|
2000
|
|
|
Zinemarena horietako bat izan zen Euskal Herri zabalean, baina batik bat, nolaez, herri euskaldunetan. Eta horrela, gizarteak irrikatzen
|
zuen
mundu berri, desberdineta liluragarri batera iristeko bidea zirudiena, produkzioa eta banaketa bideratzenzituztenen planteamenduetara bortizki makurrarazten zuen tresna baino ez zen. Kulturfenomenoaren tasuna galdu gabe (eta horren aitzakiapean, noski), kultur kolonizazioaren lanabes ezin egokiagotzat agertu zen.
|
|
2001
|
|
|
Era berean, Aragoiko lurraldea eta bertako gazteluak bereganatu zituen. Horrela, gaizto guztiak botata, bere erregealdiko 20 urtean lagatu
|
zuen
mundua. San Esteban elizako portiko azpian ehortzi zuten.
|
|
2003
|
|
|
NBEren buru denak 2002ko udako Johanesburgoko Lurraren Goi bileran bostgaitan bildu
|
zuen
munduaren garapena leku guztietan jasangarria egiteko apustua: WEHAB ingelesezko siglatan. Honako hauek euskaraz:
|
|
2006
|
|
|
Balioetatik libre geratu den mundua da gurea, tradizioaren autoritatea deuseztatu duena, baina baita arrazoi ilustratuaren ilusio eta desioak ere. Mundu ikuskera bakarrak agintzen
|
zuen
mundua desagertu da, eta horren ordez polizentrismoa dugu nagusi. Eta horrekin batera gatazkak ditugu nagusi:
|
|
2010
|
|
|
Hau da, NDFk krisian dauden herriak erreskatatzean edo laguntzeanportaera arriskutsuak desagertzeko oztopoa izan daiteke, arriskuzaleek badakitelako zerbait gertatuz gero, laguntza jasoko dutela. Eta NDFren hutsegiteak instituzio bikien arteko lehen gatazka sortu
|
zuen
Munduko Bankua ez zelako ados egonNDFk erreskate politiketan ezarritako baldintzekin. Ez dugu esango NIFA eztabaida alferrikakoa izan zenik, ikuspuntu akademikotik behintzat interesa eduki zuelako baina ikuspuntu praktikotik, ez zen ia ezer aldatu, seguru asko krisia gaindituzenean benetako aldaketa beharra ez zelako premiazkoa ikusi.
|
|
|
XXI. mendeko lehen krisi globalak ezustean harrapatu
|
zuen
mundua etamilurtekoko lehen hamarkada hau egile batzuek «hamarkada hutsa» esapideazdefinitu dute dagoeneko. 2007an eztanda egin zuen krisia izen askorekin ezagutzenda:
|
|
2012
|
|
|
planeta osora hedatzen ari ziren kulturereduak eta komunikazio agenteak mehatxua ziren herrialde txiroagoetako kultureta komunikazio beharretarako, herrialde horiek potentzia hegemonikoen mendeko bihurtuz, ekonomian bezala kultura arloan ere. Kritika horien esanetan, kulturhomogeneizazio horrek kolokan jartzen
|
zuen
munduko herri eta kultura gehieneniraupena. Mehatxu hori ondoen deskribatzen zuen kontzeptua, 1970eko hamarkadan, kultur inperialismoa izan zen.
|
|
|
2008an eztanda egin
|
zuen
munduko higiezinen burbuilak, eta ondorengo krisiekonomikoak zerbait argitu badu, finantzen munduaren eta ekonomia errealaren, ukigarriaren, arteko bereizketa izan da. Gauzak horrela, globalizazioaren ondoezakjota, alde kualitatiboak garrantzia hartzen hasi ziren.
|
|
|
Herrieisinetsarazi zitzaien kapitalismoak XX. mendearen bigarren erdian izandako aldaketahandiek zaharkituta utzi zituztela «estatu zaharrak», zeren oztopo bihurtu baitziren«mundu merkatu» deritzanaren onura zibilizatzaileen hedapen azkarrerako. Esatenzenez, hedapen horri jarritako edozein trabak balaztatzen
|
zuen
munduko «gobernantza» demokratikoaren agerpena, hots, «elkarrizketa iraunkorrean» oinarritutakoadministrazio forma berri baten agerpena; elkarrizketa iraunkor hori nazioartekoinstituzioen artean gauzatzen da, «agentzia handi»en artean, eta, gehiegi ez luzatzeko, «munduko gizarte zibilaren indar demokratikoen artean».
|
|
|
Berdintasun, hazkuntza ekonomiko eta modernotasunaren leloari helduz errepresio zuzena, zeharkako gobernuak, indoktrinazio ideologikoa, asimilazio soziala, kulturala, hezkuntza eta hizkuntza inposatzea nahiz erlijio debekua erabili ziren tokian tokiko nortasun indigenak erauzteko. Kolonialismoa nagusi
|
zuen
mundu horretan «asimilizazioa» eginbehar «zibilizatzailea» zen. XX. mendeko lehen herenekoen pentsaera islatzen dute Burke goi mailako politikari estatubatuarraren hitzek:
|
|
|
NBEko Batzar Orokorrak izendatu egin
|
zuen
Munduko Herri Indigenen
|
|
2014
|
|
|
5170). Horien artean, diktadoreak idatzitako gidoian oinarritutako Raza (J.L. Saenzde Heredia, 1942) pelikulak aukera ematen digu Frankok amestu
|
zuen
mundua etagorputz forma eredugarri zein gaitzesgarriak aztertzeko. Narrazio horretan nazioarenalegoria gisa funtzionatu eta eredugarri agertu nahi zuen Espainiako familia bat izanzen protagonista, aipatutako genero ereduak aurki ditzakegularik.
|
|
2015
|
|
|
Era berean, Nazio Batuen babespeko nazioarteko biltzar zientifiko horrek munduko iraunkortasunak gizartearen oinarria behar duela izan adierazi zuen. 2015 urteko abenduan Parisen egin zen klima aldaketaren inguruko COP21 biltzar mediatikoak ere arazo global horrek sor ditzakeen eragin itzulezinen larritasuna mahaigaineratu
|
zuen
mundu mailako hedabideen aurrean.
|
|
|
Irakeko inbasioak 2003an talde jihadista salafisten protagonismoa asko handitu zuen. Hezbollahen erresistentziak, 2000 urtean okupazio tropa sionistak Libanotik ateratzera behartu zituenak eta 2006an alboko estatuaren kontrako Israelen eraso batean garaitu zituenak, gauza bera egin
|
zuen
mundu xiitan (Bengio, 2011: 1).
|
|
2017
|
|
|
Doktoregoa egitea erabakinuenean, Asier Romero ezagutu nuen, gaur egun nire tesi tutorea ere, eta berak, Iñakirekin batera, bere laguntza eskaini zidan tesiaren barnean bideratzeko eta, berari esker tesiaren mundu berriazeharkatzen ikasi dut, nire hasierako beldurrak eta harresiak pixkanaka pixkanaka apurtzenikasiz, beraren laguntasunak, konstantziak eta pertsonalitateak, nire ahalmenetan konfiantzaizaten ikasi dut, eta horiek disfrutatuz gauzatzen ditut. Mila esker hiruroi
|
zuen
mundua era polithonetan ezagutzen laguntzeagatik.
|