|
2000
|
|
|
Luxurialasaizegoen, gainerakoeknolagerraegitenzutenbegira.Etaesanzuen bereartean: geroerehauenarteko bakeakneuk eginbeharkoditut.Hala, Soberbiak etaKodiziakgerrarajozutenLuxuriaren aurka.Soberbiakezzuenbateginnahi Luxuriarenitsusitasun lotsagarriarekin. Kodiziakez
|
zuen
luxuriarentzat dirurik emannahi.Luxurialehenengotanaurpegieraonekoa, alaiaetaerakargarriadenez gero, SoberbiaetaKodiziarekingerranziharduenbitartean, hurabisitatzerajoan
|
|
|
1818.urteetan... Bizkaikoerakunde politiko administratiboarierasoegin zioten. Riego kKadizkoKonstituzioaberrezarri
|
zuen
, iraultzaliberalarijarraituz... Bizkaian nahikogogoraurreeginzioten.Altxamenturakosaioaknabariziren, esaterako, Abandon, Agurainen, etab.. 1823angobernuabsolutuaezarrizuten..., etaharekin egonkortasunhandiagoaizanzenBizkaian... Halaere, estatuliberalberdintzailearenetaeuskalestilosozio politikoarenarteantirabirakizanzirenetahortiksortu zirenkarlistadak (1833..), FraiBartolomehilbainopixkabatlehenago (1835).
|
|
|
Bainaikasketenberrikuntza, KarmeldarTeresiarrenartean, kanpotikbultzatua izanzen.Hauda, MadrilenAitaSantuarenNuntzioazenNicolasColonna keragin zuenberrikuntza, ErregearenetaRodasMinistroarenlaguntzarekin.Horrela, erdi behartueginzuenOrdenakoJenerala, GregorioSanJoakinena, programaberria sartzera. NuntzioakA.Jose AntonioSan Albertorenarenlaguntza eskatu
|
zuen
|
|
|
Honek ikasketen egoeraz txostenak bdialtzen zizkion, eta horien arabera, Ordenakokulturafilosofikoaetateologikoanahikourriazen108.Nuntzioak A. Manuel SanBizenterenariaginduzionikasketetakoegitasmoberriaburutzeko. Nuntzioakonartu
|
zuen
A. Manuelek egindako egitasmoa eta AitaJeneralari,
|
|
|
Garaihonetan Joan Jose Mogelek harreman handia
|
zuen
Bartolomerekin,
|
|
|
190 Apezpiku honek 1600 urtean honako hau eskatzen
|
zuen
: –que cada Provincia tenga la Doctrina Christiana impressa en lengua paterna; y porque ay en la tierra Vazcongada deste nuestro Obispado diferencia en el Vasquence del Señorío de Vizcaya, Provincia de Guipuzcoa, y Alaba:
|
|
|
192 Apezpiku honek ere agindu hau eman
|
zuen
1698an: –Que quando se explica la
|
|
|
193 1620an Pedro Gonzalez de Castillo apezpikuak ere argi adierazten
|
zuen
: –Establecemos,
|
|
|
Bartolomek, karmeldar zenez, zenbait betebeharri aurre egin behar zien liburuak idatzi eta argitaratzeko. Idazle agiria behar
|
zuen
lehenengo eta behin. Eta liburua argitaratu aurretik Definitorio Jeneralari aurkeztu behar zion.
|
|
|
Eta liburua argitaratu aurretik Definitorio Jeneralari aurkeztu behar zion. Honek, bi zentsoreren iritzia jakin ondoren, onetsi nahiz gaitzetsi egingo
|
zuen
. Bi zentsoreetariko batek teologia eskolastikoan aditua izean bhar zuen.
|
|
|
Honek, bi zentsoreren iritzia jakin ondoren, onetsi nahiz gaitzetsi egingo zuen. Bi zentsoreetariko batek teologia eskolastikoan aditua izean bhar
|
zuen
. –Nihil obstat?
|
|
|
daluakemanzituena(, causabagrandesescándalosenlospuebloseinmediacionesdesiete uochoconventosnuestrosdelaProvincia?). Frantsesenaldekoegitenzuenbereburua, eskualdeosoanEnperadorearenaldeegitekogarrazuelarik. BainaAvriljaunarenidazkariLuisEchevarriaeta Berrueta renbegikoa zen eta?, urtarrilaren30ean libre utzieta Basamorturabidalizuten. Hemenere fraideenaurka salaketak egin etaegin jarraitu
|
zuen
–Gobernariaketahonenidazkariak, hainbestesalaketa gutunez guztizasperturik, sekularizatuetaCastañares koberejaioterrirabidaltzeaerabakizuten.Azkenezihesegin zuenFrantziara, frantsesekin (MKA, A I: BARTOLOMEDESANTATERESA, Apuntaciones?, 11
|
|
|
Prioreakkomunitatekopertsonenosasunetaonespiritualazarduratubehar
|
zuen
, baitakomunitatekoegunerokobizitzaongibetetzeazere.Helburu hauek erdiestekoasteroko batzarrakeginohizirenkomentuan, egunerokobizitzaaztertzen zelarik.Komentukoadministrazioarengorabeherak, ofizioezberdinetannolajokatzenzen, etxekotokiaknolazeuden, esaterako, sakristia, administrazio gelaetab. Giaxoenarduraberezia, haieimaitasunhandiaerakustea.PrioreakProbintzialaren laguntzazhautatzenzuenprioreordea; honekpriorearilagunduohizionzereginbatzuetan; esaterako, bizitzaliturgikoan, hauda, OrduenLiturgian, mezan...; korua zuzentzeaetabesteekintzaliturgikobatzukdirakomunitate bizitzanarretarikhandienaeskatzendiotenak.Bainabestearazobatzuezerearduratubehardu, pertsona batzuekin, berezikiMarkinakoherri agintariekin, harremanakizateaz.
|
|
|
FraiBartolomek, batezeresermolarietaidazlezenaldetik, geroagoetaitzal handiagoa
|
zuen
Markinaeta inguruetan; gizonzentzudun, aditueta prestutzat zuten.Honetaz, adibidegisa, Ondarroangertaturikoaaipatukodugu.
|
|
|
udalari, apirilaren6an irakurria izanik: udalbatzaberria hautatzea agintzen
|
zuen
. Honela, apirilaren9anhonakohauekhautatuzituzten: alkateJoanJose Mugartegi; errejidore, JavierIgnacioAstarloaetaJoseAntonioMentxaka; prokuradore sindiko, JoseFrantziskoAlzaa314.
|
|
|
GobernuarenaginduzOrdenakogoi agintariakeurenkarguetatikkenduakizan zirenetahaienlekuanapezpikuakezarriziren; beraz, komunitatebakoitzakbere priorea huatatu behar
|
zuen
konstituzio graaian336 Horrela adierazten zuen OrdenakoJeneralakgobernuarrotzarenportaerazaridela: urtarrilaren29anjaso zuen, berekarguautzieginbeharzuelajakinaraztenziotenDekretua? 337.
|
|
|
GobernuarenaginduzOrdenakogoi agintariakeurenkarguetatikkenduakizan zirenetahaienlekuanapezpikuakezarriziren; beraz, komunitatebakoitzakbere priorea huatatu behar zuen konstituzio graaian336 Horrela adierazten
|
zuen
OrdenakoJeneralakgobernuarrotzarenportaerazaridela: urtarrilaren29anjaso zuen, berekarguautzieginbeharzuelajakinaraztenziotenDekretua? 337.
|
|
|
GobernuarenaginduzOrdenakogoi agintariakeurenkarguetatikkenduakizan zirenetahaienlekuanapezpikuakezarriziren; beraz, komunitatebakoitzakbere priorea huatatu behar zuen konstituzio graaian336 Horrela adierazten zuen OrdenakoJeneralakgobernuarrotzarenportaerazaridela: urtarrilaren29anjaso
|
zuen
–berekarguautzieginbeharzuelajakinaraztenziotenDekretua? 337.
|
|
|
ErregeFernandoVII.ak1823kourriaren 1ean hartu
|
zuen
agintaritza bere buruz, eta, konstituzio gobernuadeiturikoarenekintzaguztiak indargabeak eta baliorikgabeakaldarrikatzenzituen, dekretuasinatuzuen. Oiartzungo Batzordeakemanazuenordurako (IV) sekulartuakizanondorenparrokiak etakapilautzak berenardurapeanzituztenguztieikarguak etasermoiakegiteko nahizaitortzekobaimenakkentzekoagindua.
|
|
|
Hainzuzenerelanedokarguberezirikgabegeldituzelako, lehenxeagoesan dugunez, Frai Bartolome, idaztekooraindikadinonean53urtezituela, idazkibat bidali
|
zuen
ProbintziakoDefinitorioraidazle agiria eskatzen, 1831koazaroaren
|
|
|
Josu LavinekBartolomerenliburua euskarri informatikoanargitaratu
|
zuen
|
|
|
Frai Bartolomekhainbaturtetanizanzuenpredikari ofizioa; Ordenabarruan karguofizialazen; hauda, karmeldarrenkomunitatebakoitzakberepredikariofizialaizanohi
|
zuen
; batzuetanbierebai.Izatez, XIX.mendekolehen17urteakizan ziren, 1817raarte, urtehorretanizanbaitzenhautatuaMarkinakoKarmengopriore. Hala ere, noizbehinka, sermoiakegitenjarraituzuen, batezerekomentutikkanpo...
|
|
|
Esandugunez, argitaratutakoliburuaketaagitaratzekoprestaturikoeskuizkribuak, zirriborrotanbehintzat, 1806 1810ingururakogertuzeuzkan... 1816tik1818ra bitarteanargitaratuzituenliburuez gain, beste batzukereargitaratzeko asmoa
|
zuen
.
|
|
|
ArgitalpenhonenhelbururikbehinenetarikoaFraiBartolomerentestuakongi transkribatzeaizanik, testukateketikoak, teologiaetamoralekoedukizongihornituakbestalde, nahitanahiezkodirudibereliburuakidaztekoerabilizitueniturriez geureburuarigaldeegitea.Beraz, egokidatorharkizanzuenhezieragogoratzea, bere burua janzteko egin ohi
|
zuen
estudioa eta bere liburuak idatzi zituen MarkinakoKarmengoBibliotekaneskuraizanzuenmaterialagogoratzea.Hauetatik guztietatikgeratudalekukotasunikaskobereliburuetanjartzendituenaipamen ugarietan, haienbidezberebaieztapenaketairitziakbermatzendituelarik.
|
|
|
–ezarren? hamabi bider agertzen da; lau bider Eucal errijetaco... eta zortzi bider eskuizkribuan; hau da, bere lehenengo lanetan; gerora zuzendu egin
|
zuen
eta Icasiquizunac saileko hiru liburukietan behin ere ez da agertzen. –Esatiarren?
|
|
|
EZ PARTIKULA+ ADITZ LAGUNTZAILEA+ ADITZ NAGUSIA. Batzuetan, aditzlaguntzailearenetaaditznagusiaren arteanobjektuatartekatzenda: ez
|
zuen
hitzikesan/ ez zuen esanhitzik...; ez genukeesangogehienetandarabilenhurrenkeradenik... Denadela, lehenliburuan sarriagoantzematendagerokoetanbaino; ezin leguibezalakoesamoldeekinmaizagoezpartikulasoilarekinbaino.Ikusditzagunzenbaitadibide:
|
|
|
EZ PARTIKULA+ ADITZ LAGUNTZAILEA+ ADITZ NAGUSIA. Batzuetan, aditzlaguntzailearenetaaditznagusiaren arteanobjektuatartekatzenda: ez zuen hitzikesan/ ez
|
zuen
esanhitzik...; ez genukeesangogehienetandarabilenhurrenkeradenik... Denadela, lehenliburuan sarriagoantzematendagerokoetanbaino; ezin leguibezalakoesamoldeekinmaizagoezpartikulasoilarekinbaino.Ikusditzagunzenbaitadibide:
|