|
2000
|
|
|
Zirkulua desagertu eta gero, ikusmolde estandarrak Carnapen aldeko bideak jorratuko zituen: filosofiaren betebeharra teorikoa da, justifikazioaren testuingurua da garrantzitsuena eta ez, Neurathek nahi
|
zuen
legez, eginkizun praktikoa, aurkikuntzaren testuingurua. Jakina, eztabaida hau egun berriro irekia dago.
|
|
2003
|
|
|
Erabakia aztertzean, ikus daiteke lege naturalaren eta nahierarako legearen arteko aurkakotasunak sortu zuela zalantza hori, eta ama semearen edo alabaren oinordetzara deitzen
|
zuen
lege naturalaren gainetik, aitari ordezkoak izendatzeko ahalmena ematen zion nahierarako legea nagusitu zela, ahalmen hori zabalduz, ondasunak amari kendu eta ordezko baten esku jartzeko.
|
|
2010
|
|
|
Batzuentzat, arrazoinamendua izango da; horien artean Gilen Auverniakoa dugu, eta beranduago, Conradus. Egin eginean ere, San Tomasek argiro baieztatu
|
zuen
legea dela arrazoiak gobernatzaileari agintzen diona, eta aipatu lekukotzak aintzatesten baditugu, batik bat filosofoenak, badirudi horiek guztiek arrazoinamendua dakartela hizpidera. Gorago zehaztu ezaugarriak ere, alegia, argitasuna ematea edo erregela zein neurri izatea, arrazoinamenduari dagozkio mandatuari baino gehiago, mandatua oldarkorra baita, baina ez egiaren adierazgarri.
|
|
|
Lehenengoari dagokionez, onartzen dugu San Isidoro eta San Tomasek ez zutela aipatu nahi izan baldintza hori zuzenean, harako pasarteetan, baina halakotzat jo zutela. Horrexegatik, San Tomasek artikulu hartan Aristotelesen testua azaltzean, argitasunez baieztatu
|
zuen
legeak zuzentzat jotzen dituela ongizatea ahalbidetzen duten gauzak, hain zuzen ere, gizarte osoaren ongizatea ahalbidetzen dutenak, horixe baita antolamendu juridikoak aztertzen duena. Hor giza legea aipatzen ari da, baina gauza bera esan daiteke gainerako legeei buruz, bakoitzari dagokion heinean.
|
|
|
Ez dago horietan sakontzeko premiarik, zinezko zehaztapenak baino, legearen laudorioak baitira, hain zuzen ere, legea bera osotasunean hartzen ez dutenak, ezpada lege zehatz batzuen ezaugarriak. Hartara, Zizeronek azaldu
|
zuen
legea Jainkoaren gogoan dagoen zerbait amaigabea dela, eta Jupiter bikainaren arrazoimen zuzena dela, bi biak, esan gabe doa, egoki doazkio betiko legeari. Halaber, hark adierazi zuen izadiak ezarritako arrazoimen zuzena zela legea.
|
|
|
Aristotelesek, bestalde ere, ezarri
|
zuen
legea dela herriaren adostasun erkidea eta jakituria zehatz batetik datorren esamoldea; bi horiek giza legeari edo lege zibilari dagozkie. San Isidorok ere, hainbeste aldiz aipatua izan denak, bestelako definizioak biltzen ditu, Etimologiak izeneko liburuaren kapituluetatik hainbatetan.
|
|
|
Zizeronek ere sustengatu
|
zuen
legeak xede izan behar duela bizimodu zuzen, lasai eta zoriontsua; hari beretik esan daiteke lege bidegabeak eman zituztenak edozer eman zutela, legeak baino. Modu bertsuan dihardu Platonek, lehen aipaturiko elkarrizketan.
|
|
|
Bestalde, Zizeronek hauxe idatzi du: Krasok behin eta berriz hitz egin
|
zuen
lege idatziaren kontra, eta onaren eta ekitatezkoaren alde.
|