|
2000
|
|
|
Aipatu dudan Galindezen liburu hori argitaratu zenetik sei urtera, 1948an, agertu
|
zuen
Nazio Batuen Era kundeak Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala.
|
|
|
Maiz esana dudan bezala, gure Nikolas Ormaetxea. Orixe? zenak itzuli
|
zuen
Nazio Batuek 1948ko abenduaren 10ean azaldutako Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala, 1949an Alderdi aldizkarian argitaratzeko, Giza-es kubide guztien Aitorkizuna izenburuz.
|
|
2001
|
|
|
Ekitaldi horretan izan ziren Ekintza Humanitario eta Lankidetzako Kontseiluko lehendakaria, David Balsa, Europako Alderdi Popularreko eurodiputatua, Ana Palacio, Europako Sozialisten Alderdiko eurodiputatua, Carlos Carnero, Ezker Batuko Lehendakaritza Federaleko Giza Eskubideen idazkaria, Francisco Pérez, Julio Senbajar Errepublika, Zesar Enbaxadorea. Ekintza Humanitario eta Lankidetzako Kontseiluko lehendakariak, David Balsak, adierazi
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak “ahal duen guztia egiten duela hondamendi guztietan laguntzeko, baina Indiako lurrikararen kasuan, Indiako gobernuak ez zuela onartu nazioarteko laguntza” eta “are gutxiago arrazoi erlijiosoengatik erreskate txakurrak erabiltzea”. Kofi Annan Nazio Batuetako idazkari nagusiak lau ekimen aurkeztu zituen jendaurrean Bruselan herrialde aberatsen eta herrialde pobreen arteko telekomunikazioak hobetzeko, egunen batean bizi kalitatea izan dezaten.
|
|
2004
|
|
|
Baina Bigarren Mundu Gerra amaitu eta naziek juduekin egindako sarraskia agerian geratu zenean, Israelgo estatua izango zena definitzeko aitzakiarik ez zegoela adierazi zuten sionistek. Eta, hain zuzen, gertakari hark bultzatu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundea 1948an Palestina bitan banatzera, eskualde bat arabiarren esku utziz eta bestea juduei emanez.
|
|
|
Indiako emakume batek nazioarteko 15.000 ordezkariri baino gehiagori kontatu zien senarrak 19 urte zituela nola kutsatu zuen, eta berak nola ezkutatu zion seropositibo izaera ezkontza aurreko asteetan. Azaldutako kasuak testigantza bat izan ziren, eta balio izan
|
zuen
Nazio Batuen erakundeek nazioarteko komunitateari eskatzeko biztanleria zati horretarako estrategia bateratuak eta berariazkoak abian jar zitzan. 1985ean, infektatuen %35 baino ez ziren emakumeak.
|
|
2006
|
|
|
Bigarrena deskolonizazio prozesuari dagokio. Irizpide izatetik eskubide bihurtu zen, eta hala jaso
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak, baina koloniei bakarrik aplikatzeko, eta ez errebindikatzen zuten guztientzat. Hirugarrena, azkenik, XX. mendeko amaierari dagokio, eta autodeterminazioa eskubide gisa agertzen da (Orentlicher 2003:
|
|
2007
|
|
|
Edateko ura behar bezala eskuratzeko zailtasun nagusietako bat, ur horren urritasunaz gain —batez ere eremu geografiko jakin batzuetan—, kudeaketa eta kalitatea bermatzea da. Horixe adierazi
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak (NBE), joan den martxoaren 22an Uraren Nazioarteko Eguna zela eta. Aurten, jardunaldiaren lema “Ur garbia mundu osasuntsu baterako” izan da, eta, horrekin, agerian geratu dira mundu osoko baliabide hidrikoak kontserbatzeko, erabiltzeko eta babesteko zailtasunak.
|
|
2008
|
|
|
" Berriro gezurretan. 2007ko ekainean MOEko bozeramaileetakoa den Gregory Hartl ek argudiatu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak jadanik plazaratu dituela Txernobilgo hondamendiari buruz 1995eko azaroan egindako biltzarraren agiriak. Baina ez dira sekula argitaratu; ezta Kieven gai beraz izandako biltzarraren aktak ere.
|
|
|
Halaber, Manuel Acevedok parte hartuko du ekitaldian. E Boluntariotza unitate bat ezarri
|
zuen
Nazio Batuen Boluntario Programa batean. Erakunde horrentzat, Unites programa eta Nazio Batuen “online” boluntarioen zerbitzua jarri zituen abian.
|
|
|
Vin Crosbie Bihar ospatzen den Migratzailearen Nazioarteko Egunak milioika pertsonari gogorarazi nahi die urtero agur esaten diotela beren herriari eta, askotan, amaiera ezezaguneko abentura batean murgiltzen direla. 2000 urtean onartu
|
zuen
Nazio Batuen Batzar Nagusiak, langile migratzaile guztien eta haien senideen eskubideak babesteari buruzko nazioarteko hitzarmena berretsi ondoren. Espainian, irailaren amaieran, 4,2 milioi atzerritarrek zuten egoitza txartela:
|
|
|
Horrekin batera, Larreak gogoan hartu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeko giza eskubideen batzordeak duela gutxi egiaztatu duela Espainiako Estatuan torturatu egiten dela oraindik, eta Espainiako Gobernuak ez duela ezer egiten. Gainera, NBEk tratu txarrak amaitu ahal izateko inkomunikazioa amaitu egin behar dela aholkatu duela azpimarratu zuen.
|
|
|
Lanaren Nazioarteko Erakundeak egin zituen lehen urratsak; langile indigenei buruzko ikerketak egin zituzten. Eskubideen nazioarteko aitorpen formala iaz egin
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak, Herri Indigenen Eskubideen Aitorpena onartzearekin batera.
|
|
2009
|
|
|
Espainiako Gobernuaren arabera, haien eskuan dauden laguntza guztiak eskaini dizkiote eta Marokori laguntza eskatu diote egoera konpondu ahal izateko. Aktibista baten kanporaketak Marokok ere sinatu
|
zuen
Nazio Batuen eskubide zibil eta politikoen nazioarteko akordioa urratzen duela gogoratu dute ere.
|
|
|
CROZEX esperimentuaren emaitzak jakin baino lehenago ere, azken hamabost urteetan egindakoetan ondorio garbirik atera ez zutenez, era horretako esperimentuak etetea erabaki
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak iaz. Dibertsitate Biologikoko Hitzarmenaren bileran hartu zuten erabakia, eta 191 herrialdek sinatu zuten.
|
|
|
Eraikuntza bertan behera uzteko eta zutitutako eremua eraisteko ebazpena eman
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak.
|
|
2010
|
|
|
40 urtetako frankismotik gentozen, eta frankismoaren arrastoak zeuden leku guzti guztietan. 1975 urtea Emakumeen Nazioarteko Urte izendatu zuten Nazio Batuek eta Espainiako gobernuak halako aurpegi garbiketa azkar bat egin behar izan
|
zuen
Nazio Batuetako bileretan parte hartu ahal izateko. Baina jakina, hezkuntza, kultura, baloreak... frankismokoak ziren oraindik Espainian.
|
|
|
Zabor informatikoa% 500 haziko da Indian 2020an, 2007an lortutako mailekin alderatuta. Txostena Balin (Indonesia) zabaldu
|
zuen
Nazio Batuen Ingurumen Programak (UNEP), eta, haren arabera, 2020an ordenagailuen zabor elektronikoa %400 handituko da Txinan eta Hego Afrikan, 2007ko mailatik aurrera. Gainera, osagai baliotsuak bilatzen dituztenek (kobrea eta urrea, esaterako) modu desegokian erretzen dutenean, toxinak igortzen dira.
|
|
|
Atzo egin zuen iragarkia Todd Stern Estatu Batuetako klima aldaketaren aurkako borrokarako mandatari bereziak. Estatu Batuetako ordezkariak uste izan
|
zuen
Nazio Batuen 2010eko klimari buruzko bilerak baliagarriak izango direla Kopenhageko aurreko goi bileran adostasunik lortu ez zen sei gaietan akordioak lortzeko; besteak beste, herrialde txirotuak finantzatzea, emisioak kontrolatzeko ahaleginak areagotzeko. Hala ere, Sternek zalantzak izan zituen hitzarmen lotesle bat legearen ikuspuntutik lortzeko aukerari buruz, urtea amaitu baino lehen.
|
|
|
Eta, hala ere, Aznarren Gobernuak jarraitzen zuen esaten ETA izan zela, eta ETA bakarrik. Jarrera horrek eraman
|
zuen
Nazio Batuen erakundea, izen eta abizenak zituen gaitzespen adierazpena, okerra, egitera; ETAren atentatua gaitzestera, alegia.
|
|
2011
|
|
|
Estatu Batuetako Bake Institutuak 2011n eginiko txostenean irakur daitezke goiko lerroak. Honen aurretik, 1325 (2000) ebazpena onartu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak 2000 urtean, eta handik hamar urtera, 2010ean, ekintza plan oso bat bultzatu nahi izan zuen generoa kontuan hartuko duen bakegintza ziurtatzeko. Zazpi konpromiso planteatu zizkion horretarako nazioarteari:
|
|
|
Hurrengo urtean hasi ziren hura idazten, eta, 10 urte negoziatzen eman ondoren, Haurraren Eskubideen Hitzarmena idatzi zuten. Dokumentu hori aho batez onartu
|
zuen
Nazio Batuen Batzar Nagusiak 1989ko azaroaren 20an, eta 20 herrialdek sinatu zuten, besteak beste, Espainiak. Beraz, Hitzarmenak juridikoki lotesle bihurtu zituen haurren eskubideak Espainian.
|
|
2012
|
|
|
Azaroaren 25ero emakumeari, emakume izate hutsagatik? eragiten zaion indarkeria suntsitzeko eguna aldarrika zedila onartu
|
zuen
Nazio Batuen batzar orokorrak, 1999an; hala erabaki zen 1960ko azaroaren 25ean Trujillo diktadorearen aginduz erail zituzten ahizpa dominikarrak (Mirabal lau ahizpetatik hiru hil zituzten) omendu nahirik. Urteurren honek gogora dakargu oraindik ere bortxatzen dela emakumea (heldu eta gazte gaztetxoa), tratu txar fisiko eta psikologikoak jasaten dituela eta bizi bizirik dela, sexu eta esplotazio ekonomikorako?
|
|
|
NBEren ekonomia berdea oso asmo onekoa da. 1987an, Brundtland Komisioak garapen jasangarria bultzatu
|
zuen
Nazio Batuen barruan. Ordutik 25 urte igaro dira, eta kontzeptu horrek esanahia galdu du, eragile bakoitzak bere erara definitzen baitu.
|
|
|
Emakumeenganako indarkeriaren aurka herritarrak oroitarazi eta sentsibilizatzeko egun gisa aukeratu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak Azaroaren 25a. Dominikar Errepublikan diktaduraren aurka borrokatu ziren Mirabal ahizpen omenez izan zen.
|
|
2014
|
|
|
Mundu mailan, 783 milioi pertsona – planetako hamar biztanletik bat – ur pobrezian daude, End Water Poverty ren (EWP) arabera, arazo horrekin lan egiten duen nazioarteko GKE bat. 4.000 haur hiltzen dira egunean, pobrezia hidrikoagatik munduan Oinarrizko zerbitzu hori ez duen munduko populazioaren ehunekoa erdira murriztea adierazi
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak (NBE) Milurtekoko Garapen Helburuetan (MGH). Nazioarteko erakundeko arduradunek ziurtatu dute edateko urari buruzko helmuga lortu dela.
|
|
|
Giza eskubideak defendatzen dituzten pertsonen osotasuna zaintzen duten nazioarteko arauak dauden arren, beraiek izan behar dute kontuan neurri batzuk. 1998an, Giza Eskubideen Defendatzaileei buruzko Deklarazioa onartu
|
zuen
Nazio Batuen Batzar Nagusiak, baina, harrezkero, erasoek jarraitu egin dute. Giza eskubideen defendatzaileek beren lana askatasunez eta errepresaliekiko beldurrik gabe egin dezaketela bermatzeko gobernuek errespetatu behar dituzten printzipioak jasotzen ditu testu honek.
|
|
2016
|
|
|
Erlea zaindu egiten dugu, eta hala ere begira nola dagoen; pentsa, orduan, ikusi ere egiten ez ditugun gainerako polinizatzaileak azaldu du Galartzak. Hain zuzen ere, joan den otsailean munduko polinizatzaileen egoerari buruzko txosten bat aurkeztu
|
zuen
Nazio Batuen IPBES plataformak (Bioaniztasunaren eta Ekosistemen Zerbitzuen Gobernu arteko Plataforma Zientifiko arauemailea). Honela zioen prentsa oharrak:
|
|
|
Autismoari buruzko Kontzientziazioaren Nazioarteko Eguna 2007az geroztik, apirilaren 2an aitortu
|
zuen
Nazio Batuen Batzar Nagusiak (NBE) Autismoaren Espektroko nahasmenduen (TEA) egoeraz jabetzeko eta berdintasun eskubideak eta baldintzak sustatzeko. Izan ere, gaixotasun horri estigmatizazioa eta diskriminazioa oztopo izaten jarraitzen du, Autism Europe arabera, Espainian 450.000 pertsona baino gehiagori eragiten dien diagnostiko goiztiarra, tratamendua eta arazo hori pairatzen duen pertsonaren gizarteratzea eta laneratzea lortzeko.
|
|
|
Franco isolatzea erabaki
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak, eta kondenatzea haren erregimena.
|
|
2017
|
|
|
Tradizionalki irisgarritasuna oztopo arkitektonikoak gainditzeko modutzat ulertu bada ere (Díaz Cintas, 2010: 157), ezintasun sentsorialak dituzten pertsonek telebistara nahiz zinemara era errazean sarbidea izateko duten eskubidea onartu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak (NBE, 2006). Mugarik Gabeko Telebistaren Europako Zuzentarauak (2009) bere egin zuen maxima hori, azpidatziak aginduz telebista publikoei eta hizkuntza aniztasunaren printzipioan sakontzeko bide emanez.
|
|
2019
|
|
|
Perezek argitu digunez elikagai xahuketaren ideia 2012an zabaldu
|
zuen
Nazio Batuen Elikadura eta Nekazaritza Erakundeak, FAOk. Erakundeak jakinarazi zuen ekoiztutako janariaren% 30 eta 50 artean bota egiten dela.
|
|
2020
|
|
|
Gaur, apirilak 22, Ama Lurraren Nazioarteko Eguna da. Horrela izendatu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundearen Batzar Orokorrak 2009an.
|
|
|
Gaur, apirilak 22, Ama Lurraren Nazioarteko Eguna da. Horrela izendatu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundearen Batzar Orokorrak 2009an. Eta honela zioen izendapen
|
|
|
1952an martxoaren 8a Emakumearen Nazioarteko Eguna ezarri
|
zuen
Nazio Batuen Batzar Nagusiak (NBE). M8ak emakumeen" grebak" oroitzen ditu, historian zehar euren eskubide laboral, ekonomiko, politiko eta sozialak aldarrikatu dituztenak.
|
|
|
6 IPCC. Klima Aldaketarako Gobernuarteko Adituen Taldea (IPCC) 1988an sortu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundearen Ingurumen Programak, eta, geroztik, hainbat txosten zientifiko egin ditu klima aldaketaren inguruko datu eta ebidentzietan oinarrituta. Bigarren txostenean (1995), frogatutzat jo zuen gizakiak eragindako klima aldaketa.
|
|
|
Munduko gazte asko Gretaren borrokarekin identifikatu dira, Fridays for future izeneko mugimendu ekologistaren inguruan batuz. Belaunaldi oso baten ikono bihurtutako gazteak, horrela hitz egin
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeko Klimaren goi bileran".
|
|
|
Enbaxadorearen adierazpenen ondoren, negoziazioetan aktiboki parte hartu
|
zuen
Nazio Batuetan Judyk dio zaunka egiten duela kaletik iritsi orduko.
|
|
2022
|
|
|
Familiak laguntzaile leial batzuk izan ditu baina ez ezker abertzaletik, oro har, eta ez euskal instituzioetatik izan dute laguntzarik apenas, azkeneko bost urtera arte. Bien bitartean Naparraren gurasoak hil dira, baina Eneko anaiak, bere familiarekin batean ez du etsi, eta Genevan egoitza duen Nazio Batuen Borondatez kontrako eta Bortxazko Desagerketen Lan Taldeari esker, 2014an egoitza hartara bera bakarrik joanda, lortu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak Bortxazko Desagertzearen Biktima izendatzea. Aurten berriz joan dira Genevara, iruzkintzen ari garen liburuaren egilea barne, eta berretsi diote aipatutako izendapena.
|
|
|
Joan den astean, luzaz esperotako txostena argitaratu
|
zuen
Nazio Batuetako Giza Eskubideen Batzordeak, Michelle Bacheletek batzordeburu karguan egindako azken egunean. Atxiloketak «arbitrarioak eta baztertzaileak» direla dakar 48 orrialdeko txostenak:
|
|
2023
|
|
|
Bizi itxaropenaren luzapena dela eta, urteen artean izandako jaiotza tasa altuek piramidearen goialdea borobilduko omen dute datozen urteotan. Duela hilabete inguru argitaratu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak (NBE) Munduko Txosten Soziala. Dokumentu horrek islatzen ditu inguruan ikusten dugun populazio dinamiken errealitatea mundura estrapolatzen dituzten datuak.
|
|
|
Nazioarteko komunitatea bakean eta askatasunean oinarritu behar
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak. Baina erakundearen beraren maneiu edo manipulazio latza egin da, besteak beste.
|
|
|
Ez zuen asko iraun hitzartutakoak. Alde batetik, palestinarren ezinegonak arabiar gobernuak gerrara eraman zituen berriro ere 1967an, eta bestetik, mota guztietako juduen etorrerak (askenaziak, sefardiak, etiopiarrak, etab...) lurraren premia areagotzen zionez, Israelek orduan gerra zela medio eskuratutako lurraldeak bereganatzera jo
|
zuen
Nazio Batuek (242 ebazpena) aurreko mugetara itzultzea derrigortu arren. Horri kasu egin nahi ez izanak ekarri zuen 1973ko gerra (Yom Kippur deitua) zeinetan 1967az geroztik ezarritako mugak finkatu zituen nahiz eta Nazio Batuek berriro ere, 338 ebazpenaz, hasierako lurraldeetan banatzea berretsi zuen.
|
|
|
Amagandiko edoskitzea haurrentzako eta amentzako giza eskubidea delako, eta sustatu eta babestu egin behar delako. Hala aitortu
|
zuen
Nazio Batuen Giza Eskubideen Kontseiluak (NBE), 2016ko azaroaren 22an, jakinarazpen batean, herrialdeei hori ziurtatzeko ahalegina egiteko eskatzen zien. Hala, Estatu Batuetan (2018), Erresuma Batuan (2010) edo Txilen, adibidez, emakumeek legez bularra eman dezakete jendaurrean nahi duten edozein lekutan; debekatzea diskriminatzailetzat jotzen da.
|
|
|
Handik gutxira, Palestina bitan banatzeko plana onartu
|
zuen
Nazio Batuen Erakundeak: hebrear estatua batetik, eta arabiar estatua bestetik.
|