|
2008
|
|
|
Broussainek Azkueri behinola aipaturiko SaintPierre Eskualdunako erredaktorea eta Baionako seminarioko irakaslea aukera hobea izan zitekeen Akademiaren eredu eta proiektuak mugaren alde hartan zabaltzeko. Baina ez
|
zuten
hura hautatu.
|
|
2010
|
|
|
Sasoiko idazle askok bezala, Agirre bera hil eta gero ikusi
|
zuten
haren obrek argia. XIX.> > eta> argitalpena> (Altzibar op.cit. 328 or.). Garaien lekukotza gisa, Agirrek bizitzan bere obrarik txikiena ikusi zuen argitaraturik, Confesioco> > Comunioco> Sacramentuen> gañean> Eracusaldiac> (1803) (aurrerantzean, CC).
|
|
|
Ikastolen sustatzaileek, beraz, ez zekiten nahi
|
zuten
hura zen ala ez; ez zuten argi eskola berri eta ezberdina sortzeko abenturak zer emango zuen. Baina, garaiko belaunaldi berrizalearen ezaugarri, oso garbi zuten desio ez zutena:
|
|
|
–Akordioak betearaziko ditugu, eta akordioaren bidetik ez bada, erabaki politiko pertsonalaren ondorioz izango da?, esan zuen Ardanzak Lapueblan. Oihartzun mediatiko handia izan
|
zuten
haren adierazpenek. Xabier Arzalluz EAJko EBBko presidenteak berak bertatik bertara jarraitu zuen guztia, han baitzegoen.
|
|
2013
|
|
|
Austria Hungariak berak baino garrantzi handiagoa
|
zuten
haren lagunek, eta bereziki Alemaniak, nahiz eta gatazkaren leherketan Austria Hungaria izan inplikatu nagusia. 1866an, Alemaniaren kontra gerla egin bazuen, Austriak 1879an egin zuen aliantza inperio harekin.
|
|
|
Parte hartzaile anitzeko sarea osatu zuen, ildo batzuk argiki markatu zituen, bai politikoak, bai euskara eta estilo aldekoak. Nahiz eta bakoitzak bere idazkera estiloa izaten duen, eta Hiriart Urrutiren ondokoek ez
|
zuten
hark bezala idazten, haren eskolakoak ziren idazten jarraitu zutenak, eta Baionako kalonjearen herioak ez zuen funtsezko aldaketarik eragin estiloan eta ildo editorialean. Hiriart Urrutiren estilo bizia, euskara aberatsa, erretorika, polemikarako joera eta Elizaren defentsa gero ere islatu ziren Eskualduna astekarian, ñabardurak ñabardura.
|
|
|
Zehazki, «Crapouillots» izeneko lehergailuen deskribapena egin zuenean, lehergailu horiek gero eta kalte gutxiago egiten zutela erran zuen, eta zergatia ere esplikatu. Metro bateko goratasuna eta 30 zentimetroko zabalera zuen lehergailu hori berant lehertzen zen, eta beraz soldaduek ikasi omen
|
zuten
hura lehertu aitzin ihes egiten.
|
|
|
Bidai kronika kutsua ere bazuen, eta bidai kronika horrek ematen zuen inpresioa zen, A.I.k berak azpimarratu zuen bezala, gerla bidaiatzeko eta etxetik ateratzeko aukera paregabea zela. Ikusten zituen lekuak xeheki deskribatu zituen, eta horretan ere dokumentu balioa
|
zuten
haren testuek. Baina ez gaude ibilbide turistiko batean; gerlaren presentzia zinezkoa zen hurrengo deskribapenetan, erranez lekuak hitsak zirela eta abar.
|
|
|
Haren aitak, 1833an Uhartehiriko gazteluaren jabe egin zenak, 1848ko legebiltzarrerako hauteskundeetan aurkezteko asmoa agertu zuen. Errepublikarren koloreak defendatu nahi zituen, baina errepublikarrek ez
|
zuten
haren hautagaitzaren aldeko hautua egin, beste hautagai bat nahiago izan baitzuten. Martial Henry Berdolyk lau urte baizik ez zituen, aita hauteskundeetara aurkeztu zen urte hartan.
|
|
2014
|
|
|
Baikorra ni. Ez Elkarren ez Auzolanen ez
|
zuten
haren hondarrik. Abarzuzan ere, eskasean.
|
|
|
Ez zuten ezertarako be har euskara, mordoiloa? deitzen
|
zuten
hura.
|
|
|
Bada haren ondareaz betiko topikoak errepikatzen dituenik ere. denek goratzen dute poe ta, idazlea, eta gizona, haize kontra bere ideiei irmo eutsi ziena. zenbatek ezagutu zuten benetan ordea? oso gutxik. zenbatek egin
|
zuten
haren alde, lurrean sakon sustraiak botatako haritz baten tankerako sentimenduak adierazi zituenean. Are jende gu txiagok. denbora ez da alferrik pasatzen, baina hor gelditu dira haren lanak, elkarrizketa gutxi batzuk, haren ahotsa, eta ezin kon ta ahal euskaltzalek haren memoriari eta lanari dioten mirespena, bizi zelarik esaten dena baino aitorpen txikiagoa egin bazitzaion ere.
|
|
2016
|
|
|
Hala ere dobortzari buruz solas aitzindariak erranak izan dira antzerki honetan, sexualitateari buruz frango lan egiten zituen Larzabalek, biltzen zituen gazteen giroetan lekukoak azaldu diguten arabera, beraz zaila zaigu hemen agertzen den predikua Larzabalena zenik. Oraindik apezen predikuek garrantzia
|
zuten
haren obretan, beste apezek ere taularatzeak antolatuko baitzituzten. Saiatzen zen beste hitz aitzindariagoak sartzen hedatuko ziren solasetan.
|
|
2019
|
|
|
iruditzen zitzaion horretarako eredurik egokiena eta Krutwigen ustez lapurtera klasikoak izan behar zuen oinarri nagusia, baina sakoneko ideian eta asmoan bat zetozen biak, eta horregatik moldatu ziren hain ondo elkar ezagutu eta tratatu zuten denbora urrian. Euskara esparru berrietara zabaltzeko ahalegin horretan, garbizaletasunak ezarritako konplexuak eta mugak gainditzearen alde zegoen Krutwig, hau da, erdal jatorriko hitzak beldurrik gabe maileguan hartzearen alde, eta horretan ez
|
zuten
harekin bat egiten Zaitegik eta Orixek.
|
|
|
Euskalduntze alfabetatzea 1956an hasi zen indartzen, Resurreccion Maria Azkue katedraren itzalpean, eta 1966an sortu zen Euskaltzaindiak, Jagon sailaren barruan, Alfabetatze Batzordea, Rikardo Arregi euskaltzain urgazlea idazkari zela. Jose Luis eta Begoña Lizundia neba arrebek hartu
|
zuten
haren lekukoa 1969an, Arregi auto istripuan hil zenean. 1970ean Euskalduntze Batzordea gehitu zitzaion Alfabetatze Batzordeari.
|
|
2021
|
|
|
Estela aldarearen oinean dago, etzanda ezarrita. Mertxe Urteagak eta Txomin Ugaldek ediren zuten 1986an eta Echevarríak eta Urteagak (1988) eman
|
zuten
haren berri bi urte geroago. Aracamak eta Gorrochateguik (1924:
|