|
2000
|
|
|
Nire begiek eguna bezain argi ikusten zutena, ez al zuten, bada, gainerako gonbidatuek ikusten? Eta, ikusten ez bazuten, zergatik ez
|
zuten
ikusten. Itsu zirelako, ala itsu plantak egiten zituztelako?
|
|
2003
|
|
|
Beren duintasuna bazuten ere, jauntxoaren estatusa beti aintzatesten zen. Errenta kontratuak baliagarriak zaizkigu zer nolako harremana
|
zuten
ikusteko, bertan ageri baitira etxejabeak jartzen zituen baldintzak: maizterrak zein lur erabili dituen eta zeintzuk ez, zer landatu behar duen, kareaz noiz ongarritu behar duen... dena dago zehatz mehatz adierazia.
|
|
2007
|
|
|
Ugazabak ere ez zeuden. Candiren koinatuak desagertu ziren goiz hartan bertan?, eta, hau bai zela parte txarrekoa? apaiza ere ez
|
zuten
ikusten. Askori eliz sotoko balizko armategi hura etorri zitzaion akordura.
|
|
2008
|
|
|
Beheitikoan, zelai berberak ikusten dira bizpahiru egun geroago, hutsik orain, lurra hondeamakinek iraulia. Artikuluak dioenez, garaiko militar europarrek ez
|
zuten
ikusi nahi izan bi argazki horien arteko zubia.
|
|
|
Ez hain jakintsuek" ikusten zuten posible zela". Ezjakinek ez zekiten, ez
|
zuten
ikusten eta" ez da posible!" ka dute erantzuten. Ezjakinek badakite eta ikusten dute gauzak gertatu eta gero bihurtzen direla posible.
|
|
2009
|
|
|
Oso mugatua zen orduan hedabide kopurua, ikus entzunezkoen arloan zehatzago esanda. Telebista publikoaren kateak eta irrati publikoaren ondoan uhinen leihora agertzen ziren beste irrati gutxi batzuk osatzen
|
zuten
ikus entzunezkoen mundu osoa. Atzerriko telebistak horixe ziren, atzerrikoak, ikusezinak baitziren bakoitzaren barrutitik kanpora.
|
|
2010
|
|
|
Baina ezin izan zuen katez aldatu, beste telebista katerik ez zegoelako. Nire lagunei ez zitzaien filma gustatu edo ez
|
zuten
ikusi. Musika txarra iruditu zitzaien.
|
|
|
Elkarren aurkezpenak egin nituen. Hurrengo asterako gonbita egin nahi zigun Pio Baroja tailerrekoek lan nola egiten
|
zuten
ikusteko. Satisi ere esan zion, nahi baldin bazuen, gonbidatuta zegoela.
|
|
|
Eta denetan oso ilun ikusten zen etorkizuna. Komunismoari uko egin eta artean ez
|
zuten
ikusten zein ziren demokrazia edo kapitalismoaren abantailak. Bazegoen kezka, zenbait naziok atzera egingo ote zuten berriz ere komunismo aldera.
|
|
|
akordio historikoa izan zen, eta denbora pasatu ahala bere balioa handituko zen. Historikoa da nork izenpetu
|
zuten
ikusita: hiru alderdi politikoek, EAJ PNV, EA eta EHk, eta bakoitzaren buruzagiek, Arzalluz eta Egibar, Garaikoetxea eta Larreina, Otegi eta Permachek eta, haienaren ondoan, neure sinadura, Lehendakari gisa.
|
|
|
Eguneroko horren zatitxo bat nahikoa da sozialistek zer nahi
|
zuten
ikusteko (Diario de la Memoria,):
|
|
2011
|
|
|
Denborarekin, berriz, gauzak aldatuz joan ziren. Oso tarteka deitzen zuen telefonoz, eta urtean bitan edo hirutan baino ez
|
zuten
ikusten. Udako azken oporrak, esaterako, Pragan pasatu zituen, ikasi egin behar omen zuelako.
|
|
|
Lokartzeko ahaleginak egiten bazituzten ere, norbere etzalekuan esna ibili zen luze, begirik bildu ezinik, eguneko gertaerak eta hurrengo egunean etor litezkeenak orrazten. Anna sabaiko leihoari begira jarri zen, eta lo hartu ez hartu zegoela, zeru zabalean odolezko hodei batzuek ilargia nola irensten
|
zuten
ikusi zuen.
|
|
|
Musika gelditu egin zen bat batean, eta hiru gezien txistu zorrotzak entzun ziren sotoan. Annak oihu txiki bat egin zuen, geziek gizonaren gorputza nola zulatzen
|
zuten
ikustean. Ikusleetariko batek gora begiratu zuen orduan, biak zeuden tokira; Fran Annaren ahoa estaltzen ari zen eskuarekin, beren ezkutalekua ez salatzeko, eta funtzionatu egin zuen nonbait, izan ere txanodunak agertokira jiratu baitzuen berriz burua.
|
|
|
–Profeta eta gizon santu askok ikusi nahi izan zuten zuek ikusten duzuena, jarraitu zuen hizketan?, baina ez
|
zuten
ikusi; eta entzun nahi izan zuten zuek entzuten duzuena, baina ez zuten entzun. Egiaren testigantza egitera etorri naiz mundu honetara.
|
|
|
Ondo tolestuta geneuzkan jantziak eta gainerako tresna guztiak banan banan atera eta lur gainean zabaltzeko agindu ziguten. Ni neu lasai nengoen nola jokatzen
|
zuten
ikusita. Azken batean, ez zebiltzan inoren eta ezeren bila.
|
|
|
Eta zalantzak izan zituen berak eta nik ere bai; ni gaztea nintzen, berak nik baino adin gehixeago zuen eta ze arraio egin genezake guk elkarrekin, ezkon gintezke, ez? Bere familian ere ez
|
zuten
ikusten Lourdes ezkondu zitekeenik eta horrela, tipo gazte batekin, eta artista batekin eta ez dakit ba nik. Baina ez zen arazorik izan.
|
|
2012
|
|
|
Eta gutuna bidalitako egun berean hogeita bost pezetako igorpena ere egin ziola jakinarazten zion post datan. Diru harekin (presokideek halakoetan nola jokatzen
|
zuten
ikusia baitzeukan aurreko egunetan), ogia, sardina latak eta tabakoa erostea erabaki zuen brigadakoentzat ekonomatoan. Garai hartan hogeita bost pezeta diru asko izanagatik, ezer gutxi eros zitekeen hainbeste gizonentzat, eta are gutxiago presondegiko zuzendariak eta administratzaileak esku artean zerabilten negozioa zela-eta ekonomatoko salneurriak eta baldintzak kontuan edukita.
|
|
2019
|
|
|
Bueltatzen zizkidan txanponak ozen kontatzen entzun nion. Liluragarria zen haren hatz luzeek dirua nola maneiatzen
|
zuten
ikustea eta haren aho ezpain gabeak zenbakiak nola esaten zituen entzutea, nik ordura arte mehatxuak besterik ez bainion aditu.
|
|
2020
|
|
|
...hartan sartzera ausartu ziren hatzez seinalatzeko, hemen da, pareta honetan, Nosa Señora da GuÃaren kaperaren aurrean, hor jarri zituzten belauniko akabatzeko; nik gogoan dut, gogoan dudanez, artean neska koskorra banintzen ere, esan zuen Amparok begiak eskuez tapatuz, negarrez ikus ez zezaten, begi haiek itsasoak izanagatik; bai, ni bederatzi urteko umea nintzen orduan, eta aita nola hiltzen
|
zuten
ikusi nuen eta bi osabak ere bai, pcekoak biak, mekaguen... kriminal madarikatu haiek hemen egin zuten triskantzak ez du barkaziorik, putakumeak, arima ustelduko ahal zaie nazkagarri haiei!, egin dnaren probak behingoz, hondakin guztiekin, guztiekin, etxera eraman nahi ditut aitaren hezurrak, bizitzan faltatu zitzaidan gure aitarenak, osabenak, geratzen diren hondakin guztiak nahi ditut, baita ha...
|
|
2021
|
|
|
Lanaldia amaitu orduko, Outlanderreko pneumatikoak Villaverdera bidean jarri nituen. Banekien Alba ez zela etorriko nire teilatura pertseidek zerua nola zeharkatzen
|
zuten
ikustera, eta ni ez naiz inori luze itxarotekoa. Horixe dagokio ego jipoitu bati, ez dela erraz umiltzen.
|
|
|
Ordutik aurrera egunero joan nintzaien Reda askatu ote
|
zuten
ikustera, eta ikustaldi haietan ama gaixoa egunean baino egunean makalago topatzen nuen. Hala eta guztiz ere, etxean egonaldi bat egin eta Badia kanporatzeko eskatzen zidan, beti etxe zuloan egon ez zedin.
|
|
2022
|
|
|
Isilune labur bat izan zen. Kernan jaunak itxaron egin zuen, lagunek berarekin kontatzen
|
zuten
ikusi arte. Eta, gero, galdetu zuen:
|
|
|
Eta denborarekin, munduaren amaiera honetako biztanle guztiek lortu zuten Ana eta Julio konbentzitzea ez zela existitzen beren begiekin ikusten zuten basoa, eta haien afalorduak etengabeko eztabaida bihurtu ziren, leihotik ikusten zutena egia ote zen edo ez ote zen. Hainbesteraino egiten zuten duda beren buruaz, ezen basoak existitzeari utzi zion haientzat, eta otalurrak zeuden lekuan lur elkor bat besterik ez
|
zuten
ikusten. Orduan, udako egun batean, lur zelai batera paseatzera irtengo zirelakoan, sartu ziren basoan eta basoak irentsi zituen, sumendi baten kraterrera salto egin balute bezala.
|
|
|
Gero, berriak, maleta guztiak autotik atera eta etxean sartu ziren, nola deitzen ziren esan gabe. Bizilagunak han inguruan eseri ziren, leihoak zabaldu eta etxea nola aireztatzen
|
zuten
ikusteko. Catalina ere han geratu zen, zaharren artean eserita.
|
|
|
Nik ez dakit zerk eraginda egon zen hainbeste denboran etxetik irten gabe, baina amonak ia hogei urte pasatu zituen astean behin bakarrik irtenez erostera eta niri loreak uztera. Eta gauza gutxi erosten zuen, zeren hain zen mehea, ezen soslaiez jartzen bazen, denek ez
|
zuten
ikusten. Amona ohean hil zen, bakarrik, eta auzoko andreek beilatu zuten, gure ama ez zelako inoiz irten bere haserretik.
|
|
|
Orain bakarrik zegoen haien etxean; Gastonen bulegoa erreserbatu zuen beretzat, zuzenean kalera ematen zuen ate bat zeukalako. Otorduak kanpoan egingo zituen; ez
|
zuten
ikusiko, baina entzun bai, bere pausoak, bere ahotsa, bere barrea. Bai, berak barre egin zezakeen!
|
|
2023
|
|
|
Beste dozena erdi kondenatu inguru eta arratoiak saldoka pilatuak ziren ziega batean. Eguzkia ateratzen ari zuen, eta ez
|
zuten
ikusten. Sartzen ari zuen, eta ez zuten ikusten.
|
|
|
Eguzkia ateratzen ari zuen, eta ez zuten ikusten. Sartzen ari zuen, eta ez
|
zuten
ikusten. Giltzapeturiko emakume haiek egundaino ez baitzituzten barren hartatik ateratzen.
|