|
2001
|
|
|
Bai eta eman ere, baina gehienok espero ez genuen moduan. ETAren politika eroaz eta Herri Batasuneko buruzagi politikoen jarraikeria itsuaz asperturik, EAJ EA koalizioari beren botoa ematea erabaki
|
zuten
abertzale ezkertiar ugarien pisua inola ere gutxietsi gabe, ene irudiko, hauteskundeak abertzaletasunaren alde desbideratu zutenak, neurri handiz, etorkinak izan ziren, azken 20 urteotako autonomialdian haien integrazio prozesua askok uste eta gura duten baino aurrerago joan dela erakutsiz.
|
|
2004
|
|
|
Sotaren buruzagitzapean. Euskara ofizialdu
|
zuten
abertzaleek, Bizkaiko herriekin zituzten harremanetarako. Testuen itzultzaileak zintzo zintzo bete zituen Sabino Aranaren arauak, eta ugari sartu ere (2).
|
|
|
1935ean Elizondon ikastola bat ireki
|
zuten
abertzaleek, Elizondoko jaun euskaltzale baten Iaguntzaz. Lau eta hamabi urte bitarte zituzten berrogei haur inguru joaten ziren.
|
|
2007
|
|
|
Gogoratu behar da, ildo horretan, Agirre lehendakaria alderdiko diziplinatik kanpo bazegoen ere, ez zela horrela gertatzen Jaurlaritzako sailburuekin; batzuk (Leizaola) beste batzuk (Lasarte, de la Torre) baino hurbilago zeuden alderditik. Alderdiko buruzagien esanetan, Jaurlaritzako langileek, zerbitzuetakoek, alegia, denbora gehiegi pasatzen
|
zuten
abertzaleentzat ustez erabilera praktikorik ez zuen informazioa biltzen eta gutxiegi Francori oposizioa egiten. Giro horretan, ezin ahaztu Konrad Adenauerrek bota omen zuen esaldi famatu hura —" aurkariak daude, arerio politikoak ondoren eta, azkenik, (txarrenak) alderdiko kideak" — ezin hobeto bete zela, maiz, EAJren kasuan.
|
|
2009
|
|
|
Hitz horiek ziren gurekin ez zegoen edo gurekin zegoela esan baina gero biolentzia apoiatzen ez zuen jendearentzako mendekantzarik handiena. Zer egingo zuten likiek edo mendira joan besterik egiten ez
|
zuten
abertzale gazte haiek euskal gazte bat goardia zibilak hil duela jakiten zutenean. Herio da bizia aurrera higitzen duena".
|
|
2012
|
|
|
Bandera gorri horiz eta txapel gorriz bete zen herria. Ezer txarrik egin ez zutelakoan herritik alde egin ez
|
zuten
abertzaleak ere baziren. Horietako batzuek larrutik ordaindu zuten erabaki hori.
|
|
|
Aurreko bake prozesuetan Lizarra Garazi edo Loiolakoak gogoan boz kanpainak izan dira. Haietan, ezagupen instituzionalaren eta euskararen ofizialtasunaz gain, bake eta normalizazio prozesua laguntzea eskatu
|
zuten
abertzaleek. Oraingoan ere, Euskal Herria:
|
|
|
Errepublikarrek euren senideei eragindako mina ezagutzeko aukera izan zuten (egia jakiteko eskubidea), jasan zituzten kalteak ikertu eta epaitu ziren (justizia eskubidea), eta kalte ordainak jaso zituzten, eta duintasuna eta babesa eman zitzaien (konponketa eskubidea). Frankistek errepublikarrek baino errepresio bortitzagoa burutu
|
zuten
abertzale, ezkertiar eta errepublikazaleen aurka, baina jazarraldien biktimei egia jakiteko eskubidea, justizia eskubidea eta konponketa eskubideak ukatu zitzaizkien. Izugarrikeria pila jasan bazituzten ere, Errepublikaren aldekoek barnean gorde behar izan dituzte, urte askotan, saminak, frustrazioak eta lotsak.
|
|
|
Ideia horren (alegia, indar armatuaren helburua ez zela garaipen militarra baizik eta negoziazio politikoa behartzea) aitzin urrats bat Jose Luis Zalbideren Hacia una estrategia revolucionaria vasca dokumentuan aurki daiteke (1970). esanez. Baina iraultza horretaz sinetsita zegoen jende asko jarraitu edo sartu zen ETAn, iraultzailetasuna borroka armatuarekin, besterik gabe, identifikatzen
|
zuten
abertzale soilen ondoan.
|
|
2014
|
|
|
Azkeneko urte hauetan hiru aldaketa garrantzitsu gertatu dira: UPNren eta PPren arteko harremanak apurtzea 2008an, indarkeria baztertzen
|
zuten
abertzaleak, euskaltzaleak eta ezkertiarrak uztarturik Nafarroa Bai koalizioa osatzea 2003an eta Bildu koalizioaren presentzia 2011n. Hauteskunde horien osteko gobernua UPNk eta PSNk osatu dute, Yolanda Barcinaren zuzendaritzapean.
|
|
|
Mugimendu abertzalea txikia zen 1970etik 1990era bitartean eta oso zatituta zegoen, indarkeria politikoaren eta Hegoaldeko estrategia politikoen eraginaren ondorioz bereziki. Iparretarrak talde armatuaren ekintzek() eragotzi egin
|
zuten
abertzaleen lan bateratua. 1990eko hamarkadatik aurrera indartu egin ziren abertzaleen arteko loturak:
|
|
2015
|
|
|
Herrian gelditu ziren abertzale, ezkertiar eta errepublikazaleen aurkako errepresioa berehalakoa izan zen. Udalean lan egiten
|
zuten
abertzale eta ezkertiarrak lanpostuetatik bota zituzten, andrazkoei ilea moztu zieten, abertzale eta ezkertiarren dendak eta negozioak lapurtu zituzten, eta hainbat izan ziren kartzelaratuak.
|
|
|
Ekitaldirako lekua eta eguna ez ziren ausaz aukeratuak: EAEko Estatutuak Gernikaren izena zeraman, eta Francok suntsitutako hiriak," arbola santuak" eta haren abaroan egin ziren batzar eta zin egiteen oihartzunak indar sinboliko eta iradokitzailea
|
zuten
abertzaleentzat; egunak, berriz, —Espainiako erregea etorriko zen larunbat horretan Bilbora Guggenheim museoa inauguratzera— aukerako parada eskaintzen zion ELAri Bilbon egiten zen normaltasun instituzional eta menpekotasun gortesauaren ekitaldiaren ifrentzua erakusteko Gernikan.
|
|
|
Lizarrako Akordioak poza eta itxaropena eragin zituen" historiko" hitza erruz erabili
|
zuten
abertzaleen artean; 706 popular eta sozialistek, aldiz, espero zitekeen legez, oker larritzat jo zuten Lizarrako" ikuskizun penagarria". 707
|
|
2019
|
|
|
horretarako egindako ahaleginek huts egin eta gero, 1976ko otsailaren 26an. Franco hil zenetik hiru hilabete igarota?, Juan Karlos I.a Espainiako erregeak erakunde ofizial izendatu zuen Euskaltzaindia, errege dekretu baten bidez, eta harrezkeroztik errege akademia da. Era horretako onarpen batzuek ez
|
zuten
abertzale batzuen oniritzia izaten, baina izendapen horrek ez zuen eragin aurkakotasun nabarmenik orduko gizartean. 1978ko martxoaren 6an, Eusko Kontseilu Nagusiak, Eusko Jaurlaritza izango zenaren aurrekari izan zen erakundeak,. Euskal Herri mailan organo ofizialtzat?
|
|
2020
|
|
|
Historikoa dela erran daiteke. 1989tik 2001era hiri horretako auzapez izandako Albert Pery sozialistak izenpeturiko gutun bidez jakinarazi
|
zuten
abertzalea sostengatzeko erabakia: " Batasunik gabe ezer ez delako posible izango".
|
|
|
Baigorri eta Uztaritzeri begira ere egon gara martxoaren 15ean. Hain zuzen, duela sei urte lehen aldikoz bi herri horietako auzapezaren aulkia lortu
|
zuten
abertzaleek. Abertzaleez osaturiko Aitzina Baigorri-k botoen %53 eginik irabazi zituen lehen itzulitik hauteskundeak, ordura arteko auzapeza izandako Jean Baptiste Lamberti aulkia hartuz.
|
|
|
Ipar Euskal Herriaren aitortza eta euskararen arloan aitzineko urratsak egiteko borondatea erdigunean ezarriak izan ziren, eta ezkerreko abertzaleak epaile lana egitera eramanak izan ziren hainbat herritan. Herri nagusi batzuetan boterean sartzea lortu zuten —bakarrik edo aliantzan—, eta, orokorrean, boz kopuruan emendatze handia izan
|
zuten
abertzale gisa identifikatuak izan ziren zerrendek. Aurtengo bozetarako, mugimendu abertzaleak aliantza estrategia berria garatu du herri anitzetan.
|
|
|
Xabierren aita, Fermin, euskaltzalea, abertzalea eta 36ko gerran gudari izana zen. Aitona Ezkabako San Kristobalgo gotorlekuan sartu
|
zuten
abertzalea izateagatik; aita, berriz, 27 urte zituela harrapatu zuen gerrak, eta STVko Amaiur batailoian egin zuen gerra. Bilbo erori zenean harrapatu zuten, eta preso egin zituen lau urte eta erdi.
|
|
|
Ekintzak gertatu ahala, foru gobernuak unean uneko gaitzespenak adierazten segitu zuen. Gaitzespen haiek barne hartzen zituzten urte eta erdi hartan zehar EHASen atxilotuek jasaniko tratu txarren salaketak, zeinek, alderdi eskuindarrentzat, agerian uzten
|
zuten
abertzaleen" terroristen aldeko tolerantzia kasu batzuetan, eta guztizko elkar aditzea besteetan". Olcozen bahiketa, 2027ko urtarril hartan, joko taulan emandako ukabilkada izan zen.
|
|
2022
|
|
|
ETA Berrirekin ez zela fidatzen zioen, eta arrazoia zeukan nolabait, ezta? Batzuek hainbeste azpimarratzen
|
zuten
abertzale ala sozialista dikotomia hori ez zuen ikusten.
|
|
|
1961eko udari buruz, Bretainiako nekazariek manifestaldi erraldoi andana bat antolatu zuten auto eta traktoreekin, eta hemengoek ere bat egin zuten Baionan, ez hain handia: horretan parte hartu
|
zuten
abertzale bakarrek, haien artean zeudela Mixel Eppherre eta Xan Hiriart zenak. Iraultza baten hastapena zen laborantzan, eta dosier horretaz artikulu sorta bat idatzi nuen Enbata hilabetekarian, frantsesez, urte zenbaitez.
|