|
2006
|
|
|
G. Morán ek oso fin seinalatu du kasuaren solemnitatea: " En el discurso de Berlín hay también algo de" Discurso al Pueblo Alemán"", Fichte-ri aludituz708 Are, Ortega-ren asmo batere ezkutatu gabekoa ematen du, Frantziaren derrotakoan behiala Parisen frantsesen kontsolamendu nazionalerako Renan ek egin
|
zuena
bere konferentzia" Qu’est ce qu’une nation?" sonatuarekin, berak Berlinen alemanentzat egitea nazioak eta Europa meditazioarekin. Zinez, Ortega-ren konferentzia guztia Renan en jarraipen eta garapen bezala dago bururatua.
|
|
2007
|
|
|
Kuriosoa iruditu izan zait beti norberaren izaera azaltzeko ohitura duen jendea. Guk bagenuen Almerian auzo bat, Gloria, La Glori, eguna ematen
|
zuena
bera ez zela kuxkuxeroa aldarrikatzen. Lau haizetara zabaltzen zuen mezua, nola esan.
|
|
2009
|
|
|
Antzinate hori da, berak, Seminarioan hasita (Seminarioa pobreen Unibertsitatea zen), kulturatu nahiz, ezabatu gura izan
|
zuena
bere baitan, hori egin behar zela irakatsi ziotelako; orain, lurrean belauniko, argazkiak hala erakusten du. Mertxegaz Urbian bilatzen duena.
|
|
|
Beldurtzerainoko arretaz begiratu zidan, ordea, nigan neronek ere ez nekien zerbait ikusteko gai balitz bezala. Veronicak isilik zirauen, sofan uzkurtuta, entzun berri
|
zuena
bere gainetik zegoenaren errieta edo izeba txoro baten ateraldia ote zen erabaki ezinik.
|
|
|
Orduantxe, baina, Domingoren alde atera zen beste marineletako bat. Mauri?, berrogei bat urteko bizardun anarkista, Cartagenakoa, apostolu anarkistatzat
|
zuena
bere burua, gotik beheraino zen heterodoxoa, baita anarkisten artean ere, Jainkoagan sinesten zutèn bakarretakoa zen heinean?, oker zeudenak, besteak, betiere, doktrinatzeko beti prest:
|
|
|
mendekotasunaren leizerik ilunenetara egitea?; hain lur jota eta hain galduta ote zegoen, bada?; zertan zebilen, baina, bera, aitaren odolekoa ez ezik, aita baino askoz gazteagoa eta sasoikoagoa ere bazen, itxura batean!?, zalantza haiek hartuta?; lotsaren gaineko lotsa ez sentitzeko, baina, erabat altxatu behar zuen lehenik eta behin bere burua, inflexio puntua atzean utzita: esan nahi baita Teofilo Mariak guztiz berreskuratu behar zuela harrotasun galdua, harrokeriari ere muzin egin gabe; nola egin hori, ordea, bera belaunikarazi
|
zuena
berak belaunikarazi ezean?; hantxe gakoa!; eta, halere, hainbeste handitu zitzaion Teofilo Mariari Nikolairenganako gorrotoa, arnasaldi bakoitzean bereganatzen zuèn nazka Nikolairen aurkakoa zen jada?, non, azkenean, gorrotoak piztarazi eta indarberritu baitzuen; Teofilo Mariak garbi gogora zezakeen ganbaran egindako lehen egunsentia, noiz eta argi errainu haiek sartu baitziren, haurtzaroko esta... Credo in unum Deum; orain, beste bat zen egoera, bihotza zuen sutan eta bihotza zuen?, baina, egoerak egoera, antzeko zerbait sentitzen zuen, ziurtasun ziur bat, nolabait esatearren?, beste su hark, gorrotoaren suak?
|
|
|
nola izan zitekeen, izan ere, bera bezalako gizon batek harrotasunaren gailurrik gorenetik –zinez menderatu ote zuen noizbait Fanelli, edo ametsetan izan ote zen? – mendekotasunaren leizerik ilunenetara egitea?; hain lur jota eta hain galduta ote zegoen, bada?; zertan zebilen, baina, bera –aitaren odolekoa ez ezik, aita baino askoz gazteagoa eta sasoikoagoa ere bazen, itxura batean! –, zalantza haiek hartuta?; lotsaren gaineko lotsa ez sentitzeko, baina, erabat altxatu behar zuen lehenik eta behin bere burua, inflexio puntua atzean utzita: esan nahi baita Teofilo Mariak guztiz berreskuratu behar zuela harrotasun galdua, harrokeriari ere muzin egin gabe; nola egin hori, ordea, bera belaunikarazi
|
zuena
berak belaunikarazi ezean?; hantxe gakoa!; eta, halere, hainbeste handitu zitzaion Teofilo Mariari Nikolairenganako gorrotoa –arnasaldi bakoitzean bereganatzen zuèn nazka Nikolairen aurkakoa zen jada–, non, azkenean, gorrotoak piztarazi eta indarberritu baitzuen; Teofilo Mariak garbi gogora zezakeen ganbaran egindako lehen egunsentia, noiz eta argi errainu haiek sartu baitziren, haurtz... Credo in unum Deum; orain, beste bat zen egoera –bihotza zuen sutan eta bihotza zuen sabaileiho–, baina, egoerak egoera, antzeko zerbait sentitzen zuen –ziurtasun ziur bat, nolabait esatearren–, beste su hark –gorrotoaren suak– itun zaharreko Jainkoaren irudira beste behin eraman –bere iruditegi pertsonalaren ardatzetako bat zuèn irudi hura– eta esanarazi balio bezala:
|
|
|
Orduantxe, baina, Domingoren alde atera zen beste marineletako bat –Mauri–, berrogei bat urteko bizardun anarkista, Cartagenakoa, apostolu anarkistatzat
|
zuena
bere burua –gotik beheraino zen heterodoxoa, baita anarkisten artean ere, Jainkoagan sinesten zutèn bakarretakoa zen heinean–, oker zeudenak –besteak, betiere– doktrinatzeko beti prest:
|
|
2010
|
|
|
Egia zen txikitatik izan zuela zaletasun hori, eta egia halaber ez zeukala zergati garbirik, baina bi egia horien artean isilpean utzi ohi zuen oroitzapen mami bat, atxikimendu horren arrazoi erabatekoa ez bazen ere haren pizgarri gisa gordetzen
|
zuena
bere baitan: bost bat urte zituela, aitak, amaren ezkutuan, Oihana hartu eta berarekin eraman zuen motorrean, buelta bat ematera.
|
|
2011
|
|
|
Inbidiaz gaixo nengoen, keinuengatik besterik ez bada, eskuak estuturik bietako baten bizkarraren atzean jarririk egotea, burua bestearen sorbaldan, bikoterik gabe eta sexu errituekiko arrotz, mundu estetiko/ liturgiko oso bat ixten zitzaidan, oso platoniko eta pasionalki maitemintzen banintzen ere, eta etengabe. Garai hartan berak, Izarok, mespretxa nintzakeen, sozialki kotizatzen
|
zuena
bera zenez, nik itzalean jarrai nezakeen guaparen aholkulari espiritual, edo alde egin. Nirea beste liga bat zen.
|
|
2012
|
|
|
Bertako antolatzailea Xabier zen, tipo maitagarria, juergista hutsa, bertako alkateak baino gehiago agintzen
|
zuena
bere nortasun ireki eta indartsua medio. Orain, musika emanaldiak antolatzen, zero.
|
|
|
Erromatarrek uste zuten (hala dio Pliniok) zakurraren eta otsoaren arteko harremanetatik sortutakoak zirela, eta hori sinesten ez zutenek ere, uste osoa zuten hiena likitsa otsoekin gurutzatzeko prest zegoela edonoiz, halakoa baitzen haien natura lizuna. Antzinakoentzat, inola ere, hiena animalia arraroa eta gutxi fidatzekoa bilakatzen
|
zuena
bere sexu joera ez oso garbia zen. Ovidioren Metamorfosiak liburuan aipatzen da hienek sexuz aldatzeko ahalmena dutela, eta hartatik hartuta edo, halaxe jasotzen du Physiologus kristauak ere:
|
|
|
Ni haien artera iritsi baino hiruren bat urte lehenago 69, Erregea bere aginterriaren gain zebilela bidaia ofizialean, ezohiko istripu bat gertatu zen, eta ia egin zuen monarkia harenak, behintzat gaur egun eratua dagoen bezala. Lindalino, erresumako bigarren hiria izan zen Erregeak lehendabizi bisitatu
|
zuena
bere bidaialdian. Handik irten eta hiru egun geroago, biztanleek, zapalkuntza handiez sarritan kexatuak?
|
|
|
Entzuna zien houyhnhnm begiluze batzuei abeltalde gehienetan zegoela agintari moduko yahoo bat (gure artean ere parkeetan orein nagusi edo buruzagi bat gehienetan egon ohi den bezala), gainerakoak baino gorputzez zatarragoa eta jarreraz maltzurragoa zena beti. Buruzagi honek bera bezalakoxe kuttun bat izaten zuela sarri, ugazabari hankak eta atzealdea miazkatu eta hari yahoo emeak tegira eramatea
|
zuena
bere eginkizuna; eta horrengatik, noizean behin astaki puska bat ematen ziola saritzat. Kuttun hau talde osoak gorrotatzen du, eta beraz, bere burua babestearren, buruzagiagandik hurbil egoten da beti.
|
|
2013
|
|
|
Bigarren aukera bat behar dut? , eta orduan Markel izan zen Fabioren ezpainetara hurbildu zena, haren ezpain haragitsuen artetik bidea ireki
|
zuena
bere mihiarekin eta bestearena bilatu zuena. Begiak itxita.
|
|
|
Elizabethen jakin mina handia zen, ezinbestean. Hala ere, lagunaren eskutitzak irakurri ondoren Elizabeth konturatu zen Charlottek puntu guztioz esaten
|
zuena
berak ere asmatu ahal izango zuela aldez aurretik. Poza zerion gutunari, esne mamitan bizi zela zirudien, eta ez zuen aipatzen laudagarri ez zen gauzarik.
|
|
2014
|
|
|
Ondoren beste gai batzuei buruz aritu ginen, alaiagoak akaso, baina halako itzal bat jausia zen gure gainean, eta ez gintuen bazkari osoan abandonatu. Janaria ez zen txarra eta mahai on batean eserarazi gintuzten, baina ezinezkoa egin zitzaidan bertan irudikatzea Capoteren ipuineko Lady Coolbirthen eta P.B. Jonesen arteko elkarrizketa jostari eta gupidagabe hura, idazleak pozez zoratzen idatzi
|
zuena
bere karreraren akabera izango zela susmatu gabe.
|
|
|
Eta ez dut uste ordu horietan lekukorik egongo zenik... Anbulantzia deitu zuen behinik behin; beno, deitu
|
zuena
bera izan bazen.
|
|
|
Horien aldean, arau hauste xumeekin gozatu egiten zuen: paisaia griskara bat eratzen zuten, sexu laidoaren aztarna arintzen
|
zuena
beraren ariman.
|
|
|
Lurraldea edozein Estatu edo naziorentzat da inportantea (ijitoentzat izan ezik, eta judu ez israeldar askorentzat modu ezohiko batean), baina Frantzian inportanteagoa izateko arrazoi bat dagoela uste zuen Micheletek: Alemania (uste
|
zuena
berak) ez bezala, Frantzia ez da arraza/ nazio bat, baizik lurralde/ nazio bat, lurralde batean agitu den arrazen nahasketako nazioa; lurraldearen produktua. Hala Tainek ere, Frantzia desabantailan ez uzteko, geografiaren inportantzia arrazaren inportantziaren mailara jaso du.
|
|
|
–J, ai toujours regardé la guerre entre la France et l. Allemagne comme le plus grand malheur qui pût arriver à la civilisation? 791 Straussi idatzi dion legez: . Le grand malheur du monde [ene azpim.] est que la France ne comprend pas l. Allemagne et que l. Allemagne ne comprend pas la France? 792 Renanek ez du pentsatu, gerrak apurtzen
|
zuena
bere ilusioak zirela793, gizadia goiti eraman behar zuen dialektika bera arraildu dela baizik. Ausaz ez betiko:
|
|
|
Izan ere, tatariarrak gero eta ugariagoak ziren, hirian etengabe sartu eta sartu ari ziren eta soldadu saldoak, Irtyx ibaian behera etorrita, eta egoera are larriagoa zen tropa horiek nork zuzentzen eta bultzatzen zituen kontuan hartuz gero. Haien buru egiten
|
zuena
bere herriari traizioa egindako ofizial bat zen, baina merezimendu handikoa eta ausarta arrisku guztien aurrean.
|
|
|
Ivan Ogareffek kanpamentu tatariarrera ekarritako gatibu talde handian bazen andre zahar bat bere atsekabeko lagunen artetik bereiz irudi
|
zuena
bere goibeltasun isilarengatik. Ez kexarik ez aienerik ez zen irteten haren ezpainetatik.
|
|
|
Eta, egia esan, ez dakit bizitza osoan ez ote zen izan pobre bat. Pentsatzeko bidea eman zidan hara bultzatu
|
zuena
bere pobretasun konparatiboaren egonezina izan zela.
|
|
2015
|
|
|
–Erabateko disponibilitatea? deitzen zion, bestea beti prest egotea, beti eskueran edukitzea, berak nahi
|
zuena
berak nahi zuenean egiteko pronto egotea. Horrek berotzen zuen eta nik, berak hainbeste disfrutatzen zuela ikustean, utzi egiten nion.
|
|
|
Ez zegoen emaztea bezala loreei begira, baizik haiek baino apur bat gorago. Hala ere, ez zen barren gaiztokoa, gaineratu zuen, eta bazihoan esatera hura zela Ingalaterrako gazte bakarra miresten
|
zuena
beraren... baina eztarrian behera irentsi zuen. Ez zuen emaztea berriro aspertu nahi bere liburuak zirela eta.
|
|
|
–Ez ote daukat arbaso bat musen esklabo, maitasun ezinezkoaren zerbitzari fin, gauak edertasunaren bilaketan ematen zituena eta egunak munduaren zama eraman ezinik? Ez ote daukat osaba poeta bat, bere olerki kaxkarrak baino obra perfektuago bat utzi
|
zuena
bere gorpu gaztea lamiei eskainiz betegintzarrezko performance batean. Ez ote daukat...?
|
|
2016
|
|
|
Izan ere, azken buruan, zer esan nahi zuen «judu» hitzak? Nolako zentzua eduki ote zezaketen, guretzat, «Komunitate Israeldarra» edo «Unibertsitate Israeldarra» bezalako esapideek, ikusirik horietan ez zegoela geroagoko hurkotasun hori, ezkutua, partaide zenak baino estimatu ezin
|
zuena
bere balioan, eta sortua gure bi familiak erlijio berekoak zirelako, edo, hobeto, Eskola berekoak, ez ordea aukeragatik, baizik eta edozein oroitzapen baino zaharragoko tradizio baten poderioz. Tenpluko ataurrean elkar aurkitzen genuenean, ilunabarrean normalean, atariko itzalpean trukaturiko gizalegezko esaldi neketsuen ondoren, azkenik ia beti taldean igotzen genituen bigarren solairurako eskailera pikoak, han baitzegoen sinagoga italiarra, zabala, era guztietako jendez betea, eliza baten antzera organo soinuz eta kantuz durunditsu; teilatua hain altua zeukan, non maiatzeko zenbait arratsaldetan, eguzki sartze aldeko paretako leiho handiak zabal zabalik zeudela, halako batean urre euri moduko batean murgilduta gertatzen baikinen.
|
|
|
Nolanahi ere, bene benetan uste dut bera zela gela hartan arnasten zen giro nolabait estugarria eragiten
|
zuena
bere gauzak ondo antolatuta egon behar harekin, bere ekimen zuhur aurreikusgaitzekin, bere jokamoldearekin. Nahikoa zen, ez dakit, gure solasaldien etenetan bera hastea eserita nengoen besaulkiaren bertuteak goraipatzen, haren bizkarrak jarrera «anatomikoki» zuzen eta egokiena «bermatzen» zielako ornoei; edo, pipa tabakoa zeukan larru ilunezko poltsa zabalik eskaintzen zidanean gogorarazi nahi izatea zein ziren bere ustez gure Dunhill eta GBDari errendimendurik onena ateratzeko ezinbesteko pikadura kalitate desberdinak (gozotik hainbat, gogorretik hainbat, Marylandtik hainbat); edota inoiz ondo argitu ez ziren eta berak bakarrik zekizkien arrazoiengatik, halako irribarre batez jakinaraztea, kokotsa irrati gramofonoaren aldera altxatuz batera, bozgorailuetako baten soinua aldi baterako ezabatuta geratuko zela:
|
|
|
Horixe gertatzen zitzaion Alsinari ere, baina kasu honetan bazekien gauzak ez zirela horrela izan, amak behin baino gehiagotan ziurtatu baitzion ezkontza katolikoa izan zela beren artekoa, apaiz batek behar den bezala emana; Alsina ez zen orain gogoratzen kaputxinoa, dominikoa edo frantziskotarra ote zen, fraide bat inondik ere, eta ez zen harritzekoa, amaren kontakizunaren arabera euskaldun jendea biltzen den tokietan ez baita urruti izaten abade baten gonen surmurra. Fraide itsasturi hark bedeinkatu zuen azkenik Jainkoaren graziaz, aurretik txalupa bateko gesal usainak bataiaturiko maitasuna, eta horren ostean etorri zen eztei bazkaria, Alsinak oturuntza handi, hanpurus, goi mailakoa irudikatu ohi
|
zuena
bere buruan: transatlantikoetako itsasaldietan ohi zen moduan big band edo orkestra bat jotzen, kamarero lebitadunak plater bat eta beste bat zerbitzatzen, ostrak eta kabiarra, eta oreina saltsan, eta otarraina, eta soufle erraldoi bat flanbeatu eta gero sutan; eta bazkari jori, naro, oparo horren ondoren, saxofoien edo biolinen doinura dantzan egingo zuten bikoteek ilargipean goizaldera arte.
|
|
2017
|
|
|
Eleutherios Venizelos(). XX. mende hasierako Greziako politikari gailenetariko bat, I. Mundu Gerratik 1935era bitartean zuzeneko eragina izan
|
zuena
bere herriko gorabehera politiko garrantzitsuenetan.
|
|
|
sartu eta erdiko pasillotik abiatu zirenean, lore eta zinta zuriko goarnizio batez elkarri lotuta, eta atzetik bi gizon zituztela bata bestearen segidan. Bigarren gizona izugarri handia zen, kafe argiaren kolorekoa, errespetua sartzen
|
zuena
bere lebita eta gorbata zuriarekin. Bere burua magistrala eta sakona zen, lepoa tolesdura oparoetan jausten zitzaion alkandora lepoaren gainera.
|
|
2018
|
|
|
–erantzun zion, argi utzi nahian han galderak egiten zituena nor zen. Edo, bestela esanda, inguru hartan agintzen
|
zuena
bera zela.
|
|
2019
|
|
|
–Begira. Oihanek, bere ahotsagatik, deseroso zirudien. Ez zen larunbat gaueko neska berdina, txikitatik ezagutzen zuen neska alai eta atsegina, orain sekulako segurtasuna
|
zuena
bere buruarengan. Ez zuen ezagutzen?.
|
|
|
Leku bakartia zen. Bonbilla bakar bat zegoen pasilloaren hasieran, argi izara murritz bat zabaltzen
|
zuena
bere oinean, inguruko itzalak are itzalago bihurtuz. Horregatik, amak handik zerbait behar zuenean (izekok baserritik bidalitako lekak kontserbatzeko kristalezko potoak, esate baterako), aitzakiaren bat topatuko zuen bera ez joateko eta beste norbait bidaliko zuen, alaba gehienetan.
|
|
2021
|
|
|
Aurresku baten bariazio bat dantzatu genuen eta, batek, pilo bat mugitu zuela esan zigun; baina, gero, egin genuen beste mugimendu bat, eta horrek ez ziola ezer esaten adierazi zigun, ez zuela ulertzen. Eta publiko artean bazegoen beste dantzari garaikide bat, esan
|
zuena
berarentzat gauza bera egin genuela. Zer gertatu zen?
|
|
|
Bilbo erdian eraikitako etxola auzorik zaharrena zen. Bilboko erdigunean isilka agertu zen elementu arrotza, hiria lotsarazi behar
|
zuena
bere bihotzean bertan. Guztira 282 pertsona bizi ziren 63 etxola eta beste hainbeste nukleo familiarretan.
|
|
|
Besoen artean hartu nuen, baina ezin nion ezer esan. Beste inor ez desiratzea zen behar zena; berak niri emateko
|
zuena
bere eskutik baino ez jasotzea zen behar zena. Ene samurtasun orok porrot egiten zuen gogo hori betetzeko orduan; nire ekintzak besterik ez nuen; ni nintzena nintzen haren gogoz bestera, nire gogoz bestera, ez zegoen beste ezer egiterik.
|
|
2022
|
|
|
Antzekotasunak bazeuden, noski, literatura zegoelako tartean, eta horrek hari fin batez batzen zituen, Elenaren ustez, kasu biak: literatura lotura boteretsua begitantzen zitzaion, adin desberdintasuna eta egoeraren gardentasun eza gainditzeko indarra gordetzen
|
zuena
bere baitan; Brigitte Trogneux gazteak, ez alferrik, maitasun kortesanoari buruzko memoria batekin lortu zuen bere letretako lizentziatura... Baina desberdintasunei ezin zien ezikusia egin, ezta ere.
|
|
|
Zergatik ez, baina? Azken batean, ez zen bera izan Aritzengana jo zuena, alderantziz baizik, mutila izan zen so horiek botatzen hasi zitzaiona, bere begi berde marroixka sakon haiekin, eta behin eta berriro parte hartzen zuena eskoletan, ikaskideentzat gogaikarri suertatzeraino batzuetan, eta etengabe egiten
|
zuena
berarekin topo fakultateko korridoreetan eta bibliotekan. Hasieran, Koldori kontatzen zionean, gaininterpretazioan erortzen ari ote zen galdetzen zion, barrez, bere buruari, baina Koldok esaten zion zergatik ez, gauza horiek gertatzen zirela, erakarpen intelektuala egitate bat zela eta mutilak pena pixka bat ematen ziola.
|