|
2001
|
|
|
Borroka desorekatu hori aurrera eraman zuten gizon eta emakumeen gerrillari bizitza eta jasan behar izan zuten jazarpena ezagutu ahal dira Mikel Rodriguezek Txalaparta argitaletxean plazaratu duen lan honen bitartez. Duintasunaren historia da berea, alegia mundu guztia aurka jarri zitzaien arren, askatasuna, demokrazia eta berdintasuna eskuratu nahian irmo irauten jakin
|
zuten
gizon emakumeena. Izan ere, behin nazismoa garaitua, aliatuek frankismoaren aurka ekingo zutela espero zuten makia osatzera animatu ziren gerrillariek, baina hori ez zen sekula gertatuko.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, amak ziurtasunak ditu eta nik zalantzak. Amak umetan ikasi zuen zer nolakoak izan behar
|
zuten
gizon emakumeen arteko harreman zuzenek, elizaren dotrinaren bidez, eta ideia haiei eutsiko die hil artean, edonoren gainetik pasatu behar badu ere. Nirea, beraz, beste kontu bat da, neure zalantzei eta neure ezintasunei lotua.
|
|
2005
|
|
|
Izan ere, emakumearekiko zegoen jarrera aldatzerakoan eragina izan zuen emigrazio tasa altuak. Espainiatik kanpo lan edo ikasi
|
zuten
gizon emakumeek jarrera oso kritikoa erakusten zuten Espainian emakumeek zituzten muga handien aurrean.
|
|
|
Hasiera batean, gutxik uste zuten ekimen hau horraino iritsiko zenik. Artzainen mundu biltzarrak artzaintza maite
|
zuten
gizon emakume batzuen utopia zirudien.
|
|
2008
|
|
|
Depresio ekonomikoak goitik behera astindu zuen AEBetako literatura. Idazleek begirakunea aldatu zuten, poltsikorik behar ez
|
zuten
gizon emakumeak ikusteko. Helburua:
|
|
|
Kantu jira eta ondorengo bazkaria da bata, eta fusilatuen eskulturaren aurreko ekitaldia bestea. Biek ere, Errepublikak ordezkatzen dituen baloreak (berdintasuna, justizia, nazio eskubideen onarpena…) aldarrikatzea eta bera defendatu
|
zuten
gizon emakumeei gorazarre egitea dute helburu.Badira zenbait aste herriko zenbait musikari eta kantari Gaztetxean entseguak egiten hasi zirela. Borroka kantu mordoa ondo ikasi ostean, 11: 00tan ekingo diote kalez kaleko erromeriari.
|
|
2009
|
|
|
Miryamek artisaua izan zuen aita, eltzegilea, lurrezko eskultura txikiak ere egiten zituena, lanean ari ziren nekazariak, edo sardana dantzatzen
|
zuten
gizon emakumeak, txakurrak eta katuak?, POUMeko militantea; ama, berriz, maistra izan zuen, errepublikan eta irakaskuntzan itsu sinesten zuena; gurasoen ezkerreko giro hartan hezia, Miryam sarritan oroitzen zen haietaz: poztuko nintzateke hemen baleude?
|
|
|
Miryamek artisaua izan zuen aita, eltzegilea, lurrezko eskultura txikiak ere egiten zituena –lanean ari ziren nekazariak, edo sardana dantzatzen
|
zuten
gizon emakumeak, txakurrak eta katuak–, POUMeko militantea; ama, berriz, maistra izan zuen, errepublikan eta irakaskuntzan itsu sinesten zuena; gurasoen ezkerreko giro hartan hezia, Miryam sarritan oroitzen zen haietaz: poztuko nintzateke hemen baleude... baina haiek joan ziren, eta alferrik nabil hemen ameskerietan, bizitzak heriotza zor; horregatik, Domingok eta Miryamek noiznahi izaten zituzten politikari buruzko elkarrizketak; edo Jainkoari buruzkoak...
|
|
2010
|
|
|
Antza, erasoa dantzaleku baten barruan hasi zen eta atera zirenean heldu zen Polizia. Hainbat lekukok jakinarazi
|
zuten
gizonak emakumea behin eta berriz modu bortitzean jo zuela. Berehala atxilotu zuten ertzainek.
|
|
|
Gizakia ikusten zuen drogak desegindako gazte bakoitzean eta egoera makur hark urratutako familietan. Laguntza behar
|
zuten
gizon emakumeak ziren guztiak. Zerbait egin zitekeen eta egin beharra zegoen.
|
|
2012
|
|
|
Palmerren esanetan, itsasontzia Titanic originalean lan egin
|
zuten
gizon emakumeen arimen, ordainetan, egingo da; 1912ko apirilaren 15ean izozmendi baten aurka talka egin ostean, hondoratu zen itsasontzian lan egin zuten guztien ordainetan, hain zuzen ere.
|
|
2013
|
|
|
Alde egin baino lehen, bi detaile izan zituen Cavendishek: armak eta hornigaiak utzi zituen guztiz bakartuta geratu behar
|
zuten
gizon emakumeentzat (arkabuzak, ezpatak, bela oihala, tresnak, ardoa, garbantzuak eta abar), eta, azken unean, harroxko, ontziko erregistroa sinatuta itzuli zion Alzolari, errezibo gisa. Gero, inoiz ikusi ez zuen ozeano hartan barrena jarraitu zuen, Alzolaren bi pilotuak laguntzailetzat hartuta.
|
|
2014
|
|
|
Ondo aukeratuz gero, olatua baino lehenago iristen dira hondartza bazterrera. Horrelako surflari abilak izan ziren frankismoaren azken urte haietan euskara publizitate kanpainetara ekarri
|
zuten
gizon emakumeak. •
|
|
2015
|
|
|
mesfidatia zela. Bazekien hizlariak plaza lepo betetzen
|
zuten
gizon emakumeak hitz zuzenaren indarraren zain zeudela, eta etorkizun duinago baten esperoan. Ezin zien edozer gauza esan.
|
|
2016
|
|
|
Euskaldunok betidanik izan dugu halako miresmena gure diasporarekiko. Zeukaten guztia hemen utzi eta itsasoa gurutzatu
|
zuten
gizon emakumeez asko idatzi dugu: nola heldu ziren Ameriketara kokotetik txartel bat eskegita, erdararik jakin gabe.
|
|
|
Eta gainerakoa: etxe asko, bankuak, ile apaindegiak, kafeak, itsasaldeko paseabidea, kolunpiorik gabeko parkeak, uso anitzdun monumentuak, usoei ogia ematen zieten agure eta atso aspertuak, eta usoei jaten emateko gai izan arte bizitza zain ematen
|
zuten
gizon emakumeak. Bada, hiri horretara beste hiri hartatik ihesi etorria nintzen, beste hiri hartan ezinezkoa baitzitzaidan Tzortxoken presentziari uko egitea, ezinezkoa zelako laguna nire bizitzatik ezabatzea, berarekin harremanduta dagoen oro ezabatu ezean.
|
|
2019
|
|
|
Euskaldunak zirela ezin da ukatu; baina, agian, galdera garrantzitsuena hauxe da: noizkoak dira holako hizkuntza gaitasuna
|
zuten
gizon emakumeak?
|
|
|
Are gehiago, txilibitua hona ekarri eta gero, musikari buruz galdera bera egin genezake: zer musika gaitasun
|
zuten
gizon emakume horiek. Instrumentuaren existentziak ez digu ziurtatzen horren bitartez melodiak sortzen ibili zirenik.
|
|
|
Konjugazio perifrastikoari hasiera eman zion belaunaldiaz nahiko dakigu dagoeneko; baina, aurretikoaz zer dakigu? Nola jakin zer nolako hizkuntza gaitasuna
|
zuten
gizon emakume horiek?
|
|
|
pago eta animalien artean gure leizetan agertzen dena: zaldi. bi izen horiekin soilik hasi, hasi pentsatzen zer zirrara, zer inpaktu izan
|
zuten
gizon emakume horien adimenetan; baina, ez ahaztu pagadia eta zaldi taldea zirela aurrean zituztenak eta izena indibiduoari, banakoari jarri ziotela. Kontua da, haien arteko solasak aberastu ahala, determinatzaileen beharra, zein bere momentuan, sentitu zutela. hau bat
|
|
2021
|
|
|
Eta guztiak poztu egin ziren, han uhartean, azkenean justizia egin zela sentitu zutelako. Xavierrekin, bai, baina baita frankismoaren garai ilunetan denbora luzean errepresioa pairatu
|
zuten
gizon emakume haiekin ere. Eta Barbarekin ere bai, hainbeste urtez sufritu behar izan zuelako isilik, lapurtu zioten maitasun hari buruz hitzik esan ezinik.
|
|
2022
|
|
|
Gizonen posizioak, hala ere, arazoak ekarri ditu hasieratik. Emakumeen askapenaren teorialari goiztiarrek patriarkatuaren klase nagusitzat definitu zituzten gizonak, sinpleki, eta espero
|
zuten
gizonak emakumeen aurrerapenen fronte ororen aurka egotea, haien printzipioak edonolakoak zirela ere. Morgan-ek (1970:
|
|
|
Ilea urdinduta zuen. Ez bata ez bestea ziren gazteak, baina urteek gogorrago tratatu
|
zuten
gizona emakumea baino. Senarra txikia zen, erkina, nekatu eta narras itxurakoa.
|
|
|
Gizonaren hizkerak oroitzapenen atea zabaltzen du kaskagorriarengan. Zirrikitu horretatik sartzen zaizkio, noizbehinka, garai bateko bilera haiek, mundua errotik alda zitekeela uste
|
zuten
gizon emakume haiek, batzuk handik urte batzuetara Bordelen berraurkituak eta beste batzuk denborak hondoratuak.
|