|
2015
|
|
|
Baina maitasunaren irakina eta nahigabe honen eragin biziak hazten direnean, zertarako balio du, ene Jainko?, adimena nahasten baita eta egia hau ezagutzeko arrazoia ezkutatzen, ezagutzerik ez ulertzerik gabe. Zugandik aldendurik dagoela daki soilik, eta ez du onartzen inolako erremediorik; izan ere, gartsu maite duen bihotzak ez du onartzen aholkurik ez kontsolaziorik, mindu
|
zuen
harengandik izan ezik; handik itxaroten baitu bere nahigabearen erremedioa. Zuk nahi duzunean, Jauna, laster sendatzen duzu egin duzun zauria; aurretik ez da itxaron behar ez osasunik ez pozik, hain ongi erabilia den sufrimendutik aterea ez bada.
|
|
|
(Mt 26, 41). Lehenengo testuak berariazko eragina izan
|
zuen
haren bizitza mistikoan (Kont. 36).
|
|
|
esatean, Teresa arriskuan geratuko ote zen Inkisizioaren auzitegien aurrean, eta, kontenplatu? idatzi
|
zuen
haren ordez. Egia esan, Teresak jarraian idatzi zuen esaldiak garbi uzten du esan nahi zuena:
|
|
|
Nork nahi izango zuen bizitza honetatik irtetea hark baino gehiago? Eta honela esan
|
zuen
Haren Maiestateak Afarian: Banuen gogoa.
|
|
|
A. Dionisio Vázquez San Frantzisko Borjaren aitor entzulea zen eta Jesusen Lagundian ospe handikoa Felipe II.arekin, Inkisizioarekin eta Aulki Santuarekin Espainiako Jesulagunen etxeak Erromako Jeneralaren eskumenetik bereizteko izan zituen eztabaidengatik. Gaspar Salazarrek hartu
|
zuen
haren lekua errektoretzan 1561ean. San Gil Ikastetxearen eta Ávilako gotzainaren, Alvaro Mendozaren, artean sortu ziren diferentzia batzuengatik, Bisitariak, A. Nadalek, kargutik kendu egin zuen A. Salazar.
|
|
|
15 Gauza bat esan nahi dut orain hemen. Behin berarekin nengoen ni mintzaleku batean, eta nire arimak maitasunez eta espirituz hain isiotua ikusi
|
zuen
harena, non ia sor eta lor bainindukan; izan ere, arima bat epe motz motzean hain gora jaso zuen Jainkoaren handitasunak nerabiltzan gogoan. Oso nahasirik nengoen, otoitzaren gauza batzuez esaten niona hain apaltasun handiz entzuten ikusirik, nik apaltasun gutxi nuenez gero halako pertsona batekin horrela tratatzeko.
|
|
|
29, 5; 33, 8). Errektorea, A. Gaspar Salazar, Ávilatik kendu zutenean, A. Baltasarrek egin
|
zuen
haren ordezko, baina errektore titulurik gabe. Horregatik, zalantzak sortzen dira bietako zein esan nahi duen hemen Teresak.
|
|
|
Haren aitor entzuleak, domingotar eta oso jakintsuak? zioen ez zuela zalantzarik zuzen zuzen zihoala zerura; izan ere, duela urte asko zen haren aitor entzulea, eta biziki goresten
|
zuen
haren kontzientzi garbitasuna.
|
|
|
hortik ez nuen ezer jasotzen; gure etxean sarrera handia zuen lehengusina batengandik, ordea, gaitz guztia jasotzen nuen. Harremanetan hain arina zelarik, nire amak ahalegin handia egin
|
zuen
hura desbideratzen etxean traturik izan ez zezan; igarri egiten zuela zirudien harengandik etorriko zitzaidan kaltea, eta etxean sartzeko hainbeste aukera zituenez gero, ezin izan zuen. Esaten dudan honekin harremanak izatera zaletu nintzen.
|
|
|
8 Jaunak nahi izan
|
zuen
hura bakean utz zezatela. Honela idatzi zidaten, hil honetan igaro nituenak kontatu nizkiolako.
|
|
|
Honela idatzi zidaten, hil honetan igaro nituenak kontatu nizkiolako. Indarra hartu
|
zuen
haren arimak eta aske geratu zen guztiz; Jaunari eskerrak eman eta eman ari zen eta baita niri eskerrak ematen ere, nik zerbait egin banu bezala; kontua da, Jainkoak mesedeak egiten zizkidalako nuen itzalak, on egiten ziola. Oso estu zegoenean nire gutunak irakurtzen zituela zioen eta kendu egiten zitzaiola tentaldia, eta izuturik zegoen nik sufritu nuenaz eta bera nola libratu zen jakinez.
|
|
|
Beste behin, toki honetatik urrun nengoela, ikusi nuen hura nola altxatzen zuten gora aingeruek; ikuskari honen bidez haren arima oso aurrera zihoala konturatu nintzen. Eta horrela izan zen; izan ere, pertsona batek gezur beltza zabaldu
|
zuen
haren ohorearen aurka, berak aurrez mesede handiak egin eta izen ona eta arima sendatu zizkion batek; eta poz handiz eraman zuen eta beste egintza batzuk egin zituen Jainkoaren zerbitzurako eta hainbat jazarpen eraman ere bai.
|
|
|
8 Bada, gure Jaunak bizitza honetatik eraman nahi zueneko garaia iritsirik, gehitu egin zitzaizkion oinazeak eta hainbeste gaitz etorri zitzaizkion batera, non ikustera etortzen baitzitzaizkion batzuetan, halako kontentuz eramaten zuela ikustean Jauna gorestearren. Monasterio hartan aitor entzulea zen kapilauak, Jainkoaren zerbitzari handia zenak, batez ere, gogo bizia
|
zuen
haren heriotzan han egoteko; berak konfesatzen zuenez gero, santatzat zeukan. Desira hau bete zitzaion, eta buru argiaz eta ordurako oliatua zegoela, dei egin zioten kapilauari, gau hartan barkamena eman edo hiltzen lagundu beharra balitz badaezpada.
|
|
|
...z zidatelako esan gabe uzten inolako hutsegiterik, barrukoak baziren ere; eta Jaunak egiten zizkien mesedeak eta ematen zizkien desira gartsuak eta askapena oso handiak ziren; haien pozbidea bakardadean bizi izatea zen, eta horrela baieztatzen zidaten sekula ez zirela asetzen bakarrik egoteaz, eta horrela oinazetzat zuten bisitak hartzea, senideenak baziren ere; ermita batean egoteko aukera gehien
|
zuen
hura zen zoriontsuena. Arima hauen ondasun handia eta Jainkoak sufritzeko eta bere zerbitzurako ematen zien adorea, emakumeegan ziurra ez dena, kontuan izanik, iruditzen zitzaidan askotan helburu handiren baterako izango zirela Jaunak haiengan jartzen zituen ondasunak; ez gero izango zena burutik pasatzen zitzaidalako, orduan ezinezkoa zirudielako, hura irudikatzeko oinarririk ez baitzen; izan ere, zenbat eta denbora gehiago igaro, orduan eta gartsuagoak ziren arimaren bati on egiteko nire desirak; eta askotan, altxor handi bat gordeta zuenaren eta hartaz guztiek goza dezatela nahi eta banatzeko orduan eskuak lotuko balizkiote bezala ikusten nuen neure burua; nire arima horrela zegoela uste nuen, Jaunak urte haietan egiten zizkidan mesedeak oso handiak baitziren eta hori guztiori gaizki erabiltzen nuelakoan nengoen.
|
|
|
11 Honekin bildu ziren gaizki esaka aritu zirenek jar zezaketen zailtasun guztiak, eta argi ikusi nuen zuzen zebiltzala. Ezinezkoa iruditzen zitzaidan hasitako egintzan aurrera joatea; izan ere, lehen, Jainkoagatik egiten nuenez gero, guztia iruditzen zitzaidan erraza, baina orain tentaldiak hainbesteraino estutzen
|
zuen
haren ahalmena, non haren mesede bat ere ez nuela jaso iruditzen baitzitzaidan; neure ezereztasuna eta ahalmen eskasa nituen soilik gogoan. Bada, hain gauza ezereza euskarritzat nuela, zer gertaera on itxaron nezakeen?
|
|
|
Justiziak atxilotu nahi zuen Fraide oinuts hura Joan Gurutzeko zen; hala ere, dirudienez, lehenengo meza ez
|
zuen
hark eman, Julian Ávilakok baizik.
|
|
|
Gure Jaunak sendatu nahi izan zuenean, barruko dardara bat eman ziola dio, bizitza amaituko zuela uste izateraino. Haren ahizpak aldaketa handia sumatu
|
zuen
harengan eta baita berak ere bere buruan, eta arimak beste bat balitz bezala ikusi zuela bere burua, hain onura handiaz zegoen! Eta osasunak askoz ere poz handiagoa ematen zion monasterioaren arazoa aurrera eramateagatik, edozein gauza sufritzeak ematen ziona baino.
|
|
|
Ostatu etxe batetik jarri nintzen harremanetan hango gizon on batekin; Nikolas Gutiérrez zeritzan, Jainkoaren zerbitzari handia; hari eman nion etxea hustu eta prest edukitzeko zeregina. Bere bizitza zintzoaz nekeetan bake eta poz handia lortu
|
zuen
Haren Maiestateagandik, neke latzak igaro baitzituen, ugaritasunean bizi ondoren oso pobre geratu zelako, eta aberastasuna bezain pozik zeraman pobretasuna. Honek lan handia egin zuen fundazio hartan, debozio eta borondate finez.
|
|
|
Ávilakoa, Pantoja familiakoa. Jainkoak guganako maitasun handia jarri
|
zuen
haren bihotzean, joan ginenetik ez baitzion utzi guri on egiteari era guztietara, eta uste dut horrela iraungo duela bizia amaitzen zaion arte. Hau irakurtzen baduzue, ene ahizpak, hain ongi lagundu diguna Jainkoari gomendatzea bidezko delako jartzen dut hemen, bizia izan nahiz hila izan.
|
|
|
Izan ere, haren gurasoek beste asmo batzuk bazituzten ere, Erregearen babes handia zutelako eta beren trebetasuna ere bai, bera hortik oso urruti zen. Ikasten hasi zenetik nahi
|
zuen
haren aitak legeak ikas zitzala. Berak, orduan oso gaztea izanik, biziki sentitzen zuen, eta negar asko eginda lortu zuen teologia ikasten utz ziezaion.
|
|
|
25 Bada, bermatzaileak eta errenta hitzartuak zirenean, Artzapezpikuak esan zuen Eliz Epaileari emateko, gero hark emango ziela irtenbidea eta. Deabruak, dirudienez, ez
|
zuen
hura baketan uzten. Gauzak oso ongi begiratu ondoren, jada zertan gelditurik ez zela uste genuenean eta Artzapezpikuak egiten zena ontzat eman ondoren ia hilabete igaro zenean, Eliz Epaileak idazki bat bidaltzen dit eta hau dio, baimenik ez zela emango guk etxe propioa izan arte, Artzapezpikuak jada ez zuela nahi orain bizi ginen etxean fundazioa egin genezan, hezea zelako, eta kale hartan zarata handia zegoelako; eta ogasunaren ziurtasunerako ez dakit zer nahaste, eta beste gauza batzuk, kontu hori orduantxe hasiko balitz bezala, eta horretan ez zegoela gehiago zer esanik, eta etxeak Artzapezpikuak nahi zuen bezalakoa izan zuela.
|
|
|
Eta, seme alabarik izan ez balu, ahal zuen guztia emango zukeen. Eta hain gogo bizia
|
zuen
hura buruturik ikusteko, non gutxi iruditzen baitzitzaion horretarako egiten zuen guztia.
|
|
|
Zergatik hori? Monasterio haietan, berak dioenez, Jainkoa goretsia izatea ezin eraman zuelako deabruak; horregatik, erraz aurkitzen
|
zuen
hark bazterrak nahasten hasteko bidea?
|
|
|
6 Badakite ahizpa Maria San Joserena doan hartu zutela hor beraren nebagatik, gure aita Graciánengatik. Haren amak, premia handian denez gero, atzeratu egin
|
zuen
hura hor sartzea laurehun dukat horiek negoziatu arte, jakin dudanez (aita Graciáni egin zioten karitatea bere horretan zela uste baitzuen) eta horiek bere premiak betetzeko erabiliko zituen, diodanez, bazuen ongi zertan erabili eta. Orain ez naiz harritzen haren falta nozitu izana; eta hala ere, egin zaionagatik eskerrak eman besterik ez du egiten, hain ona da izan ere.
|
|
|
Jeronimo Tostado, karmeldar portugaldarra da, Piacenzako kapitulu jeneralak Espainiako probientzietako karmeldarren bisitari izendatu zuena. Madrileko gortean, Errege Kontseiluak eragotzi egin
|
zuen
haren bisita(), eta horregatik Portugalen bisita egitera joan zen. Honetaz behin eta berriro hitz egingo du Teresak 1576tik 1581era bitarteko gutunetan; batzuetan Peralta izenordeaz dakar.
|
|
|
Ez zuen amore eman Diego Ortiz erretxin hark. Teresak aldendu egin behar izan
|
zuen
harengandik eta haren etxeetatik. Ikus eztabaida iturri zen klausula, BMC 5, 419an.
|
|
|
Lorenzo Cepeda da neba hori eta ez zen etorri itsasontzi horretan. Hura etortzen zenean, Perálvarezen etxea
|
zuen
harentzat. Perálvarez:
|
|
|
Hau aurtengo urrian sartu zen Medinako karmelen, Elena Jesusena izenaz. Kardinalak berak egin
|
zuen
hura sartzeko eskaria, bere desirarik handiena balitz bezala, dio aita Graciánek.
|
|
|
Honek aita txiro bat eta adiskide handi bat ditu, eta honek berrerosten ez badu, ez du erremediorik. Hura berrerosteko ez zen aski izan daukana, baizik eta berak joan behar izan
|
zuen
haren ordez zerbitzatzera. Hari dion maitasun handiak bere adiskidearen askatasuna berea baino nahiago izatea eskatzen du; baina gero zuhurtasuna dator arrazoi askorekin eta haren gainetik bere buruarekiko betebeharra duela dio, eta, beharbada, berak besteak baino sendotasun gutxiago izango duela eta fedea uztera eraman dezaketela, ez dela komeni arrisku honetan sartzea, eta beste gauza asko.
|
|
|
Ez dago apaltasuna bezalako erreginarik hura errenditzera eramateko. Zerutik ekarri
|
zuen
hura Birjinaren erraietan, eta harekin ekarriko dugu guk ere ile batez geure arimetara. Eta egon ziur apalago denak maitasun handiagoa edukiko duela, eta hain apala ez denak, txikiagoa.
|
|
|
Mt 6, 6 eta Lk 6, 12 eta 22, 41. Toledoko eskuizkribuan Teresak berak zuzendu zuen baieztapen hau; zorrotzegia iruditu zitzaion, nonbait: honela egiten
|
zuen
Haren Maiestateak askotan. –Lehenik esatean, Teresak, ahozko otoitza nola egin behar den irakatsi nahi du; 1 zenbakietan ari da horretaz.
|
|
|
Azken idazketan (Toledoko eskuizkribua), testua honela geratu zen: eta arreta handia jarriko zaio konparazio honi, harira datorrela uste baitut [Teresak kendu egin
|
zuen
hari harira eta harira utzi zuen soilik], baina hari harira datorrena dela ematen du aditzera. Salamancako eskuizkribuan pasarte bera beste era batera landu izanaren arrastoak ageri dira.
|
|
|
Pasarte hau guztiau goitik behera aldatu zuen Autoreak, eta bigarren idazketak (Valladolideko eskuizkribua) ez zuen asetzen eta, orria osorik erauzi zuen autografotik eta hemen irakurtzen duguna jarri
|
zuen
haren lekuan. Dena dela, lehen idazketak (Escorialeko eskuizkribua) interesik ez du galdu eta horregatik dakargu hona osorik:
|
|
|
8 Ez dezagun onar, ene ahizpak, gure bihotza inoren mendeko izan dadin, bere odolaz erosi
|
zuen
haren mendeko baizik. Kontuz gero, nola ez dakizuela, loturik eta ezertarako ez zaretela ikus ez dezazuen zeuen burua.
|