|
2000
|
|
|
Berdin zitzaion beste bat maite izatea, edo Jabirekin harremanak izatea, edozer. Azken unean berarekin gogoratu zen, eta erabaki
|
zuen
hori garaipenaren tontorra zela, pastelaren ginga, mendekuaren klimaxa.
|
|
|
Adarrak nork nori nola jartzen zizkion ondo ikasi zuen tripen barrutik, baita sardina berria zein garesti eta txiki heldu den aurtengoan, eta etxekoneko Lutxiren barruan ere haurtxo xarmant bat ari zela ernatzen. Ekografien arabera (kafetegiko andre batek" koreografia" deitzen
|
zuen
horren arabera, alegia) neska zetorrena, gainera.
|
|
|
Beharbada hantxe egon zen, norbaitek irekiko ote zuen esperantzaz kargatua, nork daki zein sekretu gordeaz bere orrien artean. Baina zertarako balioko
|
zuen
horrek. Alegia, Eiderren bidaia Euskal Herritik biluzteak; zertarako hori?
|
|
|
Amesgaiztorik lazgarrienean espero nezakeen guztia gainditzen
|
zuen
horrek.
|
|
|
Funtsean, nik ere gauza bera erran nezakeen. Ximurra putakume bat zen, berak ere onartzen
|
zuen
hori. Emazteki ero dohakabe bat kalitu zuen, Ttipi hilarazi eta guri ere emanen zigun azken beltza, Charly —bertze putakume bat, artetik errateko— aitzindu ez balitzaio.
|
|
2001
|
|
|
Haundiuste halakoa! Ze uste
|
zuen
horrek! Bere aurpegi polita nahikoa zitzaiola edozer esateko?
|
|
|
Isilik gelditu da une batez. Ez
|
zuen
hori espero. Baina hizketari berrekin dio berehala.
|
|
|
‘Frantses batek asmatu
|
zuen
hori, Europa zahar gris nekatutik urrun gaudela azaltzeko, ’ hasi da bera barreka, pistan hegazkin baten turbina piztu denean.
|
|
|
Haize hegoak jotzen duenean nerbio sistemaren barruan sodio eta potasiozko partikulen dantza gelditu egiten da eta horixe omen zen haize hegoarekin hainbat pertsonak sentitzen zuten ondoezaren arrazoia. Eta, zigarroa prestatua zuela ahaztuta, berriro ateratzen zuen tabako orria eta papera, eta beste zigarro bat egiten zuen, trebeziarekin, eta mahaiaren ertzean uzten
|
zuen
hori ere, eskua pospoloen bila sarturik poltsikoan.
|
|
2002
|
|
|
Polidektes erregea ez zen batere poztu gazte hura berriz ere bere muturraren aurrean topatu zuenean. Oso ziur zegoen gorgonek sarraskituta egon behar zuela ordurako Pertseo gizajoa, eta alaitu egiten
|
zuen
horrek bere bihotz gaiztoa.
|
|
|
Pertseok berak ere, horretarako denbora apur bat hartu eta egin beharrekoan pentsatu zuenean, ondo ulertu
|
zuen
hori. Askoz errazagoa zen edozein bazterretan harrizko estatua bihurtuta geratzea ezen ez gorgonaren burua lortu eta, ohoretsu eta ospetsu, abentura hartatik hezurrak osorik zituela etxera itzultzea.
|
|
|
Baina ez
|
zuen
hori bakarrik egin behar, eta hor zegoen koxka.
|
|
|
Berak ez. Ezin
|
zuen
hori burutik kendu. Egia esango zion?
|
|
|
Ez zuen nahi. Ez
|
zuen
hori sentitu nahi. Bere eskua jarri zuen, ordea, mutilarenaren gainean.
|
|
|
Imanolek nahiko ondo ezagutzen zuen osaba Antxon. Zerbait erabaki zuela esan nahi
|
zuen
horrek. Zerbait garrantzitsua.
|
|
|
Mutil harengana joateko bultza egiten zion. Pizturiko odolaren mintzaira entzuten hasia zen berriro, eta bazekien zer esan nahi
|
zuen
horrek: grinak zirikatutako itsualdia; arriskua.
|
|
|
ulertzeko, adibidez, emakume batengatik burua gal zitekeela eta maitasunagatik hil zitekeela, baina baita ulertzeko ere, finean, maitemina eritasun bat bezalakoa izan zitekeela, eta eritasunari erremedioa jarri behar zitzaiola. Medikuntza ikasten ari zen ni bezalako estudiante batek jakin behar
|
zuen
hori... Denborarekin egin nuen diagnostikoa:
|
|
2003
|
|
|
Jean Jacques Rousseauk proposatu Gizarte Hitzarmenaren arabera sortu zen horrela Estatu Nazio subirano berria. Ez
|
zuen
horrek erran nahi, Nazioaren ordezkariak ezartzeko Erregeren aulkian, Erregeri berari, eta gero, beste zenbat herritarri!, burua moztu behar zitzaiola, baitezpada.
|
|
|
Guk baino hobeki adierazi
|
zuen
hori bera Manex Erdozaintzi zenak, olerkari batek bakarrik egin zezakeen bezala, San Martinetako Gerlari Ohien Eresia osatu zuelarik:
|
|
|
Gustave Bardy historialariak erran
|
zuen
horrengatik: –Hizkuntzen ezberdintasunak ez badu ere kasu batzuetan eragozten fedearen batasuna, aztertu behar da zergatik, beste aldi batzuetan, ezberdintasun horrek berak ireki dituen leizarte gaindiezinak?.
|
|
|
" Jenioa naiz ni eta zu ez." Horregatik egiten zion burla Faulknerrek Matiasi. Mindu egin
|
zuen
horrek Matias, eta haserretu egin zen eta oldartu egin zitzaion Faulknerri eta esan zion" Ikusteko dago hori". Liburua zabaldu zuen gero.
|
|
|
Malco altxatu zen mahaitik halako batean; izan ere" Museora joan behar dut". Matias mindu egin
|
zuen
horrek. Ez zuen mindu, jakina, Malcok Museora joan behar izateak, ez baitzuen Matiasek aparteko gorrotorik museoen kontra.
|
|
|
Leihoko gauak ere intimitatea ematen zuen, eta bero apur bat. Orduan zazpigarrenez pentsatu zuen Matiasek umeak ez zuela hitz bat bera esan bidaia osoan, eta hurrengo gogoeta izan zen amak ere ez zuela hitzik esan; zazpigarrenez pentsatu
|
zuen
hori ere.
|
|
|
Eta erleen erruz urteak eman zituen pikuak jan gabe. Alferrik gogoratu
|
zuen
hori, ordea: ezin zituen ametseko erleak madarikatu.
|
|
|
Eta hori abantaila, esan zuen Luvinok, handia da. Idazkaria beste guztien gainetik jartzen
|
zuen
horrek, esan zuen Luvinok, besteen aurpegiak kontrolatzen zituelako idazkariak eta inork ez zuelako berea kontrolatzen. Eta abantaila handia, esan zuen Luvinok, da hori.
|
|
|
Itsasoa ikustean lasaitu egiten zen Matias, bazekielako Idusen zegoela oraindik; bazekielako ez zela, konturatu gabe, Idusetik atera eta beste herri batera joan, ibili eta ibili. Eta Idus itsasoaren ondoan dagoen munduko herri bakarra balitz bezala pentsatzen
|
zuen
hori. Bazekien gogoeta tontoa zela, baina gogoeta tontoak izaten dira normalenak etxetik kanpo, haizeak mugitzen dituen partikula jobialak sudurretik sartzen ari zaizkigunean, esate baterako.
|
|
|
Esaten da sakratuak direla erleak. Ulpianok ere esaten
|
zuen
hori. Sakratuak direla erleak.
|
|
|
Txikitatik. Baina Fisikak azalduko
|
zuen
hori segurutik. Izango zuen Fisikak azalpenen bat.
|
|
|
Zutunik jarritako artazi ireki batzuen forma zeukan Museoak. Hau da, dorre moduko bi zituen Museoak, kanporantz okertuta, eta artaziak apur bat irekita zeudela adierazten
|
zuen
horrek. Eta dorreen azpian beste eraikin biribil bi zeuden eta zulo bana zeukaten eraikin biribilek erdian.
|
|
|
Izekorik hurrekoenak. Eta ez zekien zergatik gogoratzen
|
zuen
hori, non eta museo estrabagante baten aurrean.
|
|
|
Zertzelada txiki horiek gorabehera, ni zoriontsu izan nintzen berarekin bizi izan nituen hiru urte haietan. Bereizi ginelarik ere, Monikak ez
|
zuen
horren erraz etsi. Telefonoz deitu ohi zidan tarteka, desorduetan askotan, onez onean jeneralean baina amenazoekin ere bai tarteka, erantzungailuan mezu izugarriak utziz.
|
|
|
Bere ile naroa kokotean bildu eta lizunki laztandu zuen bi eskuekin. Ondo sentitzeko noizbehinka errepikatzen zuen ariketa izango
|
zuen
hori. Blusa lisatu zuen ondoren eta bularren formari erreparatu zion gerria ezker eskuin mugituz, eta lotsatu egin zela iruditu zitzaidan nik hain arretatsu begiratzen niola ohartzean.
|
|
|
Harri eta zur utzi nindian Maritxuk, jakina! Egia zuan azken karamelu hura opari eman zidala, baina ez al
|
zuen
horregatik beste hamarrek adina balio. Eta, hau egia izanik, non gelditzen ziren don Anxelmoren arrazoiak?
|
|
2004
|
|
|
Mintegiren aipuan ñabardura jakin batzuk egiten zitzaizkigun: , hizkuntza ez izanik elementu definitzaile bakarra?. 731 Zer esan nahi ote
|
zuen
horrekin. Beharbada, euskal identitatearen elementu bakarra ez dela hizkuntza?
|
|
|
400 Joseba Intxausti: ? 1990etako hamarkadan Euskaldunon Egunkaria izan da euskarazko kulturan mirari sozialik handiena, eta atxilotu horiei zor diegu berezikiago anitzek aldez aurretik sinetsi ezin
|
zuen
hori. Euskararen normalizaziorako aurrerapauso galanta.
|
|
|
Eta, oherakoan, eguneroko txiki batean idazten
|
zuen
hori dena: " pelotoia pasatu da Lapebie tiraka zihoala.
|
|
|
Atorra Beltzen beldurrez bazaude eta apur bat kabala bazara, ezin duzula ezer ezkutatu, are gutxiago zeuri esker libre dagoen judu baten argazkia. Erabaki
|
zuen
hori ezin dela egin, ezin duzula gorde inor arriskutan jarriko duen argazkirik, argazkiko neskaren begiak izugarri gustatu arren. Ez, duda barik, Giglionne hori dena baino azkarragoa zen.
|
|
|
Inongo asmo txar barik esan
|
zuen
hori, mutikoa ernegatzeko intentzioa burutik pasatu barik. Gizona tematuta zegoen.
|
|
|
Denak, hala ere, ez ditu bete ditxosozko esaldiarekin. Hasieran (Signora Mariak beranduago deskubritu
|
zuen
hori, aspaldi utzitako liburuetako markatxoak berriro errepasatzean) beste esaldi batzuk ere sartzen zituen, Oscarrek berak pentsatutakoak edo igual beste norbaiti entzundakoak. Esate baterako, Arima hilak, Nikolai Gogol.
|
|
|
Entseguak laster argitzen
|
zuen
hori ezinezkoa zela. Termodinamikaren tiraniak perpetuum mobile15 guztiak debekatzen zituen.
|
|
|
4 Israelgo estatu sortuberriko presidentea izateko proposatu ziotenean –eta uko egin ondoren– bota
|
zuen
hori Einsteinek.
|
|
2005
|
|
|
Izen hura bere aitaren aurrean ahoskatzen baldin bazuen, berea eta Gorkarena bukatuta egongo zen. Eta Larraitzek ez
|
zuen
hori nahi.
|
|
|
Eta alemanak. Mundu guztiak esaten
|
zuen
hori hemen, Europako onena zela Julian Maldas. Horregatik egin zuten gero konpetizio hura, benetan jakiteko nor zen Europako onena egurrarekin.
|
|
|
Ebanista ona zela bai, baina konpetizioaren konturik ez. Baten batek asmatuko
|
zuen
hori. Dena asmatzen ibiltzen da jendea.
|
|
|
Izeko Rosak kontatu zuen errieta ere egin ziola don Juanek Beatriz andreari. Galdetu omen zion don Juanek ze errezo klase egiten
|
zuen
horren gauza inportantearekin ez konturatzeko. Galdetu zion misterioak zenbatu ere ez ote zituen egiten, eta ze errezo demonio egiten zuen, eta zeri begira egoten zen errezatzen zuenean.
|
|
|
Esan zuen Piedadek bakarrik ikusi behar izaten zituela pelikulak berak, hala ere, pianoa jotzen egoten zelako Samuel. Azaldu
|
zuen
horretarako ikasi zuela pianoa jotzen Samuelek, zinean jotzeko. Bakarrik ikasi zuela, etxean.
|
|
|
Horretarako ikasi zuela, beren beregi. Esan
|
zuen
hori zela Samuelen kapritxoa, zinean jotzea pianoa.
|
|
|
–Badakizue zuek zer ziren nekora bi orduan? –Piedadek– Silvestreren alde egiten
|
zuen
hori Samuelek. Nekorak erosi eta erregalatu.
|
|
|
Nekorak erosi eta erregalatu. Zinea goitik behera betetzeko egiten
|
zuen
hori Samuelek.
|
|
|
Hil egin naute gerran. Samuelek esaten
|
zuen
horregatik zela artista Sorin Firs, hilda zegoelako. Horregatik zela jenioa Sorin Firs.
|
|
|
Ziringilo hark ez zuen goitizenik. Gureak nondik zetozkigun salatzen
|
zuen
horrek. Karlos Felixek beti erakutsi zuen Dick Tracyren moduko jarrera:
|
|
|
Lurdisek belarrira kontatu zion arazoa eta segituan eseri zen Kixmiren ondoan. Mireia jende guztiagatik kezkatzen zen, akaso Integral edo Karma 7 aldizkarietan irakurria
|
zuen
hori egin behar zela humanitatea hobetzeko, edo agian horrelakoa zen, besterik gabe. Gero, Indiok eta berak munduko musika geldoena balego bezala dantzatu zuten, rapa entzun arren.
|
|
2006
|
|
|
Geroago, Darwinen eboluzioaren teoria hartu zuen hizkuntzak aztertzeko. Bere Die Darwinsche Theorie und die Sprachwissenschaft (Darwinen teoria eta hizkuntzalaritza) liburuan egin
|
zuen
hori, 1863an. Liburu horretan batere erreparorik gabe esaten zuen hizkuntzak" organismo naturalak" direla," giza nahiak esku hartu gabe sortu, lege jakin batzuen arabera garatu, zahartu eta hil egiten direnak"".
|
|
|
Menéndez Pidal ek, Areilza k, etab., espainolista seguruak, irtenbide holakotsu bat iradoki izan dute. Unamuno-ren espainolismoak ez
|
zuen
hori ere onartzen, eta galdetu beharra dago, beraz, zergatik.
|
|
|
Bietan Hawai. Esaten
|
zuen
hori gauza serioei barre egitea dela.
|
|
|
Parlamentuan agintari zen, baina bazekien ondo, bide batez, mendeko zuen parlamentu hura aurkakoa zuela: oso nabarmen sumatzen
|
zuen
hori.
|
|
|
Bertze eskualde batzuetan zuen orain txanda Hiraren Egun Handiak. Leizarragak bere izkribuetan Joanes Teolojianoa deitzen
|
zuen
horren lau zaldunak munduaren laurdenean bezala sartu ginen Nafarroa Behereko hegoaldeko eta mendebaldeko lurretan. Lehenbizi, Oztibarre.
|
|
|
Alabaina handik goiti Frantzia guztiak zekien errege hilaren alargun Katalina Medicikoak –Karlos IX.aren amak– bakerik ez zuela izanen Montgommeryren burua saski batera bildua ikusi arte. Nolanahi ere, ez
|
zuen
horrengatik jaso Nafarroako erregina eta Biarnoko andre gehienaren erregua bere fidelak libratzeko. Condéko printzearen eta Coligny almirantearen ondoan, Frantziako erreformatuen armaden burua zen Montgommery.
|
|
|
Faxistak Gipuzkoan sartuak ziren hiru zutabetan, eta jendetzaren mugimendu handia ekarri
|
zuen
horrek: ehunka lagun Gipuzkoako fronteetara borrokara; ehunka lagun Gipuzkoako herrietatik ihesi.
|
|
2007
|
|
|
Eta aitak esana zion moduan, institututik atera eta lanbide eskolan sartu zuen, elektrizitatea ikasteko eta. Eduk ez zuen pena handiegirik hartu, lehendik ere janda edukiko
|
zuen
hori izango zela bere etorkizuna. Eta gainera Yoli zeukan.
|
|
|
Elisak ere nekez egiten zuen lo, sabelean zeraman kargak ez baitzion baretasunik ematen, ahoz gora etzanda ez bazen. Urduri jartzen
|
zuen
horrek; berak ahoz behera nahiago. Eta urduri jarritakoan haserretu egiten da, eta haserretutakoan are urduriago jartzen.
|
|
|
Baina, lapurreta egunetik pare bat hilabetera, David izugarrizko buruko minak sufritzen hasi zen Amandarekin amodioa egin ostean. Hasieran ez
|
zuen
horrek bikotea asko kezkatu, lanerako itzulerak eragindako estresa izango zela pentsatu zuten. Aste gutxiren buruan baina, David, buruari bi eskuekin helduta, gauero oihuka esnatzen hasi zen.
|
|
|
Jabearen hankartetik ez zen mugitzen txakur txintxoa. Jabeak, atea ireki
|
zuen
horrek, bi hanka zuri eta iletsu zituen, modaz pasatako bermudak, aurrezki kutxa baten propaganda egiten zuen kamiseta zulatua, eta inbutu formako izerdi mantxa agerikoa, bularretik zilborrera. Aurpegira segundo batez baino ez nion begiratu eta bi begi galdu ikusi nituen, hiruzpalau egunetako bizarra, masail gorriak, soilgune distiratsu bat, eta oro har, azkar zahartutako umetxo potolo baten itxura.
|
|
|
Berarekin egin nuen negar, hala da, hiru hilabetez itxarondako hori, ezin, ume? izendatu, ospitaletik deitu
|
zuen
horrek egin bezala, galtzeagatik, baina, barne barnean, lasaitua hartu nuen.
|
|
|
Asierrek ez
|
zuen
horregatik egiten baina. Berak, iraultzaile komunitate arras maskulino horren muinean sentitu nahi zuen, haiekin garrasi egin, gizonen arteko elkartasun mota bitxi hori elikatu?
|
|
2008
|
|
|
Zurrumurruen hedapena neurtzeko esperimentua zen. Kapitainak eta aktoreek izan ezik, inork ez
|
zuen
horren berri.
|
|
|
Handik aurrera ere ez zen hobeto ibili: aita espiritual berriarekin izan zuèn lehen aitortzan egiaztatu
|
zuen
hori, hain ziren haren metodoak, frai Millanenekin alderatuta, diferenteak, hain beste muturrekoak, galdera zorrotzen zorrozkailua mihian, edozein txikikeriari punta ateratzeko prest, hau eta hori eta hura galdetzen zion, konplimenduzko hitzen bat ere bai tartean: ama nagusiak esan dit kilate askotako urrebitxia zarela, eta ea urreari dagokion distira ateratzen diogun, esan zion lehen konfesioan?, harik eta bigarren konfesioan itota sentitu zen arte.
|
|
|
nola, bada, urdea ikusi ahala urdaiazpikoa imajinatzen bazuen, listu jariatze automatiko bat eragiten ziona, Pavloven txakurrari bezala!; beste argudio bat ere bazuen, agidanean? sorginetan ere sinetsi izan baitzuen garai batean, ez al zituen markesa anderea bera eta bi alabak sorgintzat hartu, han bere herrian lehen aldiz ikusi zituenean??, harik eta errealitateak beste zerbait erakutsi zion arte; Reginak ez
|
zuen
horrekin adierazi nahi, beharbada, seguru ezetz?, deabrurik ez zegoela, izango ez zen, bada, munduan Angiolillo bezalako anarkista bakar bat egon bitartean!?, baina Reginak nekez pentsa zezakeen ezen, exorzismoaren ondorioz, Nataliaren baitatik urde bat atera zitekeela, jarraian leihoan zehar hegan egiteko, auskalo nora; hartan guztian bazegoen, izan ere, zentzuzko zentzuarekin ahokatzen ez ez zÃ... markesa andereak mirariak zituen buruan betiere, baina ez ote zuen kontu hark irtenbide arruntago bat, beti gora begira egon gabe?
|
|
|
McLean neurologoaren teorien arabera, izan ere, badirudi gizakiak, bere eboluzioan, hiru garun jaso dituela: ...idoena hirugarrena, arrazoimenaren substratua dena, neokortexak osatua, halako moldez, non, baieztatu ere, baiezta baitaiteke, gizakia ez dela pieza bakarreko izakia, zerbait konplexuagoa baizik, zeren, eboluzioak garun zaharraren erabateko eraldaketara jo bazezakeen ere, garun batetik beste garun baterako bidea urratuz, garatu gabeko garun bakarretik guztiz garatutako garun bakarrera, alegia?, ez
|
zuen
horretara jo, antza, baizik eta gehitze batera, hasierako garunari bigarrena eransten zitzaiola, eta bigarrenari hirugarrena, zergatik, eta prozesua azkartu egin zelako, tumore bat bezala hazi baitzen garuna epe laburrean; edo Racionero irakaslearen hitzetan, gizakiaren konplexutasuna laburbiltzen duen formulazio bitxian: –Krokodilo bat gara ardi baten barruan, eta ardi bat hominido baten barruan?.
|
|
|
Aldea ez zen, haatik, berak inoiz imajinatu izan zuen neurrikoa. Ongi egiaztatu
|
zuen
hori berak. Reginak, ganboatarren dorretxera joan behar izan zuenean garbiketa egitera, izeba Eugeni ohean geratu zelako, sukar handi batek jota.
|
|
|
Arindu ederra hartu
|
zuen
horrekin, antza zenez. Berriro ere enbor etxera sartu eta trasteak kontatzeari ekin zion, mundu osoan beste ezer ez balitz bezala.
|
|
|
hareatzaren okre bizia, hau inguratzen zuen oholezko eraztun gorri iluna, ikusleen janzkeren eta bitxien distira... Izan ere, jendeak arropa eta apaingarririk onenak jantzi ohi zituen zezenketetan, operan baleude baino areago, eta ekainaren bosteko ospakizun hark merezi
|
zuen
hori eta gehiago. –Grandiosa corrida?, zioten iragarkiek,. Noite Moura no Campo Pequeno?.
|
|
|
Batek orduak eman zitzakeen egiteko horretan. Garibaldik, ordea, ez
|
zuen
horretarako aldarterik.
|
|
|
Ontzia jaso egin zuten lehorrera eta pintatzen hasi ziren, marinelak berak. Sekulako ikusmina sortu
|
zuen
horrek. Egunero jendetza hurreratzen zitzaien itsasontzia ikustera.
|
|
|
McLean neurologoaren teorien arabera, izan ere, badirudi gizakiak, bere eboluzioan, hiru garun jaso dituela: ...ugarrena, arrazoimenaren substratua dena, neokortexak osatua, halako moldez, non, baieztatu ere, baiezta baitaiteke, gizakia ez dela pieza bakarreko izakia, zerbait konplexuagoa baizik, zeren, eboluzioak garun zaharraren erabateko eraldaketara jo bazezakeen ere, garun batetik beste garun baterako bidea urratuz –garatu gabeko garun bakarretik guztiz garatutako garun bakarrera, alegia–, ez
|
zuen
horretara jo, antza, baizik eta gehitze batera, hasierako garunari bigarrena eransten zitzaiola, eta bigarrenari hirugarrena, zergatik, eta prozesua azkartu egin zelako, tumore bat bezala hazi baitzen garuna epe laburrean; edo Racionero irakaslearen hitzetan, gizakiaren konplexutasuna laburbiltzen duen formulazio bitxian: " Krokodilo bat gara ardi baten barruan, eta ardi bat hominido baten barruan".
|
|
|
Hasteko, deabruaz mintzo zen kalonje jauna; esan ere, esaten zuen deabruak urde itxura zuela –" Ez dut nik hori asmatu, ebanjelioan azaltzen baita nola bi gizon deabrudunen deabruak urde batzuen baitan sartu ziren" esaten zuen–, baina Reginari –baserri giroko herri batekoa zen, azken batean– zail egiten zitzaion deabrua urde baten itxurapean irudikatzea: ...hala urdaiazpikoa imajinatzen bazuen, listu jariatze automatiko bat eragiten ziona, Pavloven txakurrari bezala!; beste argudio bat ere bazuen, agidanean... sorginetan ere sinetsi izan baitzuen garai batean –ez al zituen markesa anderea bera eta bi alabak sorgintzat hartu, han bere herrian lehen aldiz ikusi zituenean? –, harik eta errealitateak beste zerbait erakutsi zion arte; Reginak ez
|
zuen
horrekin adierazi nahi, beharbada –seguru ezetz–, deabrurik ez zegoela –izango ez zen, bada, munduan Angiolillo bezalako anarkista bakar bat egon bitartean! –, baina Reginak nekez pentsa zezakeen ezen, exorzismoaren ondorioz, Nataliaren baitatik urde bat atera zitekeela, jarraian leihoan zehar hegan egiteko, auskalo nora; hartan guztian bazegoen, izan ere, zentzuzko zentzuarek... markesa andereak mirariak zituen buruan betiere, baina ez ote zuen kontu hark irtenbide arruntago bat, beti gora begira egon gabe?
|
|
|
Handik aurrera ere ez zen hobeto ibili: aita espiritual berriarekin izan zuèn lehen aitortzan egiaztatu
|
zuen
hori, hain ziren haren metodoak, frai Millanenekin alderatuta, diferenteak, hain beste muturrekoak, galdera zorrotzen zorrozkailua mihian, edozein txikikeriari punta ateratzeko prest –hau eta hori eta hura galdetzen zion, konplimenduzko hitzen bat ere bai tartean: ama nagusiak esan dit kilate askotako urrebitxia zarela, eta ea urreari dagokion distira ateratzen diogun, esan zion lehen konfesioan–, harik eta bigarren konfesioan itota sentitu zen arte.
|
|
|
Aldea ez zen, haatik, berak inoiz imajinatu izan zuen neurrikoa. Ongi egiaztatu
|
zuen
hori berak –Reginak– ganboatarren dorretxera joan behar izan zuenean garbiketa egitera, izeba Eugeni ohean geratu zelako, sukar handi batek jota.
|
|
2009
|
|
|
Descartesen Jainkoak fisika matematikorako balio du, erlijiorako ez. Leibnizek ikusten
|
zuen
hori jada: ez erregutu Jainkoari bere obran ezer hobetzeko; egin duena posibleetarik hoberena da!
|
|
|
Filosofoen Jainkoa ez da Abraham, Isaak eta Jakoben Jainkoa; izen bera badarama ere, arras bestelako zerbait da, aspaldi ohartarazi
|
zuen
hori Pascalek. Moises eta Jesus Nazaretekoa, Jainkoaz erlijiosoki mintzatu zaizkigunak, kezka kezkatuak ez dira ibili astronomiaz eta Big Bang eta haren kausaz.
|
|
|
Polizien artean bizi nahi zuen. Ez
|
zuen
hori lortu, baina mundu guzian, Hego Amerikan batez ere, poliziak haren bila dabiltza, gogo handirik gabe, beharbada. FBIko langile batek garbi esan du berrikitan:
|
|
|
Bai, asmatu duzu, beste bi haurrak, gazteenak, bereak ez zituela esaten zuen aitak. Amak ukatu egiten
|
zuen
hori. Hirurak zirela harenak.
|
|
|
–Bai, lurperatu zituen. Baina ez
|
zuen
hori bakarrik egin, irakasleak etenaldi bat egin zuen?. Salustiano Berradek jende haiek hil egin zituen.
|
|
|
–Nork erran
|
zuen
hori, Konfuziok?
|
|
|
Hura ere gertatu egin behar. Angiek erlojuari begiratzen zion ia minutuero, eta ez
|
zuen
horrenik egin nahi. –Lasai.
|
|
|
Kontrazeinuak eta kirtenkeriak! Zertarako behar
|
zuen
hori. Ez al zitekeen hobe, bada, zuzenean joan eta galdetu, zu al zara Walter?
|
|
|
Berari kontatu bainion aipu horren gorabehera. Baina lanean nirekin zen eta ez
|
zuen
hori egiteko denborarik?.
|
|
|
Goiok ez zekien oso ondo zergatik esan
|
zuen
hori, asko pentsatutako aldarrikapena ez zen, hori ziur, baina bota bezain laster gauzak ondo egiten ari zen sentsazioak horditu egin zuen eta ez zuen sentipen hura etenarazteko inongo asmorik.
|
|
|
Baina nola azaldu emazteari urtebeteren bueltan dena ondo joan zitekeela, denda martxan egongo zela ostera ere, jendez gainezka, hiru langile bere kargu, diseinatzaile on bat saloiak antolatzen, Feng Shui aholkulari bat, emakumeak euforia momentu urrun batean iradoki bezala. Ez, emazteak ez du urtebeteko parentesia onartuko, argi utzi
|
zuen
hori. Ez naiz hemen geratuko etxea nola kentzen diguten ikustera.
|
|
|
Leherketa bat agertu zen orduan telebistan, zartatutako hormigoizko eraikin bat, eta norbaitek esan
|
zuen
hori terminal berria zela, aireportukoa. Informatikari batek bolumena igo zuen, eta bai, Barajaseko aireportua zen hura dudarik gabe, eta bonba bat zen eraikinaren erdian eztanda egin zuena.
|
|
|
Aikejoderse bat ere bota zuen, ez oso zerutiarra baina zeruak ez omen zeukan aingerutasunarekin zerikusirik. Zerua, infernua, ez
|
zuen
horretan asko sinisten. Zertan sinisten zuen galdetu nion.
|
|
|
Egia esan, begiratzea gustatu izan zait beti, amari eta mugitzen den guztiari, txiki txikitatik, artean ezkerreko begian bigarren begi ninia atera aurretik ere bai. Baina Maria Jesus bere onetik ateratzen
|
zuen
horrek:
|
|
|
Ez jada. Atzean utzi beharra
|
zuen
hori ere.
|
|
|
Testu itzulia jatorrizkoaren ordain mekaniko bat bilakatzen zen bestela. Nekeak eragiten
|
zuen
hori. Freskotasun ezak.
|
|
|
Azkenetan neukan Davidoffari kalada etsitua eman nion. Lortu
|
zuen
hori, pentsatu nuen, alde egin zuen. Ustekabean, ordea.
|
|
|
Uste ez den zulotik egiten baitu sarritan erbiak salto. Perez txanpon haiekin galdezka joan zitzaionean ulertu
|
zuen
hori Mielek. Txanponei begiratze hutsarekin ohartuko zen, nahiz eta Perezek aurkakoa ziurtatu, ez zirela itsasoan aurkituak.
|
|
|
Handik aurrera, Teofilo Mariaren eta taldearen ahaleginak izugarriak izan ziren, Teofilo Mariarenak, batez ere; izan ere, zer egin zuen berak ordura arte?; aitaren ondoan goxo bizi, bolizko dorre batean sartuta, langileekin zerikusirik ez zuèn munduan, haiek agurtu ere gabe eta haien begietara ere begiratu gabe, ezta aurrean gertatzen zitzaizkionean ere; jarrera hura, maila batean, aitaren estilo pertsonalaren ondorioa ere bazen, hartarako izendatu baitzuen Nazario Orbek, bere garaian, konfiantzazko lan-talde tekniko bat, tartean zeuden Pedro Lakanda eta Martin Belzunze?, langileekin komenioak eta arazo guztiak eztabaidatzen zituena, taldearen hari guztiak Nazariok berak mugitzen bazituen ere; Teofilo Mariak, ordea, berehala ikusi zuen nekez bete zitzakeela bere planak kontu haiek guztiak berak zuzenki eraman eta langileekin halako harreman batzuk gauzatu ezean, ohi baino ausartagoak, etsaiari gerra egiteko etsaia ezagutu behar baitzuen lehenik eta behin, lehen eskuko informazioa bitarteko, ez bigarren edo hirugarren eskukoa: gerrari buruzko edozein gidaliburuk esaten
|
zuen
hori; aldi berean, baina, aitaren estiloa soilagoa ere bazen neurrian, gurutzatuak eta zaldunak iraganeko kontutzat zituen Nazariok?, gehiegizkotzat behar zuen honek semearen jarduna, nahiz eta Pedro Lakanda eta Martin Belzunzeren iritziak gero eta Teofilo Mariaren aldekoagoak ziren: hasi, primeran hasi da berorren seme hori, nagusi, ermitan sartu aurretik leial gintzaizkion, eta ermitatik atera ondoren leialago?; guztiaz ere, Nazariok zuhurtasunez jokatu behar zuen?
|
|
|
Haurra bere gain hartu zuèn egun berean ohartu zen Ernestina, esate baterako, argiak min egiten ziola, haurraren begiei begiratuta, balizko lekuko batek ongi bai ongi antzemango zion betileen dardarari, gau tximeleta ezinezko bat iduri?, ilunaren semea zenak iluna atsegin balu bezala: leihoa edo leihoko errezelak zabaltzean igartzen
|
zuen
hori, mutilaren intziriak ere ez baitziren beti bat, eta bai baitzirudien ezen intziri bakoitzak bere esanahi berezia zuela, Ernestina bere alfabetora itzultzen ahalegintzen zena, haurrarekin nola jokatu behar zuen jakiteko.
|
|
|
–Baina armadan egon berria zara, eta ulertu zenuke?, aitak esaldi harekin inflexio puntua markatu balu bezala, Domingori askotan etortzen baitzitzaion sarjentu putakumearen irudia, harena kasurik nabarmenena bazen ere, bide bertsutik zebiltzan ofizial eta subofizial gehienak?, eta aitak halako enplegatu leialak nahi baitzituen, antza, ez al zion aitari berari entzun gizon zital bat gizon are zitalago batek bakarrik zuzen zezakeela, lantegiarena bezalako giro gogorretan, Jainkoak zuzen idazten baitzuen, baina lerro okerretan??, kargutxo baten ordainean langileen eta azpikoen mugimenduak kontrolatzen zituztenak, haiek guztiak menderatzeko asmotan; esan nahi baita Domingok horrelako ondorio batera iritsia behar zuela: . Aitak sarjentu putakume hura bezalakoa nahi nau neure egitekoetan, baina hori bai ezetz?!?; hitzak, beraz, ez zuen jada Domingo behartzen, baina, hitza jateko behar adina arrazoi izan arren, ez
|
zuen
hori askitzat jotzen, gauza bakoitzak baitu bere mementoa eta bere abagunea, eta bera. Domingo, berearen zain baitzegoen; mutila isilik zegoen, beraz, egunerokotasunaren errutinak ezinbestean aspertzen zuen arren. Domingok berak gerora aitortuko zuen, behin baino gehiagotan, zeinen itogarria gertatzen zitzaion bulegoko espazio hertsia, halako eran, non, erreakzio gisa edo, portuko belaontziak edo Lobos de mar pelikulako hainbat eszena etortzen baitzitzaizkion gogora ia modu automatikoan, askatasunaren bela zuria eta itsasoaren zerumuga amets?, errealitateak noiznahi asaldatzen zuela eta deseroso sentiarazten; Domingok, ondorioz, disimulatu egiten zuen, haren barruan ekaitza osatuz zihoan bitartean, berandu gabe lehertuko zena:
|
|
|
–Rousseauk ez
|
zuen
hori esaten?
|