|
2004
|
|
|
Okerrena zen behi bakar bat ere ez zela ikusten, belazeak bakanduta zeudela zeharo. Gure garai bateko adiskideek galdua
|
zuten
bizia hortzaundi gose haien erruz.
|
|
2010
|
|
|
Etxeak eta lurrak utzi beharrarekin, arrangura eta dolua zen dena. Xiberotarrena eginik zegoen, Baionara joan
|
zuten
bizitzera, edo Parisera, edo Ameriketara.
|
|
|
nik" Arruitzeluan ta Nadorran..." zioen kanta nuen gogoan; naski, horiek baitira Arruit mendia, Zeluan eta Nador herrixkak, bada, Melilla-tik eta Barranco del Lobo tik hurren daudenak. Abd el Krim en eraso hartan 60.000 espainiar soldaduk galdu bide
|
zuten
bizia; bederen hala dago izkiribatua marokoarrek gudukari eraiki zioten oroitarrian, nahiz berdin 6 miloi jar zitekeen, bada, soilik adierazi nahi baitu" anitz, ezin kontatuzko".
|
|
2013
|
|
|
Hala eta guztiz, hiru egunez eutsi zioten acomatarrek. Errenditu zirenean, zortziehunen batek galdua
|
zuten
bizia; Zaldivarren alderdian, gehienez ere batek.
|
|
|
Haren gorpua guztiz mutilatuta eta hemezortzi gezik zulatuta aurkitu zuten. Misioko beste bi lagunek ere galdu
|
zuten
bizia, eta bizirik atera zirenen artean inor ez zegoen zauritu gabe. Ziur aski, Anzak Yumen artean lortu zuen izen onagatik ez zioten segizioari erasorik egin San Gabrielerako bidean zihoala.
|
|
|
Espero zitekeena gertatu zen: Cuerno Verdek berak, Komantxeen beste hainbat buruzagik eta dozenaren bat gerlarik hantxe utzi
|
zuten
bizia. Anza garaile itzuli zen Nuevo Mexicora, kapitain Komantxearen adar berdeko buru apaingarria harro erakutsiz.
|
|
|
Vizcaino eta beste buruzagiak batzarrean bilduta, Santo Tomas Acapulcorantz bidaltzea erabaki zuten, gaixo larrienekin eta esplorazioaren ordura arteko xehetasunekin. Santo Tomdsen zihoazenentzat benetako sufrikarioa izan zen itzulera, eta beste 25 gizonek galdu
|
zuten
bizia.
|
|
|
Estampidan oldartutako bisonte aldra izugarrien irudirik ikusi gabeak ziren. Eta arriskuan jarri
|
zuten
bizia:
|
|
2014
|
|
|
Goitik, ilargia eta izarrak beste toki eta bizitza batzuetara begira zeuden: bakean bizi ziren tokietara, biharamuneko lanean edo umeen eskolan baino pentsatzen ez
|
zuten
bizitzetara. Baina toki eta bizitza haiek urrun zeuden Lekunberriko lorategitik.
|
|
|
Gehienek, nolanahi ere, ez zuten ez suizidatzeko eta ez desertatzeko aukerarik izaten. Frontera iritsi orduko galtzen
|
zuten
bizia. Konpainia osoak suntsitzen ziren astero.
|
|
|
Nagusiak mutilak toberetara ez utzi nahi eta holako... Hots, gure irudimenean gure herriek lehenago
|
zuten
bizi nasai, tinki eta indartsuan, arto xuritzeetan sortzen, indartzen eta birmoldatzen ziren istorio misterioetan dute leku toberek. Eta kondenatuak ziren zaharren gogo aberatsekin estaliak izatera.
|
|
|
Belaunaldi hartako seme alabok sarritan galdetu izan diogu geure buruari nondik zetorren gure gurasoen erabateko isiltasun hura, zergatik gordetzen zuten ezkuturik ezkutuenean barruan zuten zera hura, zergatik ukatzen
|
zuten
bizitakoa. Galtzailearen lotsa, agian, beldurra, noski, hilketa izugarri baten ondoren bizirik atera denaren beldur aipaezina, ametsetan azaltzen diren horietakoa.
|
|
2015
|
|
|
Herri zahar hura zer nolakoa zen erregistratzen tematu zen etnologo saldoa. Tematizazioak eta sistematizazioak, kasu honetan ere, xehe xehe egin behar
|
zuten
bizi mundua izan zena, museoan eta folk bilduman ondo kabi zedin.
|
|
2018
|
|
|
Dudarik gabe arrakasta handiena antolatzaileekin gauzatu zen, gurekin. Kasik ustekabean, gure kulturaren aditu nabarmenetarikoak ezagutu genituen, pasioz
|
zuten
bizitzen gaia eta, ondorioz, halaxe transmititzen. Aurkikuntza gaitza iraganeko (hots, gaindituta) historia, folklorea, hizkuntzalaritza, kosmogonia, artisautza. horien guzien garrantzia eta gaurkotasuna.
|
|
2019
|
|
|
Eta euskaldunak izanik, berehalaxe izan zituzten hiriburuko euskal kolonia ongi ezarri eta indartsuaren ate guztiak zabalik. Dirua, ordea, erruz joaten zitzaien eskuetatik eta, zentzuzkoa zenez, hotela utzi behar izan
|
zuten
bizitzeko leku merkeago baten bila hasita. Bat batean, luxuzko mexikar bizimodu hura burugabekeria galanta iruditu zitzaien, erokeria itzela:
|
|
2021
|
|
|
Intelektual haiek jainkoen estatuaz, aldarez eta gurtza paganoko beste ikur liturgiko batzuez inguraturik ematen zuten lanaldia, ptolomeotarrek eutsi egin baitzioten liburuak tenpluen barnean zaintzeko Ekialdeko tradizio antzinakoari. Kultura klasiko paganoaren zerbitzura sortutako liburutegiek nahiko lan
|
zuten
bizirik irauten, erregimenak gogor egiten baitzion kultura horri.
|
|
|
liburu batek etorkizunera, ondorengoengana ailegatzeko meriturik ba ote zuen erabakitzen zutenek ez zuten aintzat hartu ere egiten emakumeek idatzitakoa. Bai, poema horiek beste baten liburu batean sarturik egon ez balira, ez
|
zuten
bizirik iraunen. Egia esatera, ez gintuzke harritu behar horregatik bakarrik salbatu izanak.
|
|
|
kontakizunaren bilbea, argumentuaren korapiloa, istorio baten haria, narrazioaren amaiera; ideiak josi, mataza askatu, eszenak harilkatu, hitz sarea zabaldu. Horregatik, mito zaharrek Peneloperen oihalaz hitz egiten digute, Nausikaaren tunikez, Arakneren brodatuez, Ariadnaren hariaz, moirek iruten
|
zuten
biziaren albainuaz, nornek josten zituzten patuen mihiseaz, Xerezaderen tapiz magikoaz.
|
|
|
Eskarmentu arbitrario baten biktima izan ziren? Edo defendatzen ote
|
zuten
bizia galarazi zien testuaren egilearen espiritu subertsiboa?
|
|
|
Literatura libreki eta borondatez ibiltzen zen esku batetik bestera, opari edo mailegu pertsonal gisa, interesak zituzten gizabanakoen artean, elite kulturaleko hautatuen talde txiki bat nabarmentzen laguntzeko, jende aberatsaren komunitate intimo bat sortzeko, eta hartan, talentua zela-eta, onartu egiten ziren jatorri apaleko edo esklabo izandako babespeko pertsona batzuk. Babesik gabe, boteredunekiko loturarik gabe, irakurleek zein idazleek nahiko lan
|
zuten
bizirik irauteko.
|
|
2023
|
|
|
Ipuin batean ere Senpereko (L) laminek neska bat eraman
|
zuten
bizi ziren zubipera, otoitz bat egin zezan haietako bat hil ezinean zegoelako.
|