|
2001
|
|
|
Sagardoa egiten hasi ziren lehenengo euskaldunek sagarra txikitzeko zein tresna erabiltzen
|
zuten
ez dakigu. Gure arbasoengandik jaso ditugun lehenengo tresnak mailua, trabesa eta eskuzko pisa edo pisoia izan dira.
|
|
2002
|
|
|
Zekena!, baztanga!, akaina! Aitonari ikasiak nizkion gehienak; askok zer esan nahi
|
zuten
ez banekien ere, banekien haur batek ezin zituela esan, eta debekuak hausteak ematen duen plazer ezkutuaz, amorru handiagoz esaten nuen, isilean baina garrasika: txepela!, kaskaila!, zakatza!, eta olatuek are burrundara handiagoz erantzuten zidatela iruditzen zitzaidan, gero eta harroago jaikitzen zirela ur gainetik zerurantz.
|
|
2003
|
|
|
Tarteka ezezaguna zitzaion bere izena, bere aurpegia. Bere eskuek zertarako balio
|
zuten
ez zekien. Hirian zegoela, herrian jaio eta hazitakoa zela.
|
|
2004
|
|
|
Ondorengo orduetan tantaka heldu ziren beste sidecar batzuk, hiru ordura bat eta bostera beste bi. Gidariak galdera aurpegiarekin agertzen zirela iruditzen zitzaion Martini eta, besoa luzatuta, nondik joan behar zuten adierazten zien, nora joan behar
|
zuten
ez zekien arren. Liberi iruditzen zitzaion gose aurpegiarekin zetozela, eta ogi zatitxo bat ematen zien.
|
|
2005
|
|
|
Hiru ordu aritu ginen hamar miliako oboan sakoneko kargak jaurti eta jaurti. Tommiek ezagun
|
zuten
ez zekitela itsaspekoa non zegoen, isiltasun beltzean etzanda egonen zen hura, gu ongien zelan atrapa kalkulatzen, dena zehazten, bezuza zorrozten. Edo beharbada konboiaren bila joana zen.
|
|
2006
|
|
|
–Noiz hil
|
zuten
ez dakigu oraindik, baina, hilobiaren itxuraren arabera, urteak dira lurperatu zutela. Beste galderari dagokionez, tiro bat eman zioten buruan.
|
|
|
Fisikoen artean fisikoena, Einstein bera, gehiago nekatu gabe. Dirurik gabe, non amaituko
|
zuten
ez zekitela, Zurich, Berna, Praga eta Berlinera lagundu zion bere lehen emazte Mileva Maric ek, Hans Albert eta Eduard euren seme txikiekin. Bereizi zirenean, aldiz, Einstein-ek ez zituen adierazpen gozoak egin bere emazte ohiaz.
|
|
2008
|
|
|
Lehendabiziko urtean zundaketa egin zuten. Zer aurkituko
|
zuten
ez zekiten. «Nafarroaz hitz egitean asko mintzatzen da gazteluez, baina oso gutxi ikertu dira eta oso gaizki zainduta egon dira.
|
|
2009
|
|
|
–Ez zen ezertxo ere gertatuko, eten zion Xabierrek?. Salatuz gero, eraikitzaileek erranen
|
zuten
ez zekitela ezer hezur horiei buruz. Sentitzen zutela erranen zuten, eta urbanizazioak aurrera jarraituko zuen.
|
|
|
Zaharretik berrira paper eta kaxa guztiak leku aldatu eta kito. Nahiz eta kaxa barruan zer eramaten
|
zuten
ez jakin. Batez ere, ez baldin bazekiten.
|
|
|
Langileak, mugimendu kolektibo inkontziente batean, alde batetik, porrot eginda sentitu behar zuten, eta bestetik, beldurtuta, zaldizkoek zer egin behar
|
zuten
ez zekitela?, elkarrengana hurbildu ziren, besoa besoaren kontra, besoa besoaren alde?, hurbiltasunak konfiantza galdua berreskuratzen lagunduko balie bezala; Teofilo Mariak zerbait esan zion Fanelliri, baina Fanellik ez zion erantzuten, buruxkila anarkista nora ezean zegoelako, ausaz, Teofilo Mariaren ezusteko presentziak ezarritako errealitate berriaren koordenatuetara egokitu ezinean; Teofilo ... –Oharkabean egin nuen aurrera, eta oraindik ez dakit zergatik, baina oso ziur nengoen egiten ari nintzenaz?:
|
|
|
Ni kartzelan bosgarrena nintzen, eta normalean, kartzelan izaten dira saiorik puntuatuenak. Nik besteek zein lan egin
|
zuten
ez nekien. Niri galdetu izan balidate saioa bukatutakoan zein puntuazio espero nuen, beste saioen erreferentziarekin eta nire saioa kontuan hartuta, puntuazio hori espero nuen.
|
|
2011
|
|
|
Erasoa jasan zuten taldekoek polizien aurrean esan
|
zuten
ez zekitela erasoaren zergatia, eta Izaro ere ez zen arrazoi bat emateko gauza izan.
|
|
|
Bata Gipuzkoan eta bestea Bizkaian ari ziren, koordinatu gabe eta bakoitza bere eskola zurrunbiloan sartuta, hau da, klaseak ematen, eta aldi berean beraien kargura zeuden irakasle laguntzaileak koordinatzen. Zehazki, zer esan
|
zuten
ez dakigu, baina imajinatzen dugu ikasle kopuruaren eta eskolen antolaketa eta kudeaketaren gaineko arazoez mintzatuko zirela, zeren Euskaltzaindiak beraiek emandako informazioa entzun ondoren, erabaki baitzuen Espainiako ministerioari eskari bat egitea. Euskaltzaindiaren Batzar agirian agertzen denez, «Informaketa hori entzun ondoan Euskaltzaindiak Heziera eta Jakintzako Ministeriora jotzea erabaki du unibertsital barruti bakarra eskatuz, lau probintzietako eskolen artean behar den normaleztapena eta koordinaketa lor dadin»383 Unibertsitate barruti bakarra sortzeko eskaria Villasante euskaltzainburuak sinatu zuen UEUren 1977ko uztaileko Udako Ikastaroen ekitaldien baitan eta, Akademiak esparru unibertsitarioan euskara sustatzeko zuen interesa argi erakusten du.
|
|
|
Jendea burumakur iragan zen pankartari behatzeko lotsaturik, zeremoniaren akordu gozomina ozpinduko zuten oihuak deitoratuz hasieran, gero zer gertatzen zen zer egin behar
|
zuten
ez zekitela irain mehatxu zarpatikoratze kalapita hartan.
|
|
|
Horixe izan zen pentsatu nuena jendea burumakur iragaiten zela pankartari behatzeko lotsaturik, zeremoniaren akordu gozomina ozpinduko zuten oihuak deitoratuz hasieran, gero zer gertatzen zen zer egin behar
|
zuten
ez zekitela irain mehatxu zarpatikoratze kalapita hartan.
|
|
2012
|
|
|
Gazteek esan zuten ez zutela hildako gizona ezagutzen eta ez zutela haren libururik sekula irakurri. Gurasoek aitortu behar izan
|
zuten
ez zekitela ze liburu irakurtzen zituzten euren semeek. Irakurtzea ez zen Oierren zaletasunetako bat eta eskolan agindutakoak baino ez omen zituen irakurtzen; Egoitzek, berriz, noizean behin liburutegitik ere ateratzen zituen liburuak, amak uste zuen saiakerak izaten zirela gehienbat, gutxitan nobelak.
|
|
2013
|
|
|
Horrek ikusarazi zion hezkuntza sistemak era horretako egoerak kudeatzeko duen ezintasuna: alaben ikastetxeko irakasleak berarekin harremanean jarri ziren, aholku eske, haurrekin nola jokatu behar
|
zuten
ez zekitela eta.
|
|
|
Deia n guztiz kontrakoa gertatzen zen; orduan nire arduradun zirenek etengabe bultzatzen ninduten ikertzera, Juan Carlos Urrutxurtuk eta Andoni Ortuzarrek. Eusko Jaurlaritza estutu ote
|
zuten
ez dakit; esan dudan moduan, ez dakit nola erabili zen eta nora iritsi zen pilatutako informazioa. Politikan, informazioak urrea balio du.
|
|
|
Zaldiek ihes egin zuten tiro hotsarekin, baina terreno ona zen, eta guk mendia utzi orduko indioak gelditu egin ziren, eta zaldiak berreskuratu ahal izan ziren. Interpreteetako bati jara batek mahukan eman zion, eta animaliarik zauritu
|
zuten
ez dakit; badakit, ordea, zoritxarrez, kaporaletako bat erori eta dezenteko bidean arrastaka eraman zuela zaldiak. Eskopeta eta lantza galdu zituen, eta ezin izan genituen aurkitu.
|
|
|
1587ko uztailaren 12an abiatu zen Macaotik Nuestra Señora de Esperanza galeoia. Eskifaia zenbat lagunek osatzen
|
zuten
ez dakigu, baina zeramaten fragata txikiak ez zituen ziur aski ehun gizonetik gora hartuko. Hainbat filipinar ere, Luzongo indioak, bazihoazen ontzian.
|
|
2014
|
|
|
hiru izan zitezkeen, gehiago ere bai, Irene baino nagusiagoak, ez asko. Zer egin behar
|
zuten
ez zekitela geratu ziren hasieran, batzuk eta besteak, ez zuten etxe barruan inor espero, baina berehala hasi ziren mutilak hitz egiten, seinale ona. Batek esan zuen katu batzuk topatu zituztela, Irene eta besteak ikustera eraman zituen.
|
|
2015
|
|
|
Herritarrek emakumeen askapenaren ikuspegia onartu zuten, Öcalanek zioelako eta buruzagi maitatua delako. Bihotzean eta buruan ikuspegi hori sinesten ote
|
zuten
ez dakigu, baina Öcalanek esandakoa bete egin behar zen. Hori abantaila handia izan zen guretzat, geure alde erabili dugu.
|
|
|
Okerrena nora jo zalantzan egotea zen. Itzultzerik izango al
|
zuten
ez jakitea.
|
|
|
Zenbait keinu unibertsalak dira, eta badakigu zer esan nahi duten. Puntu honetara ailegatu garelarik, esanguratsua da jakitea Raymond Chandlerrek alfabeto txinatarreko zeinuak eduki ohi zituela ohe ondoan (garai bateko jatorrizko irudien eitea nabarien mantendu dutenak; karaktereetatik baino adierazpide grafiko posturaletatik gertuago daudenak), eta pertsonaiak nola mugitu edo portatu behar
|
zuten
ez zekienean, zeinu hauei so egiten omen zien, aurrera egiteko laguntza bila:
|
|
|
Hori izugarria da. Hori hala gertatzea hasieratik pentsatu ote
|
zuten
ez dakit, hala nahi izan zuten ez dakit, ez dut horretan sartu nahi, baina hori lortu zuten.
|
|
|
Hori izugarria da. Hori hala gertatzea hasieratik pentsatu ote zuten ez dakit, hala nahi izan
|
zuten
ez dakit, ez dut horretan sartu nahi, baina hori lortu zuten.
|
|
|
Egoera politikoari zegokionean, oso traza txarra hartzen ziotela azaldu zieten ELAkoek, nahiz eta onartzen
|
zuten
ez zekitela zer ari zen benetan gertatzen, inork ez zielako inolako argibiderik ematen; nolanahi, politika" birtual" gehiegi egiten ari zela susmatzen zuten, Udalbiltza adibide; Lizarra Garazi zen, ELAren aburuz, jokabide horren beste adibide bat, HB eta EAJren harremanaren babes talde huts bihurtua baitzen foroa. Bilera gozakaitz hura ezertarako adostasunik gabe amaitu zen.
|
|
2016
|
|
|
Hiru aingeruen laguntzari esker, lan odoltsua betetzen ari zen eta, berak esan bezala, Jainkoak bizi arnasa zuen oro erail zuen. Aginduak zioen gisara, inork ez zuen bizirik iraun, eta beldurrez eraginda, bizirik gelditzen ziren bakarrak barkamena eskatzen hasi zitzaizkion, gaizki zer egin
|
zuten
ez zekitela esanez eta bizirik uzteko suplikatuz. Bere aitzinean negarrez agertzen zitzaionari heriotza eskaintzen zion, denak goitik behera urratuz.
|
|
|
ORDU erdi luze opera errezitala hasi zenetik, eta horrelako kontzertuek zenbat irauten
|
zuten
ez nekienez, ezin igarri zenbat falta zitekeen handik alde egiteko.
|
|
|
Erresistentzian zebiltzan militanteek euskara ikasi behar
|
zuten
ez bazekiten, berresuskaldundu behar ziren, eta ardurenik hura erabili, eta hizkuntza arrotzak soilik erabili behar zituzten euskararik erabiltzen ez zen tokietan proselitismoa egiteko.
|
|
|
Daborduko 11 urte pasa dira nire anaiaren ustezko gorpua aurkitu zutenetik, eta oraindik ere ez diote DNA probarik egin. Bertsio ofizialaren arabera, nire anaia ur gainean agertu zen, eta hasiera batean, esan
|
zuten
ez zekitela ekintza kriminal baten aurrean zeuden edo ez. Bilboko Polizia Espainolak abisua eman zidanean, eurek esan zidaten anaia hil zutela.
|
|
|
Pointeur, ofizio tristea zen. Kanoia behar
|
zuten
ez dakit zenbat ukalditarik zuzendu, higitzen baitzen. Gertatu izan da, higitu eta, kanoi frantsesek gure infanteriaren gainerat tiratzea.
|
|
2017
|
|
|
Isiltasuna nagusi zen tabernan eta Puskasek eta Tomasek tragoa bukatu orduko beste hiru herritarrak alde egin zuten. Bi lagun zaharrak elkarri begira geratu ziren zer egin behar
|
zuten
ez balekite bezala.
|
|
|
Baina orduan ez zen ez Internetik ez web orririk eta ez ezer. Kontzertu bat eman behar
|
zuten
ez dakit zer unibertsitatetan, Oaklandetik 80 bat kilometrora.
|
|
|
Proiektuari dagokionez, saratxoarrek adierazi
|
zuten
ez dakitela Aldundiak alternatibarik aztertu duen: “ez digute inoiz balizko beste aukeren dokumentazioa aurkeztu”.
|
|
2018
|
|
|
Gorriaren kontu horrekin zer esan nahi
|
zuten
ez nekien, baina ni bai, gorritu egiten nintzen. Begirada apaltzen nuen eta ahalik eta azkarren joaten saiatzen nintzen, izuturik eta ezer erantzun barik.
|
|
2020
|
|
|
zuberotarren oldarra eraman zuen Matalaz mitikiltar apezari burua moztu zioten leku hortan berean, herritarren odola hotzarazi nahian. Lortu
|
zuten
ez dakit, baina argi dena da Mitikileko seme zen Bernard Goihenetxekoaren izen eta izanak ospea bildu zutela XX. mendea arte. Matalaz pastorala ondu zuen gure Etxahun Iturrik historiaren ixtorio hura kontatuz eta Matalaz apez izatetik mitora pasatu zen!
|
|
|
Gorabehera handiko asteak bizi izan dituzte ikasturtea hasi zenetik hona 6 eta 16 urte arteko eskola kirola sustatzen diharduten euskal eragileek. Abuztu amaieran zer egingo
|
zuten
ez jakitetik hezkuntza zentroetan kirol ekintzak segurtasunez garatu ahal izateko protokoloa diseinatzera pasatu ziren irailean. Neska mutilen gurasoekin batu ziren ondoren, hartutako neurrien nondik norakoak azaltzeko, eta, Oinatz Agirre Leintz Eskola Kiroleko koordinatzailearen arabera," oso harrera positiboa" eduki zuten osasun neurriak bermatzeko hartutako irizpideek.
|
|
2021
|
|
|
Buruntzaldea IKTko Borja Azpeztegia entrenatzaileak zaldu duenez, jardunaldi berezia izan zen. " Horrenbeste denbora lehiatu gabe egon ostean, berriro ere egoera honetan gure haurrek nola jokatuko
|
zuten
ez genekien," adierazi du.
|
|
|
Eta bertsolariak bere burua egoera berrietara egokitu beharra dauka bat batean[...]. 78 aldera, bertsolariek ze jarrera hartu behar
|
zuten
ez zekitenez, gehiago zekien bati deitu zioten, (ez dakit ziur nor zen gehiago zekien hura baina Abel Muniategi zela esango nuke) hitzaldi batzuk eman ziezazkien. Hartaraino aurkitzen zuten nonbait galdua euren burua.
|
|
|
Jakerrek, ahaztu bazitzaion ere, gogoratu egin zuen Manuk gainetik komentatu ziola kasua eta astelehenean pisuan zer gertatzen ari zen begiratu behar zutela. Irurtzungo pisuko marihuana mintegiko gaizkileek laguna bahituta ote
|
zuten
ez zekiten. Ez zuten uste gaizkile arrunt haiek besterik gabe Manu desagerrarazi zutenik.
|
|
|
Elkarren ezaupidea zein egunetan egin
|
zuten
ez badakigu ere, badakigu ordurako Sabino Arana apopilo egoten zela Abinan, zerbitzari etxeko alabetako bat zuela, Monika.
|
|
|
Bezperan, ekainaren 23an, Abinan surik piztu ote
|
zuten
ez dakit. Andreari egun hartan goizeko bederatzietan idatzi zion, esateko, besteak beste, zitekeena zela kartzelaldia luzatzea, hurrengo hileko lehen egunetan irtetea, eta ea ba etorriko litzatekeen balizko egun horretan, egun bi edo lehenago abisatuta, jakina, hartara kartzelan zeukan kuartoa ikusteko eta kanpora batera irteteko.
|
|
|
Komandokoek deklaratu
|
zuten
ez zekitela nor zen goiko arduraduna, eta inoren izena emana bazuten, dena zela tortura pean. Isuntzak ez zuen deus erran nahi izan; harekin zegoen Pototok, berriz, gauza bat eta bakarra:
|
|
2022
|
|
|
Onsellatik behera ibili ziren arazo gehiegirik gabe. Artzainek, unaiek eta nekazariek ikusten zituztenean berehala ezkutatzen ziren nortzuk ziren eta zer nahi
|
zuten
ez zekitelako. Animalien zaindariek behin baino gehiagotan prestatu zituzten habailak edo arkuak behar izanez gero defendatzeko.
|
|
|
Karimek deitu zion ondoko gela batera joateko. Han zen Blasko zergatik deitu
|
zuten
ez zekiela. Azenari arabieraz galdetzen hasi zitzaion.
|
|
|
Beste kontzeptu bat da. Aurten, Abusu ikastolan egin da Ibilaldia, eta dirua eskatu
|
zuten
ez dakit zer egiteko; ba nik ikastolen mugimenduko jendeari entzun diot esaten bere garaian publifikatzea zutela. Min handia eman dit horrela justifikatzeak.
|
|
|
EnpresaBIDEAn argi genuen BIEMH azokari neurriko jarraipena egin behar geniola. Kontua da enpresek zer egiten
|
zuten
ez nekiela.
|
|
|
Kamioi bat kabituko litzateke bertan, erraz. Azalera eta bolumenaren metro, metro koadro eta metro kuboak, denak, altzari, lanabes eta zertarako balio
|
zuten
ez nekien abarrez beteta zeuden: lurra, paretak eta airea teilatupea alderik alde zeharkatzen duen habean zintzilik zeuden zer haiekin guztiekin.
|
|
2023
|
|
|
Emakumezkoak gizonezkoak baino gutxiago direla edo komunistak gaixoak direla aldarrikatzen zuen bere liburuetan. Lehengusua egoitza hartan eduki
|
zuten
ez dakit zenbat hilabetetan, eta asko aurreratu zuela esanda bidali zuten etxera. Gero ikusi zen hitz bakarra ikasi zuela:
|
|
|
Obraren nondik norakoak, zein ongi pasatzen zuten, publikoaren erantzunaz eta abar. Bat batean eszenografia nork egin zuen galdetu zietenean, bi aktoreek lasai asko esan
|
zuten
ez zekitela. Hori gure antzerkian pentsaezina da.
|