|
2000
|
|
|
—Ordea, Ursuaren espedizioneak goiti beheiti egin
|
zuen
ibai Amazonas, eta gu ez gara Ursua baino gutiago izanen... zeren, baldin Ursua nafarra bazen, gure artean bada bertze nafar bat ere —eta, eskuz seinalatzen ninduela, eni beha ipini zen, irritsu; eta gero, irria areagotzen zuela, erantsi zuen—: Eta ni gipuzkoarra naiz, eta ez naiz nafarra baino gutiago...
|
|
2001
|
|
|
Ur ttikia ekarki zuen, baina amuarrain batzuk ikusten ahal ziren, eulitxa zozoren bat harrapatzeko esperantzan. Tximista urdin batek gurutzatu
|
zuen
ibaia aldetik aldera. Martin eder hura ere lanean ari zen, aski goiz.
|
|
2002
|
|
|
Ahots handi bat ere aditu zuen askok oihan ixiletatik, eta gauaren ilunbean mamu era miragarrian zurbilak ikusi ziren eta (esanezina!) abereek hitz egin zuten; ibaiak gelditu egiten dira eta lurrak ireki eta marfil tristeak negar egiten du tenpluetan eta brontzeak izerditu egiten dira. Gainez egin
|
zuen
ibaien erregeak, Eridano, bere zurrunbilo zentzugabean basoak biratuz, eta saldoak eraman zituen landa guztietatik ukuiluekin batera. Eta, garai berean, etengabe, edo errai mehatxagarriak ageri ziren barrunbe tristeetan, edo odola zerien putzuei, eta hiri altuek, gauaz, orroka ziren otsoei erantzuten zieten.
|
|
|
Kartagoarrak Afrikako zatirik handienean nagusi ziren garaian, zirenearrak ere herri indartsu eta aberatsa ziren. Bien arteko lurra hareatsua zen, dena itxura berekoa; ez zegoen bien arteko muga zehaztuko
|
zuen
ibairik ez mendirik. Eta arazo horrek gerra gogor eta luze batean sartu zituen bi herriak.
|
|
|
Gure aurrean, metro gutxira, Nerbioi ibai zabala, ibai ospetsua, Euskal Herriko ibai guztien ibaia, batzuetan mardul eta handi, besteetan ez hain mardul eta ez hain handi, inoiz behe eta mendre, beti ere narratx eta zarpail topatuko genuena. Noizbait ere konturatuko ginen zerk eragiten
|
zuen
ibaiaren gizen argal itxuraldaketa hura, eta ez ginen haserre, alajaina, edozein entziklopediatan irakur daitezkeen honako hitzon zentzuaz jabetu ginenean: " Bilbao, Nerbioi ibaiak zeharkaturiko hiria, edo hobe esanda, izen bereko itsasadarrak, zeren haren urek itsas mareen gora beheraldiak jasaten baitituzte bertatik igarotzean,...".
|
|
2003
|
|
|
Aldez aurretik, Ministroen Kontseiluak Gaztela eta Leongo Batzarrari eskatu zion hura indargabetzeko, nahiz eta onartu Autonomia Estatutuan bertan jasotako Autonomia Erkidego honen berezko eskumenen babesean eman zela. Gobernuaren interesak ordezkatzen zituen Estatuko abokatuak uste
|
zuen
ibaiko karramarro bizia salerosteko ezartzen zen debekua neurriz kanpokoa zela. Lehenik eta behin, espezie horren ale guztiei eragiten zielako, eta ez bakarrik afanomikosia duten karramarroei, modu frogatuan edo susmoa dagoenean.
|
|
2005
|
|
|
Belar ihartua patrikatik atera eta esaten zuen Sorinek: " Marneko belarra da hau orain." Piedadek azaldu
|
zuen
ibai bat dela Marne. Eta bataila bat egon zela Marnen.
|
|
|
Atxilotuen artean, aitaren adineko mutil bat zegoen, auzoko jaietan txistua jotzen zuena; txistularia zelako eraman zuten hura, ez beste ezergatik, beraren familian ere ez baitzegoen inor politikan sartuta. Haien aztarrenik ez zuten atera auzoan; soilik, baserritar batek bailarako bidezaina ikusi
|
zuen
ibaiaren ondoan, beheko auzora zihoan errepidean, bide ertzean sakabanatutako burmuinak saski batera biltzen.
|
|
|
Bi sunpur hertsiz osatu zubitik trebeskatu
|
zuen
ibaia. Aita eta zaldiak uretatik pasatu ziren.
|
|
|
Azkeneko lasterra bailitzan. Izengabeko mendietarik zetorren buztin urak erreka loditzen zuen, eta elge bazterra apalago zen tokietan irudi
|
zuen
ibaiaren sabela hantzen bezain nagitzen zela.
|
|
|
Taxiaren atzealdean hiru haurrak lo zirela, etxe handi eta garbiak iruditu zitzaizkion denak, dotoreak eta tristeak. Gogoratzen du ezinezkoa iruditu zitzaiola hainbeste argi guztiak batera piztuta, eta txoratuta utzi zutela dena islatzen
|
zuen
ibaiko zubien itzalek. Gogoratzen ditu printzesa ezagunen izenak kaleetan, eta isiltasuna udazkeneko gau hartan, taxiaren motorraren hotsa baino ez, altzoan haurrak lo, kristalaz bestaldean mundu berria.
|
|
|
Eserita geratu zen, ukondoak belaunetan eta ukabil biekin masailei eutsiz, gorpu bat uretara jausi eta nola desagertzen zen ikusten zuela. Erresuminik gabe irentsi
|
zuen
ibaiak emakumea. Egunsentiko une hura, argi hura –otu zitzaion– bazen botila baten barruan sartuta saltzeko lain eder.
|
|
2006
|
|
|
Bidean zubi bat pasatu behar nuen, eta beldurra ematen
|
zuen
ibaiak: lokatz kolore arre hura, uraren indarra, harrabots hura, ur gainean zetozen enbor eta trasteak...
|
|
|
Borroka galdu eta, armada sakabanatuta, bakar bakarrik aurkitu zen Rhin ibai zabalaren ertzean, godoak inguratuta ia erabat. Iris horiak (ostargi belar horiak) ikusi zituen ilunean, eta, jakinez landare horiek ur apalekoak direla, handik zeharkatu
|
zuen
ibaia. Gero, borrokarekin jarraitu zuen eta godoak menderatzea lortu zuen.
|
|
|
Lehenengo kolonoa C.W. Fuller izan zen, zeinak 1860 urtean zuhaitz enborrez osatutako zubi bat eraiki
|
zuen
ibaian bidesaria kobratzeko. 1863an M.C. Lakek erosi zuen, eta Lake, s Crossing izendatu zuten tokia.
|
|
2007
|
|
|
Beste pozoitze kasu famatu bat Japoniako uharte bateko Minamata badiakoa da. Enpresa batek urteetan isuri
|
zuen
ibaira katalizatzaile gisa
|
|
|
Darwin eta Haeckel ekin arrazismoa indarrean ari da nahinon altxatzen, politikan eta gizartean ez ezik, giza zientzietan ere. Alemania, berriz, ez da behiala Frantziak edozein momentutan inbaditu ahal
|
zuen
ibaiaz bestaldeko jaurgotxo pila, baizik, batu eta, Kaiser Napoleon inbasorearen iloba Napoleon III.a berak dizu Verdunen preso atxilotu, eta Paris kanoikatu eta umiliatu. Berlinen esertzen da orain Kaiserra.
|
|
|
Azkenik, altxatu eta salako lata hustu guztiak plastikozko poltsa batean sartu zituen. Haien azpian aurkituko
|
zuen
ibai aldeko argazkia ere, hura eskuan zuela agertu baitzen berriro Lisaren aurrera.
|
|
2008
|
|
|
Berezitasun hura, baina, interpretazioaren iraupen laburreko bitarte zehatz batzuetan gertatzen zen, lauzpabost edo bospasei notako bitarteetan?, Gerardok bihotzeko zaldia buruaren aurretik ipintzen zuenean doi, halako moldez, non bai baitzirudien orduantxe erotzen zela, zaldia ez ezik, musika bera ere, baldintza haietan egiazkoagoa eta autentikoagoa zena, eroek eta haurrek esaten omen egia?, harik eta bihotza berriro arrastoan sartzen zuen arte, buruaren menera, musika hura iparrik gabeko soinuen nahaste borraste funsgabekoa gerta ez zedin, ez anabasa huts. Edo ekaitz bat lehertarazten
|
zuen
ibaiaren iturburuan, halako eran, non urak bidetik ateratzen baitziren, urtegiak gainezka jarriz eta ur jauzi bihurtuz, edo bide paraleloak marraztuz uraren ibilian, ibaiaren erritmoa eta erritmoen ibaia ederragoak eta aberatsagoak egiten zituztenak, soinu eta doinu haiek bizitzarenak eta bizi iturriarenak balira bezala, zeren ur jauzia zorabioa ere bai baita, eta zeren zorabioaren ertzean bizitz... Trebetasun hori baitzuen Gerardok, lehen begi ukaldian huts edo akats musikal bat zirudienetik ur jauzi bat sortzeko?
|
|
|
Berezitasun hura, baina, interpretazioaren iraupen laburreko bitarte zehatz batzuetan gertatzen zen –lauzpabost edo bospasei notako bitarteetan–, Gerardok bihotzeko zaldia buruaren aurretik ipintzen zuenean doi, halako moldez, non bai baitzirudien orduantxe erotzen zela, zaldia ez ezik, musika bera ere, baldintza haietan egiazkoagoa eta autentikoagoa zena –eroek eta haurrek esaten omen egia–, harik eta bihotza berriro arrastoan sartzen zuen arte, buruaren menera, musika hura iparrik gabeko soinuen nahaste borraste funsgabekoa gerta ez zedin, ez anabasa huts. Edo ekaitz bat lehertarazten
|
zuen
ibaiaren iturburuan, halako eran, non urak bidetik ateratzen baitziren, urtegiak gainezka jarriz eta ur jauzi bihurtuz, edo bide paraleloak marraztuz uraren ibilian, ibaiaren erritmoa eta erritmoen ibaia ederragoak eta aberatsagoak egiten zituztenak, soinu eta doinu haiek bizitzarenak eta bizi iturriarenak balira bezala, zeren ur jauzia zorabioa ere bai baita, eta zeren zorabioaren ertzean bizitz... Trebetasun hori baitzuen Gerardok, lehen begi ukaldian huts edo akats musikal bat zirudienetik ur jauzi bat sortzeko...
|
|
2009
|
|
|
Industriaren heriotza eta XX. mendeko hiriaren amaiera prozesu gisa ulertu arren, data zehatza dauka Bilbon eraldaketak: 1983 Uriolak ekarri
|
zuen
ibai ertza biziberritzeko bultzada. Turistak hasi dira Abandoibarran, baina nortasunaren galera ere izan du prezioa.
|
|
|
Sevilla eta Sanlucar (Cadiz) arteko 80 kilometroko zati bat arakatu dute gaur, Marta del Castilloren gorpuaren bila. Gaztearen mutil lagun ohiak gorpua bota zuela aitortu
|
zuen
ibai ertzean izan dira bilatzen. Eremua zazpi zatitan banatu dute, eta gorpua aurkitu daitekeen leku posibleetan arreta handia jarri dute.
|
|
|
Jokalari bakoitzaren ezaugarriak zeintzuk diren badakiela nabarmendu zuen, baina, orain, egunero egunero haiekin egonda, hobeto ezagutuko ditut. Atzo arratsaldean aurreneko entrenamendua zuzendu
|
zuen
Ibaian.
|
|
|
Dena dela, negozioarekin diru gehiegi irabazi ez, eta astean hirutan, arratsaldez gehienetan, igeriketako begirale jarduten zuen Santafé barrutiko kiroldegian. Ireneren antzera, Morasà ¡ nek ere zirrikitu bat behar
|
zuen
ibaiko sunda eta klorotan blaitutako igerilekuko giro pisua ahazteko. Poesia zuen gogoko, bereziki Horacio, Kavafis, Keats, Juan Gelman eta EspÃndola.
|
|
|
" Bide oro ibilita ere, ez dituzu arimaren mugak ezagutuko". Hondakinen bila jarraituko ote
|
zuen
ibaian?
|
|
2010
|
|
|
Bat batean. Emariaren norabidea erabaki
|
zuen
ibaiak derrepenteko batean. Eta, lehena ezagutu zuen ordura artean mendirik ez zeukan herri hark.
|
|
|
Surfriderreko ataria bisitatu eta Pariseko ibaiko Poliziari abisua ematea erabaki zuten. Otsailaren 19an, Poliziak lagin bat atera
|
zuen
ibaitik.
|
|
|
Sei gazteen taldeak, atxilotuta dauden gida baten eta ontzi-zain baten laguntzarekin, istripua izan zuen Tanchachin ibaia zeharkatzen saiatu zirenean, izan ere, eguraldi txarragatik indar handia
|
zuen
ibaiak.
|
|
|
1893ko uztailean zabaldu zen, Portugalete eta Getxo lotzeko helburu argiarekin. Zubiak bi herri hauen arteko komunikazioa hobetzea ahalbidetu zuen, Europako trafikorik handienetako
|
zuen
ibaian nabigazioa oztopatu gabe.
|
|
2011
|
|
|
Udazkeneko egun hegohaizetsu batean, gorpu bat ekarri
|
zuen
ibaiak: bere buruaz bertze egin zuèn herritar batena zen, Aristóbulo Huertasena, zeinari erreketeek gerra hasieran hil baitzioten semea:
|
|
|
–Heinrichek dio ez duela oroitzen. Halaber, ez daki gorpua ustez bota
|
zuen
ibaiaren izena ere. Berak dioen bezala, oso litekeena da hau guztia Frantzian gertatu izana.
|
|
|
Gauza bat eta bestea, bazkaltzeko ordua heldu zen eta Annak saltxitxa bat erosi zuen dendaren aldamenean zegoen kaleko postu batean. Eguraldi ona egiten zuenean, taberna batean jan beharrean nahiago
|
zuen
ibai ondoko parke batera joan eta Moldavari begira lasai asko bazkaldu. Eta halaxe egin zuen egun horretan ere.
|
|
|
Mutilak leku guztietara begiratzen zuen, eta besoa mugitzen ikusi ninduenean, arrapaladan zeharkatu
|
zuen
ibaia eta emakumeak hartu zuen. Gero semea eta biok arrastaka igo ginen baserrira, inork ikusi gabe.
|
|
|
Sardina lata bat ogi puska batekin atera nion eta ibairantz abiatu ginen. Ur asko zekarren eta nik nahiago nuen etorri ginen bidetik bueltatzea, baina Tomasek igerian primeran egiteaz gain, ongi ezagutzen
|
zuen
ibaiak zuen arriskua eta pasa gintezkeela esaten zuen. Neska hartu eta pasa egin ziren.
|
|
|
Hiruretan, etxekoandrea etorri zen; zaldia askatu genuen eta oso pozik esan zidan nahiko lukeela egunero iritsitakoan mahaia prestatua izatea. Arratsaldean Tomas agertu zen eta esan
|
zuen
ibaia indarrarekin zetorrela, baina pasatzeko moduan. Neska entzuten ari zen eta bistan zen ez zegoela lasai, baina ez zuen ezer esaten.
|
|
2012
|
|
|
Batailoiek gabarrak eta sirgak erabili behar izan zituzten aurrera egiteko, eta horrek erabat baldintzatu zuen erasoa. Bonbardaketaren ostean, Euzko Indarrak ezkerretik zeharkatu
|
zuen
ibaia. Amaiurrek, erditik.
|
|
|
Moureren helbidea idatzia zuen papera atera zuen sakelatik. Ez zuen karrika hura ezagutzen, baina ideia
|
zuen
ibaien izenak zeramatzaten karrika haiek...
|
|
|
José Ibarrola Agustin Ibarrolaren semea da, pintore zein ilustratzaile eta marrazkilari ezaguna. Bere Bilbao (2000 urteko lana, taula gaineko akrilikoz egina, 60 X 60 cm-ko neurriekin eta Bilboko bilduma partikular batean gordetzen dena) lanean, paperezko barku bat jarri
|
zuen
ibaitik nabigatzen, burdinazko marko gogor batek inguratu edota geldiarazia.
|
|
|
Bidean behera zihoala, norbait ikusi
|
zuen
ibaian igeri. Lalande Biran izango zela pentsatu zuen, eta bera ere sartu egingo zela uretan.
|
|
|
Mahaian utzi zuen gutun ofiziala, eta Toisonetena hartu. Irakurtzen hasi aurretik, burua altxatu
|
zuen
ibairantz. Waki multzo handi bat zebilen hegan.
|
|
|
Lassallek ere kareletik begiratu zuen. Gizon txiki bat ikusi
|
zuen
ibai ertzeko hondartzan, oso beltza azalez. Makila bat zeraman bizkarrean, eta hiru ihizko saski handik zintzilik.
|
|
|
Heriotza zeramaten hiru saskiek ez zuten askorik pisatzen, eta Livok, Lomaniren beste aldera iritsi ondoren, azkar egin zuen bidea. Gauerako, bilatzen
|
zuen
ibaiaren tarte meharrera helduta zegoen, eta hantxe gelditu zen lotan.
|
|
|
Ostikoka hautsi ginituen berinak. Irteeratu ginenean ikusi ginuen Plymouth ederraren aintzinaldea maskaildua, zolaz hunkitzen
|
zuen
ibaiaren gain karroindua, erditik hautsia zen autoa! Ez zen beste deus egitekorik hortik laster urruntzea baizik, karroinaren zartadurak entzuten ginituen.
|
|
2013
|
|
|
Bederatziak eta hogeian ailegatu zen Barneyren etxe zaharraren aurrera. Aterantz zihoala txistua entzun
|
zuen
ibaiaren ondoan. Ez zen argirik barruan eta porlanezko nasa txiki eta zaharreko mahaian Barney lagun zaharra izango zuela pentsatu zuen.
|
|
|
Darcy Gardiner jaunarekin izana zen tarte batean, eta, familiako damak goiz horretan Georgianari ikusi bat egitera joatekotan zirela jakitean, Elizabethen osaba etxeko beste bizpahiru zaldunekin utzia
|
zuen
ibaian lanpeturik. Gizona agertu zeneko, Elizabethek guztiz lasai egotea eta batere ez lotsatzea erabaki zuen zentzu handiz; oso erabaki komenigarria, baina ez, apika, oso erraz betetzekoa, Elizabethek berehala ikusi baitzuen talde guztia bien aurkako susmotan zegoela eta, Darcy lehenengoz sartu zenean, ozta ozta egon zela gizonaren jokaera zaindu ez zuen begirik.
|
|
|
Estaltzea egiteko arrazoi nagusia hiri antolaketarako espazio gehiago irabaztea. Tartean ur gutxi eta kutsatua
|
zuen
ibaiak sortzen zituen saneamendu arazoak eta arazo higienikoak eta antiestetikoak saihestea ere izan zen. Baina, esan bezala, ez zen ideia berria, udalak espazioa irabazteko gerran aurretik jada hiru zati estali baitzituen.
|
|
|
Gerraosteko proiektu berriarekin, hiritik pasatzen zen 2.580 metroko luzera
|
zuen
ibai osoa estali eta bideratu nahi zen119 Eibarren txikizioarekin ordura arte burutzerik ez zegoen lana egiteko aukera ematen baitzuen. Baina gerraosteko egoera eta lanaren dimentsioak zirela-eta, pixkanaka eta beharren arabera egingo zen proiektu orokorra prestatu zuen Félix Calderón ingeniariak 1941eko urtarrilean (22 ird.). Estaltze eta bideratze lanekin batera, ibaian bukatzen zen estolderia eta kolektore sistema berreraiki eta hobetuko lirateke.
|
|
|
Urteak aurrera joan ahala, hiria zeharkatzen eta Ego ibaian bukatzen ziren zenbait ubide (Matsaria, Txonta) arrazoi berdinengatik estaltzea beharrezkotzat jo zen121 Baita, ziurrenik arazo ekonomikoen ondorioz, oso astiro zihoan122eta hiriaren handitze beharrekin bat ez zetorren Ego ibaiaren estaltzearekin jarraitzea ere. Izan ere, etengabeko hazkundeak eraginda, ibaia gero eta osasungaitzagoa eta desatseginagoa baitzen, ur gutxi
|
zuen
ibaira isurtzen ziren hondakinak eta detritusak zirela eta123 Horregatik 1955ean Eibarko Udalak Estatuari estaltzea bukatzeko eskatu zion, eta 1956an Alfonso Caballero de Rodas Colmeiro eta Félix Calderón ingeniariek proiektua egin eta 1959 bitartean burutu zuten124 Estaltze eta bideratze lanekin batera, estolderia eta ur hornikuntza ere egin zuten.
|
|
|
Prefektuarekin hitz egitea gustatu izango zitzaiokeen, planak egitea, Gazte Kroserako estrategia serio bat prestatzea, baina bere gogaidea jardun espiritualetan zegoen, eta asmo haiek guztiak ohera eraman behar izan zituen. Ilunpean, berriro ere, mutil hura ikusi
|
zuen
ibaiaren ertz izoztutik korrika. Bera aurrena, eta atzetik, urruti, Lopez, Vergara, Leblanc eta Ganuza.
|
|
2014
|
|
|
Kaukaso ontzia Volgak eta Kamak bat egiten duten lekura iristen ari zen. Hantxe utziko
|
zuen
ibai handia, laurehun versta luzean handik behera etorri eta gero, eta ibaiadarrean gora abiatuko zen laurehun eta hirurogei verstako ibilbidea egiteko (490 kilometro).
|
|
|
Gabarra ur lasterraren erdi erdian zegoen, tarte bertsua zuela ibaiertz bateraino nola besteraino, eta uretan behera zihoan bi versta orduko eginez. Orduan, Mikel Strogoff altxatu eta adi adi begiratu
|
zuen
ibaiaren goiko aldera.
|
|
|
Iztupa Angararen uretan erori zen. Istant batez, korrontea alkoholezkoa izan balitz bezala, gainalde osoa suak hartu
|
zuen
ibaian behera eta ibaian gora, argindarraren abiaduraz. Sugarrezko kiribil urdinxkak hara eta hona zebiltzan bi ur ertzen artean.
|
|
|
Mikel Strogoff kezka bizitan zegoen. Nola egingo
|
zuen
ibaia gurutzatzeko, txalupa eta gabarra guztiak, itxura zuen bezala, puskatu eta suntsitu egin bazituzten tatariarren ibilia atzeratzeko. Mikel Strogoffek bazuen Jeniseiren berri, hainbatetan zeharkatua baitzuen ordurako.
|
|
|
Kibitkak ibi bat igaro zuen erraz aski, Kamsketik harago bidea mozten
|
zuen
ibaia zeharkatzeko. Beste alde batetik, ur bide handien beldur ez zuten izan behar Jeniseitik aurrera.
|
|
2015
|
|
|
Hiriak muino zorrotz baten hegiak hartzen zituen. Teilatu pikoko eraikinak isurtzen ziren harresia inguratzen
|
zuen
ibairantz. Han hemen, dorre lirainek hausten zuten etxe ilaren erregulartasuna.
|
|
|
Miskaton: Gesaldondoko basoetan sorburua
|
zuen
ibaia. Arkam hiritik (edo lakuetatik) pasatu ondotik, Itsaso Horian isurtzen ditu urak.
|
|
|
Argi urria eta ur bizia gorabehera, konfiantzaz sartu zen uretan. Urteak zeraman neguan tranpatan eta udan arrantzan, eta ongi baino hobeto ezagutzen
|
zuen
ibai hondoa. Udako egun batzuetan, eguzkia sartu arte euli arrantzan jardun ostean, ilunpe bizian igaro izan zen handik, oinekin eta orkatilekin" ikusten" zuela.
|
|
2016
|
|
|
ura
|
zuen
ibaia; leihoz jositako eraikin pilo izugarriak ere bazituen, triki traka eta dardara betean
|
|
|
Eternitatearen herdoila geroago ekarri
|
zuen
ibaiak.
|
|
2017
|
|
|
Amildegi eta leizeak gainditu zituzten. Arratsalde batean hondoa harrizkoa ez
|
zuen
ibaiaren ertzera heldu ziren: ur ilun geldoak zituen.
|
|
|
Ximenok, ur bareetara hala edo nola iritsi, eta zauritutako besoari eutsiz, zutitzea lortu zuen, gertatukoaren ondorioak ikusteko azken aukera zuelarik: izei enbor askeak, zatituak, kontrolik gabeak, sakanean isurtzen
|
zuen
ibaian barna zihoazen, Xabierregarai herrirantz, eta azken bi oholtzak, oraindik erdi lotuak, haustekotan ziren ibaiertzean eta barnean azaltzen ziren hainbat arroken kontra joaz.
|
|
|
gurdia, Xabier gaztea adi, eta bizpahiru lagun bere esanetara, gorpuak bertan jartzeko asmoz. Halaxe egin zuten eta eskerrak eman ondoren bertaratutako guztiei, Aragoi nagusiarekin bat egiten
|
zuen
ibaiaren paretik zihoan bideari ekin zioten, gorpuen isiltasuna eta uraren soinua lagun.
|
|
|
Haurrei kautxo puxkak ematen zizkieten mastekatzera, haiekin nolabait tronpatu nahian, negarrik egin ez zezaten. Gauaz poliziak guardia egiten
|
zuen
ibaiko zubietan, miseria hari buru eman nahi ziotèn amak ez zitezen uretara saltatu umeak besoetan hartuta.
|
|
|
Makineriaren eta tximinia garaien hiria zen, zeinetarik ke zirimolak luzatzen eta luzatzen baitziren jario betierekoan, sekula etenik gabeko arrastoan. Kanal beltz bat igarotzen zen hiritik, eta kiratsa zerion purpuraz tindatutako ura
|
zuen
ibaia; leihoz jositako eraikin pilo izugarriak ere bazituen, triki traka eta dardara betean egun osoan, eta lurrun makinaren pistoia lan monotonoan gora eta behera, eromen malenkoniatsuak eragindako elefante baten burua bailitzan. Kale zabalak zituen, oso elkarren antzekoak, eta kale estu asko are elkarren antzekoagoak, oso elkarren antzekoak ziren pertsonen bizileku baitziren; ordu berean sartu irteten zirenenak, soinu bera eginez zoru berberetan, lan bera egitera zihoazenenak, zeinentzat egun bakoitza bezperakoaren eta biharamunekoaren berdina baitzen, eta urte bakoitza aurrekoaren eta hurrengoaren erreplika.
|
|
2018
|
|
|
Eguerdi aldera lur mihi batera iritsi ginen; ia biribil osoa egiten
|
zuen
ibaiaren bihurgune handi batek eratzen zuen, geroago ikusi genuen bezala. Estugunean muino apal samar basotsu batzuk zeuden.
|
|
|
Geroago muino ilara apal bat igaro genuen eta oihan eremu oraindik ere hobe bat topatu genuen. Zenbat eta itsas bazterretik barrualderago, beroago egiten zuen, eta aurrera jarraitu genuen, harik eta itxuraz Zaluk ezagutzen
|
zuen
ibai zabal batera iritsi ginen arte. Hara joan zen nonbait, taldetik falta izan zen lau urteetan.
|
|
|
(Beti etortzen zitzaigun begietara begirada negarti hori zerbait ulertzen ez genuenean edo adierazi ezinezko desira lausoren baten ziztada sentitzen genuenean). Begi Gorik ere triste eta negarti zirudien izotza aztertzean, eta ipar ekialderantz begiratzen
|
zuen
ibaiaz gaindi, Suaren Gizonen eta azken gertaera horren artean loturaren bat ikusiko balu bezala.
|
|
|
Lorategiko lakuan ez zegoen ez ahaterik, ez beltxargarik, ez eta karparik ere, setioak eragindako gosetearen eraginez horiek guztiak jendearen sabelean aspaldi amaitu zirelako. Atera zen handik eta egin
|
zuen
ibai aldera, Saint Michel bulebarrean zehar. Latin auzoko kaleek lozorroan jarraitzen zuten oraindik.
|
|
|
Infernu! Su garrak!"; uretan sarturik, nahi izan
|
zuen
ibai erdiraino joan, baina uraren indarrak beheiti eraman puntuan egon zen. Guri aitzi bihurtu zen gero, baina, ahakar egiterakoan, geure matxeteak erakutsi genizkion.
|
|
2019
|
|
|
Irailak 2, asteazkena, Eliseo El Pardoko basoan barneratu zen Transmisio Zentroko lagunekin bildu aurretik. Kuartelari bizkarra emanda, muinoan behera, ordu laurden eskas behar izan
|
zuen
ibairaino iristeko.
|
|
|
Bada, Larrondoren Mapari135 kasu egitera, bide horrek ez
|
zuen
ibaia gurutzatzen zubi gainetik, ez, behintzat, gaurko Mandubitako zubitik, Iturmendiko mugaren gertutik, baizik. Emango luke, beraz, mandoek, ibitik(" vado" tik) igaroz zeharkatuko zutela ibaia.
|
|
2020
|
|
|
Urola ibaian, Zestoako Iraeta auzoko Errota industrialdearen ondoan, isurketa" kutsakor" bat izan dela salatu du Eguzki talde ekologistak. Eguzkiko kide batek orbain zurixka bat ikusi
|
zuen
ibaian atzo arratsaldeko lehen orduan, eta larrialdi zerbitzuetara deitu zuen, isurketa kutsakorra zela eta.
|
|
|
Eguzkiko kide batek orbain zurixka bat ikusi
|
zuen
ibaian atzo arratsaldeko lehen orduan, eta larrialdi zerbitzuetara deitu zuen. Ura agentziako ikuskatzaile bat joan zen bertara, eta hainbat lagin hartu zuen.
|
|
|
Hango makineria grabitatearen indarrez mugitzen zen. Karga zeraman bagonetak bere pisuaren poderioz gurutzatzen
|
zuen
ibaia eta, bide batez, hutsik zegoenari atzera eragiten zion. Bagoneta kargatua hustu, eta hutsa mea gehiagoz bete ondoren, maniobra berriro errepikatzen zen, eta horrela zebilen aspalditik, Jerry zaharra kableen arduradun jarri zenetik.
|
|
|
Jerry gaztea duda mudatan zegoen. Spillanek kablez pasa nahi
|
zuen
ibaia, baina Jerryk ez zuen halako arriskutan sartu nahi aitaren faltan, zeren kable hura ez baitzen sekula jendea pasatzeko erabili. Gainera, aspaldi hartan erabili gabe zegoen.
|
|
|
Haizea txistuka eta uluka zebilen bagoneta astinduz, eta orduan ulertu zuen hobeki Spillane jaun andreen aldartea nolakoa zatekeen. Pentsamendu honek adore berria eman zion eta inolako okerrik gabe pasa
|
zuen
ibaia, Dragoi Horiko kabletik, haize boladarik gogorrenean.
|
|
|
Ontzira igo eta bestaldera igarotakoan, ibaian barrena, Zerbero aurkitzen omen zuten hildakoek, hiru buru erraldoi zeuzkan txakurra. Berak gordetzen
|
zuen
ibaiaren bestaldea, berak gordetzen zituen bestaldeko ateak, fidel bere egitekoan, eta eraso egiten omen zien heriotza ezagutu gabe bestaldera iritsitako bizidunei –baten batek beste aldera iritsi nahi zuenetan–, bai eta arima iheslariei ere –baten batek bestaldetik honako aldera itzuli nahi zuenetan– Hala, berdindu egiten zuen egoera bere zaunkarekin, heriotza ezagutu zutenei...
|
|
|
Handik hurbil, mendiko bidean goiti, zuhaitzen gerizean zihoanez hotza behar
|
zuen
ibai baten goiko aldean zegoen etxe batekoa zen gizona. Bi behi, urde eta oilo mordoxka bat, zakur bat eta jatorri jakinik gabeko bi katu utziak zituen han, emaztea, bi haur eta agure zahar batekin.
|
|
|
Ez du inoiz ondo jakin zergatik. Gerora ikasiko
|
zuen
ibaia autoz gurutzatzen, ikasiko zuen garearen alboan dagoen etxe arte batean aparkatzen, eta muga gurutzatzearen hori azkar batean, gehiegi pentsatu gabe egiten.
|
|
2021
|
|
|
Lehenengoan esti eragin zien gudariak, baina berehalaxe berriro harrapatu zuten. Bigarrenez ere esti eragin zien, baina hirugarrenez harrapatu
|
zuen
ibai bazterrean. Hirugarrenez ere esti eragin zien gudariak, eta beste aldera garraiatzaileari oihu egin zion:
|
|
|
«Euria gelditu barik egin zuen egun osoan, eta ibaia oso hazita zegoen». Herriko leku jakin batzuetan gainezka egin
|
zuen
ibaiak herenegun, baina eragindako kalteak ez ziren izan hain larriak.
|
|
|
Eltxo gehiegi nire gusturako, baina herri xarmagarria zen hura, Webiga Dheer. Mendi garai urrunetatik etorrita, sabana hego mendebalderantz zeharkatzen
|
zuen
ibai luze baten ezker aldean zegoen. Klimak on egiten ziolako aldatu ei zen hara.
|
|
|
Arrainak erantzun zion berak lagunduko ziola, baina mesede bat behar zuela ordainetan. Gizaki izandakoan behar bezalakoa izan ez zelako zebilela arrain itxuran, eta galdetzeko (sutrak eskuratzen zituen tenpluan) ea noraino iritsi behar
|
zuen
ibaian gora bere erruak ordaintzeko, ez baitzekien noraino joan. Monjeak baietz esan zion, galdetuko zuela, eta arrainak ibaiaren beste aldera eraman zuen.
|
|
|
Eta jakina, bien bitartean nik alfer alferrik jardun nuen txalupa bila. Irudi
|
zuen
ibai bazterretan barahunda edo dena delako horrek, inurrien gisa, dena garbitua zuela. Hura txikizioa!
|
|
2022
|
|
|
Break ateratzen zuen ke beltzaren atzetik, metrailadore frantsesen tiroek parrastan jotzen zuten trenbidearen zubia. Suaren txinpartak, oholen zirtaka, gurpilen burrundara, dena estali
|
zuen
ibaiaren alde banatatik borrokan ziharduten artillerien zarata gorgarriak. Hubert itotzen ari zen, eztulka, doministiku eginez, aurpegia belztuta, baina ez hautsagatik, ezpada brearen keagatik, haren usain minak eta eztarria urratuta.
|
|
|
Segundoero hiltzeko arriskuan, baratzea zeharkatu zuen, zidorrean botata zeuden jostailuak, ume kotxe bat eta baloi bat zapalduz. Itxitura metaliko bat gainditu zuen metrailadore balen erauntsipean; osorik, berriz errepidean jausi eta lau hankan jo
|
zuen
ibairantz, esku belaunak odoletan. Ezin izan zen iritsi.
|
|
2023
|
|
|
Balmaseda saihetsezina zen goi lautadaren eta Bizkaiko golkoaren arteko bidean, nahitaez gurutzatu beharreko puntua, harik eta trenbidea sortu eta kaminoak ugaritu ziren arte. Erromaren garaian, jada bide batek gurutzatzen
|
zuen
ibaia, eta, ikerlariaren arabera, baliteke aurretik ere egon izana lotuta ibaiaren bi ertzak, tokiaren garrantzia aintzat hartuta. «Besteak beste, horregatik sortu zen Balmaseda hiribildu gisa:
|
|
|
Lazkanoren ustez, antzera gertatu da historikoki ibaiarekin ere. Esan
|
zuen
ibaia baliabide ekonomiko industrialtzat jo izan dela beti, baina merkatuaren logika orekatzeko, instituzio publikoek esku hartu behar dutela nabarmendu zuen. EH Bilduk hor eragin nahi du:
|
|
|
Manitasek azaldu zienez, Kurt ez baitzen haren benetako izena, eta Wilckens delako bat aipatu zuen. " Miresten duen gizonaren lurra zapaltzeko zeharkatu
|
zuen
ibaia, nik uste", gehitu zuen Manitasek, erakutsi zieten liburutegian zeudenean, laguna zirikatzeko. Uruguaiko tonua ote zen xarma berezi hori ematen ziona?
|
|
|
Casey predikaria langile bat besterik ez zen/ eta hark esan zuen: " Egin bat langile guztiekin"/ Gizon arrotz batek hil
|
zuen
ibaian/ Gizon justiziagilea zen? / O, zergatik gizon justiziagile bat?
|
|
|
Anekdota indiar batek kontatzen du, hamalau urteko bakartasunaren ondotik aszeta bat itzuli zela familia ikustera; anaiak eskatu zion zer zuen ikasi; aszetak anaia ereman
|
zuen
ibai batera, eta haren aitzinean ibaia oinez zeharkatu zuen; anaiak pasatzailea etorrarazi zuen, hari esker ibaia barkoz zeharkatu zuen, pasatzaileari sos bat ordaindu zion eta anaiak aszetari erran zion: " Merezi ote zuen zuk hamalau urteko bakartasunaren esfortzua egin izana, nik sos bakar baten truk eskura dezakedana erdiesteko?".
|