|
2016
|
|
|
historiari esker, ondotxo ikasi dugu bortxaketarako gonbidapen irekia dakarrela ideologia arrazistak. Esklabotza garaian, esklabo jabeek beren botere ekonomikoari esker hartzen
|
zuten
emakume beltzak bortxatzeko lizentzia; beraz, gizarte kapitalistaren egiturak ere barruan dakar bortxaketak hauspotzeko sugarra. Are gehiago, badirudi kapitalisten klaseak eta klase ertaineko gizonek zigorrik jaso gabe egiten dituztela sexu erasoak, langileriaren duintasunari eta lanari egunero erasotzen dieten autoritate zalantzaezin berarekin.
|
|
|
Direnik eta egoera arriskutsuenetan ahizpa beltzei elkartasuna agertu zieten emakume zurietako askok hezkuntzaren aldeko borrokarekin bat egin zuten, eta ezin da kasualitate historiko hutsa izan. Aitzitik, ulertu bide
|
zuten
emakume beltzek presazkoa zutela jakintza lortzea: lanpara bat zen beren jendearen oinak argitzeko, argi bat askatasunera bidean.
|
|
|
Gerora,, arrisku hirukoitzari? buruzko analisi hori berori erabili
|
zuten
emakume beltzek, eta emakumeen askapen mugimendu garaikideari helarazi; izan ere, mugimendu hartan eragin nahi izan zuten mugimendua abiatu orduko.
|
|
|
Claudia Jonesek kargu hartu zien aurrerakoiei eta, bereziki, sindikalistei, ez zituztelako aintzat hartzen etxeko langile beltzek beren burua antolatze aldera egindako ahaleginak. Oraindik ere, etxeko zerbitzuan ziharduten emakume beltz langile gehienek, eta, ondorioz, edo halaxe zioen Jonesek, neskameekiko jarrera paternalistek hauspotu egin
|
zuten
emakume beltzei buruzko ikuspegi nagusia:
|
|
|
1890ean, Emakumeen Klubeen Federazio Nagusia sortu eta eta bost urtera, beren lehen nazio biltzarra antolatu
|
zuten
emakume beltzek. Antolakuntzan arituak ziren Gerra Zibilaren aurretik ere eta, beren ahizpa zurien moduan, literatur elkarte eta ongintza antolakundeetan parte hartutakoak ziren.
|
|
|
Ipar zein hego, etxetik kanpo lan egiten
|
zuten
emakume beltzek, emakume zuriek baino askoz neurri handiagoan lan egin ere. 1890ean, lau milioi emakume ari ziren lanean etxetik kanpo, eta horietatik milioi bat ziren beltzak.
|
|
|
Ida B. Wells egunkari zuzendariari eraso arrazistak egin zizkioten, eta, kluben mugimendua jaio aurretik, eraso haien harira antolatu
|
zuten
emakume beltzek lehen aldiz halako biltzar handi bat modu independentean. Jende aldra arrazista batek egunkariaren Memphisko bulegoak suntsitu zituen ez zegoelako ados Wellsek lintxamenduen aurka egiten zuen lanarekin, eta, beraz, Wells New Yorkera joan zen bizitzera, behin betiko.
|
|
|
Era berean, goiko pasarte horretan argi ikusten da Grimke ahizpen tema; izan ere, iparraldeko zein hegoaldeko emakume zuriei ohartarazten zieten, behin eta berriz, lotura berezia zeukatela esklabotza pairatzen
|
zuten
emakume beltzekin. Berriro ere:
|
|
|
Osaba Tomek eta Sambok ondoan zituzten beti laguntzaile fidelak, Izeba Jemima eta Amatxo Beltza: estereotipo horiek islatzen dute, ustez, zer nolako rola izan
|
zuten
emakume beltzek esklabotza garaian. Askotan izaten den moduan, mitoaren juxtu kontrakoa gertatzen zen errealitatean.
|
|
|
Nagusiek emakumeei agintzen zieten gizonak bezain, maskulinoak? izan zitezela lan egiteko orduan; beraz, esklabotza garaian bizitakoek sekulako eragina izan
|
zuten
emakume beltzengan. Noski, hautsi eta suntsitu egin zituzten emakumeetako batzuk, baina gehienek aurrera egin zuten, eta, bidean, zenbait gaitasun erdietsi zituzten, XIX. mendeko emakumetasunaren ideologiak tabutzat jotzen zituen gaitasunak erdietsi ere.
|
|
2017
|
|
|
Obamaren bi kanpainetan nabarmendu zen hori. Boz eskubidea
|
zuten
emakume beltzen %74k eman zioten botoa 2012an, eta biztanleria orokorraren artean, berriz, %58k. Hanka sartze zorigaiztokoa hauxe izan zen:
|
|
2021
|
|
|
Lehenago aipatu dugu aurkikuntza hau: zaborrontzi batean aurkitu
|
zuten
emakume beltzaren gorpua, mertxika itxurako bihotz bat tatuatuta zeukan eta poliziak" Peaches" mertxikak izena jarri ziona. 1997an aurkitu zuten gorpuak zesarea baten orbaina zeukan eta 2010ean oraindik ikertzaileek hildakoaren semea edo alaba, ordurako 13 urte gutxienez izan behar zituena, non ote zegoen galdetzen zuten.
|
|
2023
|
|
|
Adierazgarria da emakume haietatik bakar batek ere –ez Couzinsek, politikoki hain aktiboa izanik, ez Palmerrek, joera filantropikoko dama bat izanik– ez kontuan hartzea emakume beltzen ekarpenak ere bazirela AEBren historiaren parte, zeren agerian uzten baitu zein normalizatuta zegoen emakume beltzen ikusezintasuna. Britainiar sufragistek indiar, egiptoar edo afrikar emakume kolonizatuentzat onena zer zen –haiei deus galdetu gabe– eztabaidatzen zuten bezalaxe, estatubatuar emakumeek ere egozentrikoki eta ez ikusiarena eginez jokatu
|
zuten
emakume beltzen ezabaketaren auzian.
|
|
|
emakumeok ez bozkatzea nahi zuten, nahiz lortua zuten beren izena hautesleen erroldan sartzea. Wilmingtongo (Delaware) egunkarien arabera, botoa eman nahi
|
zuten
emakume beltzen kopurua" ohiz baino altuagoa" zen; nolanahi ere, kanpoan utzi zituzten," eskakizun konstituzionalak" betetzen ez zituztela argudiatuta, nahiz ez zuten inolaz ere zehaztu zein ziren eskakizun horiek. Voice of the People Birminghamgo egunkari beltzaren arabera, soilik dozena bat emakume beltz erregistratu ziren botoa emateko, estatuak koloreko gizonei botoa emateko ezarritako arau zorrotz berberak ezarri zizkietelako koloreko emakumeei ere.
|
|
|
Alegia, Beauvoirrek ez du kontuan hartzen indiar emakumeak betiereko esklabotza batean harrapatuta daudela, eta, aldi berean, etengabe erabiltzen du" esklabotza" emakumeen egoera deskribatzeko, hots, dakigun bezala, soilik emakume zuriez ari denean. Estatu Batuetara eta liburutegietara eginiko bisitak eta ikustaldiak direla medio, jakin behar zukeen nolako izugarrikeriak bizi izan zituzten benetako esklabotza sufritu
|
zuten
emakume beltzek.
|
|
|
Lucier izan zen ahotsa altxatu
|
zuten
emakume beltzetariko bat. Martxa aurreko eta ondoko giroari buruzko ikerketa baten arabera, ekitaldia kritikatu zuten iritzi emaile beltzak isilaraziak izan ziren.
|