|
2008
|
|
|
Urtebeteko lanen ostean, joan den igandean aurkeztu
|
zuten
Andra Mari Zuriaren irudi berria; atzo, jaien egun nagusian, ohiko lore eskaintza egin zioten blusa eta neska koadrilek gasteiztarren zaindariari.
|
|
2009
|
|
|
Autoan hartu
|
zuten
andre bi gizonek, eta sexu erasoa egin zioten; bankuko txartela kendu eta dirua lapurtu zioten
|
|
|
Garajetik irten, eta Errekalde auzora eraman
|
zuten
andrea, haren autoan. Bankuko txartela ematera eta haren pasahitza esatera behartu zuten, eta haietako batek dirua atera zuen.
|
|
|
Larunbatean, 07:30ean, gertatu zen erasoa, Bilboko Bolueta auzoan, dantzaleku baten inguruan. Inguruko bizilagunek aurkitu
|
zuten
andrea kalean oihuka, eta Ertzaintzari abisu eman zioten. Bortxatu egin zutela salatu zuen.
|
|
|
Neurri txikiko blusek eta neskek Gasteizko kaleak bete zituzten atzo, egun osoz. Haurrek ederki aprobetxatu
|
zuten
Andre Mari Zuriko jaietan gaztetxoenentzako eguna. Jaietako egitaraua haientzat espresuki egindakoa izaki, eguerditik hasi eta iluntzera arte festetako protagonistak izan ziren etxeko txikienak, eta aspertzeko betarik ez zuten izan.
|
|
|
Txalo zaparrada batekin eskertu zieten bildutako ikusleek dantza erakustaldia. Ondoren, lore sorta bana paratu
|
zuten
Andre Mari Zuriaren irudiaren aurrean. Eskaileran igota zeudela, ukabila altxatu zuen Zeledon Txikik, eta ozen oihukatu zuen. Gora Zeledon eta Neska Txiki!?,. Gora Gasteiz!?,. Gora Alaves!?.
|
|
|
Kondaira batek dioenez, gaur egungo muinoan dirau irmo Goikoganeko Ama Birjinak. Herritarrek debozioa hobeto erakusteko asmoz, tontorretik herriko parrokiara jaisteko asmoa agertu zutenean, irudia lekutik mugitu ezinean zeudela ulertu
|
zuten
andre Mariaren desira: parajeok zeharkatzen zituztenei babesa ematea.
|
|
2012
|
|
|
Genero indarkeriagatik aurten Euskal Herrian zendutako lehen emakumea da. Tolosako Larramendi auzoko etxebizitzan hil
|
zuten
andrea herenegun arratsean. Haren bikotekide ohiak eman zuen abisua; bien umea emakumeari eramatera joan zen, eta etxeko atea ez zion ireki andreak.
|
|
|
Maletan nobelaren hasiera baino ez zegoen gordeta, baina Olivier Philipponnatek eta Patrick Lienhardtek. Nemirovskyren egungo biografoek? nobelaren bertsio osoa aurkitu
|
zuten
Andre Sabatier editorearenak izandako dokumentuen artean, Chaleur du sang izenburuarekin baina idazlearen izenik gabe. Aurkikuntza hari esker, 2007an argitaratu zuten nobela, osorik, Denoel argitaletxean.
|
|
2013
|
|
|
Dena den, abokatuak berretsi du Basauriko emakumeen auzia funtsezkoa izan zela legea lortzeko: «Agerian utzi zuen babes sozial eta ekonomikorik txikiena
|
zuten
andreengan erortzen zela zigorra, eta hura ez zela zilegi».
|
|
|
Hamabost minutu eskasera agertu zen kudeatzailea, esanez erietxea ez zela «protestarako lekua», eta ospitaletik ateratzeko eskatuz. Bilera labur bat egin
|
zuten
andreek: han geratzea ebatzi zuten, aho batez.
|
|
2014
|
|
|
Egun hartan kanporatu zuten Benita Bernedo Lariz, esaterako, Altzolatik; hala jasota dago haren izena orduko prentsan; hala dio Ahotsak.com biltegian jasotako testigantzan: «Mutrikuko salaketa batengatik telefonista lanetik bota ninduten, por ser roja.(?) Gero, senarra eremu gorrian
|
zuten
andre guztiak botatzea agindu zuten. Ni bota ninduten.
|
|
|
Espainiako Osasun Ministerioak argitaratutako txostenaren arabera, joan den urtean igo egin zen haurdunaldia etetea erabaki
|
zuten
andreen kopurua Nafarroan. Zehazki, 15 eta 44 urte bitarteko mila andretik zortzik egin zuten borondatez abortatzeko hautua; milatik bi baino ez ziren 2012an.
|
|
2018
|
|
|
Autopsiak frogatu zuen indarrez hil zutela Palacios, eta atxilotu egin zuten gizona. Gauerdi aldera hil
|
zuten
andrea, eta gizonak handik lau ordura deitu zuen larrialdietara. Indarkeria matxistagatik aurrekariak zeuzkan akusatuak.
|
|
2019
|
|
|
Berritasun handi bat ekarri zuen mezu hark, ordea: Jaizkibelekin hitz egiteko borondatea agertu
|
zuten
andreen parte hartzearen aurkakoek. Dena den, baldintzak ezarri zituen Alarde fundazioak:
|
|
2020
|
|
|
Emakume batek salatu zuenez, urteak daramatza tratu txar fisiko eta psikologikoak jasaten, eta bikotekideak mehatxu egin izan dio arma batekin. Poliziek nabaritu
|
zuten
andreak ubeldurak zituela besoetan, eta bikotekidea atxilo hartu zuten. Gainera, emakumearen aurkako ikerketa bat zabaldu dute etxeko indarkeriagatik, gizonak ere lesio bat zuelako hankan.
|
|
2021
|
|
|
TRANCHE: 1996ko ekainaren 30ean, nik desfilatu
|
zuten
andreen ondoan egin nuen bidea, paraleloan: zera espero nuen, San Juan plazara heltzean, herriak konprenitu egingo gintuela.
|
|
|
Azkenik, umetoki lepoko minbiziak atzemateko programan, proba egin behar
|
zuten
andreen %70 deitu zituzten. Aurrenekoz 2018an martxan jarri zuten baheketa programa honen kasuan, ez dute zehaztu zenbat tumore geratu ziren atzeman gabe.
|
|
|
Zaintzatik eta zaintzarako egituratutako gizarte sistema bat planteatzen dugu». Sistema integral, publiko eta doako bat eskatu
|
zuten
andreek.
|
|
2022
|
|
|
Foruzainak eta suhiltzaileak joan ziren etxebizitzara; indarrez sartu ziren, eta hilik aurkitu zuten emakumezkoa, gela batean. Nafarroako Auzitegi Nagusiak eman du gizona atxilotzeko aginduaren berri, eta, epaileak azaldu duenez, urtarrilaren 8a eta 9a bitartean hil
|
zuten
andrea, «bortizkeria handiz».
|
|
|
iruzurra, sekretuak agerraraztea eta irain egitea. Apurka apurka, ugaritu egin ziren auzitegirako bidea egin
|
zuten
andreak, eta hura kartzelan sartzeko eskeak ere bai, baina 2018ko maiatzean kalean zegoen oraindik. Ordurako bederatzi aldiz hartu zion epaileak deklarazioa, eta akusazioko abokatuak aldi guztietan eskatu zuen argazkilaria kartzelan sartzeko, baina epaileak atzera bota zituen eskakizun guztiak.
|
|
|
Munduan zehar ezagun egin den abestia ere ez ei da jatorrizkoa: XIX. mendearen bukaeran Italia Iparraldean arroz soroetan behar egiten
|
zuten
andreen protesta kanta izan zen lehena. Haien lan baldintzak salatu zituzten emakumeek.
|
|
|
iruzurra, sekretuak agerraraztea eta irain egitea. Apurka apurka, ugaritu egin ziren auzitegirako bidea egin
|
zuten
andreak, eta hura kartzelan sartzeko eskeak ere bai. Gerora, salaketak geroz eta gehiago izan dira, eta, urteak itxaron ondoren, martxoaren 7an hasi zen hilabete baino gehiago iraungo duen epaiketa.
|
|
|
Txostenean elkarrizketatu
|
zuten
andreetako batek esan zuen milizia bakoitzak, haien ideologiaren arabera, modu bateko edo bestelako tratua ematen zietela andreei. Hain justu, adierazi zuen norbere burua ezkerrekotzat eta liberaltzat zutenek sarritan ideologia sexu harreman libreak izatearekin lotzen zutela, eta emakumeek, milizia horien barruan, sexu askatasuna berdintasunerako pausotzat hartzen zutela.
|
|
|
Kale Nagusian gora, ez ziren ikusi aurreko urteetan Jaizkibeli arbuioa erakusteko eta zabaldu izan diren pankartak. 2019an, plastiko beltzik gabeko estrategia lehenetsi
|
zuten
andreen parte hartzearen kontrakoek, eta horri eutsi diote. Bizkarra emandako pertsonak baziren, hala ere, andre oso gazteak gehienak, nerabeak asko.
|
|
|
Izan ere, lehenago bi bozketa egin ziren Appenzell Innerrhoden en emakumeei boto eskubidea eman ala ez erabakitzeko: 1959an botoa eman zuten gizonen %95, 1 kontra agertu ziren eta soilik %4, 9 alde —emakumeek ezin izan zuten bozkatu, noski— 1971ko bozketan gizonezkoen %71, 1ek egin
|
zuten
andreek bozkatzearen aurka —aldekoak %28, 9 izan ziren— Azkenean, Suitzako Auzitegi Goren Federalak sartu behar izan zuen eskua andreek boto eskubidea izan zezaten. Gizonek demokratikoki haien aurka hobetsitako neurri antidemokratikoa deuseztatzeko.
|
|
2023
|
|
|
Eta inor inora joatera «behartu» ezin bada ere, «behartuta» daude Irun eta Hondarribiko alkateak, adibidez, gutxienez bi desfileei onespen eta errespetu maila bera erakustera, baina inoiz ez dute alarde parekideen aldeko atxikimendu keinurik erakutsi; andreak onartzen ez dituen desfilearen alde, ordea, beti egin dute era argian. Eta Hondarribiko alkate Txomin Sagarzazuren betebeharra litzateke, adibidez, iaz Guztion Alardea taldearen izenean alardean parte hartzeko eskea egin
|
zuten
andreen mezuei erantzutea, haiekin harremanetan jartzea.
|
|
|
Hura bizirik aurkitu zuten amaren ondoan, eta, erietxean egin zizkioten azterketen arabera, bortxa zantzurik ez zioten ikusi. Atzo iluntzean atxilotu
|
zuten
andrearen bikotekide ohia, 34 urteko gizon bat, andrearen hilketa egotzita. Gasteizko alkate Gorka Urtaranek atzo arratsaldean bertan eledunen batzordea bilera batera deitu zuten gaurko, hilketaren gaineko gaitzespena adierazteko.
|