|
2001
|
|
|
Pertsonaren bati zangoak ukitzea ohore eta aintza erakustea da. Halere, ez
|
zuten
ez emaztearekin ez haurrekin errukirik izan. Hantxe garbitu zituzten denak.
|
|
2002
|
|
|
Hori egin zutenak drogaz beteak zirela. Zer egiten
|
zuten
ez zirela ohartzen.
|
|
2003
|
|
|
Bizkitartean, ez dezaket ahantz, bizpalau hilabete lehenago, 1973ko abenduan, ildo bertsutik zihoan tesia aurkeztu nuelarik Tolosako fakultate katolikoaren aitzinean, aita René Coste jaun irakasleak lagundurik eta besteak beste Pierre Eyt kardinale beharrak epaiturik, nola entzungor egin
|
zuten
ez bakarrik Baionako apezpikutegiak, baina bai ere Pariseko Irakasle edo Argitaletxeek.
|
|
|
Matiasen neuronek erabaki zuten sofa bat behar zutela, eta sofan jesarrita egon ziren eta atsedena hartu zuten, harik eta Matildek zerrenda amaitu zuen arte edo, beste era batera esanda, Matilderen ezpainek mugitzeari utzi zioten arte. Orduan altxatu ziren Matiasen neuronak sofatik eta esan
|
zuten
Ez, kafesnea eta gailetak bakarrik. Berriro ekin zion Matildek:
|
|
|
Horregatik ere hartu zuten disgustua. Baina batez ere disgustua hartu
|
zuten
ez zutelako alaba bulego batean nahi. Eta musikarik gabe.
|
|
|
Hori esaten zen. Batzuek esaten
|
zuten
ez ziola oparitu, ordea; esaten zuten lapurtu egin ziola entziklopedia saltzaileak. Beste batzuek kontatzen zuten konturatu gabe eraman zuela nobela zatia entziklopedia saltzaileak idazlearen etxetik, oso paper txikietan idazten zuelako E. H. Beregorrek eta paper horietako bat hartu zuela entziklopedia saltzaileak, konturatu gabe.
|
|
|
Etxea goitik behera arakatu arren ez zuten idazlearen argazki bakar bat ere aurkitu eta horrek ernegatu zuen komisarioa. Egia esan, ez
|
zuten
ez eskuizkriburik, ez gutunik, ez egunerokorik, ez agendarik atzeman, ez zuten inoren nortasuna ziurta zezakeen agiririk topatu. Liburutegia bera ere, idazle baten abiapuntu, ibilbide eta bide galtzeak, ametsak eta desirak agerian uzten dituen ispilua, erdi husturik omen zegoen, ertzainei edo ondoren zetozkiokeen ikerlari eta kritikoei bidea zailtzeko edo.
|
|
|
Tarteka ezezaguna zitzaion bere izena, bere aurpegia. Bere eskuek zertarako balio
|
zuten
ez zekien. Hirian zegoela, herrian jaio eta hazitakoa zela.
|
|
2004
|
|
|
Ondorengo orduetan tantaka heldu ziren beste sidecar batzuk, hiru ordura bat eta bostera beste bi. Gidariak galdera aurpegiarekin agertzen zirela iruditzen zitzaion Martini eta, besoa luzatuta, nondik joan behar zuten adierazten zien, nora joan behar
|
zuten
ez zekien arren. Liberi iruditzen zitzaion gose aurpegiarekin zetozela, eta ogi zatitxo bat ematen zien.
|
|
2006
|
|
|
–Noiz hil
|
zuten
ez dakigu oraindik, baina, hilobiaren itxuraren arabera, urteak dira lurperatu zutela. Beste galderari dagokionez, tiro bat eman zioten buruan.
|
|
|
–galdetu zion poliziak zakar, autotik atera gabe. Agentearen begi urdin hotzek argi adierazten
|
zuten
ez zituela sudurluzeak gustuko.
|
|
|
Tomas Atondok hiru seme alaba zituen Maria Antsarekin esposatu aitzin. Isabel, ezkogin batekin ezkondua
|
zuten
ez aspaldi, 15 urte betetakoan. Bigarrena, mutikoa bera, koskortu gabe hil zen.
|
|
|
Nik, ahal izan banu ere, ez nuen bertzela egiten. Bertze biek, mihian trabarik ez izanagatik ere, nahiago
|
zuten
ez nabarmendu, Léonineren hiraren beldur. Nire ulermena hobetu ahalean konprenitu nuen emaztekia nardatua zela Donapaleun.
|
|
|
Gauetan murmurioak sentitzen nituen bigarren solairuan. Zer berba egiten
|
zuten
ez nuen entzuten, baina Katalinek esango zion osabari, burua paparrean bermatuta:
|
|
2008
|
|
|
Gizontzarra keinu mehatxagarriaz begira geratu zitzaion, eta tabernan zeuden beste lagunek nahiago izan
|
zuten
ez entzunarena egin. Polizia ohiak eutsi egin zion, hala ere:
|
|
|
Kaxa batzuk prest zeudenean, oholezko kutxa handi batean jartzen zituzten, kaxen artean lastoa ipiniz. Horrela kartoizko kaxek ez
|
zuten
ez elkarrekin talka egiten, ezta egurrarekin ere. Azkenik, oholezko kutxa handia itxi egiten zen, eta oso osorik zaku handi batean sartzen zuten.
|
|
2009
|
|
|
–Ez zen ezertxo ere gertatuko, eten zion Xabierrek?. Salatuz gero, eraikitzaileek erranen
|
zuten
ez zekitela ezer hezur horiei buruz. Sentitzen zutela erranen zuten, eta urbanizazioak aurrera jarraituko zuen.
|
|
|
–Beti esaten
|
zuten
ez zirela batuko infernua hoztu bitartean, Eaglesak. Eta ezetz asmatu nola deitu dioten disko berriari.
|
|
|
Zoriaren jainkosa bat. Txanponaren inguruan zeuden hizkiek zer esan nahi
|
zuten
ez zuen argitzerik lortu, baina juxtu irudiaren azpian FORT RED irakur zitekeen nahiko garbi. Ez zen zalantzarik beraz.
|
|
|
Zaharretik berrira paper eta kaxa guztiak leku aldatu eta kito. Nahiz eta kaxa barruan zer eramaten
|
zuten
ez jakin. Batez ere, ez baldin bazekiten.
|
|
|
Langileak, mugimendu kolektibo inkontziente batean, alde batetik, porrot eginda sentitu behar zuten, eta bestetik, beldurtuta, zaldizkoek zer egin behar
|
zuten
ez zekitela?, elkarrengana hurbildu ziren, besoa besoaren kontra, besoa besoaren alde?, hurbiltasunak konfiantza galdua berreskuratzen lagunduko balie bezala; Teofilo Mariak zerbait esan zion Fanelliri, baina Fanellik ez zion erantzuten, buruxkila anarkista nora ezean zegoelako, ausaz, Teofilo Mariaren ezusteko presentziak ezarritako errealitate berriaren koordenatuetara egokitu ezinean; Teofilo ... –Oharkabean egin nuen aurrera, eta oraindik ez dakit zergatik, baina oso ziur nengoen egiten ari nintzenaz?:
|
|
|
Bertsio ofizialaren arabera, autoak ez zituen aginduak errespetatu. Barruan zihoazen gazteek iritsi zirenean, ziurtatu
|
zuten
ez zegoela inolako kontrol arrastorik. Metrailadore tiro segidak entzun zituzten orduan errepide bazterretik.
|
|
|
Langileak, mugimendu kolektibo inkontziente batean –alde batetik, porrot eginda sentitu behar zuten, eta bestetik, beldurtuta, zaldizkoek zer egin behar
|
zuten
ez zekitela–, elkarrengana hurbildu ziren, besoa besoaren kontra –besoa besoaren alde–, hurbiltasunak konfiantza galdua berreskuratzen lagunduko balie bezala; Teofilo Mariak zerbait esan zion Fanelliri, baina Fanellik ez zion erantzuten, buruxkila anarkista nora ezean zegoelako, ausaz, Teofilo Mariaren ezusteko presentziak ezarritako errealitate berriaren koordenatuetara egokitu ez... " Oharkabean egin nuen aurrera, eta oraindik ez dakit zergatik, baina oso ziur nengoen egiten ari nintzenaz":
|
|
2010
|
|
|
Lehenengo hiru lerroak, hiru alderdien arteko akordioaren kopia bakarra egingo zela esateko, eta akordio hori Vatikanoari emango zitzaiola,, modu ofizialean?. Modu ofizialean emate hori nola egingo
|
zuten
ez zuten idatzi akordio zirriborroan, baina hitzartua eta bideratua zuten, hain zuzen ere, Loiolako Arrupe Etxean ostatua eman zietenen bidez: akordioaren kopia bakar hori Jesusen Lagundiko buruzagi nagusiari ematea zen asmoa, Peter Hans Kolvenbach i, artean bera baitzen aita santu beltza? 2008an dimititu zuen, adinagatik?.
|
|
|
zirela. Bi arkeologoek idatzita utzi
|
zuten
ez zirela interpretazio historikoa epaitzera sartzen,, badakigulako hipotesietan oinarrituta daudela, eta izan ditzaketela, beraz, elementu subjektiboak?. Orobat, ez zuten material epigrafikoa bertatik bertara aztertu.
|
|
|
Lekukoen arabera, Gilek jarrera lasaia eduki zuen batzordearen bileretan,, harrigarri lasaia?. Urtarrilean egindako lehen bileran batzordekide guztiek adostu
|
zuten
ez zegoela zuzendariarekiko inolako aiherrik edo kontrakotasunik, eta ikerketa gehiago egitea zela asmo bakarra, baina Agustin Azkarate EHUko arkeologo katedradunak ezin izan zuen bi bilera baino gehiago agoantatu. Hasieran, Julio Núñez eta bera izan ziren batzordeko bi adituak, baina Gilen jarrera ikusita, eta lan arkeologikoari buruz aurkeztutako txostenak irakurrita, etsi egin zuen, eta EHUko arkeologia sailaren esku utzi zuen ardura.
|
|
|
Zoladurak, hau da, erabileraren mailak, ez du materialik ordea?. Arkeologoek ondorioztatu
|
zuten
ez zitekeela lur jotzerik egon,, egitura batek lurra jotzen duenean azpian ez direlako inoiz horren material ugari edo askotarikoak aurkitzen?. Arkeologoek galdetzen zuten baita ere nola eta zergatik erabili zen ehunka urte lehenagoko zaborretako materiala idazteko, material berria erabili baldin bazezaketen.
|
|
2011
|
|
|
Erasoa jasan zuten taldekoek polizien aurrean esan
|
zuten
ez zekitela erasoaren zergatia, eta Izaro ere ez zen arrazoi bat emateko gauza izan.
|
|
|
Andoni erabat desagertu zen; Tomasek eta Anek ez zekiten Izarok esan ote zion ez agertzeko gehiago etxetik, edo Andoni nekatu egin ote zen. Nahiago
|
zuten
ez galdetu.
|
|
2012
|
|
|
Oierren gurasoek esan zuten eurek ez zutela inolako interesik politikan, nahiz eta Josek esan berak beti ematen zuela botoa. Egoitzen gurasoek esan
|
zuten
ez zutela mutilarekin politikaz hitz egiten, batez ere mutilak ez zuelako inolako interesik agertu. Poliziak ontzat eman zituen iruzkinak buruaren keinu batekin, eta aurrera egin zuen.
|
|
|
Gazteek esan
|
zuten
ez zutela hildako gizona ezagutzen eta ez zutela haren libururik sekula irakurri. Gurasoek aitortu behar izan zuten ez zekitela ze liburu irakurtzen zituzten euren semeek.
|
|
|
Gazteek esan zuten ez zutela hildako gizona ezagutzen eta ez zutela haren libururik sekula irakurri. Gurasoek aitortu behar izan
|
zuten
ez zekitela ze liburu irakurtzen zituzten euren semeek. Irakurtzea ez zen Oierren zaletasunetako bat eta eskolan agindutakoak baino ez omen zituen irakurtzen; Egoitzek, berriz, noizean behin liburutegitik ere ateratzen zituen liburuak, amak uste zuen saiakerak izaten zirela gehienbat, gutxitan nobelak.
|
|
|
Euskal herriko hedabideetan lehen unetik argi utzi
|
zuten
ez zela hilketa politikoa izan; gainera, gazteek ez zutela ordura arte inolako deliturik burutu azpimarratu zuten, eta ez zitzaiela ideologia politikorik ezagutzen. Inork ez zituen ikusi manifa batean edo beste edonolako kontzentraziotan.
|
|
|
Korrika ibiltzen zen batetik bestera, azeri aurpegia zuen eta irribarre egiten zuen bakarra zela uste dut. Gainontzekoek hortzik
|
zuten
ez nuen inoiz jakin. Azeri aurpegia zuenarekin konfiantza pixka bat hartu nuen.
|
|
|
Bekokia altua zuen, eta oso zurbila, eta bitxiki lasaia; garai batean bel beltza izan zuen ilea, partez, bekoki gainean erortzen zen, eta kizkur ugariek estaltzen zizkioten loki sakonak; kizkur horail biziak ziren ordea haiek, eta beren nolakotasun fantastikoan, begitartean nagusitzen zitzaion malenkoniarekin guztiz ezin adostuzkoak. Begiek ez
|
zuten
ez bizitasunik ez distirarik, eta nini gabeak ziruditen; eta oharkabean itzuri egin nion kristalezko begiratu hari, ezpain mehe eta eroriei so egiteko. Zabaldu ziren ezpainak; eta esangura bitxiko irribarre batean, azaldu ziren pixkana Berenize aldatu haren hortzak. Hobe Jainkoak hortz haiek ikusten utzi ez balit, edo ikusi eta bertan hil banintz!
|
|
|
Haietariko lauk, ongi armatuta, zirrikitu eta gordeleku guztiak arakatu zituzten, azkenean harkaitz atzean ahuspez aurkitu ninduten arte. Pixka batean txundituta geratu ziren nire jantzi bitxi trauskilei begira, larruz egina bainuen kasaka, oinetakoak zurezko zoladunak eta galtzerdiak ere larruzkoak; halere, horregatik ondorioztatu
|
zuten
ez nintzela bertakoa, denak biluzik ibiltzen baitira han. Altxatzeko agindu zidan marineletako batek portugesez, eta nor nintzen galdetu.
|
|
2013
|
|
|
–Sarraskiaren ondoan biarnesek erabaki
|
zuten
ez zuela merezi, jada hain erreformatu guti gelditzen baikinen Amiküzen.
|
|
|
Norbaitek proposatu zuen orduan topa egitea La Fontenelle ko jaunaren sabel ezin asearen alde, eta denek goititu zituzten beren kopak. Oraingoan ez
|
zuten
ez nire ez Vernierren itzulpenaren beharrik izan elkar konprenitzeko.
|
|
|
Deia n guztiz kontrakoa gertatzen zen; orduan nire arduradun zirenek etengabe bultzatzen ninduten ikertzera, Juan Carlos Urrutxurtuk eta Andoni Ortuzarrek. Eusko Jaurlaritza estutu ote
|
zuten
ez dakit; esan dudan moduan, ez dakit nola erabili zen eta nora iritsi zen pilatutako informazioa. Politikan, informazioak urrea balio du.
|
|
|
Bingley jaunaren aita etxalde bat eskuratzeko asmotan egona zen, gurari hori betetzeko adina bizi izan ez bazen ere. Hilondoan ia ehun mila librako ondasunak utzi zizkion semeari, eta berak aitaren asmo berari eutsi zion; garai batean ibili ere ibilia zen zein konderritan erosi erabakitzen, baina, nolaz eta oraingoan etxe on batez eta lur ondasunek ematen duten libertateaz horniturik zegoen, Bingleyren izaera lasaia ondoen ezagutzen zuten askok duda egiten
|
zuten
ez ote zituen geratzen zitzaizkion egunak Netherfielden emango, erosketa egitea ondorengo belaunaldiarentzat utzita.
|
|
2014
|
|
|
Ordu erdi geroago, argi gris ahulean, kostazainen ontziaren muturra pasabidean azaldu eta gelditu egin zen, badia nahikoa sakona ez ote zen beldur, segur aski. Yatearen itxura baketsuari erreparatuta, gizona eta neska kanapeetan eserita eta beltzak jakin minez karelean bermatuta?, ondorioztatu
|
zuten
ez zietela aurre eginen, eta bi txalupa itsasoratu zituzten; batean, bi ofizial eta sei marine, eta, bestean, lau arraunlari eta popan bi gizon ilezuri, yatean ibiltzeko flanelazko jantzidunak. Ardita eta Carlyle altxatu, eta, erdi oharkabean, elkarrengana hurbildu ziren.
|
|
|
Horregatik erabaki zuten bideoa bidaltzea. Ez zekiten zer kontatu zidan anaiak, baina segurutzat jotzen
|
zuten
ez zidala kontatu dena. Ezin.
|
|
|
Galderak gero eta sarriagoak ziren. Batzuetan erantzun zakarrak ematen nizkion, beste batzuetan nire erantzunek ez
|
zuten
ez hanka ez bururik. Pentsatzen gelditzen zen horrelakoetan, eta, pare bat minutu geroago, beste galdera bat egiten zidan.
|
|
|
Ate ondoan zutik geratu nintzen, aurrea aztertzen, eta geziak samaldaka zetozen. Bazitekeen pozoituak egotea, baina ematen
|
zuten
ez zirela gauza euli bat akabatzeko ere. Sastraka uluka hasi zen.
|
|
|
–Sudurreko odol jarioa izan zuen, ezer larririk ez. Putakume haiek ez
|
zuten
ez zaindu ez garbitu. Bai, pozten nau jakiteak Oliveirak pixka batez sufritu zuela.
|
|
|
Peter Planek politika hura zeraman, bai, baina ez oposizioaren kritikarik gabe. Batzuek erraten
|
zuten
ez zuela zentzurik paperontziak hamar metrotik hamar metrora jartzeak. Fabrikatzailearen poltsikoarendako ez bazen behintzat.
|
|
2015
|
|
|
On Malakiasekiko elkarrizketa ekarri nuen gogora. Kontatu zizkigun istorio haiek ez
|
zuten
ez hanka ez bururik. Jendea sendatzen zuen morroi bat?
|
|
|
2008ko otsailean EPPK-k agiri baten bidez jakinarazi zuen Jose Luis Alvarez Santacristina Txelis eta Kepa Pikabea kanporatu egin zituztela kolektibotik, Txema Urkijo Eusko Jaurlaritzako aholkulariarekin bilera egiteagatik eta, ildo horretan, bide propioa urratzeagatik, presoen kolektibotik kanpo. Bi presoek beste idatzi baten bidez erantzun
|
zuten
ez zirela kanporatuak izan, baizik eta beraiek erabaki zutela kolektiboa uztea. Urte bereko irailean, Carmen Gisasolak eta Joseba Urrosolok elkartasuna adierazi zieten Txelisi eta Pikabeari eta, aldi berean, beraiek ere kolektiboa utzi zutela jakinarazi zuten.
|
|
|
Kontuak kontu, Philippe de Campaignek berak margoturiko koadroak eta antzinako liburu baliotsu haiek guztiak, aurrekoan santuen bizitzak zirela uste izan nituenen artean, izan ere, Saint Cyranen Agustinus tratatuaren ale bi zeuden, Nicoleren moralari buruzko saiakerak, Port Royaleko Bibliaren orijinalak? Silvyko barnetegiaren ganbaran ahaztuta nola bukatu
|
zuten
ez zegoen ziur jakiterik. Ziurrenik, pentsatu nuen, garai hartako Silvyko nagusia jansenista izatea gerta zitekeen, eta suntsipena ezinbestean zetorrela ikusirik, Port Royaleko mojek beren ondasun preziatuenak inguruko jarraitzaileen etxeetan ezkutatzea.
|
|
|
Okerrena nora jo zalantzan egotea zen. Itzultzerik izango al
|
zuten
ez jakitea.
|
|
|
Zenbait keinu unibertsalak dira, eta badakigu zer esan nahi duten. Puntu honetara ailegatu garelarik, esanguratsua da jakitea Raymond Chandlerrek alfabeto txinatarreko zeinuak eduki ohi zituela ohe ondoan (garai bateko jatorrizko irudien eitea nabarien mantendu dutenak; karaktereetatik baino adierazpide grafiko posturaletatik gertuago daudenak), eta pertsonaiak nola mugitu edo portatu behar
|
zuten
ez zekienean, zeinu hauei so egiten omen zien, aurrera egiteko laguntza bila:
|
|
|
Galeria bitan banatzeko egina zegoen, eta presoak zeuden alderdirako bidea eragozten zien. Ezin
|
zuten
ez bota ez zulatu, eta azpitik saiatu ziren. Horretan zebiltzan auziari ekin ziotenean, eta handik aurrera, ikaragarri zorroztu omen ziren zainketa neurriak barruan.
|
|
2016
|
|
|
Urtero, urtatsak kari, Te l Aviveko aste kulturalera joateko ohitura bazuten, batez ere Georgesek eta Bernardek, hantxe ospatzen zen sesio berezi hartan parte har zezaten, juduen kondairaz antolaturiko kultur aste famatu horretan. Esan bezala, gehienetan hizlari gisa parte hartzen zuten, baina aurten, Auschwitzeko askapenaren urtemuga izanda, nahiago izan
|
zuten
ez joatea, Parritzkyren aitatxi eta amatxi han erail zituztelako eta oroitzapen krudelak bazituelako. Hura bazterturik, beraz, besteak bezala, Saint Bernardeko judu elkartearen fundaziora hurbildu zen ere.
|
|
|
Hiru aingeruen laguntzari esker, lan odoltsua betetzen ari zen eta, berak esan bezala, Jainkoak bizi arnasa zuen oro erail zuen. Aginduak zioen gisara, inork ez zuen bizirik iraun, eta beldurrez eraginda, bizirik gelditzen ziren bakarrak barkamena eskatzen hasi zitzaizkion, gaizki zer egin
|
zuten
ez zekitela esanez eta bizirik uzteko suplikatuz. Bere aitzinean negarrez agertzen zitzaionari heriotza eskaintzen zion, denak goitik behera urratuz.
|
|
|
Prehistorikoak erakutsi izan balitu, edo Adan eta Eba, edo ere Erek eta Habil tresna zaharrak osatzen, paso, baina halakorik ez zegoen eta Sap horretaz zen harritu. Benetan balditu egin zen, ohartuz nola ihauteri hiritar haren antolatzaileek euskal nortasuna hainbeste galdu
|
zuten
ez ikusteko funtsezko ihauteriak bere herri mamia bere baitan zeukala eta pellokeria hori hautemanez, Hiruburu, bere leizean, nardatuta egon zitekeela gogoan hartu zuen.
|
|
|
Hazparne ingurura. Aste pare bat igaro eta gero baina, ez
|
zuten
ez deus, ez nehor esku artean. Galduak ziren.
|
|
|
Ni ikusiko nindukeen edonork uste izango zukeen paseatzen ari nintzela eta ez parkea zeharkatzen. Umeek zer pentsatzen
|
zuten
ez zeukan garrantzi handirik, ez zirudien nitaz ohartu zirenik ere. Xaboi punpuilak ari ziren egiten, esan bezala, eta xaboi usaina etorri zitzaidan gogora.
|
|
|
ORDU erdi luze opera errezitala hasi zenetik, eta horrelako kontzertuek zenbat irauten
|
zuten
ez nekienez, ezin igarri zenbat falta zitekeen handik alde egiteko.
|
|
|
–Oraindik ere karlismoa nagusi Euskal Herrian»: ez, ez nago zurekin; karlistak ez
|
zuten
ez Euskal Erria, ez Euzkadi, rik, guk bezela ikusi eta sentitu; bide orretan irabazi degu. Bear bada, guk oraindik uste baiño geiago.
|
|
|
Erresistentzian zebiltzan militanteek euskara ikasi behar
|
zuten
ez bazekiten, berresuskaldundu behar ziren, eta ardurenik hura erabili, eta hizkuntza arrotzak soilik erabili behar zituzten euskararik erabiltzen ez zen tokietan proselitismoa egiteko.
|
|
|
Ala ez ikusiarena egiten zuten besteek, beti bezala, begiak itxiz edo, azpitik, hura bultzatuz?; azken finean, zuzena eta gizatiarra da hogeita hiru urteko neska batek, ezkondu nahi ez badu edo ezin badu, berdin edukitzea naturak agintzen duen guztia. Albertoren gaixotasunarekin ere egiten
|
zuten
ez ikusiarena, etxean. Haien sistema zen.
|
|
|
Biltzarraren egunean, Sojourner Truth altxatu egin zen, eta nagusigo maskulinoaren erasoari erantzuteko prestatu; orduan, mugimenduko zenbait buruzagik, emakume zuriak denak, Gage konbentzitu nahi izan
|
zuten
ez ziezaion hitz egiten utz.
|
|
|
Ann Oakleyk hainbat etxekoandre elkarrizketatu zituen, eta The Sociology of Housework [Etxeko lanen soziologia] liburuan bildu zituen solasaldi horiek. Zenbait etxekoandrek, hasiera batean, esan
|
zuten
ez zeudela etxeko lanekin gogaituta; hala ere, amaieran, nahigabe sakona agertu zuten. Hauxe esan zuen lantegi batean ere aritzen zen emakume batek:
|
|
|
Gure adiskide gehienei akats larria iruditzen zitzaien, baina emaitzek argi utzi
|
zuten
ez zela hala. Bizitzaren lorean zegoen Train jauna:
|
|
|
1869an, Koloreko Langileen Sindikatu Nazionala (NCLU) sortu zen, eta ongietorria eman zitzaien emakumeei, sortze biltzarrean parte har zezaten. Langile beltzek ebazpen bat atera zuten, eta, horren bidez, adierazi
|
zuten
ez zituztela errepikatu nahi, gure herrikide zuriek egindako akatsak, eta emakumeak kanpo utzi?. Hain zuzen, sindikatu zurien jarrera baztertzaileen ondorioz eratu zen sindikatu beltz hura, eta erakutsi zuen, praktikan, konpromiso sendoagoa zeukala emakume langileen eskubideekin, beren aurreko eta pareko zuriek baino.
|
|
|
Publikoki eskatu zioten, Illinoiseko taldearen entseguetan. Ingurura so egin zuen Barnett andreak (Ida Wells), babes bila, eta, bien bitartean, andreak eztabaidan zebiltzan, printzipioen eta komenigarritasunaren arteko tira-biran, eta gehienek argi adierazi
|
zuten
ez zituztela hegoaldeko emakumeak sufragioaren kontra ipini behar.
|
|
|
Meridianen bizi naiz; hemen bizi izan naiz bederatzi urtez; lanbidea: garbitzea, plantxatzea eta espartzuz garbitzea; asteazken gauean etorri ziren azkenengo aldiz gizon taldeak nire etxera; astelehenean, asteartean eta asteazkenean etorri ziren; astelehen gauean esan
|
zuten
ez zigutela minik egingo; astearte gauean esan zuten armen bila etorriak zirela; esan nien ez geneukala armarik, eta esan zuten hitza hartzen zidatela; asteazken gauean armairuak eta kutxa ireki zituzten, eta bortxatu egin ninduten; zortzi zeuden etxe barruan; ez dakit zenbat egongo ziren etxe kanpoan(...)
|
|
|
Begoñaren aitorpena eta Alsinaren interpretazioa bereizi egiten dira puntu honetan. Amak alabari kontatu izan zionez, Koldok eta biek, txoko bakarti hartan ezkutaturik zeudela, erabaki omen
|
zuten
ezen ez zeukatela horrela gehiago egoterik, posible zela frantziarrek Espainiako agintariei entregatzea, eta, badaezpada ere, barkuan bertan ezkondu behar zutela, hartara, zernahi gertatuta ere, ezkontzaren uztarri santuaz elkarturik egin zioten aurre zetorkeen zoritxarrari, horixe erabaki omen zuten eta erabaki bezala gurasoei jakinarazi; hauei, pentsatzekoa denez, berriak ez zien on handirik eg... presatiegia iruditu zitzaien asmoa, eta ezkontza ez zen nola hala egiteko gauza; hala eta guztiz, bi gazteen erabakitasuna ikusita, azkenean etsi egin zuten; etsi ez ezik, baita gogo onez onartu eta Jainkoari eskerrak eman ere, beren familia salbatzeko eta zabaltzeko grazia eskaini zielako.
|
|
|
EH Bilduk lehen indar izatea eta gobernua gidatzea izan zuen helburu, baina Geroa Bai gailendu izanak Espainiara begirako pedagogia egitea erraztu zion Ahal Duguri. Eduardo Santosen arabera, kanpainan argi utzi
|
zuten
ez zutela arazorik EH Bildurekin negoziatzeko. –Guk argi geneukan aldaketaren alde ginela.
|
|
|
EH Bilduko parlamentaria, hala ere, ez da oso konforme mintzo martxa hari buruz. «Esan
|
zuten
ez dela ia ezer aldatu. Mezu horiek oso arriskutsuak dira.
|
|
2017
|
|
|
bere arropek xuxurlatu egiten
|
zuten
ez nintzen mugitu xuxurlatzeari utzi zioten
|
|
|
Gazteluetako arduradunek onartu zuten beste ikasleak baino gehiagotan ateratzen zutela gure semea, astean hiru lau aldiz, 50 minutu inguru, irakasleak bere bulegora eramaten zuela, eta harekin ixten zela. Baina instrukzioan esan
|
zuten
ez zegoela lekukorik, irakaslea oso ona zela.
|
|
|
zezakeelakoan. Jaurlaritzak eta Espainiako Gobernuak ere eskatzen
|
zuten
ez suntsitzeko armak. Luhusokoek Luhusokotik izan zuten egokitzapenik alde horretatik.
|
|
|
Baina ikusten
|
zuten
ez zela hori Bakegileek antolatuta zutena. –Aurkeztu ziguten formatuarekin lehen unetik geneukan ez joateko erabakia?, azaldu du Bizikidetza idazkari nagusiak.
|
|
|
Ez zitzaien ongi iruditzen armagabetzea apirilaren 8an antolatu eta festa giroan joango omen zen elkarretaratze bat egitea. Uste
|
zuten
ez zela beharrezkoa eta ez zela errespetuzkoa biktimen familiekiko?.
|
|
|
data eta iragarpena. Bakegileek martxoaren 12an jakinarazi zioten Fernandezi hil horren 17an iragarriko zutela hedabide batean armagabetzearen data, apirilaren 8a?, baina nahiago izan
|
zuten
ez esan Le Monde n argitaratuko zela. Bazekiten Nazioarteko Egiaztatze Batzordea ez zegoela ados data ematearekin.
|
|
|
Alabaina, egunero, astearteetako rugby entrenamendu iluntzetan salbu, seiak eta erdietako etxeratzen nintzen. Gurasoek ez nindutelarik tenore horretan ikusiko, dudarik gabe, usteko
|
zuten
ez nintzela sartuko eta haien haserrea... Jainkoaz!
|
|
|
Aho txikiarekin eta tarte oso laburrak eskainiz, ordura arte honetaz aritutako hedabide guztiek adierazi
|
zuten
ez zutela Idoia Muruagak esandakoa sinesten. Hala ere, gaia desagertu egin zen hedabideetatik.
|
|
|
Depresioa nuela eta osasun mentalera bideratuko nindutela esan zidaten osasun etxean. Ordu erdiko elkarrizketa egin zidaten, eta erabaki
|
zuten
ez zirudiela neure buruaz beste egingo nuenik, eta ez zirudiela indarkeriarako joerarik nuenik; beraz, familiako medikuarengana joateko esan zidaten, medikazioa errezetatzeko. Gero, hiru hilabetean behin edo joan behar izaten da errezetak berritzeko, medikuak galdetzen dizu zer moduz doan tratamendua, eta hori da guztia, ordu erdian egindako diagnosi hori da zuk jasotako laguntza bakarra.
|
|
|
Berak askoz nahiago zuen askatasuna, eta konbentzituta zegoen bikote batek libertatea kentzen zuela. Beire, Lete eta Kar bikote harremanen kontra zeuden, eta behin zin egin
|
zuten
ez zirela sekula banatuko. Sekula ez zituela inork banatuko, are eta gutxiago maitasun kontu bategatik.
|
|
|
Unibertsitateek diotenez, askoz ere ikasle atzerritar gutxiago ari zaizkie eskariak bidaltzen. Hain zuzen, gure herrialdeko 48 unibertsitate gailenetako buruek gutun bat bidali zioten Trump presidenteari publikoki, eta salatu
|
zuten
ez amerikarrak izatea egozten ari zaizkiela zazpi herrialde musulmani, baita gure hezkuntza helburuetarako kaltegarriak izatea ere. Ikasleen eta fakultateen arteko joan etorri libreak galarazten ditu horrek, eta nazioarteko ikerketa lankidetza eragotzi.
|
|
2018
|
|
|
Egunkari batek argitaratu zuenez, krimenaren, lekuko izan ziren, partez, unibertsitateko bi segurtasun zaindari, baina argi dago ez zutela ondo ulertu zer ari ziren ikusten: argudiatu
|
zuten
ez zutela ezer egin pentsatu zutelako sexu harreman adostuak izaten ari zela bikotea?.
|
|
|
Garai hartako posta elektronikoko mezu batzuk lortuak zituen telebista kateak, eta haien arabera, lantzean behin elkar ikusi eta larrutan egiten zuten, baina Naiak ez zuen adorerik mutil hura etxean aurkezteko. Mezuetatik ondorioztatzen zenez, ez Txetxuk ez Naiak ez zioten etorkizunik ikusten harremanari eta lotura serioren baterako asmo handirik ere ez
|
zuten
ez batak ez besteak. Eta halako batean, ahizpa txikia, Nere, agertu eta beregana desorekatu zuen bolada laburrean osatutako triangelua.
|
|
|
Mendien artean ageri ziren soro biluzietan, herritar batzuk hasiak ziren zigorra astintzen, lurra goldatzen eta garia ereiten. Batzuek ez
|
zuten
ez idirik ez golderik, eta pala hartuta eskuz ari ziren soroa lantzen. You Sipok Hirugarren Alaba eta Laugarren Ergela lurra iraultzera eraman zituen lehenengo egunean, erretenean pixa egitera makurtu eta berriro sorora itzuli zenean, alkandora irekita ikusi zuen Hirugarren Alaba, barre algaraka, Laugarren Ergelak bularrak zurrupatzen zizkion bitartean.
|
|
|
Gorriaren kontu horrekin zer esan nahi
|
zuten
ez nekien, baina ni bai, gorritu egiten nintzen. Begirada apaltzen nuen eta ahalik eta azkarren joaten saiatzen nintzen, izuturik eta ezer erantzun barik.
|
|
2019
|
|
|
Sedovaren gertuko ezagunek esaten
|
zuten
ez zuela inoiz bere buruaz hitz egiten. Ikusten?
|
|
|
Finean, iruditeria kolektiboan oraindik aski errotuta dauden hainbat topiko eta aurreiritzi baliatu eta haizatu zituzten erasotzaileek euren bertsioa indartzeko. Fiskalak akusatuei galdetu zienean ea biktimak adostasuna agertu ote zuen sexu praktika haietarako, izkin egin zioten, eta erantzun
|
zuten
ez zela beharrezkoa izan hura galdetzea, aurretik, tonu goriko elkarrizketa bat, eduki zutelako neskarekin.
|
|
|
–Horretaz gutxien mintzatzen zarenean, orduantxe geratuko zara haurdun[...]?. Ezkondurik bost urte egin zituztenerako, H. andereak eta senarrak onartua
|
zuten
ez zutela seme alabarik izango. Sei urte igaro zirenean iritsi zen haurtxoa.
|
|
|
Etxea txikia zen. Bikien gelak ez zuen ematen beste ohe bat sartzeko, eta zaharragoak izanda garbi laga
|
zuten
ez zutela anaia txikia bertan nahi gainera.
|
|
|
Umeen afaria, hori zuen egun guztian eginbehar bakarra. Umeek uste dutena diote, eta berehala erabaki
|
zuten
ez zutela gustuko amonaren tortilla. Erreta kanpotik eta lehortu gabe barrutik, horrela gustatzen zitzaien, amak egiten zien bezalakoa.
|
|
|
Laster ikusi zen Henrique zalduna ez zegoela denbora galtzeko prest, zeren, Porta de Ferroko kanpamentura iritsi bezain fite, Mem Ramiresekin bildu baitzen, obra erraldoia egiteko beharrezkoak ziren adina gizon eman ziezazkion, eta inguruan zeuden zuhaitzak mozteari ekin zioten berehala, zuhaitzetako batzuk naturak sorraraziak ziren, beste batzuk mairuek bere eskuekin landatuak, hori egin zutenean ezin zutelarik asmatu ari zirela, hitzez hitz, beren burua erretzeko egurra biltzen, halakoxeak izaten dira patuaren ironiak, errepika dezagun berriz ere. Alabaina, ez dugu deskribapen hauetan aurrera egin behar esan gabe poz handia izan zela zalduna eta bere laguntzaileak iritsi zirenean, eta ez zen gutxiagorako, teknikari atzerritar bat baitzetorren, alemaniarra gainera, alemaniarra izatea bi aldiz teknikaria izatea baita, batzuek, eszeptiko, berez edo besteren kontura, zalantzak zituzten merituei eta emaitzei buruz, beste batzuek esaten
|
zuten
ez zela gaitzetsi behar oraindik, denbora faltaz, probatu ez dena, eta, azkenik, praktikoek eta objektiboek agerikoa dena behin eta berriz aitortzen zuten, alegia, hobeki borrokatzen dela mairuen aurka gure aurrean eta gure altuera berean dauzkagularik ezen ez mairuak hor goian daudelarik, harrikadaka eta grabitatearen abantaila profitatuz, eta gu hemen behean, harrien eta grabitatearen ondorioak... Sortzen ari zen multzo militar industrialari zegozkion polemika hauetatik urrun, ohatilan zetorren emakumeari beste inori begiratzen ez ziola, Mogueimek ezin zezakeen bere zoriona sinetsi.
|
|
|
Begi bistakoa zen arren ahalegin ikaragarria egiten ari zela jator itxura emateko, nabarmena zen haren jarrera autoritarioa. Ukabil itxien tinkotasunak eta masailezurreko mugimenduen tentsioak aise salatzen
|
zuten
ez zegoela eroso. Agintzera ohituta baitzegoen Jose De la Fuente, eta obeditua izatera.
|
|
2020
|
|
|
Familia pobrekoa izaki –hamar senide ziren, eta baserrian ez
|
zuten
ez urik, ez elektrizitaterik–, nola edo hala bizimodua atera behar ordea. Donibane Lohizuneko zerrategi batean aritu zen lanean gerra aurretik –orduz gero zituen ezagunak eta lagunak mugaz bestaldean– Haren aitak herrira itzultzea nahi zuen, eta horretarako gabarra bat erosi zion.
|
|
2021
|
|
|
Mojek kanpandorrera atera ninduten, kamisoia guztiz bustita, neguan. Klasekideek gure aurka egiten
|
zuten
ez ginelako haiek bezala janzten. Niri arropa amak egiten zidan, ahal zuen moduan.
|
|
|
Gainerako beharretarako, Monte Caramelon zegoen ur biltegira jo behar zuten. Kobetako biztanleek ez
|
zuten
ez iturririk ez ur biltegirik, eta Monte Caramelora joan behar zuten, lokatzez betetako bidea zeharkatuz. Arropa garbitzera ordubeteko bidea egin behar zuten, Errekalde edo Olabeagako garbitegietaraino.
|
|
|
Elkarren ezaupidea zein egunetan egin
|
zuten
ez badakigu ere, badakigu ordurako Sabino Arana apopilo egoten zela Abinan, zerbitzari etxeko alabetako bat zuela, Monika.
|
|
|
Bezperan, ekainaren 23an, Abinan surik piztu ote
|
zuten
ez dakit. Andreari egun hartan goizeko bederatzietan idatzi zion, esateko, besteak beste, zitekeena zela kartzelaldia luzatzea, hurrengo hileko lehen egunetan irtetea, eta ea ba etorriko litzatekeen balizko egun horretan, egun bi edo lehenago abisatuta, jakina, hartara kartzelan zeukan kuartoa ikusteko eta kanpora batera irteteko.
|
|
|
Emakumea Larrinaga kartzelako zein ziegatan sartu
|
zuten
ez dago fitxan. Berdin dio.
|
|
|
Hurrengo egunean, eguerdiko hamabietan puntu puntuan, ikasgelan sartu, ohiko moduan kapela mahaiaren muturrean jarri eta arretaz aukeratu zuen klera zati handi bat. Ikasleek txantxa egiten
|
zuten
ez zela gauza eskola emateko esku artean klera zati bat ez bazeukan, eta behin hartarako ezgaiturik utzi zuten klera izakinak ezkutatuz. Iritsi eta bekain grisen azpitik so egin zien mailadian gora, idazmahaien atzean, ageri ziren aurpegi gazte freskoei, eta betiko estilo estudiatuan hitz egin zien.
|
|
|
Ainhoak ez zuen jolasteko gogorik, aitonak ez zuen parkeko beste aitona amonekin solasean ibiltzeko aldarterik. Ainhoak ez daki baina arratsalde hartan alaba hura zergatik izan
|
zuten
ez zuela ulertzen esan zien aitonak gurasoei. Ainhoaren aldamenean eserita, errudun sentitzen zen.
|