|
2000
|
|
|
Liburuetaz gogaitu nintzenean, irakasleari Errusiara joateko asmoa nuela esan nion eta familia bat aurkitu zidan bertan. Etxean hartu nindutenek animazioan egiten
|
zuten
lan. Animazio ikastaroa jarri zuten abian eta buru belarrri sartu nintzen.
|
|
|
Horregatik edo, geografiaz baliatzen zen idazlea egindako baieztapen horren argibideak emateko orduan: " Bai Briafarrak gudan nagusi atera izan ba' lira, nijeriarrek ez
|
zuten
lanik izango aiek epaitzen. Eta zenbat Biafra eta Nijeria dago munduan?
|
|
2002
|
|
|
Lan astunena taldeak eta bertsolariak koordinatzea eta elkarrekin harremanetan jartzea izan zen. Ez
|
zuten
lan makala egin Ibarrak eta Leitzak. Gehiago ibili omen dira bertsolarien atzetik taldeen atzetik baino.
|
|
|
Aurten, Iñaki Oregi, Jon Kortabarria eta Koldo Larrañaga omenduko dituzte, besteak beste, Araba Euskarazeko antolatzaileek 70eko hamarkadan eliza barruan eta Araban euskara zabaltzen egin
|
zuten
lanagatik.
|
|
2003
|
|
|
Bestea, 31 urteko Jose Luis Fernandez Bolado langilea, «El Correo Español» egunkariaren errotatibako obretan ziharduela hil zen. Langile biek subkontrataturiko enpresentzat egiten
|
zuten
lan. Biak muntadurako lanetan ari zirela hil ziren:
|
|
|
Orduko eskola ereduaren alternatiba gisa jaio zen ikastola, bere inguruan komunitate oso bat sortuz: guraso, andereño, ikasle eta laguntzaileek elkarrekin egiten
|
zuten
lan. Horrela, ikastolaren beharrak asetzen saiatu ziren:
|
|
|
Istorio honen sorreran, duela hiru mila urte inguratu omen zuten olibondoa feniziarrek Mediterraneoaren mendebaldera eta erromatarrek zabaldu eta hona ekarri. Arabiarrek osatu
|
zuten
lan hau: barietateen aberastasuna, lantzeko teknikak, olibondoa eta olioari lotutako hizkuntza eta abar.
|
|
2004
|
|
|
Garai bakoitzean sortzen den informazioa gure herria etengabe idazten ari den historia luzearen katebegiak baino ez dira, Historia zerbait idazten den unetik sortzen dela ikasi baitugu beti. Horregatik, bada garaia gure aurrekoek idatzita utzi
|
zuten
lanak biltzeko eta argitaratzeko. XX. mendearen hasieran hainbat etnologo eta euskaltzale herriz herri eta baserriz baserri ahozko tradizioak jasotzen ibili ziren.
|
|
2005
|
|
|
Azken finean, amak umea zaintzen duen bitartean aitak etxera dirua ekartzen duen eredua matxista eta atzerakoia da. Iaz, adibidez, Euskal Herrian batez ere 25etik 36 urtera arteko bikoteak banatu ziren eta, kasu gehienetan, biek egiten
|
zuten
lan eta biek hartzen zuten parte haurraren zaintzan. «Banatzean zaintza amari emanez gero, hau da egun osoz haurraz arduratu eta gainera ordura arte konprometituta egon den aita haurrarengandik baztertzen duzu», dio Saenzek.
|
|
2006
|
|
|
Ezer ez. Gerra amaitu eta ez
|
zuten
lanik ere. Jende asko joan zen Bartzelonara, Gipuzkoara, Bizkaira...
|
|
|
Argitaratu berri duen liburuan 2005eko urtarriletik maiatzera bitarteko epean egin
|
zuten
lana bildu du. Denbora tarte horretan 38 saio edo bilera egin zituzten Unanuek eta diruzaintza departamentuko langileek.
|
|
|
Ibai errotak errekako uraren indarraz baliatzen ziren errotarriak birarazteko. Itsas errota edo marea errota deiturikoek, aldiz, itsas uraren indarrarekin egiten
|
zuten
lan. Haize erroten hegal handiak, azkenik, haizeak mugiarazten zituen irina lortzeko.
|
|
2007
|
|
|
Beraiekin harremanetan sartu ginen, eta beren bidetik Madrilgo Desengaño kalean lan egiten zuen prostituta bat ezagutu genuen, Puri, eta lagun egin. Transexualak ere ezagutu genituen, eta haietako batzuek prostituzioan egiten
|
zuten
lan. Pixkanaka mugimendu feministako beste kide batzuekin mundu horretara hurbiltzen joan ginen, eta prostituzioari buruzko beste ikuspegi bat hartu genuen.
|
|
2008
|
|
|
Batzuetan misiolariek berek eman zieten halako tribu nazio kontzientzia, Biblia zaharraren irakurketa lokalekin. Txirotasunetik ihesi, ekonomia berriaren bazter auzoetara jo
|
zuten
lan bila: trenbideetan, zurien morrontzan edo soroetan, polizian, armadan, ganadu tratuan.
|
|
|
E. Lagoma. Gu denok sortu gara Bortzirietan Bittorrek, Manolok eta abarrek egin
|
zuten
lana medio, eta orain lan hori zabaltzen ari da beste eskualdeetara. Eta hemendik urte batzuetara uste dut mapa oso diferentea izanen dela, gero eta leku gehiagotara ari garelako iristen.
|
|
|
Kartzelako lana luzeegia izan zen eta horrek garraztu zuen entzuleen sentsazioa. Colinak eta M. Arzallusek egindako zortziko handiko lanak (irrati euskaldun batean erdarari hitza eman bai edo ez) hasiera indartsua eman zion saioari, eta intentsitatea galtzen joan bazen ere, Artetxek eta Barrosok zortziko txikian egin
|
zuten
lanak berriro lehertu zuen saioa (Artetxe bankuko langilea eta Barroso lapurra. Bi hauek bertsotarako oso biko ona osatzen dute).
|
|
|
Europako 27ko Lan ministroek ekainean onartu
|
zuten
lan astea 65 ordura luzatzeko araua. Joan den astean Europako Parlamentuak izoztu egin zuen araua.
|
|
|
90 egunez negoziatu ahal izango dute Parlamentuak eta Kontseiluak, eta akordiorik ez badago testua bertan behera geratuko da. Europako sindikatuek Bruselan manifestazioa egin
|
zuten
lan eskubideak mantentzeko eskatuz.
|
|
2009
|
|
|
Langile baino esklabo esan genuke. Gizonek asteko zazpi egunetan egin behar
|
zuten
lan ugazabaren lurretan. Teorian soldata bazuten, baina sarritan ez zitzaien ordaintzen.
|
|
2010
|
|
|
Sektore horretan 50.577 lagunek egiten
|
zuten
lan, 12.907 enpresatan. 50 lagunetik gorako 115 lantegi daude eta guztira 17.650 langile enplegatzen dituzte.
|
|
|
Euren inguruan antzeko azterketa egitea deliberaturik, Iurre eta Uriarte ohartu ziren EAEn horixe hartu
|
zuten
lan eremu gauzak oso antzekoak zirela. Parekotasuna/ Desberdintasuna Euskadiko Arte Eszenikoen botere eta erabaki guneetan.
|
|
2011
|
|
|
Erabiltzaileek igotzen dituzten grabazioez gain, ordea, sei laguneko talde editoriala ere badu Soinumapak. Hiru hilabetero kanpaina berriak antolatzen dituzte; esate baterako, orain dela gutxi inauterietako grabazioak biltzen aritu dira, eta pasa den udan, animalienekin egin
|
zuten
lan. " Horrek ez du esan nahi ordea, inauterietako edo animalien grabazio gehiago egingo ez ditugunik", dio Erkiziak.
|
|
|
Ekintza bakoitza zein helbururi lotuta dagoen jakiten dugu eta hori funtsezkoa da", diote Garces de los Fayoseko irakasleek. Alegia, lehen mekanikoago egiten
|
zuten
lan, baina orain ikasleak pentsatzera eta gogoetatzera jartzen dituzte edozein testuren aurrean, iritzi kritikoa sustatuz eta lanerako duten jarreran eraginez. " Ikasketa gaur egun ezin da informazioan oinarritu", informazio hori eskura daukagu, toki guztietan, eta berau ulertuz eta interpretatuz ondorioak ateratzen jakitea da gakoa.
|
|
2012
|
|
|
Nire ondotik etorri zen presidenteak ez zuen araudiak agintzen duena zuzen bete: hileko batzarra, ekitaldiak… Beraren ustez, bazkideek egin behar
|
zuten
lana, ez berak. Baina inork ez zuen ezer egiten, berak ere ez zuen batzarrik deitzen, ez zuzendaritza batzorde aldaketarik… Badiotsut, hala ere, elkarteen erregistroan gaude Puerto Ricon berton, irabazi asmorik gabeko elkarte gara, baina alferrik da, ez dago aktibitaterik.
|
|
2013
|
|
|
2008an Ivan Julian & Capsula izenpean Naked flame (Bloody Hotsak) argitaratu zuten. New Yorkeko musikari legenda Ivan Julianen (Richard Hell & The Voivods) kantuek osatu
|
zuten
lana eta argentinar bilbotar hirukoteari esker gauzatu zen; 2011n In the land of silver souls argitaratu zuten AEBetan eta Europan. Sonic Youth ekin lan egindako John Agnellok ekoitzi zuen diskoa.
|
|
2014
|
|
|
Hala ere, bada itxaropena izateko arrazoirik. Adibide moduan begiratu daiteke 2008an Ekuadorren onartutako konstituzioan egin
|
zuten
lanaren birdefinizioa. Lehen ekonomikotzat hartzen ez ziren lan batzuk ekonomiaren barrukotzat jotzen dituzte orain.
|
|
|
Ilarra arbatzeko, tomateei makilak jartzeko, lekentzat eta babarrunentzat pardak... Garai batean hurritzak, lizarrak, ezpelak, kanaberak, banbuak eta abarrek egiten
|
zuten
lana, aluminiozko erratz kirtenek, eraikuntzarako burdinazko hagaxkek eta ferrailek, plastikozko sareek... Zerk ez du egiten egun!
|
|
2015
|
|
|
Gure aita euskalduna zen, eta euskalduna zenez, hitzekoa zen, zintzo eta esanekoa. Garai hartan, %50aren Legea indarrean zegoen Kuban, eta haren arabera natiboek
|
zuten
lanerako lehentasuna; haien atzetik ziren atzerritarrak. Ordurako koxkortua nengoen ni, hazi xamarra.
|
|
|
Jai giroari lotuta, jai batzordeetan adibidez, kontzientzia, edo behintzat, lanketa gehiago ikusten dut. Lehen emakumeek baino egiten ez
|
zuten
lana orain gizon batzuek ere egiten dute, arduratzen ari dira. Jende gehiagok adierazten du mespretxua, nahiz eta mespretxatzen diren kasuak larrienak izan.
|
|
2016
|
|
|
Errezilgo Solaka baserrian Odriozolak eta Lazkanok bost urte daramatzate ogia egiten, eta Aiako Goiabe baserrian bizi diren Albisu eta Bastarrikak zazpi. Guztiek izan zuten inflexio puntu bat bizitzan; etxetik kanpo egiten
|
zuten
lan, eta egun batean naturatik gertuago sentitzeko, ogibidea aldatzea erabaki zuten. " Orain guk markatzen dugu zer nahi dugun, noraino heldu nahi dugun", dio Lazkanok.
|
|
|
40 urtez egin zuen lan bertan 1972an erretiroa hartu eta Jose Luis eta Jose Maria semeei lekukoa pasa arte. Egun Hondarribiko Arraun Elkartea dagoen pabilioia eraiki eta bertan jarraitu
|
zuten
lanean beste hiru hamarkadaz. Belaunaldi berriak egurrezko eta poliesterrezko batzuk ere egiten zituen arren, konponketek pisu handia zuten Rakutarren jardueran ontziola itxi arte.
|
|
|
1991ra arte egin
|
zuten
lan elkarrekin Ignaciok eta Ramonek. Ignaciok eta bere seme Lazarok Hondarribian segitu dute, Gabarrarin instalatu ostean, eta poliesterra landu dute batez ere motor txikiak zein baxurako barkuak egiteko.
|
|
2017
|
|
|
Mari Kruz Pardok azaldu digu: " Hiru horiek Karrantzan egin
|
zuten
lan, kasik beti. Delia bertakoa zen, Rosak 30 urte baino gehiago egin zituen hemen, eta Maibe, berriz, lanean da oraindik".
|
|
|
Guk, ordea, ateratzeko aukera izan dugu eta ikusi dugu kanpoan ere gauzak zailak direla, toki bakoitzak bere ahuluneak dituela, hemen bezala edonon". Krisialdiaren aurretik, okasioz betetako esparrua zen Iruñea herrietako gazteentzat, han ikasi eta bertan aurkitzen
|
zuten
lana. Orain, pareko ikusten ditu Celayk herria eta hiria:
|
|
2018
|
|
|
Auzo lagunak, bezeroak, jende pila… aritu ziren auzolanean taberna konpontzen eta dirua biltzen berriz irekitzeko. Bi hilabete eman
|
zuten
lanean gelditu gabe. Zabaldu genuen egunean izugarrizko festa egin genuen.
|
|
|
pospolo egileen historia aztertu nuen. Irunen pospolo lantegi bat egon zen ehun urtez, seiehun emakumek egin
|
zuten
lan bertan, eta nik entzuna neukan oso potenteak izan zirela, baina ez zegoen ezer zehatzik haien inguruan. Saria eman zidaten.
|
|
2020
|
|
|
XIX. mende amaieran sasi esklabotzan egin
|
zuten
lan meatzariek Triano eta Somorrostro inguruan, gizon zein emakume. Irudian, hainbat amona derrigorrean lan osagarriak egiten.
|
|
|
Baina, aldi berean, urriaren 1ak ahalbidetu zuen Erreferendumaren Defentsarako Batzordeetan (CDR) elkartu zen jende kopurua ikustea. Talde horiek, eskolen irekiera bermatzeaz gain, bozketa ahalik eta normaltasun handienarekin egiteko asmoz egin
|
zuten
lan. Egun horietan erakutsitako kemenaren lekukoa Errepublikaren Defentsarako Batzordeek hartu dute.
|
|
2021
|
|
|
Baina enpresari asko honekin oso pozik daude, lehen bost pertsonek egiten
|
zuten
lana orain bik egiten baitute, aurreko soldata bera jasotzen. Langabeziaren beldurra leku guztietara zabaldu da, agerian dagoelako behin behineko enplegu erregulazio espedienteen ostean, askotan kaleratze kolektiboak helduko direla, kaleratzea oso merke baita.
|
|
|
Zamaketariek buruan saski handiak garraiatzen zituzten, burdin minerala, ikatza, hondarra, bakailaoa eta bestelako merkantzia pila bat itsasontzietatik biltegietara eramateko. Goizeko seietatik arratsaldeko seiak arte egiten
|
zuten
lan, eguzkipean zein euripean, bidaia bakoitzean berrogei edo berrogeitamar kilo garraiatuz, antzeko lan fisikoak egiten zituzten gizonek baino askoz ere gutxiago kobratuz dio Maciasek, Zirgarien Kaiko eserleku batean jesarrita, Olabeagako auzoan.
|
|
|
moztu zuten eta orain ezin da pasa, baina galeriak Miribilla eta San Frantzisko auzoen azpitik jarraitzen du. Kale azpietan, etxe azpietan egiten
|
zuten
lan meatzariek, noski. Rubioa ateratzen zuten [limonita, burdinaren oxido bat], eskuz kargatzen zuten bagonetetan eta galeria honetatik ibairaino jaisten zuten, zamalekuraino.
|
|
|
Pilar Perez Fuentes historialariak ezin zituen kontuak koadratu. Bizkaiko meatzariek lehertu arte egiten
|
zuten
lan, egunean hamar edo hamabi orduz, harriak txikitzen eta zamatzen, euripean, hotzetan, baldintzarik latzenetan; barrakatan pilatuta bizi ziren eta ez zuten inolako babesik gaixotzen edo zahartzen zirenean. Euren sorbalden gainean eraiki zuten burdinaren oparotasuna, labe garaiena, ontzi enpresa, banketxe eta Bilboko burgesiarena.
|
|
|
L.M.: Bueno, nik aurrekoa ez dut ezagutzen, nola egiten
|
zuten
lan, baina bai nabari dudala, ez bakarrik Igelan, euskal kulturako beste txoko askotan ere eman dela salto hori, militantziatik... ez dakit nola deitu bigarren faseari.
|
|
|
Hala ere, lan merkatuan sartzen ziren pertsonek beste egoera batean egiten zuten, batez ere emakumeek. Bi lan erreformek taxutu
|
zuten
lan merkatu berria: enplegu sorrera okerrago ordaindutako lanetan kontzentratu da, aldi baterako kontratuekin, azpienplegu handiarekin eta kaleratze oso merkearekin.
|
|
2022
|
|
|
13.a eta 149.a. Mugikortasun handia eskatzen
|
zuten
lanak ziren eta horrek ikerketa zaildu du, arrasto dokumentalak urriak baitira. Langileen presentzia dokumentatuta dago zonaldeko hainbat herritan, besteak beste Castejonen, Ribaforadan eta Cortesen; baina hortik aurrerako datuak aurkitzea ez zaie erraza egin ikerlariei.
|
|
|
Trenbideetako azpiegituretan esklabo lanean aritu ziren gatibuen artean, Isaac Arenalen autobiografia nabarmendu dezakegu. Herri askotan ibili
|
zuten
lanean Arenal, tartean Altsasuko herri lanetan, eta 95 Batallon de Soldados Trabajadores (Langile Soldaduen 95 Batailoia) liburuan bere bizipenak kontatzen ditu naturaltasun osoz. Sarean erraz aurki dezakegun argitalpenean, eguneroko lan gogorra aipatzen du, material astuna bizkarrean eramanez egin beharreko ibilaldi luzeak, barruraino sartzen zitzaion hotz hezea, janari urri zein txarrak ase ezin zuen gosea, lankideek pairatutako lan istripuak, zorriak, higiene falta, diziplina gogorra, zigorrak, jipoiak, umilazioak.
|
|
|
LAB sindikatuko dozenaka kidek Adegi Gipuzkoako patronalaren egoitza okupatu
|
zuten
lan erreforma salatzeko. (Argazkia:
|
|
|
Diskoen azalak eta taldeen logoak diseinatzeko orduan, artista askok parte hartu zuten. Hor dugu adibidez, Crass edo Dead Kennedys bezalako taldeek egin
|
zuten
lana, dadaismotik zuzenean edaten zuena. Punka bizkortu eta hardcorea jaio zenean, arteak garrantzi handia izaten jarraitu zuen taldeen estilismoan.
|
|
2023
|
|
|
Munduko liburutegi guztiek ateak itxi zituzten, baina soluziorik aurkitu zuten han eta hemen. Londres ipar ekialdeko herrixka bateko langileek, adibidez, telefonoz egin
|
zuten
lan. Liburutegiko langileek, erabiltzaile ziren adinekoei etxeetara deitzen zieten zer moduz zeuden galdezka, laguntza eskainiz, baita liburuak etxera eramateko ere.
|