|
2000
|
|
|
Eta, hara: orain ezin
|
zuen
jasan gaztaren kiratsa. Sentsazioa engainagarria zelakoan, puskatxo bat ahoratu zuen haserre, baina ez zion bertan segundo bakarra ere iraun:
|
|
2001
|
|
|
Nik negar eta negar, bixkiak ere kutsatu eta hirurak batera hasi ginen, zeinek gogorrago. Aitak ezin
|
zuen
jasan hura. Erotu zela iruditu zitzaigun.
|
|
2002
|
|
|
Imanolek bere burua geldiarazi nahi izan zuen. Ulerkortasuna eskatu zuela bazekien, baina ezin
|
zuen
jasan.
|
|
2008
|
|
|
Aitona amonek ihes egin zuten Madrildik Alicantera eta bertan hil ziren. Amak ezin izan
|
zuen
jasan bere amaren heriotza eta bera ere hil egin zen, penaz, Mielek esaten duenez.
|
|
2009
|
|
|
Aitak ezin
|
zuen
jasan ni txikia izatea, beti esaten zuen emakume garaiak gustatzen zitzaizkiola, hankaluzeak, eleganteagoak eta serioagoak iruditzen zitzaizkiola. Etorri hona!
|
|
|
Horrek salbatu zuen. Ezin izango
|
zuen
jasan gaua, isiltasuna, iluntasun sakona. Ederra zen dena, atsegina, eguerdiko argitan...
|
|
2010
|
|
|
Ezin
|
zuen
jasan ez itsaso, ez antxeta, ez barku, ez lema, ez amu, ez tolet, ez kostera, ez kofradia, ez berdel, ez partila, ez txikot, ez errekalada, ez olagarrorik.
|
|
2011
|
|
|
Hori aski izan zen. Behin betikoa iruditu zitzaion Reginaldi, eta ezin
|
zuen
jasan halako egia latza.
|
|
|
Ezin
|
zuen
jasan androideen ankerkeria.
|
|
|
Eztabaida eta jarrera horien ondorioz, luzera gabe, aita miresten eta ama erdeinatzen hasi zen Arthur. Amarekiko lotura mantentzen saiatu zen, baina amak ezin
|
zuen
jasan alboan, bere senarraren antza zuelako eta berari bizitza mugatzen ziolako. Horrela, bere amaren bizitza kontrolatzeko ahaleginetan saiatu zenean, semearekiko loturak hautsi egin zituen Johanna k, eta azken hogeita bost urteetan harremanik ez zuen eduki Arthur-ekin.
|
|
2012
|
|
|
Clarak, berriz, gorroto zuen gerra hura, hainbeste heriotza eta zorigaitz eragiten ari zen gerra. Eta, bereziki, ezin
|
zuen
jasan senarrak gerra kimikoan zuen dedikazio kartsu hura, eta bere jakintza zientifikoa helburu hartarako erabiltzea. Zientziaren idealen perbertsio gisa kondenatu zuen senarraren lana.
|
|
|
Gero, mahai gainean jarri ninduen; han nire sastakaia, dena odoldua, erakutsi nion, eta, kasakaren barrenean garbitu ondoren, zorrora sartu nuen berriro. Gauza bat baino gehiago egin beharrean nengoen, beste inork ezin zituenak nire ordez egin, eta beraz, lurrean utz nintzan nahi nuela etxekoandreari adierazten ahalegindu nintzen; berak hori egin ondoren, nire lotsak ezin
|
zuen
jasan beste ezer adierazterik aterantz keinu egin eta hainbat aldiz gurkerak egitea baino. Ondo kostata, emakume on hark ulertu zuen azkenean zer nahi nuen, eta, berriro bere eskuan hartuta, lorategira irten eta lurrean utzi ninduen han.
|
|
|
Las Rosasen, ordea, kabalak ugaldu egin ziren eta Pomboren aitaren begipean etxaldeak ez
|
zuen
jasan gerlak orotatik ekarria zuen galera. Ordu hartan, estatu batuar armada haragiz hornitzen zuen, eta larruetatik mozkinak biltzen ere zituen, itsasoz St° Domingora saltzera garraiatzen zituela.
|
|
2013
|
|
|
Kanpoan, euriak ez zuen etenik eskaintzen. Bere estalkiaren pean guztia estaltzen eta berdintzen
|
zuen
jasa bat iraultzen zuen munduarengan. Euria, liburu bat idazten munduarengan.
|
|
|
Ez zuen jasaten nola joan zitezkeen gorputz ederreko gizon emakume horiek telebistara bikote bila, kanpoan ezin aurkitu zezaketela eta, mundua beraientzat gutxitxo balitz bezala. Ezin
|
zuen
jasan zeinen erantzun axolagabeak ematen zizkioten galdera bakoitzari, irribarre eginez eta erruki aurpegi harekin, esandakoa benetan pentsatu dutela konbentzitu nahian. Ez zuen ulertzen nola bizi zezakeen jendeak makillaje artean ponpoxturiko gezur hura.
|
|
|
Euren artean asmatutako gaitzizena izango zen, beraz, bere neska kuttuna aspalditik zebilen zeozertan. Ezin
|
zuen
jasan. Gehiegizkoa zen berarentzat.
|
|
2014
|
|
|
Zurekin ez du gogobetetzen, eta, orain arte jarraitu badu, idealista bat delako izan da. Ez dirudi zuk gaitasun hori estimatzen duzunik, baina hala da; ezin
|
zuen
jasan familia apurtzea.
|
|
2015
|
|
|
haren jatorriaz: ez zuen gogoko, ezta istant batez ere, senarra baino gorago sentitzea; eta, areago, ezin
|
zuen
jasan senarrari esaten zionaz erabat ziur ez egotea. Unibertsitateek eta jendeek maite zutela, bere hitzaldi eta liburuak garrantzi handikoak zirela... hori dena ez zuen une batez ere zalantzan jartzen; baina bien arteko harremana zen egonezina sortzen ziona, eta senarra berarengana hala etortzea, agerian, edonork ikusteko moduan; emaztearen mende zegoela esaten baitzuen orduan jendeak, senarra anitzez garrantzitsuagoa zela ohartu beharrean, eta berak munduari ematen ziona, senarrak ematen zionaren aldean, hutsa zela.
|
|
|
Liskarra atsegin zuen, begiradan ikus nezakeen. Izatez, kaskagorria ez zen ale garbia, ia inork ezin
|
zuen
jasan. Oraingo honetan, baina, Anjelmariri primeran etorri zitzaion arnasa pixka bat hartzeko, sobietarren aurkako argumentazioarekin ustekabean soken aurka aurkitu baitzuen bere burua.
|
|
|
edukien aldetik, soldaten balioaz gain, lanaldiaren murrizketa eta bereizkeriaren aurkako neurriak lortu nahi zituen; jokamoldeen aldetik, gatazka bihurtu nahi zuen negoziaziorako tresna behinen, horretarako, behar izanez gero, greba kutxaren babesa erabiliz; negoziazio esparruen aldetik, emaitzak lortzeko aukera gehien eskaintzen zuen eremua lehenesten zuen; iraupenaren aldetik, hitzarmen laburrak —urte betekoak— hobesten zituen. Negoziazio kolektiboa eraberritzeko ahalegin betean ari zen, beraz, ELA eta ezin
|
zuen
jasan lankide behar zuenaren kontrako jokoa, are gutxiago kontrako joko hori ELArentzat sakratua zen gehiengoaren araua hautsita egiten zenean.
|
|
|
" Jokalari batek ere ez
|
zuen
jasan lepoko lesiorik edo konkusio bat".
|
|
2016
|
|
|
Argazkiak aterako zizkioten egunkarietan argitaratzeko, eta telebistako albistegietan agertuko zen; fokuak eta flashak irudikatzen zituen inguruan, milaka eta milaka begiren arreta, eta gehienen begirada errueragilea. Hori ezin
|
zuen
jasan; pentsatze hutsak larridura eta urduritasuna eragiten zizkion. Ez zuen balorerik horri guztiari aurpegi emateko.
|
|
|
Kaka zaharra. Ezin
|
zuen
jasan esnatu eta Bertak utzitako epeltasuna ondoan ez sumatzea; edo bueltan haren azal ezkoa ezin laztantzea. Horregatik, astebururo, Nestor korrika hasi zen, edonora jarraitzen zioten oroipen haietatik ihesi.
|
|
|
Josebak lagunari begiratu zion, bihotzarekin eskerrak emanez eta aldi berean sukaldeko argia itzaliz. Ezin
|
zuen
jasan. Ondoren, Xabierrek eskainitako aulkian eseri zen.
|
|
|
Lotsa handia ematen zion autobus barruan jarraitzeak. Ihes egiten ari zen, bazekien, baina ezin
|
zuen
jasan han jarraitzea. Irati izeneko neska, bera baino gazteagoa argi eta garbi, askoz adoretsuagoa zen, duda izpirik gabe.
|
|
2017
|
|
|
Erne egotekoak ere ez. Garbiñe Elizegi Baztango auzapeza ausartu zenean dantza borobilean sartzera, zer
|
zuen
jasan irakur daiteke astekari honetan berean [Garbiñe Elizegiri elkarrizketa 2549\. zenbakian].
|
|
|
A Nightmare on Elm Street. Pelikula ikusi zuenetik ezin
|
zuen
jasan umeak soka-saltoan ibiltzea. Berehala irudikatzen zuen pelikula eta, Freddy bere ametsetan sartuko zela pentsatuz, loak hartu ezinik pasatzen zuen gaua.
|
|
|
Berriz. Ezin
|
zuen
jasan ilea sentitzea bere burua estaltzen. Etxean zeukan makinilla pasatzen zuen etengabe.
|
|
2018
|
|
|
Beire sutzen hasi zen. Ezin
|
zuen
jasan inor bere kontura barre egiten ikustea. Iraina iruditzen zitzaion.
|
|
|
aitak zuhurtasun gutxirekin jokatzea leporatzen zion amari, umeengan pentsatzeko, uzteko bileretara eta manifestazioetara joateari; amak koldar bat zela esaten zion, eztabaida horietako bat edo besteren lekuko izan nintzen, gaztetan; gehienak dibortzioaren ostean kontatu izan dizkidate, bertsio ez horren ezberdinetan, biek ala biek?. Aitak ezin
|
zuen
jasan, esaterako, amak bere aitaginarrebari, aitonari, zion miresmena, gudari izan zelako. –Si no llegó a pegar ni dos tiros antes de que los italianos lo cogieran preso?, esaten zion aitak, ez baitzion barkatzen aitonari bere ezkontzara joan ez izana.
|
|
|
... Gizon askok ezin
|
zuen
jasan Hiparkiak ustez emakume
|
|
|
Horregatik alde egin zuen handik urrun. Ezin
|
zuen
jasan Bartzelonak eta inguru hark esan nahi zutena. Hori izan zen Dublinera joateko arrazoia.
|
|
|
Neskekin ere ez zuen lortu intimitaterik sortzea. Ezin
|
zuen
jasan norbaiten alboan lo egitea. Maitasun iheskorraren keinuak ezin zituen ulertu.
|
|
2019
|
|
|
Hobeto sentitzen hasi zen. Parkean bakarrik egotea ere asko eskertu zuen,
|
zuen
jasan norbaitek bera egoera hartan ikustea.
|
|
|
Irudikatze hutsak beldurra ematen zion. Ezin
|
zuen
jasan. Jasangaitzak baitziren dardara haiek, goragale eta oinaze zehaztugabe haiek, nahiz eta ez zegoen ezer okerragorik eldarnioak eta larrimin sentsazio eramangaitz hura baino.
|
|
|
Grinchek ezin
|
zuen
jasan.
|
|
2020
|
|
|
Baina argi gera dadila ez dugula inor joatea nahi! Argi zegoen Dylanek langileetako bat gustuko zuela, edo guztiak, edo agian ezin
|
zuen
jasan inoren arbuioa, zerbitzari batena ere ez.
|
|
|
Tonyk abeslaria izan nahi zuen baina inork ezin
|
zuen
jasan bere ahotsa.
|
|
2021
|
|
|
Kalean ikusi eta ezin sinistu, gure aitaren hiltzaileetariko bat libre, Luzarora itzulita eta kalean zehar, herriko plazan bertan, gozo gozo eta lehen esan bezala harro harro. Ezin
|
zuen
jasan, beragana jo zuen, bere aurrean gelditu eta aurpegira bota egin zion bakarka, ia ia ezkutuka, gordetako samin osoa. Hitz zehatzak, leunak beharbada, bilatzen saiatu zen, baina ikaragarri aztoratuta zegoen, bat bakarra topatu zuen, erdara garbian:
|
|
|
Aita hil ziotenean, Kale Nagusitik igarotzeari ere utzi egin zion. Ezin zuen ulertu, ezin
|
zuen
jasan, ezin zuen onartu hormetan zintzilik zeuden preso herritarren argazki erraldoien ondoan bere aitarenik ez egotea. Aita ere herritarra zen.
|
|
|
Afera hura nazioarteko larrialdi bihurtu zen. Jones artzain agurgarriak, hasiera batean, amore eman zien presioei, baina 2011ko martxoan ezin izan
|
zuen
jasan kapitulazioaren zama. Gazta bat irentsi duela-eta bere txakurra juzgatzearren etxean epaimahai bat antolatzen duen Aristofenesen pertsonaia horrek bezala, Terry Jonesek Korana epaitzeko pantomima bat antzeztu zuen.
|
|
|
Amak nolabait aurpegiratzen zion Eslovakiako bazter galdu hartan bakarrik utzi izana. Bazekien ez zela alabaren errua, bazekien alde egin behar izan zuela Chicagora, aitak hala eskatu ziolako, baina ezin
|
zuen
jasan. Alabarengandik urrun egotea oso gogorra egingo zitzaion, eta bere ezintasunean komentario itsusi hori egin zion.
|
|
|
Etxeko janaririk ez zeramaten neskato pobreek gainontzeko ikasleen soberakinak jaten zituzten. Rosikak ezin
|
zuen
jasan norbaitek bere soberakinak jatea, eta nahiago zuen ogitarteko osoa eman.
|
|
|
Gehiegitan egin zuen talka presidentearekin emakumeen botoa zela eta ez zela, orain beste liskar batean sartzeko. Rosikarentzat, aldiz, boza lortzea bigarren mailako bilakatu zen gerra lehertu zenez geroztik, ezin
|
zuen
jasan gerra sorrarazten ari zen hondamena. Eta ez zuen Budapesteko bilkuran ezagutu zuen emakume estatubatuar alai hura aurkitu New Yorken, Catt beste pertsona bat zen, etsitua zegoen, oso ezkor.
|
|
2022
|
|
|
Baina, gainera, Manexek, bihurria izanik, zer egiten zuen?, ba, ahal zuen guztietan, hau da, behar baino gehiagotan bustitzen zuen ogia gorringoan, jateko, baita berari egokitzen ez zitzaionean ere, eta horrela, anaia, jakina, haserretu eta sumindu egiten zitzaion; ez zen gutxiagorako. Anaiak dagoeneko ezin
|
zuen
jasan gehiago.
|
|
|
Santeria errito bat zen hura. Ezin
|
zuen
jasan. Zer nolako komedia edo antzerkia antolatu zuen zoro hark?
|
|
|
–Tipo hori astun hutsa zen. Ezin
|
zuen
jasan Nataliak utzi izana.
|
|
|
Zuek hil duzue. Haren osasun ahulak ezin izan
|
zuen
jasan atzo ezarri zenioten presioa.
|
|
|
Duela zenbait urte Elisak eta berak etxea alokatu zutenean, ez zuten pentsatzen beren harremana hain gorabeheratsua izango zenik. Bikotekideak ezin
|
zuen
jasan Olaia beste emakume batzuen ondoan ikustea, eta jeloskortasun horrek amesgaizto bilakatu zuen haien egunerokoa, harik eta Elisak maletak egin eta betiko alde egin zuen arte.
|
|
|
Berak idaztea gustatuko zitzaiokeen, baina harena prosa zen (idazten zuenean, ideiak trumilka etortzen zitzaizkion burura eta, noizean behin, luma utzi eta eskuak ur hotzetan sartu behar izaten zituen burura igo zitzaion odola jaitsarazteko), ez bertsoak. Ezin
|
zuen
jasan errimak exijitzen duen morrontza hori. Horregatik erabaki zuen Ama frantsesaren omenez berak idaztea gustatuko zitzaiokeen poema hura prosaz idatziriko panegiriko batez ordezkatzea:
|
|
2023
|
|
|
Badu gainera alabatxo bat, berea da, bai horixe, aitonarekin daude, Kepak lepogainera igo du koltxonetan zoro moduan saltoka dauden haurrak ikusi ditzan, aitonak aginduta ote. Aitona beti ari baitzen aginduka, Kepak ezin
|
zuen
jasan, aita berak gorrotoen zituen guztiaren irudia baitzen, Burgos aldeko herrixka batetik etorritako nekazari egoskor eta atzerakoi peto petoa, den dena pikatxo eta palaka konpontzen zutenetarikoa, den dena politikaren erruz eta batik bat agintari alfer eta ustelek hankaz gora zegoelakoan. Nik uste Kepak txakurrei... poliziei ai ene, aspaldiko hizkerari ezin uko egin ere!, harrika egiten zien aldiro bere aitari jaurti egin balio bezala zela, edo bestela ezin asmatu nondik zetorkion amorrazio handi hura.
|
|
|
Eta hori ez, hori ezin
|
zuen
jasan Miriamek. Ateari danba jo eta sukaldetik irten zen.
|
|
|
Lotsatiak ezkutatu egin nahi du, baina baita existitzen dela azaldu ere. Nire barruan bizi den haurrak ezin
|
zuen
jasan bere masailak erretzeraino gorritzea. Ezin zuen jasan inork ebidentzian jartzea.
|
|
|
Nire barruan bizi den haurrak ezin zuen jasan bere masailak erretzeraino gorritzea. Ezin
|
zuen
jasan inork ebidentzian jartzea. Gorroto nuen Eva izeneko andereño hura, gelakideen aurrean lotsagarri uzten ninduena, odola baldosan nola, hala urtzen eta hedatzen den izaki ezdeusa bihurtzen ninduena.
|
|
|
" Errepikatzaile bat hasi zen bere gelan eta hura liderra zen, lider gaiztoa, baztertzen duten horietakoa, zapaltzen dutenetakoa. Nire akatsa edo nigandik traba egiten ziona zen ni beti konpondu izan naizela ondo jendearekin, eta berak hori ezin
|
zuen
jasan, bera izan behar zen lider osoa, berak erabakitzen zuen nor norekin ibili behar zen. Ni kanpoan utzi ninduen eta besteei mehatxu egin zien nirekin ez ibiltzeko".
|
|
|
Aizan, hiri etxea gainbehera datorkin, aurreko egun batean han izana naun, ez dun ondo antolatzen, dena erortzen ari zain. Alojzija Lojza Lujza k arnasa hartu zuen, hori ezin
|
zuen
jasan, bazuen nahikoa min maite zuen guztia goitik behera zetorkiola ikustearekin, ederki asko zekien zer gertatzen ari zitzaion: Zer dion, Ihaneko apo zikin horrek, amerikar ahobero alaen horrek, hoa berriro Ameriketara eta gera hadi bertan, Ihaneko puzkerti hori.
|
|
|
Gerraostea errazagoa izan zen nekazarientzat langileentzat baino; nekazariek jatekoa behintzat bazuten, ezkutuan hiltzen zituzten abereak okela izateko, behartuta zeuden uzta eta abereak ematera, baina nekazariek ezkutatu egiten zituzten. Rozinak ezin
|
zuen
jasan Bigarren Mundu Gerra ondoren etorri zen beharra, eta Ameriketara joan zen, hantxe irabazi zuen erretiro saria. Etxera azken aldiz zamaontzi batean itzuli zenean zurezko kutxa handi mordo harekin, zama hura guztia itsasontzitik jaisten ari zirela zer ikusiko, eta kutxa bat uretara ia erorian; bera zubian behera jaisten ari zen eta oihu egin zuen jauzika:
|