolanahi ere, Gaspar Ruiz etxean zela, ez zegoen inolako eragozpenik hura bertan behartuta edukitzeko. Beren asmoetan edukiko
|
zuten
ni proboka nintzakeen guztia saihestea. Hala iruditzen zait behintzat.
|
|
2022
|
|
|
eta hartara jarraitu
|
zuten
nire urratsetan.
|
|
|
Osatzen denbora luze eman nuen, ezker oinetako hezurrak txikitu baitzizkidaten lantza batekin eta ordutik esklabo ibili naiz Zaragozako handiki baten etxean. Pobre samarrak garenez, etxekoek ezin izan
|
zuten
nire askatasuna ordaindu eta duela aste bat lortu nuen ihes egin ondoren itzultzea. Azenari konturatu zen zein mehar zegoen.
|
|
|
Maikak esan zidan liburua ordainduko zuela eta ahal izanez gero beste bat erosiko zuela, ni gogoratzeko. Poliziek lan ikaragarria egin
|
zuten
niri laguntzeko. Hasteko, nire nortasun agiria eta gida-baimena eman zizkidaten.
|
|
2023
|
|
|
Inuzentekeriaren bat botako al nuen urduritasunagatik? Zer pentsatuko
|
zuten
nitaz pertsona haiek. Gorrotatuko ninduten?
|
|
|
Hankaz gora nahi nituen nire usteak. ...tuko nuen, leherketaren ondorioz lurrean zaurituta eta babes gabe amaiturik, eta gurasoak hurbilduko ziren ni lurrean konortea galtzekotan nintzenean, azkenik, haien irudia handiagotuko zuen ikuspegi kontrapikatutik arrautza nola zekenki zapalduko zuten ikusi nuela; irribarre hutsarekin irainduz, umiliatuz, jolasari amaiera jarri, inoiz ez bainintzen haiei aurre egiteko gai, baina estimutan izango
|
zuten
nire alferrikako ausardia.
|
|
|
Nik ez nizun ezer leporatu. Baina haiek esan
|
zuten
nik esan niela eta zuk sinetsi... haiei, ez niri. Bada marka!
|
|
|
Institutua bukatuta batxilergoa Tolosako ikastolan egin nahi
|
zuten
nire lagun gehienek. Nik haiekin joan nahi nuen, baina ez nuen astean zehar egunero aitarekin bizi nahi izan.
|
|
|
ZUZENEAN ezagutu ez
|
zuten
nire belaunaldikide askorentzat Hertzainak euren bizitzako soinu banda den bezala," eh"," uh"," eje"," kia", ahots kordek eragindako ezein soinu da nire banda. Gogoa atximurkatzeko erregaia.
|