|
2004
|
|
|
Pauline Bernardetteren desertua, beraz, Ezkontza deitzen zen, eta azken batean ez zitzaion hain zeharkagaitza suertatu: aski izan
|
zuen
nire gainera erori eta, ondorenean, komentura sartzearekin. Ordea nireak, Bakardadek, hondar gehiagokoa zirudien, bihurriagoa eta luzeagoa.
|
|
|
Bat batean, ordu arte beste mundu batean bezala egon ondoren, zaldi gorria irrintzika hasi zen, eta halako modu larrian hasi ere non bertan zendu behar zuela iruditu baitzitzaidan. Arrazoi
|
zuen
nire barruko Setatsuak: animalia eder hura, hasieran hain inbidiagarri iruditzen zitzaidana, urduriegia zen, izpiritu xinglekoa.
|
|
|
—Bada, Balantzategiko andrea, bai —berritu zidan berak serioski. Ez
|
zuen
nirekin eztabaidarik nahi, errespetatu egiten ninduen.
|
|
|
Marru egin nuen, ea behi adiskideren batek erantzun eta etxerako bidearen ideia ematen zidan, baina isiltasunak jan egin
|
zuen
nire dei hura, zapoak eulia jaten duen bezalaxe. Eta berriro ere, isiltasuna, elurraren zuria, harkaitz haren beltza.
|
|
|
Errotan ez zen arimarik ere ikusten, eta katalexua edukitzen zuten leihoa ere pertsiana batez itxia zegoen. Asmatuko ote
|
zuen
nire lagunak. Dudarik gabe, horixe asmatu zuela.
|
|
2010
|
|
|
Errepidetik joan gintezkeela esan nahi zuen, gero, auzune berria eraikitzen ari ziren esparrutik, errekaren pareko bidea hartu eta bere etxeraino jarraitzeko. Kolegioko Carmelok esan izango zukeenez, berak hiru mila pauso inguruko paseoa nahi
|
zuen
nire ondoan, ez soilik bostehunekoa edo laburragoa.
|
|
|
" Hain gaiztoa izan al naiz?", esan nion. Ez
|
zuen
niregana apuntatzen, sabaira baizik. " Bai.
|
|
|
" Zein zen bere izena?", esan nion. Harritu egin
|
zuen
nire galderak, baina hitzetik hortzera erantzun zidan: " Bernardino".
|
|
|
Txikiak eta borobilak zituen; gingila hatzekin hartzeko gogoa ematen zuen. Barre irudi batekin erreakzionatu
|
zuen
nire laudorioaren aurrean. " Janzkeragatik izango da.
|
|
|
Txikiak ginenean. Ohol gazteluak geneuzkan inguruan; ibaiak bereizi egiten gintuen mundutik; ilun-bistak babestu; aroztegi zaharrak hamaika ohantze eskaintzen zizkigun; baina berak ume jokatu nahi
|
zuen
nirekin. " Ba, ez badituzu nahi, uretara botako ditut", esan zidan marrubien ziria astinduz.
|
|
|
Oinez, bera alboan nuela, sentitu egiten nuen metro bakoitza, eta eskaileretara iritsi ginenean inoiz baino pikoagoak iruditu zitzaizkidan. Zazpigarren edo zortzigarren mailan, estropezu egin zuen, eta eskua luzatu nion aurreraka eroriko zelakoan; baina ukatu egin
|
zuen
nire laguntza, eta orekari eutsi zion.
|
|
|
Ez nintzen fidatzen. Nola edo hala, Teresak bion artean gertatutakoa adieraziko zion, umiliatu egingo
|
zuen
nire aurrean. " Ba, ez dakit nola egingo dugun.
|
|
|
que faltaba!". Jarraian, tenientearena bezain erdara zehatzean, aldizkari harekin gertatutakoa azaldu
|
zuen
nire dohainen zerrenda luze bat egin aurretik. " Se lo dire con toda claridad, teniente:
|
|
|
Bera Obabakoa zen, nekazari zoriontsuen tartekoa. Ezin zen nabarmendu, are gutxiago bere egoeran, eta ahalik eta modurik diskretuenean inguratu behar
|
zuen
niregana.
|
|
|
Zoriontsu sentitu nintzen lehen unetik, eta, ogi puxketa bat pasatzean, edo bere galdera bati erantzutean, zeinahi aitzakiarekin, ukitu egiten nizkion hatzak, eskua, besoa. Postreak ekarri zizkigutenean kremazko pasteltxo bat eskaini nion, eta berak ahoarekin hartu
|
zuen
nire eskutik. Bere ezpainen hezetasuna sentitu nuen hatz mamietan, eta aztoratu egin nintzen.
|
|
|
Azkarrago itxi zuen atea oraingoan. Ez
|
zuen
nire erantzuna entzun nahi. " jEstais derrotados, y se os nota mucho!", egin nuen garrasi.
|
|
|
Nik entzun egiten nion Virginiari, bere negarraren aldaketak zaintzen nituen, eta poliki, urak hondar lehortua behin eta berriro bustitzen duenean bezala, soinu hark bigundu egin
|
zuen
nire barruan ahotsari ateratzen uzten ez zion oztopoa, eta hizketan hasi nintzen, eta kontatzen Lubisi gertatu zitzaiona: " Nonbait irristatu egin da amuarrainen baten atzetik zebilela, eta kolpe handi bat hartu du buruan, eta suerte txarra izan da hor Urtzan zegoela gertatzea, ur gehien dagoen tokian.
|
|
|
Eta zergatik?". Berdin jokatu izango
|
zuen
nirekin bere programara joan izan banintz. Harridura bera erakutsiko zuen.
|
|
|
Baina okertu egiten zen juzguan. Berak amodio jakin bat sumatzen
|
zuen
nire joeran, jaunartzera joaten zen neska baserritarren batekin maitemindua nengoela pentsatzen zuen. Ez zen egia.
|
|
|
Liburua itxi eta" nire begiek leihotik begira zezaten" uzten nuen, edo nire pentsamendua" bere gisara mugi zedin". Eta berriro ere, koadernoko gorilak indarra hartzen
|
zuen
nire buruan, eta inoiz baino garbiago ikusten nuen animaliaren begiratuak adierazi nahi zidana. Ez aurrez uste izandakoa:
|
|
|
" Ez du batere pisatzen", esan zuen Teresak txoria hartu eta bere eskuaren ahurrean jarriz. " Epel epel dauka gorputza." Teresak pauso bat eman
|
zuen
niregana. " Har ezazu zuk, David.
|
|
|
Ez nuen nahi gerraren gaian sar zedin. Baina berak ez
|
zuen
nire komentarioa aditu ere egin. " Faxistak Obaban sartu zirenean —esan zuen—, nire kide guztiek mendira jo zuten Agirreren armadarekin bat egiteko asmoz, baina nik Obaban bertan jarraitu nuen Alderdiak agindu hori eman zidalako.
|
|
|
Baina ez da nire kasua." Esaldia bukatu nuen. Mary Annen eskuak ez
|
zuen
nirea libratzen: " Ni izan ninteke zure lehen irakurlea".
|
|
|
Irribarre egin nion nik ere. Izango
|
zuen
niri kolegioan gertatutakoaren berri, baina ezin nuen hartaz zeukan iritzia asmatu. " Jakina —jarraitu zuen—, Carmen etortzea normala da.
|
|
|
Azkenean, gai handi haiek jatetxearen izenarekin nahastu zirenean, Espainiako gerra azaldu zen hizketaldian. " Nire gurasoen etxeko salan ere badago antzeko bat —esan zidan Mary Annek jantokian zintzilikatua zegoen Picassoren koadro ospetsuaren erreprodukzio bat seinalatuz— Bere eskuekin egin
|
zuen
nire aitak. Gaur egun jubilatutako mediku bat besterik ez da, Arkansasetik atera nahi ez duena, ezta bere alabak lan egiten duen college a ezagutzeko ere.
|
|
|
Beldur izan nintzen nire aitagatik galdetuko ote zidan, zer egin
|
zuen
nire aitak justu Spanish Civil War hartan, eta ihes egin nion gaiari. Banekiela bere aita brigadista izan zela; haren lan artistikoen berririk ez nuela, ordea.
|
|
|
" Beharbada zuk zenuen arrazoi —esan nion— Agian mesede egingo zion Davidi hizkuntza aldaketak. Azken batean, ez zeukan Euskal Herrira itzultzeko asmorik." Mary Annek ez
|
zuen
nire komentarioa aintzat hartu: " Askotan esaten nion Davidi zenbat gustatzen zitzaidan bera eta osaba Juan hizketan sentitzea.
|
|
|
Eztabaidatu egin genikek", esan zuen Josebak. Ulertzen
|
zuen
nire asmoa. " Hitz egin dezatela krokodiloek", gaineratu zuen Adrianek.
|
|
|
Martinek zerbait antzeman
|
zuen
nigan. " Zer diok, David?
|
|
|
Gure arteko ituna tazitoa zen. Zinez, ez nekien zergatik atera nahi
|
zuen
nirekin. Pentsatzen nuen deserosoa zela edonorentzat leku arrotzean turista bakartiaren moduan ibiltzea, eta berak ere estimatu egiten zuela komentarioak norbaiti zuzendu ahal izatea; besterik gabe, inolako atxikimendu berezirik gabe.
|
|
|
Telebista itzali eta ilunpetan geratu nintzen. Gurpilak jiraka jarraitzen
|
zuen
nire buruan; orain, ordea, arestiko zenbakien ordez, izenak erakusten zizkidan," nire bizitzan izandako andreenak", top kantaren batek esango zukeenez: Teresa, Virginia, Mary Ann.
|
|
|
" Ni David naiz. Baina den denek soinujolearen semea deitzen didate", erantzun
|
zuen
nire kideak burlati. Ikasle guztiak, zortzi edo bederatzi urteko umeak, barrez hasi ziren.
|
|
|
" What a strange language! But it' s beautiful!", hots egin
|
zuen
niregana zuzenduz. Hizkuntza bitxia zela, baina ederra.
|
|
|
Etxerako bidean bigarrengoz gelditu nintzen Atraxkuan eta garagardoen txanda etorri zen gauerdiraino, zigarro pilo batek lagunduta. Tabakoak ahoa erre zidan eta gurpil herdoildua martxan jarri
|
zuen
nire gorputz barrenean. Esan bezala ipurtzuloa zikindu arte.
|
|
|
Robertok ez
|
zuen
nik espero bezain azkar erantzun, beraz erdi emanda zegoen ezetza.
|
|
|
Litekeena zen hiru lan txanda nagusien arabera antolaturik egotea; goizeko langileak zortzietan sartzen ziren eta arratsaldeko ordu bietan irten, beraz eta zortziak hamar gutxitan behar
|
zuen
nire autobusak.
|
|
|
Bitartean hala moduz prestatzen zigun afaria, baina era berean ez
|
zuen
nik prestatzerik nahi izaten.
|
|
|
Galdera ez
|
zuen
niretzat bota lagunak, baizik eta bilduta geunden guztiontzat. Gaia aldatzeko era dotorea.
|
|
|
Ni aitaren albora joan nintzen. Nire aita posizioko jefea zen eta defendatu behar zuen, hark ez
|
zuen
ni berarekin egotea nahi. Baina asistentea ez zegoen nirekin egoteko, eta nik aitarekin egotea baizik ez nuen nahi.
|
|
2011
|
|
|
Arnaut Abadia erabateko ezezagun bilakatu zaigu, eta hori bai irakurle arruntarentzat, ez baitzaio inolako antologiarik bildu, eta bai ere adituentzat Villasanterentzat kasuEskualduna astekaria ez da egon eta inoren helmenean. Zorionez, Josu Landa aspaldiko lagunak jarri
|
zuen
nire esku Baionako astekari horren bilduma digitala, eta bizpahiru urtez horixe izan dut gaueroko irakurgaia. Zenbakirik zenbaki arakatu ditut Eskualduna preziatu horiek, eta, banan banan, jakituz bezala dastatu ditut Arnaut Abadiaren zutabeak.
|
|
|
Gau hartan bertan ikusi nuen William Casey, CIAko zuzendaria, zinpean lekukotasuna ematen kongresuko batzorde baten aurrean, eta esaten agentziak sekula ez zituela kazetariak edo unibertsitateko irakasleak beren lanetan erabiltzen. Hurrengo goizean, nire herrialdetik kanpo egitekoa nuen urtebeteko egonaldirako hegazkinera igo nintzenean, lasaitu ederra hartu
|
zuen
nire izaera amerikar harri eta zur eginak.
|
|
|
Irinaren aurpegi txuri eta mamitsua ikusita eta izena ezagututa, begi bistako ateraldia egin
|
zuen
nire osaba batek. Logikoa, eskubide osoa zeukan.
|
|
|
Susmagarri iruditu zitzaidan, baina oharkabean. Elizako artxiboan ibili nintzen artean, aukera ederra izan
|
zuen
nire zorroan sartzeko. Harrigarriena iruditzen zait ostatuko neskarekin haserretu arte ez naizela ohartu.
|
|
2012
|
|
|
Kenneth Gergenek liburu nahikoa saldu
|
zuen
Nia harremanez lepo zegoela esplikatzen, batzuek pentsatu zuten Niak harreman libratzailea zuela, beste batzuek, ordea, bestela ulertu genuen Gergenen tesia: Niak harreman iragankor eta prekarioz gainezkaturik egon beharra zuen bere baitan lehengo barne psike pertsonal hura ez zegoela ezkutatzeko.
|
|
2013
|
|
|
Amak ez
|
zuen
nire enkargua aintzat hartu. Joan etorria taxian egingo zutela esan zidan.
|
|
|
Segizioan, frak batez jantzitako txirrindulari bat suertatu zitzaidan aurrean, eta bere bizikleta bitxiak aurreko gurpila izugarri handia zuenikusleen begirada eta komentario guztiak bereganatu zituen. Gainera, jende gehienak ez
|
zuen
nire pertsonaia erabat ulertu, ez baitzuten Antoineren edo beste kantari modernoen albisterik. Ulertu zuten gutxiek, berriz, mozorroa ez zela mozorro huts igarri, eta komentario burlatiak zuzendu zizkidaten.
|
|
|
—Orain ere kontu horrekin! —protestatu
|
zuen
nire anaia zaharrenak. Aitak, ordea, gogotsu hartu zuen gaia, eta herrian izandako beste biki batzuei buruzko pasadizoak kontatu zituen.
|
|
|
Ez nuen eser esan, eta Mary Lorek zentsuratzat hartu
|
zuen
nire mututasuna.
|
|
|
Liburuzainak ez
|
zuen
nire kezka aintzat hartu.
|
|
|
—Ez al da kastigurik izango? galdetu
|
zuen
nire aitak.
|
|
|
Blue Bird izena entzun orduko haren irudia etorri zitzaidan garbi garbi. Berrogeita hamar urte lehenago bezalaxe segitzen
|
zuen
nire oroimenean, amaren Reader' s Digest aldizkariko argazki batean ikusi bezala. Monakoko lasterketetan korritzen zuten bolidoen tankerakoa zen, baina metro batzuk luzeagoa.
|
|
|
Fusilen deskargak eten
|
zuen
nire pentsamenduen haria. Soldadu eroriaren omenezko salba ohorezkoa izan zen.
|
|
|
—Halere, arrazoi pixka bat bazian Madrilgo horrek, ez duk hala? esan
|
zuen
nire amak albotik. Gehiegi luzatu gaituk Bartzelonan.
|
|
|
—Ba, errenkarnazioa, nolabait esateko, arima saltariaren gauza hori da jarraitu
|
zuen
nire erantzunaren zain egon gabe. Arima gorputz batetik bestera pasatzen da, eta hartara ez da inoiz hiltzen.
|
|
|
" Horrelakoxea da Casey Jonesen barrea", pentsatu nuen. Ametsaren mende jarraitzen
|
zuen
nire buruaren ehuneko laurogeiak ez zeukan dudarik. Sinistu egiten zuen ikusten zuena, eszena benetakoa bailitzan.
|
|
|
—Aparta politak. Mitxirrika batenak ematen dute gaineratu
|
zuen
nire amak.
|
|
|
—Denbora asko daukagu —esan
|
zuen
niregana kuxkurtuz. Perfumearen arrosa usainarekin batera, zalditegian sentitutakoaren arrasto bat iritsi zitzaidan.
|
|
|
Oharrak eragina izan
|
zuen
nigan. Banekien gertaera hutsala zela, baina hala ere egun osoa pasa nuen ahaztu ezinik.
|
|
|
Virginia Cityra joan ginen, 341 errepidearen aldapak gure Ford Sedan arekin nekez igota, eta meatze eremu haren zakartasunak ahots bat piztu
|
zuen
nire buruan:
|
|
|
" Gure ciceroneak, Aita Uriak, oro har gizon zentzuduna eta zorrotza bazirudien ere gai gehienetan, naturalista nintzela jakinda, heldu zidan eskutik, kaperan geundela, eta Agave Americana, Linn delakoa irudikatzen zuen koadro batera zuzenarazi
|
zuen
nire arreta. Haren erditik, lore zurtoin baten ordez, Ama Birjina santu bat ernetzen zen, miraririk harrigarrienak egiten zituena, Aitak jakinarazi zidanez.
|
|
|
San Franciscoko biztanleak, 1816 Egilea: Louis Choris() deitu eta, eskutik helduta, gurutzearen seinalea egiten hasi nintzaion, eta hark hain argiro errepikatzen
|
zuen
nik esandakoa, inolako erresistentziarik gabe, ezen txunditurik geratu ginen bai ni, bai nirekin zihoazenak.
|
|
2014
|
|
|
Alde egin zuenean berarekin eraman
|
zuen
nire bihotza...
|
|
|
Atzo bezala gogoan dut. Joko sentitu hark, Larzabalen idazkeran beste zerbait bazegoelako duda erein
|
zuen
ene baitan. Aihertarrak han ari ziren denbora hartan eta antzerki ondoko giroan euskaltasun azkarra bazen, lasai eta umoretsua.
|
|
|
Ene problema euskara zen. Fauxtinen egunak bere lana egin
|
zuen
ene baitan. Arrosagaray, Galtxetaburu arte hori transmititu zutenak euskaraz ari ziren, taldeak berriz frantsesez, den bezala errateko.
|
|
|
Bizi poza nire haurtzaroko jolas gunea zen zelaiaren itsasoan. Maindireak lotzen
|
zuen
ene begietan zure malko zuria. Eta berdea zen suaren mingaina.
|
|
|
Hori bai, behin kalean, auskalo norekin topo egin ondoren, amak esan
|
zuen
niri mutilekin jolastea gustatzen zitzaidala eta hori entzun zuen emakumeari lizundu egin zitzaion begirada. Garrasika hasteko gogoa ito behar izan nuen.
|
|
|
Ez dakit nork jarri
|
zuen
nigan desberdinkeriaren kontzientziaren lehen hazia, norbaitengandik heldu zen ala irakurritako zerbaitetik. Gauza da haurtzaroa bukatzen ari zenean sumatu nuela neska izatea tokatu zitzaidan zoritxarra zela, bitxilore izatearenaren pareko.
|
|
|
Luzaroan iraun
|
zuen
nire memorian kutxa zulodun hark. Heidiren liburua irakurri nuenean ere, uler nezakeen neskatoak mendian naturaren zati zela egiaztatutakoan sumatzen zuen poza, toki eta garai aproposean dagoela dakienak sentitzen duen zoriona.
|
|
2015
|
|
|
Tartekoa izan zen Xabier Amuriza, zeinak opetsi baitzigun" Bi euskal hiztegi berri batera" artikulu klaribidentea. Egiatan ez nuen horrelakorik espero bertsolari edota antiirakurle harengandik, baina artikulu hartan azaldutakoak bete betean jo
|
zuen
nire aspaldiko kezka baten muinean: prosaren eta, nire aldetik, zientzia prosaren eredua hezurmamitzen ari garelarik ezinbestekoa da erabiliko den lexikoaren gaineko gogoeta sakon eta patxadatsua.
|
|
|
Aldaketa horretan, Enaz banaz liburu autobiografikoak 1999koaindartu egin
|
zuen
nigan Jakin aldizkariak piztutako proklibitatea. Liburuaren orduko kritiketara jo dudanean, Susaren hemerotekan bi aurkitu ditut soilik, nahikoa desberdinak elkarren artean, bata oso positiboa eta bestea ez horrenbeste, negatiboa ez esatearren.
|
|
|
—Orain ere kontu horrekin! —protestatu
|
zuen
nire anaia zaharrenak. Aitak, ordea, gogotsu hartu zuen gaia, eta herrian izandako beste biki batzuei buruzko pasadizoak kontatu zituen.
|
|
|
Izena galdetuko zidan eta hura idatziko zuen orrialde zurian, bere firmaren ondoan. Gero begirada gurutzaldi bat, agian ezohiko zerbait sumatuko
|
zuen
nire bisaian, intentsitate zalantzakor bat, sukarrak eragindako izerdi tantak nire bekokian, eta jadanik hurrengo erosleaz arduratuta legoke. Nire sukarrarekin, nire nobela besapean neramalarik urrunduko nintzateke.
|
|
|
Bankuan eserita trenaren esperoan, nire trenaren esperoan; nora aukeratzerik ez dago, hemen trenak izenik gabeko herrien artean ibiltzen dira. Alai nengoen eta horrekin batera beldurrak izoztua, Fortetik atera berria nintzela eta; beraz toki hark
|
zuen
nire herriko tren pausalekua eta Iruñeko geltokia, biak batera. Baneukan hanken artean kartoizko mcdeta bat; nire bagaje guztia.
|
|
|
Gertakari haien harira, egunkari batek zekarren mapa bat, taldearen ekintzen gertalekuak markaturik agertzen zirenak. Berrogeita hamar kilometroko marra zuzen batek lotzen
|
zuen
nire Donemartieko karrika Ezkabamendiarekin. Susmatzen nuen bezala, etxepeko erakusketaren kontrako eraso anonimoa jende haren estreinako ekintza izan zen.
|
|
|
Zirkura balihoaz bezcdci. Han ikusi
|
zuen
nire lagun haren semea; Gotorlekura zeramaten preso talde batekin. Bertan egon behar da, artean hil ez bada edo hil ez badute.
|
|
|
Lehenengo ondorioa: Reichartek idatzi zuen errelatoa nirea baino koherenteagoa da, baina ez
|
zuen
nire narrazioa idatzi. Beraz, ez zidan eman aitzakia nire lana bertan behera utzi eta birziklatze zakarrontzira botatzeko.
|
|
|
Kafetegiko terraza batean lagun talde batekin eserita zegoen Ernesto Carratala. Memorias de un piojo republicano bikaina argitaratu berria
|
zuen
nik nire poema sorta publikatua nuen argitaletxe berean. Arratsalde hartan egina omen zuen aurkezpena.
|
|
2016
|
|
|
—Pasarte hori oso gustukoa izango
|
zuen
nire anaiak atera zitzaion Carlosi.
|
|
|
" Oso joera euskalduna duk. Esaten ni
|
zuen
nik", adierazi zion Sabinok bere pentsamenduan bromatsu sartuz. Eta egia zen.
|
|
|
" Nere senarra bertsolaria ze eta orai ere, bere gaixotasun guziaikin aski aise bertsoaikin ateratzen da. Nere aitak maite
|
zuen
nere senarra, baño baztandarrik ez. Erraten zue:
|
|
|
Alardearekin ikasi
|
zuen
nire gorputzak zer zen benetako beldurra, gorputzari ere eragiten diona. Ez naiz beldurtia.
|
|
2017
|
|
|
Halandaze, lapurtarra genuen Rawson eko eskola nazionaleko maistra. Xehetasun ñimiño horrek jakin min —ia— morbido bat piztu
|
zuen
nigan, alegia, ea Juana Canutek euskaraz egiten zuen, eta, ildo beretik, ea senar emazteak zelan mintzo ziren elkarregaz: frantsesez, gaztelaniaz, euskaraz?
|
|
|
Memoria sobre la Raza Roja en la Prehistoria Universal liburuaren tesirako, etimologiak garrantzi itzela du, demasekoa, eta ia orrialde guztietan agertzen da azalpen etimologikoren bat edo beste, gehien gehienetan arrunt fantasiosoak, itxuraz. Esan gabe doa, horrek ere pisu handia eduki izan
|
zuen
nire orduko balorazioan, baina gerora bestelakotu egin da nire iritzia. Izan ere, Pedro Novia de Salcedoren Diccionario etimologico del idioma bascongado (1887) erabili dudanean jabetu naiz egoeraz.
|
|
|
Laranjak minik gabeko korronte bat hedatzen
|
zuen
nire soin ataletan barrena, dena garbituz, dena lokarraraziz. Eta gizon beltzari berriz begiratu nionean ez nuen ezagutu.
|
|
|
Ederki gogoratzen dut. Egun osoa eman
|
zuen
niretzat saskia egiten. Nire neurrira moldatzen.
|
|
|
sardiniarrak eta lehen nekazari europarrak ia berdinak direla genetikoki. Sardiniarren kultura zein paleolinguistika eta euskaldunena harreman estuan daudenez, helduleku sardiniar honek berebiziko garrantzia izan
|
zuen
nigan, eta ez ninduen soilik eraman euskaldunen jatorri genetikoaz berriz gogoeta egitera, baita etniaz, kulturaz eta hizkuntzaren jatorriaz pentsatzen nuena berrikustera ere. Eta nire ondorioa da Egeoko Neolitoan
|
|
|
Etimologistentzat deserosoa da toponimian hain ugaria den erro hau; batzuek ‘lurra’, ‘lekua’ izan daitekeela diote, beste batzuek (h) aran en ald., eta gazt. ‘valle’ esanahia. Inor gutxik kasu egin dion arren, Bittor Kapanagak aspaldi proposatu
|
zuen
nire ustez misterioa argitzen duen erantzuna. Zera dio otxandiarrak:
|
|
|
Azkenik, liburuak ez luke inolako zentzurik ere izanen Jose Maria Sanchez Carrion Txepetx adiskide eta ikerlariaren lanarik gabe. Ezagutzak maila desberdinak dituela jakinik, segidan ulertu eta sustatu
|
zuen
nire egitasmoa. Beraz, eskerrik beroenak ere berari eta gainerako guztiei.
|
|
2018
|
|
|
Baina hemen errefuxiatuta zeuden izeba osabek lortu zuten ni hona ekartzea. Osabak Singapurretik egin
|
zuen
ni hona ekartzeko eskaera. Haien seme adoptatu gisa mozorroturik etorri nintzen.
|
|
|
Platerak trukatu nituzke ala hark? Ongi balio
|
zuen
nire forentse jakituriak ez bainintzen gai izan horiekin guztiekin aberasteko. Nik uste baino lehen nire laneko arazoak laster amaituko dira eta dena idatzi behar dut, eredutzat balia dadin.
|
|
2019
|
|
|
zure osaba frontoitik ateratzen zenean beti zeuzkan kanpoan zain bost edo sei auto, eta barruan emakume itzelak, ikusgarriak zeuden haren zain, berak bazeukan nahi zuena aukeratu eta handik alde egitea emakume haren autoan... auto eta emakume ikusgarriak haiek, bai, benetan... Gero, bat batean, hitz beste egin
|
zuen
nire osabaren balentria gehiago ez kontatzearren, agian emaztea handik gertu zeukalako, eta bere bizitza azaltzeari ekin zion: ni Markinan jaioa nauzue, urtero joaten naiz hara denboraldi bat pasatzera, oporretan.
|
|
|
Hara hor psikologoentzako lana, argi bezate eurek. Ni, askotan euskalduna, oso euskalduna sentitu naizena, hasi nintzen oso euskaldun bestelakoekin topatzen, errefuxiatuekin, etakideekin, euren artean ere oso ezberdinak ziren euskaldunekin, eta horrek halako zirrara berezia eragiten
|
zuen
niregan, hainbesteraino non aldez aurretik neuzkan ideia asko astintzen zizkidaten, eta zalantzan jartzen, duda eginez eta gauza asko eta asko birplanteatzera bultzatuz, hasiera bateko nire ideia haiek aldaraziz, haietako batzuk, orain izan daiteke onartzeko unea, oso sinpleak, oso naif zirelako agian. Une erabakigarri horietako bat, halako duda muda ideologikoetan erabat murgildurik nengoela, Mariliarekin Euskal Etxera joan nintzenean suertatu zen, Aberri Eguna ospatu zuten egun hartantxe.
|
|
|
Kepak pentsatu
|
zuen
niri ere on egingo zidala kanpoko eguratsak, telebistako azpitituluak irakurtzen jarraitu beharrean. Hirurok kalera atera eta Polanco parkera joan ginen paseatzera, Alonsoren etxetik oso gertu baitzegoen.
|
|
|
Kolpea buruan izan zen, jakina, eta horrek ez zion batere lagundu ene aldarte emozionalari. Pare bat egunez egon nintzen niregan halako oihartzun gor bat entzuten, denak burrunba egiten
|
zuen
nire buruan eta kanpoko ahotsak oso indar ahulez sartzen zitzaizkidan, onartu beharreko iradokizun mengelak bailiran. Madrilen egun haietan gertatu zitzaidan bigarren garrantzizko gauza lehen horren ondorioa izan zen.
|
|
|
Nik, une batez, ametsaren erdian, arretaz entzuten nion, operazio komertzial batean banengo bezala, eta behin akordio batera iritsita paper bat sinatu banu bezala, gero kamioiaren atzeko aldera joanda koitoa burutzen hasteko. Eta agiri hartan zehaztuta zetozen baldintzak arretaz irakurtzen nituen bitartean, gizon txikiak, tximino iletsuak, eskuin eskua jartzen
|
zuen
nire ezker hankaren gainean eta igotzen eta jaisten hasten zen etengabe, masaje itxurako lanetan koitoa prestatzeko. Eta hizketan jarraitzen zuen:
|
|
|
Supituki halako amorru eta sumindura erreakzio batek gorputz osoa zeharkatu zidan. Ergel horrek lortua
|
zuen
nire helbidea, ez dakit nik nola. Aurpegia harrotu zitzaidan, hiraz puztuta gorritu berehala.
|
|
|
Nola ausartzen zen ergel arraio hori? Eta nola jakin
|
zuen
nire etxeko helbidea. Tira, berriz hura ikusi, hori zen une horretan eta mundu honetan egingo nuen azken gauza, berriz harremanetan hasi.
|
|
|
Kasperren bulegora eta segidan, bere emazte Sheridaren higiezinen agentziara joan nintzen. Kasperrek hartuko
|
zuen
nire finantzen ardura eta emazteak zainduko zituen nire apartamentuak. Florinari ere idatzi nion gutuna, Bruselara, argituz zein izango zen nire hurrengo pausoa.
|
|
|
Isilune deserosoa sortu zen, mahaikide guztiak nire erantzunaren zain. Berehalaxe aurreratu zen Romualdo, eta, irribarre maleziatsu batekin, esan
|
zuen
nireganantz begiratuz:
|
|
|
NIRE ohe-lagun emakumeak, nekez
|
zuen
nirekin sexu plazerrik hartuko, ni neroni prestu ibili ezik; aldiz, nire ondoan lo zegoen emakumeari, bera ez ohartuan, edo ia, atzetik heldu eta, zerbait gozagarri erabiliz, zakila alu barrenera sartzea, ez nengoen behin bakarrik egina.
|