|
2003
|
|
|
Lehenengo ekonomia iturri izatetik bigarren postura pasatu zen nekazaritza, industrializazioaren eraginez. Horrekin batera baserri guneetatik hirietarako bidea hartu
|
zuten
baserritar askok: gero eta gehiagok.
|
|
2004
|
|
|
Goldea erabili ezin zen lur malkartsuetan laia erabiltzen
|
zuten
baserritarrek eta Laia auzoan dagoen kartel batek jasotzen duenez," gure aldean ezinbestekoa zen laiaren erabilera". Amaia Yarto Mendinuetaren batean irakurgai dago laiaren historia, Joxemartin Apalategi eta Ander Manterola antropologoek jasotako datuak batu ditu-eta Amaia Yartok.
|
|
2008
|
|
|
Patatak, Gernikako piperrak, indabak tolosarra zein gernikarra, erretako piperrak, azenarioak, tipulak, tomateak, porruak, letxugak, azaloreak, ziazerbak, onddoak, intxaurrak, urratxak, gaztainak, pikuak, eztia, sagarrak, madariak, ogia, gozogintzako produktuak... denetarik ekarri
|
zuten
baserritarrek. Produktu bitxirik ere aurki zitekeen:
|
|
2009
|
|
|
Ardoa garrafoietan ekartzen
|
zuten
baserritarren kooperatibara. Kooperatiban kopuru handietan erosi, merkeago lortzeko, eta gero etxerako erosten zuten.
|
|
|
Peio eta Pantxoak kantatzen zuten Baionako Suprefeta kantuaz ere akordatu nintzen. Duela hamarkada batzuk Baionan egindako baserritarren manifestazio batean izugarrizko egurra jaso zuten bertan parte hartu
|
zuten
baserritar gizagaixoak. Poliziei, CRS sinpatikoei, orduan Baionako Suprefeta (hemengo garai bateko gobernadoreen moduko kargua) zen Biaccabe abizeneko gizon batek eman zien agindua.
|
|
|
Ez da harritzekoa, beraz, anormaltasuna zuzendu bidean, ama hizkuntzaren transmisioa etetea erabaki
|
zuten
baserritar edo baserritarren seme alaben adibidea (birraitona horrena eta beste adibide andana ezagunak zaizkigu).
|
|
2010
|
|
|
Eta ez bakarrik Bizkaian, Araban ere badu beste" imitatzaile" bat Maritxu Kajoik. Kasu honetan, Laudion iaz antzeko egun bat ospatu
|
zuten
baserritarren egunean, Txinparta koadrilaren eskutik.
|
|
2011
|
|
|
Oihu egiten zuen pulpitutik Jainko juje zorrotzak eztabaidaezineko sententzia astunez obra onaren saria edota bekatuaren punizioa erabakiko zituela. Oihu egiten zuen, han behereko jende basa eta umila, buruz ikasitako pater noster edo beste otoitzetako latina endelegatzen ez
|
zuten
baserritarrak zeru infernuen arkitektura alarmagarriez ikararazi arte. Ez latina, ez biarnesa, ez frantsesa, ez espainola egiten ez zuten pertsona onak ere dardaraka irtengo ziren elizako atetik.
|
|
|
Lehenbiziko bilera abenduaren 15ean egin
|
zuten
baserritarrekin. Biharamonean, abenduaren 16an, Alkaiaga eta Zalain Zokoko bizilagunekin izan ziren eta abenduaren 19an, herrian bizi direnekin eta bertze bileretara joateko modurik izan ez zutenekin izan ziren Udaletxeko batzar aretoan.
|
|
2012
|
|
|
Taldeetan eztabaida egin ondoren, eskualdeka biltzeko konpromisoa hartu zen, otsailaren 24a ipini zen eskualde bakoitzeko taldeak biltzeko epea?. EHNE eta Biolurrek konpromisoa hartu
|
zuten
baserritarrek eta herritarrek behar duten prestakuntza lantzeko eta mugimendu honetan lan egiten jarraitzeko. Lan handia izango da hurrengo topaketak baino lehen, baina, bidea luzea izan arren, guztion parte hartzearekin gero eta norabide hobean gabiltzalakoan gaude.
|
|
|
1.500 euro. Abelburu batzuk prezio horretan saldu zituzten; beste batzuk erosteko, aldiz, lehia egon zen, eta gehiago ordaindu behar izan
|
zuten
baserritarrek. Beste urte batez, Gernikako Urriko Lehen Astelehena baserritarrentzat bilgune garrantzitsua izan da.
|
|
|
Banuen halaber gertaera guztiz ohargarri baten berri, alegia, Usher arrazaren leinuak ez zuela inoiz albo adar iraunkorrik sortu; beste hitzetan, familiaren ondorengoak denak ziren zuzenekoak, eta horrelaxe gertatu izan zen beti, oso gorabehera txiki eta laburrekin. ...a eta biztanleena, eta mendeen joanean ez ote zuten eraginik izan batak bestearen gainean; gabezia horrek, hau da, albo adarreko ahaiderik ez izateak, eta horren ondoriozko aitarengandik semearenganako igorpenak, desbiderapenik batere gabe, parekatu bide zituen bata eta bestea, harik eta, jabetzaren jatorrizko izena aldaturik, «Usher Etxea» izen bitxi eta nahasgarria bihurtu zen arte, erabiltzen
|
zuten
baserritarren buruan nonbait familia bera eta familiaren etxea, biak, izendatzen zituena.
|
|
2015
|
|
|
Denborak aurrera egin zuen, berdin jarraitzen zuendenak. Behin, esaterako, jakin
|
zuten
baserritar arduradun hari alemanek billete mordoa eman ziotela, langilegailegoei ordaintzeko, baina dirutza hura, paperezkoa, plantxa edo maindire handitan zegoen, hau da, billeteak ebaki gabe zeuden oraindik. Diru mordoa, laminahanditan, billeteak ebaki gabe.
|
|
|
Ezin ukatu setioaren pasadizoak sufrimenduzko eta bidegabekeriazko historiak direnik, nahiz eta haietako batzuk azaletik soilik iradokitzen zaizkigun: Tomas Arregui, 1874ko azaroaren 28an karlistek Santa Luziako muinoan fusilatu
|
zuten
baserritarra, alegia, iruindarrei" gaztaina zama bat" zeramalarik atxilotua izan eta gero; edo urtarrilaren 10eko agindu militarra," cientos de ciegos, cojosy pobres, que sin auxilios ni medios van a salirpor los caminos" aipatzen duena. Iruñeko agintari militarrek biztanleei eskatzen zieten txanponen bat ematea itsuei, herrenei eta txiroei, beraiek elurrez estalitako bideak betetzen hasi aitzin; hiritik eragotziak izan baitziren setioak eragindako egoera larria leuntzeko.
|
|
2017
|
|
|
XXI. mendera egokitutako jarduerak indartu eta sendotu liratekeela sinetsita daude Urdaibaietz plataformakoak. Behar jakin batzuen arabera, babestutako artadiak ustiatzeko baimena
|
zuten
baserritarrek orain arte. Eta trekkinga ere aurreikusten zuen planak.
|
|
2019
|
|
|
Argi zuen Aretxabaletak nokaren galera baserri munduaren hausturarekin estu lotuta zegoela. Arratia bailaratik erruz alde egin
|
zuten
baserritarrek Bilboaldera lanera XIX. mende amaieran. Batez ere emakumeak joan ziren neskame, ahalik eta azkarren diru apurrak biltzeko.
|
|
|
Halako batean, bizimodua aldatu egin zen. Bakoitza bere autoa erosten hasi zen, esnea saltzen
|
zuten
baserritarrak gutxitzen joan ziren, farmazia zabaldu zuten Elgetan, Correos zerbitzuak beste bide bat hartu zuen... eta txikitzen joan zen erabiltzaile kopurua. Hala, kendu egin zuten Elgetan eta Elgetarako propio sortutako autobus zerbitzua.
|
|
|
Udaleko eta Debemeneko ordezkariek batzarra egin
|
zuten
baserritarrekin eguenean. Iaz landa-gunean egin zituzten inbertsioen berri eman zieten, eta datorren urteari begira baserritarrek dituzten behar nagusiak zeintzuk ziren jaso zituzten, lehentasunen arabera, haiei aurre egiteko.
|
|
|
Ez gutxiago baserritik: han lana egutegiarekin koadratu beharra zegoen; barauak eta bijilia kontuek, kalekoa baino areago jotzen
|
zuten
baserritarra: okela, txerrikia eta lukainka jeneroa zen erabiltsuena han.
|
|
|
Arantzazu inguruan bada Lizarkoba deritzan harpe edo haitzulo bat. Bertan, lizar zarbak ostro eta guzti gordetzen ikasi
|
zuten
baserritar hemengoek.
|
|
2022
|
|
|
Pentsatzen dut gure aitona amonei inork ez ziela esan zer egin behar
|
zuten
baserritar eredugarriak izateko, baina bazituzten barazkiak eta loreak eta animaliak eta sendabelarrak eta arbolak eta fruta. Familiarentzat ona zen guztia ematen zuen baserriak, eta horretara bideratzen zuten lurra lantzea.
|
|
2023
|
|
|
Zailak izan ziren 1993ko hasiera haiek: Zalantza ugariri aurre egiteko laguntza gutxi jaso zuten lurrarekin zein animaliekin era ekologikoan lan egin nahi
|
zuten
baserritarrek. Duela 30 urte iritsi zen Europatik nekazaritza ekologikoaren lehen mugimendua.
|
|
|
Izan ere, Bedarbideko proiektua duela zortzi urte sortu
|
zuten
baserritarren egoerari buruz hausnartu ostean. Hau da, Laudioko hiltegiaren itxiera baino askoz lehenago abiatu zen ekimena.
|
|
|
Izan ere, soldata astero edo hamabostero kobratzen zuten beharginek, eta orduan izaten zen ordaintzeko garaia. Antzera egiten
|
zuten
baserritarrekin ere. Zor guztiak pagatu eta gero suma y kitto idazten zuten.
|