|
2001
|
|
|
Enbataastekariak kristalizatzen zituen pindar horiek oro, eta bistan da, lanaz gain, herrioso izateko, europar kutsuko literaturgintza irudikatzen zela Iparralde honetakosotoetan. Zer erran ikastolen garapenari harriturik begiratzen zioten euskaltzalehaietaz, euskara etxean ikasten zela sinesten eta sinestarazten
|
zuten
haiei buruz?
|
|
2002
|
|
|
Horrez gain, beste zerbait ere aipatu behardugu: Euskal Herriko hiribilduetan, aurreko aztarnak aprobetxatzea bainogustukoagoa
|
zuten
haien ordez egitura berriak egitea (A. Azkarate eta I. GarciaCamino, 1996).
|
|
2003
|
|
|
Gauzak horrela, Johannesburgon aldez aurretik prestaturiko sorgin batzarbaten lekuko izan ginen. Espero zen foro alternatiborik ez genuen ikusi ere egin; goi bileraren dinamika ofizialarekiko jarrera kritikoak azaltzen zituzten taldeek etaerakundeek NASRECetik, politikoki eta ekonomikoki NBei eta Hegoafrikakogobernuari lotuta egon den idazkaritzak antolatutako gizarte zibilaren forotik, haukanpo bilatu behar izan
|
zuten
haien espazioa. Disidentziak kokapen alternatiboakbilatu behar izan ditu bildu ahal izateko, esaterako, unibertsitatea edo alde baterautzitako Shareworld zinema estudioak, besteak beste.
|
|
2005
|
|
|
Baina benetan hartu beharreko guztiek parte hartzen
|
zuten
haietan. Ezin jakin.Isunarena gogoratu beharrak zalantzak pizten ditu.
|
|
2006
|
|
|
Adibidez, ikusi izan da neskatoen amek harremanaren banaketa izatekoprobabilitatea handiagoa zutela, mutikoen amekin alderatuta (Cox, Paley, Burchinal eta Payne, 1999); bestetik, ikerketa berean bikotearen harremana gehiagokaltetzen zen emakumearentzat zein gizonarentzat neskatoa zutenean. Horrez gain, amek irudi positiboagoa
|
zuten
haien haurraz mutikoa zutenean neskatoa zuteneanbaino, eta aitak ere sentikorragoak agertzen ziren haurrarekiko interakzioanmutikoa zutenean neskatoa zutenean baino. Autore horien ustez, honen azalpenakulturalki mutikoak izateko preferentzian bilatu behar da.
|
|
|
Esaten da haiek izan zirela estatu modernoaren sortzaileak Iberiar Penintsulan. Saiatu ziren Penintsulako bi erresuma boteretsu eta handienak elkartzen koroa bakarraren pean, eta lortu
|
zuten
haien alaba Joanaren, baina batez ere biloba Karlosen garaian. Hala ere, erresuma bakoitzak bere egitura eta instituzioak mantendu zituen, eta konpartitzen zutena koroaren jabe berak izatea zen.
|
|
|
alde batetik aitoren seme alabak (hidalgos), zeintzuek ez duten ozteratea ordainduko (gerrako gastuei aurre egiteko zerga edo zerbitzua), ezta petxa edo eskubiderik (erregearen bestelako mendeko zergak) ere, ohiko morrontzaren kontrako foruen arauak dira, hiribilduei emanak. Jaiotzez ziren aitoren semeak eta hiribilduan ere mantendu egingo
|
zuten
haien izaera. Askeak ziren, zergarik pagatu ez eta inongo beste jaunen mendekoak ez zirenak, izaera juridiko osoarekin, beren jatorrizko oinetxeak bezala (Orella, 2003:
|
|
|
adjektiboak, askatutakoa? esan nahi du, izan daiteke esklabo askatua, adibidez, baina kasu honetan nekazariei buruz ari denez, morroi izandakoak baina askatuak izan diren nekazariez ari da, nekazari aske ez morroiez (azken batean hiri gutun edo foruek morrontza ezabatu egiten
|
zuten
haien barrutian).
|
|
2009
|
|
|
Ordutik monolitoa ikusgai dago Arrasateko Laubide plazan, eta Espainiakogerran Debagoienean fusilatutako eta desagertutako debagoiendarren izenak irakurditzakegu hor. Berandu, oso berandu pertsona askorentzat, demokrazia ezartzearen alde borrokatu
|
zuten
haientzat, eta hainbeste bidegabekeriaren eta sufrimenduren konpentsazio morala ikusi barik joan ziren haientzat. Beste pertsonabatzuentzat, haien artean 80, 90 urte edo gehiago zituztenak, egun gogoangarriaizan zen, negar malko ugari isuritakoa, baina era berean lasaitasun handia ekarrizien, azkenean herrietako agintari demokratikoen errekonozimendua jaso zuteneta:
|
|
|
Horrela, XVIII. eta XX. mendeen artean, gizonen migrazioakaktibotzat hartzen ziren, eta emakumeenak, berriz, pasibotzat (Lipszyc, 2004). Azken horien papera, kontuan hartzen zenean, familiaren barrenean kokatzen zen, ugalketa arloko funtzioen hedapena bezala (Izzard, 1985). Emakume etorkinei buruz eta migrazioetan duten parte hartzeari buruz egin ziren lehenengo ikerketetan, arrazoi sozialek justifikatzen
|
zuten
haien bizileku aldaketa, adibidez, alarguntasunak, banantzeak edota nahi gabeko ezkontza sahiesteak.
|
|
|
Gerrako biktimen lekukotasunak, oro har, etxeko eta familiako testuinguruan transmititu ziren. «Paretek ere entzuten zuten» garai hartan, espazio publiko orotik kanpora gorde zen gerra galdu
|
zuten
haiek bizi izandakoesperientzia oro11 Errepresio frankistaren zenbait biktimaren lekukotasunentransmisioarekin beren borrokaren gaineko memoria gorde nahi zuten ondorengobelaunaldientzat, baita min moral eta psikikoa arindu ere. Halere biktima guztiekez zituzten modu berean haien esperientziak kontatu, haietako askok isilik egonnahiago izan baitzuten.
|
|
|
Euskarazko egunkariaren proiektua aurreragoko atal baterako utzita, eta laburbiltze aldera, esan beharra dago 1976a mugarria izan zela euskal prentsaren ibilbidean. Euskarazko prentsaren aldeko aldarria ozen entzun zen Euskal Herri osoan eta euskarak kazetaritzan lekurik eta zeresanik bazuela erakutsi zuten erronka hartan sinetsi
|
zuten
haiek. Are:
|
|
2010
|
|
|
Baina ezaugarririk nabarmenena migrazio saldoetan dago: zeinu positiboaerakusten dute landa izaera duten eskualde gehienetan, orain dela hamarkada eskasbat arte saldo negatiboak besterik ezagutzen ez
|
zuten
haietan hain zuzen ere. Migrazioen portaera hau bi arrazoi hauetan bilatu behar dugu:
|
|
|
Halaber, Hirugarren Munduko zenbait herrialdetako agintariek barruko errentaren banaketa bidezkoago baten aldeko apustua egin ordez, herrialdeen artekodisparekotasunetan ikusten
|
zuten
haien arazoen zioa, eta aldaketarako oztopoak bialdeetatik sortu zirela esan dezakegu.
|
|
2012
|
|
|
gutxiengoetnikoak, kolonizatutako herriak, eta abar. Nazio izaera edota independentziaukatzen zieten estatuen kultur zapalkuntza salatzen
|
zuten
haiek. Alabaina, XX.mendearen bigarren erdian gertatutako deskolonizazio prozesuek auzi bat jarrizuten mahai gainean:
|
|
2014
|
|
|
Obulua eta espermatozoidearen ezaugarriekin korrelazioan, emakumeengorputza pasibo eta energia metatzaile edo kontserbatzailetzat aurkezten zuten, gizonen organismoa aktibo eta kontsumitzailea zen bitartean. Gorputz femeninoeneta maskulinoen hurrenez hurrengo izaera anabolikoa eta katabolikoa, aldaezinakziren, eta eragile kultural edo historikoek ez
|
zuten
haiengan inolako eraginik. Geddeseta Thompsonen hitzetan, «lo que fue decidido entre los protozoos prehistoricos nopuede ser anulado por un decreto parlamentario».
|
|
|
Nancy Scheper Hughes eta Margaret Lock antropologoek (1986) gorputzaren ingurukohurbilpen teoriko eta enpirikoen sailkapena eskaini
|
zuten
haien «The mindful body. A prolegomenon tofuture work in medical anthropology» izeneko artikuluan.
|
|
2015
|
|
|
Geroago, Young eta bere lankideek (Young, 1999; Young, Klosko, eta Weishaar, 2003) Beck ekproposatutako teoria zabaldu
|
zuten
haien eskemen teorian. Hauentzako, eskemak desegokiak (hemendik aurrera eskema hitza eskema desegokiaren sinonimo bezala erabiliko da) patroi negatiboakdira, emozioz, gorputzeko sentsazioz, ideiaz eta oroitzapenez konposatuak.
|
|
|
Ikerketarenfase honetan parte hartu zuten pertsonak sakoneko elkarrizketetako berberak izan ziren; 26elkarrizketatutik bakarrak aipatu zuen ez zeukala Tuentin profilik, beraz, 25 pertsonek betezuten Tuentiren erabileraren inguruko galdetegi bat. Horrez gain, Tuentin profila sortua zuten25 gaztetxoetatik 16k prestutasuna erakutsi
|
zuten
haien profila ikertzeko, eta haiekin bateraaztertu zen ikus entzunezkoen presentzia Tuentin.
|