|
2001
|
|
|
Legeak, halaber, Hizkuntza Politikarako Zuzendaritza bat sortuko zela aipatzen zuen; 1988ko irailean sortu zen eta Estebe Petrizan Eusko Alkartasunako militantea gaur egun izan zen bere lehenbiziko zuzendaria. Honako iritzia zuen Petrizanek berak kudeatu
|
zuen
legeaz 1994an jadanik zuzendari ez zenean lehen aipatutako" Jakin" aldizkarian: " Ez gara, bada, helburu normalizatzaileaz mintzatzen ahal; esparru juridiko bat, ahalik eta gutxien konprometituz, bete nahi zen eta kito".
|
|
|
Hala ere, han hasteko, lehendabizi baimena lortu beharra zegoen. Garai hartan Fragak aterako
|
zuen
lege berriaren aurrerapen bat izan zen, eta irekitasun hartaz baliatu ginen baimena eskatzeko. Dena den, kontu handiarekin ibili behar izan genuen, gauza erlijioso, kultural eta abarren artean, ia ezkutuan, informazio orokorra ere emango zuela aipatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Arabako Olabarrin, Madrilen, Burgosko Paramo de Masasen, Caceresko Navalmoral de la Matan eta El Godonen eta Bizkaiko Markinan, bere garaian morterogintzan munduko liderra izan eta gero duela urte batzuk desegin zen ECIA enpresaren instalazioetan. Pertsonen kontrako minak ere fabrikatzen zituen EXPAL enpresak, harik eta Espainiako estatuan arma horien fabrikazioa eta komertzializazioa debekatu
|
zuen
Legea indarrean jarri zen arte. Horrela, enpresa horrek fabrikatuak ziren Espainiako armadaren biltegiko pertsonen kontrako mina gehienak.
|
|
2003
|
|
|
Esate baterako, portu administrazioetako arduradunek ere kritikatu dute PPren Gobernuaren politika. Bilboko Portu Administrazioko lehendakariak, Jose Angel Corres jaunak, adibidez, duela hilabete batzuk publikoki adierazi
|
zuen
lege aldaketa horrek" burujabetasuna kenduko digula".
|
|
|
Ijitook
|
zuen
lege propioak ere badituzue. Aipa ditzakezu horietako batzuk?
|
|
2004
|
|
|
Kasu honetan" errebeldia" moduko bat plantea zezakeen hauxe esanez: lege hau ez da demokratikoa, guk ez dugu Alderdi Politikoen
|
zuen
legea beteko, ez ditugu gureak ez diren eserlekuak hartuko. Baina, jakina, hori bai dela utopia.
|
|
2005
|
|
|
Droga hori erabiltzen zen 1995ean munduko lehen eutanasia legea onartu zuen Iparraldeko Lurraldean, Australian. Baina laster ezabatu
|
zuen
lege hori Australiako gobernu zentralak, eta botika hori bezala antzekoak estatuaren kontrol zorrotzagoz mugatu zituen. Are gehiago:
|
|
2006
|
|
|
Alkoholak, tabakoak, kafeinak eta besteren batek baino ez diote debekuari ihes egin, baina ez da beti hala izan. Alkoholaren kasuan, oso ezaguna dugu AEBetan 20ko hamarkada osoan zehar iraun
|
zuen
Lege Lehorra. Hori da behintzat Europan eman ohi zaion izena, berezkoa Volstead Act da eta.
|
|
|
Eta esperientzia hau ez da aintzat hartzen behar den beste. A. Canovasek, bat batean moztu zuen, 1876an erabaki
|
zuen
legearen ondorioz.
|
|
2009
|
|
|
Frantziak atera
|
zuen
lege berri bat nagusiak behartzen zituena maizterrei etxaldea saltzera. Baziren nekazariak nagusiari uztaren eta kabalen erdia edo beste zatiren bat ordaintzen ziotenak, eta baziren beste batzuk dirutan pagatzen zutenak.
|
|
2010
|
|
|
" Ez liratekeelako lasai lotara abiatuko banketxeetako nagusiak". Gobernuak legea egin zuenean Hirugarren Munduari laguntza emateko, errege zimelak ez
|
zuen
legea onetsi: " Hirugarren Mundu horrek, behingoagatik, bere indarrez baliatzen ikasi behar zuelako".
|
|
|
25 urtez ilegala izanda gero, 1994an legalizatu zituen Frantziako Gobernuak tokiko hizkuntzetan aritzen ziren eskolak; hala nola, Seaska, Diwan (bretoieraz), Bressola (katalanez) eta Calandreta (okzitanieraz). Hezkuntza ministroa hizkuntza gutxituetan hunkitua izateak balio izan
|
zuen
lege hori sortzeko, izan ere François Bayrou ministroa okzitandarra zen eta hari esker lortu zuten ikastolek lege babesa. Ikastolek eskola pribatuen kategoria hartu zuten.
|
|
2011
|
|
|
Goenagak dio institutua sortu
|
zuen
legean datorrela hori, 3/ 2007an. " Euskara eta euskal kultura, bere hizkuntza ofizialetako edozeinetan eta zeinahi adierazpen, euskarri, bide eta adierazmoldetan, Euskal Autonomia Erkidegotik kanpo sustatzeko, hedatzeko eta proiektatzeko" misioa ematen zaio Etxepareri, baina zuzendariak garbi hitz egin du:
|
|
|
Antton Troitiñorekin aplikatu zuten. Konstituzionalak esan
|
zuen
legea aldatzen ez zen bitartean zenbatu behar zirela urteak. Auzitegi Nazionalaren 3 sekzioak ez du lege berezirik aplikatu nahi izan, orduan Gorenak preso politikoekin halako zerbait gertatu denean legea aldatu dute, legearen interpretazioa aldatuz.
|
|
|
AEBek, bitartean, barne legedia gogortzen jarraitu zuten hurrengo urteetan. 1956an Narcotics Control Act delakoa promulgatu zen, heroina saldu edo edukitzeagatiko zigorra biziki gogortu
|
zuen
legea. Urte hartan, estatubatuar kartzeletan apenas ziren 1.000 lagun preso heroina ukaiteagatik; erdia beltzak, mexikarrak eta Puerto Ricokoak ziren.
|
|
2012
|
|
|
1972ko urtarrilaren 30ean, epaiketarik gabeko espetxeratzea baimentzen
|
zuen
legearen kontrako manifestazio batean, Armada britainiarrak 26 zibil balaz zauritu zituen Ipar Irlandako Derry hirian. Haietako 13 egun berean hil ziren eta hamalaugarrena lau hilabete geroago.
|
|
2013
|
|
|
Ehiza garaian, Nafarroako Gobernuak eta foru aldundiek denboraldi hasieran plazaratzen duten Ehiza debekualdien aginduari egiten diote men Hego Euskal Herriko ehiztariek, EAEren kasuan Eusko Jaurlaritzak 2011ko martxoan onartu
|
zuen
legea aintzat hartuta.
|
|
2015
|
|
|
Zozketaz sagardotegiak banatu eta merkatua erregulatzen
|
zuen
legea 1765ean aldatu zuten. Hortik aurrera, herritarrek edo erosleek ez zeukaten ordena jakin bat errespetatu beharrik, eta sagardotegiek eskaintza zabaltzen hasi ziren, kazuelatxoak kasu.
|
|
|
orokorrean, %60ak bermatzen du hizkuntza konpetentzia oso onak izatea. Eta egin daiteke, aho betez diozuelako oinarri politiko eta sozial sendoa duela egungo eredu sistemak, baina 1982an onarturiko Euskararen Legetik eratortzen da sistema hau, eta zenbatek bozkatu
|
zuen
legea Legebiltzarrean? 75 parlamentaritik 39k.
|
|
2016
|
|
|
Jende horiek agertzen dira telebistan eta ez idatzi eta ez esan gabeko lelo bat dakarte: ' Mespretxatzen zaituztegu, zuek,
|
zuen
legea, zuen ordena, zuen Biblia, zuen kontzientzia, dena mespretxatzen dugu. Eta behar baldin bada hil egingo zaituztegu hori erakusteko'".
|
|
|
Erreferendumak balio sinbolikoa
|
zuen
legearen ikuspegitik, baina balio politiko handia ere bai, emaitzak Kataluniako herritarrek independentziari buruzko iritzia erakutsi baitzuten lehenbiziz. Debeku eta guzti, boto eskubidea zutenen %41ek parte hartu zuen kontsultan," Nahi al duzu Katalunia Estatu bat izatea?" galderari erantzunez.
|
|
2018
|
|
|
Gero, gainera, horrelako materialak publikatu zituzten editoreak" pornografia hedatzeagatik" zigortu zituzten eta polizia liburuak konfiskatzen aritu zen, haien zirkulazioa bigarren eskuko liburu dendetara kondenatuz, arrakastaren leihoa ireki zien prentsako kioskoetatik urrun. Ni nintzen Schultz koronelaren puta pribatua izeneko nobelaren ondoren jo
|
zuen
legearen ukabilak liburu hauen aurka: lehenbiziko aldiz pertsonaia judutar bat agertzen zen nobelan ofizial nazi baten menpe.
|
|
|
Azken urteotan behera egin du loteria zergak saihesteko tresna gisa erabiltzeko joerak, 2013an loteriagatik zergak ordaindu beharra ezarri
|
zuen
legea onartuz geroztik. Mafiaren dirua zuritzeko bide ona izaten jarraitzen du, baina zergak ordainduta.
|
|
2019
|
|
|
" Lan zuzenbidea Estatuaren eskumen esklusiboa da eta parte hartzearen gaian ere berak du arkatza". Ohartarazi
|
zuen
legeek ez dutela asko laguntzen eta enpresaren" bertikaltasuna" bere egiten dutela: " Sistema klasikoan zein da langilearen parte hartzea enpresan?
|
|
2021
|
|
|
Meskita bat hesteko bidea ere zabaltzen du lege proiektuak, beti ere" herra bideratzea" leporatuz. Senatuaren bozka biharamunean, Gerard Darmanin Barne ministroak berehala jakinarazi
|
zuen
legea bozkatu bezain laster bideratuko duela 89 meskiten kontrola eta" separatismoa" bideratzea leporaturik, beharrez hesteko urratsa hartuko duela.
|
|
2023
|
|
|
Irakaskuntzaren kalitatean ondorioak ere izango dituela esan gabe doa. Egoera paradoxikoa dela aipatu dut lehen, berez lan baldintzak hobetzeko xedea
|
zuen
lege bat erabiliko baita, EHUren kasuan, lan baldintzak izugarri kaltetzeko.
|