|
2000
|
|
|
Enbor batzuen kontura eztabaidan ari ginen; halako batean berotu, berak hitz itsusi bat bota eta nik bultzada bat eman nion. Barkamena eskatu nion arren, abokatuak, ministroak eta denekin hitz egin
|
zuen
ni zigortzeko. Bultzada haren ondorioz, ia urtebeteko zigorra ezarri zidaten.
|
|
2002
|
|
|
Biharamunean klasera joan nintzen berriz, eta ama etorri zitzaidan. Larrituta ikusi ninduen eta galdetu zidanean ea ahaleginak merezi
|
zuen
nik baietz erantzun nion. Une horretan barneratu nuen hartutako erabakia.
|
|
|
Nire txikitako ametsa sukaldaria izatea zen. Benetan magikoa iruditzen zitzaidan nola aurrez ikusiriko oilasko itsusi hura eder eta desiragarria egiteko gaitasuna
|
zuen
nire amak. Edota belar batzuk nola janari bilakatzen zituen bere trebezia magiko harekin.
|
|
|
Ni kasu honetan berez hirugarren erreserba bezala nago, hau da, bi bateriek ezin izan zuten eta ni sartu nintzen. Patuak nahi izan
|
zuen
nik diskoa grabatzea.
|
|
|
Edo txapelketan gazteak nola ikusi ditudan galdetu zidatenean, berdin. Jendeak espero
|
zuen
nik haiengatik kristorenak esatea, eta ez. Jakin behar da gai serioak umoretik hartzen eta barrea espero den lekuan ere serio kantatzen.
|
|
|
Ama errezelotan zebilen," orain ere Manolito zertan ari ote da!". Ohera joan aurretik begiratu omen
|
zuen
nire gelako atearen morroilotik, eta ni belauniko aurkitu ninduen, beso zabalik errezatzen. Ama zur eta lur geratu zen.
|
|
2003
|
|
|
Baina, Poulou Alliot Marieren ordezko diputatua da, Estatuko Defentsa ministro berria eta departamenduaren aurkakoa. Poulouk nahiago izan
|
zuen
ni mintzatzea.
|
|
|
Esango nuke idazten dituen gauza gehienetan islatzen dela egilea. «SPrako tranbia»ko Lucasek ere asko
|
zuen
nire nortasunetik, bestela bazirudien ere. Matias Malanda nire nortasunaren zatia da; beharbada agerian ez dagoen nortasunaren zatia.
|
|
|
" Bi gutun jaso ditut. Bidaltzaileetako batek telefono aurkibidean topatu
|
zuen
nire helbidea. Euskaraz AEK n ikasitako emigrante batek idatzia zen.
|
|
|
Hasieran, espioi nobela bat bezala planteatu nuen guztia. Baina memento jakin batean zera galdetu nion neure buruari, ea zentzurik ba ote
|
zuen
nik euskaraz espioi nobela bat idazteak. Nola ez nekien zenbaiteraino zeukan horrek zentzurik, momentu horretatik aurrera espioi nobela bezala garatzen ari nintzena beste zerbait ere bihurtu zen, han kontatzen ari nintzen guztiari beste ikuspegi bat kontrastatzeko beharra sentitu nuelako.
|
|
2004
|
|
|
Nire herrian bizi izandako urteek eragin dioten egonezina esplikatu dit emakumeak bi zertzeladetan. Ezkontzak ekarri omen
|
zuen
nire herrira. Ezertara ohitzeko astirik gabe ezagutu omen zituen nire herritarren izaera bekaizkeriazkoa, dena jakin nahia, arau betikoetatik urrutiratu ezina.
|
|
|
Baina egunkariren bati edo kazetari bati ematen badiozu, esaiozu zure zale batek eman dizula, eta ez esan ez zein den, ez ezer". Nik boligrafoz idatzia eman nion, eta mutilak ez
|
zuen
nire idazkera ulertzen. Orduan, Marcako kazetariarengana joan zen, eta esan zion:
|
|
|
" Ez, esan nizuen ez dudala ordaintzeko asmorik". Isilune baten ondoren, Manzanasek agindu
|
zuen
ni kartzelara eramateko. Baina zain egon behar izan genuen luzez ni eraman arte:
|
|
2005
|
|
|
Dantza eguneroko biziari lotua zen, karrikan existitzen zen kultura bat, ez historiaren armairutik errautsez beterik atera zen zerbait. Horrek iratzarrarazi
|
zuen
nire pasioa.
|
|
|
Bai noski, biziki orwelldarra da. Kafkak baino gehiago eragin
|
zuen
nigan Orwellen Animalien baserriak.
|
|
|
Nik, etxean, bai aitarekin eta bai amarekin konfiantza handia izan dut beti. " Ama, hara noa!", eta nahiz eta amari ez beti gustatu, errespetatu egiten
|
zuen
nire joera. Hona etorri eta konturatu nintzen hemengo jendea gezurretan ibiltzen zela.
|
|
|
Lehendakariak ekainaren 22ko Legebiltzarreko bere hitzaldian ekarpen garrantzitsua egin
|
zuen
nire ustez:
|
|
2006
|
|
|
«Ni polizia judizialeko agente soila nintzen. Atxilotu politikoak biltzen zituen detentzio gune bateko buruak jendea behar zuen(...) eta nire komisarioak pentsatu
|
zuen
nik balio nezakeela. Nire ardurapeko gaiztaginek oso azkar aitortzen zutela ohartuta zegoen, eta horregatik izendatu ninduen».
|
|
2007
|
|
|
Stanley Kubrick izugarri gustatzen zait, nola ez, baina arraroa da berari nirea gustatzea, batez ere arraro egin zitzaidan hain justu La ardilla roja gustatu izana. Stanley Kubrick gustatzen zait eta ez dut Kubricken inongo antzik; antzeko arrazoiren batengatik, bere zinemaren antzik izan ez arren zer edo zer ikusi
|
zuen
nire filmean gustatu zitzaiona. Asko pozten nau.
|
|
2008
|
|
|
1997ko Kilometroak en Latzen, Urtz eta Exkixurekin jo genuenean hasi zen. Talde horiek errespetatzen ditut, baina kontzertu hark eragina izan
|
zuen
nigan. Horrek eta txikitan entzuten nituen aitaren diskoek (Phil Collins, George Michael…), argitu zidaten hori ez nuela egin nahi.
|
|
|
Azalpen hark ez zuen Jean Marc erabat lasaitu. Agian, frantziar armada Bidart bonbardatzen imajinatzen
|
zuen
nire lagunak, Siad Barreren hegazkinek Hargeisan egin antzera. Somaliland biolentziari esker existitzen da eta biolentzia gehiagoren mehatxuak mantentzen du bizirik.
|
|
|
Nire aitak nahi
|
zuen
ni edozer gauza izatea rock musikaria izan ezik, baina naizena beragandik dator; ezin nintzen beste ezer izan. Bai, neurri handi batean, berari zor diot.
|
|
2009
|
|
|
Gaztelaniara itzuli nahiko nuke jende honenganako omenaldi gisa. Askok izan
|
zuen
nire etorreraren berri, telebista eta prentsan oihartzun handia jaso baitzuen siriar gazte haren dramak.
|
|
|
Horregatik, ez dut, berriz afizionatu bat izan arte, Behobia Donostian parte hartu. Beti egiten
|
zuen
nire udazkeneko maratoiarekin bat. Ni profesionala nintzen, eta egunero zortzi orduz entrenatzen nuen, kirol eta diru etekin ahal bezain handiak ateratzeko.
|
|
2010
|
|
|
azken engaiamendu politiko handia. Irakurtzen baduzu Maoren testuekin egin nuen liburuaren edizio frantsesa, sarreran kritika egin zidan eta sutan zegoen… Astebetez ez
|
zuen
nirekin hitz egin nahi izan [barrez]. Bereziki haserretu zen nirekin diagnosia egin nuenean esanez, Naomi Kleinen shock terapiaren antzeko zerbait izan zela iraultza kulturala, Deng Xiaopingi esparrua prestatzeko merkatu kapitalismorako.
|
|
|
Ez zen hori alta nire arazo bakarra. Gure aitak ez
|
zuen
nik antzerkirik egiterik nahi. Etxetik ospa egin behar izan nuen eta seiscientos zahar batean bizitzen jarri.
|
|
2011
|
|
|
Katalana, torturatzaile frankista, ondo gaiztoa gero! Aulkia apurtu
|
zuen
ni jota! Ni ez nengoen Kataluniaren kontra, torturatzaile haren kontra baizik.
|
|
|
Marx 14 urterekin irakurri nuen, eta hori ez da egin behar. Egoera politikoak ere izugarrizko eragina izan
|
zuen
nigan: Francoren errepresioak, arlo guztietakoak, ez errepresio ideologikoak bakarrik, bizi filosofian eragiten zuen errepresio bortitzak.
|
|
|
Galderak aurrez eskatzen nituen, eta bestela ez nuen elkarrizketarik ematen. Leku askotan ez ninduten serio hartzen, eta horretan eragin zuzena
|
zuen
ni emakumea eta gaztea izateak. Gizonezko heldu bat balitz zakilaz hitz egiten zuena, seguru asko, autoritate handiagoa izango zukeen.
|
|
2012
|
|
|
Eskola hartarako Arte Ederretan ezagutza izatea eskatzen zuten, lehenik azterketa bat gainditu behar zelako. Italiar irakasle batek ikusi
|
zuen
nire lana eta akuilatu ninduen gauza asko egitera. Klasikoan hasi nintzen margotzen eta halako batez erran zidan:
|
|
|
Eta aita! Aitak hurretik segitzen
|
zuen
nire bidea, nire abenturak. Pozik zegoen, eta koadernoa hartzeko eskatzen zidan beti, edozein lekutara joateko ere.
|
|
|
Margotu ala idatzi, problema horixe besterik ez neukan. Aitaren lehengusu batek konbentzitu
|
zuen
ni margotzera bultzatzeko. Lehengusu hura margolaria zen, eta Madrilen bizi zen.
|
|
|
Izan ere, nirearen, gurearen aldean, ene solaskidearen heterosexualitatea askoz ere laxoagoa, askoz ere zentzudunagoa zela ohartu nintzen berehala. Ez
|
zuen
nik bezala urgentziazko erantzun politically correctik behar haren naturaltasun sexuala agerian uzteko.
|
|
2013
|
|
|
Ba hori gertatu zen jakin ukan nuenean nire familian batzuek bazekitela euskaraz egiten, eta hasi nintzen galdezka eta hola pixkanaka pixkanaka hasi nintzen familiako euskara berreskuratzen; gero, uste ukan nuenean aski ikasi nuela, erabaki nuen nire senide euskaldunei gutun bana idaztea eta horietako batek, nire osaba handiak, poztasunez hartu
|
zuen
nire iniziatiba eta hola hasi ginen biak, bata besteari idazten eta hamar urtez euskarazko gutunak partekatu genituen.
|
|
2014
|
|
|
Gauza txikitxoak beti. Ezkondu eta hilabetera, ez
|
zuen
nirekin lo egin nahi izan. Enbarazu egiten nion!
|
|
|
Bederatzi urterekin galeraren sentimendua oso lausoa zen. Peru eta Stein hil zituztenean heriotzak zentzu osoa hartu
|
zuen
niretzat. Alegia," pertsona horiek ez dira gehiago nire ondoan izango", ulertu nuen.
|
|
2016
|
|
|
Rafael Chirbes zena atera da hizketara: " Chirbesek egin
|
zuen
nigatik ahal izan zuen guztia. Oroitzen dut Kritikaren Saria eman ziotenean nola joan zitzaizkion TVEko kazetari batzuk.
|
|
|
J. Batiz: Iñakik esandakoaren haritik, Nietzschek esan
|
zuen
niri asko lagundu didan zerbait: bizitzeko" zergatik" bat duenak ia edozein" nola" jasaten du.
|
|
|
Euskaraz egiten diet erdaldun deklaratuei, euren gaitasuna" euskara ulertzen duzu?" (berriz ere galdera) batekin zalantzan jarri gabe. Neska kozkorretik aurrera inork ez
|
zuen
nire gaztelera zalantzan jarri, eta horrexegatik ikasi nuen. Hain xinple bezain irmo sozializatzen gara erdaretan.
|
|
2018
|
|
|
Aitaitak kontatzen zuen aita identifikatzera joan zela, ez zeukatela guztiz tapatuta ere, eta buruko zulokotea ikusi ahal izan zuela. Lehen tiroak akabatu
|
zuen
nire aita.
|
|
|
Bertsio berriak egin ahala, 26 kapituluenak zentzua galdu du, eta zenbaki hori ere ez da pelikulan agertzen. " Muga deitzen da pausoa" esaldia Elbira Zipitriaren lagun batek erabili
|
zuen
nirekin hitz egin zuen batean. Pedro Mari Otañoren poema batetik ateratako esaldia omen da.
|
|
|
kamerak, post produkzioa… Zinemara modu artisauago batean hurbiltzeko beharra sentitu nuen. Film labur bat egin nuen Bolivian lan horiek guztiak nire gain hartuta, eta horrek zerbait aldatu
|
zuen
nigan. Oraindik badut fikziora itzultzeko gogoa, baina aurrez dokumentalarekin eta errealitatearekin harreman handiagoa nahi nuen izan.
|
|
|
Don Felipek berehala sumatu zuen gabezia eta bere gain hartu zuen haurrei eskolak emateko ardura. Horrek markatu
|
zuen
nire bizitza osoa. Oso ondo joan zen dena Don Feliperen aurkako salaketak iritsi arte.
|
|
|
" Ura, salda eta ohera. Hori egiten
|
zuen
nire amamak. Garai hartan ez zegoen hainbeste medikamentu eta instintuari jarraitzen zion".
|
|
2019
|
|
|
Ustekabez harrapatu gintuen, hala ere, Bob Marley zenaren Redemption song abestia gureratu zuenean. Melodia aditu orduko ingelesez abestuko zuela espero
|
zuen
nire inguruan zen batek, baina ez, euskaratu egin zuen: " Kanta dezagun, askatasun kanta".
|
|
|
Aitak alde, eta egunkarian, jaiotzen berri ematen zuten ataltxoan," Pedro Elena" eman zuten nire izena, Andre Dena Helenaren egunarekin etorri bainintzen mundura. Aitaren Pedro, eta izendegiko Helena jarri zizkidaten, eta luzaro, irakasle ikasketak egiten hasi nintzen arte, horretan iraun
|
zuen
nire izenak erregistroan. ezustean jabetu nintzen, beraz, urte asko igaro eta gero.
|
|
|
Eta horregatik zailagoa zaie ni erasotzea, ez naizelako orokorrean ari. Dena den, Tuterako artzapezpikuak esan
|
zuen
nirekin salbuespena egingo zukeela. Bitxia da, katoliko askorengandik jasotzen dudan mehatxua hori bera da:
|
|
2020
|
|
|
Uste dute burutik pasatzen zaidan edozer esaten dudala. Duela hilabete batzuk Hizkuntza Politikako zuzendari orokorrarekin egon nintzen irratsaio batean eta ahal zuen guztia egin
|
zuen
nire izena zikintzeko. 2018ko datuek pixka bat hobera egin dute, baina 2003tik 2013ra 96.000 hiztun galdu dira, eta galeran ez dauka zerikusirik immigrazioak.
|
|
|
Emakume anitz ezagutu dut seme alabekin eta alternatibarik gabeko etxe kanporatze arriskuan, minimorik minimoenak bermatzen ez zizkien espazio osasungaitzetan bizitzen… Etxebizitzarik ez izateak norbere bizitza proiektua aurrera eramatea eragozten du, eta horrek eragin zuzena du buru osasunean. Emakume horiek gertutik ezagutzeak areagotu
|
zuen
nik berez emakume etxegabeekiko neukan interesa, eta norabide horretan lanean hasi nintzen".
|
|
|
Euskara ez zekitelarik egin nuen leku batzuetan frantsesez, baina beste batzuetan ez. Erakusten nuen frantsesez banekiela, ulertzen nuela, baina berak ikusiko
|
zuen
nik hala ere euskaraz egiten nuela. Beraz, badakit frantsesa, baina ez daukat zertan egin hizkuntza horretan".
|
|
2021
|
|
|
Orain ez, baina orduan bai. Eta horrek sortu
|
zuen
nigan feminismoaz pentsatzeko gogoa eta beharra. Eta hortik iritsi nintzen ene generoa galdezkatzera.
|
|
|
Kazetaritza ikasketak bukatu eta blog bat sortu nuenean, Euskal Herriko blogosfera feminista deskubritu nuen, eta hori izan zen nire sarbidea mugimendura. Medeak taldearen blogak bereziki deitu
|
zuen
nire arreta, izan ere, haien diskurtso erradikala, estetika apurtzailea eta jarrera gozagarria zeharo erakargarriak suertatu zitzaizkidan. 2008an Portugaleten egin ziren Euskal Herriko Jardunaldi Feministetan eman zuten drag king tailerrak liluratu ninduen eta urte horretan ere Artelekun egindako FeminismoPornoPunk jaialdian parte hartu nuen.
|
|
|
Hiruzpalau hamarkada, beraz. Kazetaritzak ahalbidetu
|
zuen
ni bezalako tipo batek mundua ikustea; ikusi ditut sekula imajinatuko ez nituzkeen gauzak. Baina gaur egunean existitzen ez den lanbide bat da kazetaritza.
|
|
|
Jendea ezustean hartzen
|
zuen
nire lanak. " Ingeniaria zara, eta dantzaria?
|
|
|
txinatarra zara. Horrek muga bat jartzen
|
zuen
ni eta besteen artean. Izan ere, nire herrian gurea zen familia txinatar bakarra, eta ez zegoen nire antza zuen beste inor.
|
|
|
Quan Zhou Wu ren Gazpacho Agridulce ezagutu nuenean shock bat izan nuen. Izugarrizko eragina izan
|
zuen
nigan andaluziar eta txinatar identitateak gorputz berean biltzeaz egiten zuen kontaketak.
|
|
2022
|
|
|
Hola jakin dut nor zen! Eta hark jakin
|
zuen
ni nor nintzen ere! Zeren nagusiak ez zuen deus erran nahi inori, baina ez dakit zertako ez, zeren nik atxikitzen nituen sekretu guziak.
|
|
|
iraindu eta sumindu egin ninduen. Nola hitz egiten
|
zuen
nire kulturaz, nire hiriaz, bertako jendeaz… Huaco retrato ren proiektuaren harira, ordea, berriro heldu nion: ordurako hasita nengoen Madrilgo mugimendu antiarrazistaren jardunean eta ideietan murgiltzen, gaiaz idazten nuen Eldiario.es hedabidean, Black Lives Matter mugimendua gauza asko aldatzeko zorian zegoen eta, halaber, kontinentean baziren erresistentzia borroka indigena berriak:
|
|
|
A. Pinzon: Sumapazeko konpromisoa hartzeaz gain, batzordeko aukeraketan eragina izan
|
zuen
nire ibilbide akademikoak ere, liburuan laburbiltzen denak. Ordurako argitaratuak nituen antropologia arloan Kolonbiako jatorrizko herriei buruzko zenbait lan, baita medikuntza arloan ere.
|
|
2023
|
|
|
Orain dela zenbait urte, lagun batek hainbat gogoeta partekatu
|
zuen
nirekin, digitalizazioa eta zaintzari lotuta. Eskarmentu handiko emakumea da, munduan bere izateak zauri txikiena egiteko bidean, izan behar dituen bizitza on baterako jokabideak oso barneratuta dituena.
|