|
2000
|
|
|
(...) Adibide gisara ondo datorkigu behin Balendin Enbeitak erdi testulari bati Gernikan erantzundakoa. Lepoan jo eta hala agurtu
|
zuen
gure bertsolaria: " Balendin Enbeita, hombre de buena conducta".
|
|
|
" un buen aldeano de Ororbia que a Pamplona vino(...) y en la botica le pregunto en lengua vascuence si le daria algo para curarse". Hots, egileak ongi baino hobeki ezagutzen
|
zuen
gure historia, jakin bazekien urte horietan Iruñerriak, Iruñeak zuten komunikatzeko hizkuntz garrantzitsuena euskara zela. Eta ez zuen ezkutatu, 1937 izan arren.
|
|
|
Sindikatu hauek lehen bilkuratik jakin zuten mugimendu abertzaleak mobilizazioak antolatuko zituela. Mugimendu abertzalearen egutegiaren ekimenak aurkeztu genituenean, plataformak onartu
|
zuen
guk aurkeztu autodeterminazio eskubidea aldarrikatzea. Horrek sortu zuen traba CGTen.
|
|
|
98tik 99ra ez dakit zer hausnarketa, gogoeta edota aldaketa egon zen. Ez dakit ETAk aurreikusi ote
|
zuen
guk 98tik 99ra bitartean garatu genuen lana ere. Baina ETAk, alde politikoei dagokienez ez naiz sar tzen HBrekin edo EHrekin mantentzen dituen harremanetan EAJrekin eta EArekin urtean behin bilduta eta lau bost orduko bileran herri honen etorkizunaz erabaki daitekeela uste badu, oso eskema bihurriekin dabil.
|
|
2003
|
|
|
Artikulu batean, Gaizka Arangurenek metafora polita erabili
|
zuen
gure politikagintza islatzeko: batetik, erreka askeetan korrontearen aurka, bizkor eta lerden igeri egiten duten izokinak aipatzen zituen; eta bestetik, arrain haztegiko amuarrainak.
|
|
|
herriaren kontzepzioa, euskarari ematen zaion garrantzia, aniztasuna... Baina lehenbiziko abertzaletasunak oso gaizki interpretatu
|
zuen
gure herriaren historia, itunaren ideia guztiz bereganatu zuen eta konkistaren ideia guztiz baztertu, modu horretan Espainiaren monarkiaren sarean eroriz. Gaur egungo abertzaletasunarentzat, oso inportantea da Euskal Herriaren aniztasunaz ohartzea, horrela herritarrek ulertu ahal izango dituzten planteamendu politikoak egin ahal izango direlako
|
|
|
Finean, topiko guztiak. Beharbada, garai hartan horretatik edukiko
|
zuen
gure Euskal Herriak, guk uste duguna baino espainolagoa izango zen Hego Euskal Herria, baina ez dago dudarik hori ere exajerazio bat dela.
|
|
|
Adibide bat jarriko dut. Duela aste batzuk Irak erasotzearen aurkako jarrera erakutsi
|
zuen
gure herriak, munduko beste herri askok legez, eta argi ikusi da zenbait herritan agintari eta herriaren artean dagoen zanga. Bada, gure ustez, hemen berdintsu gertatzen da autodeterminazioarekin
|
|
|
Ezagutzen dudanaren arabera, antzeko da AEBetan. Euskara eguneroko hizkuntza izan zuten lehen belaunaldiek, baina aspaldi galdu
|
zuen
gure hizkuntzak estatus hori...
|
|
2004
|
|
|
Poliziak osaturiko atestatuen ondorioz, epaileek parte hartu, eta Enduranceren aldeko neurriak ezarri arren, emakumea berriz ere gizon horren ondora bueltatu zen, ez
|
zuen
guk eskainitakorik hartu nahi. Bueltatu, bai, eta joan, betirako.
|
|
|
Hiromik urteak daramatza Urola aldeko herri honetara etorriz. Aspaldi ikasi
|
zuen
gure hizkuntzan mintzatzen eta orain euskararen inguruko ikerketak egiten ari da. Horrez gain, Japonian, Tokioko unibertsitatean, euskara irakasle ere aritzen da.
|
|
|
Merezi bezalako azken agurra egin zitzaion Augustin Zubikarairi, gotzain eta guzti. Izan ere, lan eskerga egin
|
zuen
gure ondarrutarrak kazetaritzan, irratigintzan, literaturgintzan, euskalgintzan eta herrigintzan, zigorrak zigor, debekuak debeku, lanak lan eta ezbeharrak ezbehar.
|
|
|
Mitxelenak elkarrizketa egin zion gure aitari eta Egan aldizkarian publikatu zuen, hizkuntz gaien inguruan. Mediterraniar on bat zen aldetik, hizkuntzetarako erraztasuna eduki
|
zuen
gure aitak. Adibidez, lehenengo oposizioetarako italiera ikasi zuen denbora errekorrean, soilik zenbait argitalpen irakurtzeko.
|
|
|
Urte luzez famatua izango zen Teruelgo setioa. Teruelen berriro hartu
|
zuen
gure aitak praktikan bere teniente juridiko lekua, konplementuzko kapitain karguarekin gainera. Eta Teruel errenditutakoan Bartzelonako Montjuich eko espetxean sartu zuten, heriotz zigorrera kondenatuta.
|
|
2005
|
|
|
Gure aitak" ingelesak" deitzen zien beti australiarrei. " Gu italianoekin inglesekin baino hobeto arreglaten gara", esaten
|
zuen
gure aitak. " Aita!, ez dira inglesak, australianoak dira!".
|
|
|
Alemaniarraren obran irakurri genuenaren arabera, santua, Frantzisko delakoa, familia agramondar baten semea zen agramondarra eta beaumondarra hitzen esanahia ondoren ikasiko genuen, Konkistaren garaian berebiziko protagonismoa izan zuen sendi bateko kidea. Gurasoak Jatsuko Juan eta Azpilkuetako Maria zituen, baina gehienbat, Migel eta Joan anaiek jokatu rolak bereganatu
|
zuen
gure arreta: anaiak 1521ean Amaiurko gaztelua defendatzen egon baitziren.
|
|
|
Autobidearena zen gai nagusia gure politikagintzan, politika egiteko molde bat ezarri zuen autobidearenak. bosturtekoan, Probintzia eta Erresumaren arteko muga maiz zulatu behar genuenontzat, autobidearenak, erabat baldintzatu
|
zuen
gure eguneroko ibilbidea. Egungo autobia ez beste errepide guztiak ibili genituen Lasarte Oriara heltzeko.
|
|
|
Zaharra zen amama. 40 urte zituela izan
|
zuen
gure ama.
|
|
|
Hurrengo urtean Monsantok auzitara eraman
|
zuen
gure baserritarra. Salatu zuen bere hazi transgenikoa lizentziarik gabe erein eta gainera saldu ere egiten zuela, patente eskubideak urratuz.
|
|
|
Bertzalde, oroitu beharra dago joan den ekainean Europako Batasuneko (EBko) Kanpo Arazoetarako Ministro Batzordeak hartutako erabakiari esker, Estatuko hizkuntza koofizialak Europako Kontseiluan eta EBko erakunde eta organo ezberdinetan ofizialki erabili ahal izanen direla. Berriak oihartzun zabala izan
|
zuen
gure hedabideetan eta ordezkari publikoen artean. Izan ere, erabaki hori 2004ko abenduan Espainiako Gobernuak aurkeztu zuen Memorandum Linguistico dokumentuan biltzen den eskakizunari EBko Ministro Batzordeak emandako erantzuna da.
|
|
|
«Ordurarte ez zuen grabatu bertan rock klasikoa edo blues rocka egiten zuen talderik. Ordurarte grabatu zituen taldeak entzun genituen, soinuak konbentzitu gintuen baina bagenuen zalantza hori, ea lortuko
|
zuen
gure berezitasun hori agertzea. Bera asko saiatu zen, estiloan asko sartu zen eta emaitzarekin oso oso gustura geratu gara», diosku Jon Gurrutxaga abeslariak.
|
|
2006
|
|
|
Julio Urkijoren biblioteka saldu zenean parte hartu
|
zuen
gure aitak. Gipuzkoako Foru Aldundiak erosi zuen biblioteka hori eta gure aita han ibili zen, tartean.
|
|
|
Aitonak Easoko izkina batean zeukan taberna. Alargundu zenean Behobiara bidali
|
zuen
gure aita, lehengusuekin batera haztera. Gure aitonaren garaiko kontuak!
|
|
|
Hamar bat urte edo izango zituen. Hori kontatzen
|
zuen
gure aitak. Behin ere ez dut kontatu hori.
|
|
|
Nire arreba Helena malformazio batzuekin jaio zen, sei bat aldiz operatu zuten, eta lehen bi urtetan ama eta bera beti Madrila bueltaka ibili ziren. Medikuntzaren munduak ostiko handi bat jo
|
zuen
gure etxean, eta sei zazpi urterekin medikuak, negarrak, eta sufrimendua ikusi nituen inguruan. Uste dut orduan erabaki nuela, giza erreakzio logiko baten bidez, medikuntza ikastea.
|
|
|
Izugarrizko konfiantza eman zigun nahi genuena %100ean egiteko. Gure ahalmenen ehuneko oso altua atera
|
zuen
gugandik.
|
|
|
Ama eta aita izatea baino zerbait serioagoa eta aberatsagoa zela guraso izatea esaten
|
zuen
gure osaba mutil zarrak. Bera ez dakit aita izatera iritsiko zen nik dakidala ez baina gure guraso papera bete zuen neurri handi batean, izan ere, gure aita asteko sei egunetan joaten zen goizeko zazpietako tranbian lanera eta gaututa itzuli etxera, ia urte osoan.
|
|
|
Talo bidea, taloaren bidea bilakatzen hasi zitzaion eta artoa eskastu. Nahi zuena baino behar zuena egiten jardun
|
zuen
gu askoren antzera, hilean behin edo, biltzen ginelarik aitortzen zigun bezala. Euskal zinema egitea zuen xede, talotegia lanabes eta lagunak konplize.
|
|
2007
|
|
|
Bigarren aukera Siria zen. Farahren anaia hara joan zen duela bi urte, eta jada apartamentu bat erreserbatuta
|
zuen
guretzat Damaskoko kanpoaldean, hilean 200 dolarren truke. Baina bisa bideratze guztiak bete eta berehala, aurtengo urtarrilean hain zuzen, enbaxadak Siriako Gobernuak ezarritako azken aldaketa jakinarazi zigun.
|
|
|
Jon Alonsoren artikuluak eztanda eragin
|
zuen
gure literaturako mundutxoan. Haren ondotik etorri zen Utikan manifestua, eta segidan Bazka.
|
|
|
hartu
|
zuen
gure rock pizkundean.
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, Jorge Jimenez Iruñeko elkarte argentinarreko kideak dio ekonomia ez zela izan alde egiteko arrazoia: " Lapurtu egin ziguten (han ez dituzte bitxi dendak aseguratzen) eta segurtasun faltak bultzatu
|
zuen
gure erabakia. Negozioa zapuztua baldin bazegoen ere, inoiz ez nintzateke nire herritik joango ekonomiak eraginda; auzo txiro batean hazi nintzen, familia umil baten altzoan, eta ez diot beldurrik Argentinako egoera ekonomiko txarrari.
|
|
2009
|
|
|
Jendeek uste zuten ez pasatuko ginela baina bai lortuko genuela %20 edo horrelako zerbait. Jende asko azaltzen zen mitinetan, irudi
|
zuen
gure alde zirela haiek denak. Baina gero, bozketan ez ginen %5era heldu.
|
|
2010
|
|
|
Nolanahi, bazegoen ekonomikoa ez zen faktorea: Abbasek safaviden fanatismoa leundu nahi
|
zuen
gure bidez.
|
|
|
Han bazen ontsa ezagutua baituzu, Albert Constantine medikua, Atharratzeko mera izanik, auzapeza eta Kontseilu Orokorrean ere bazen gizon hura, Santa Garaziko gure etxea usu jiten zitzaizun. Laket
|
zuen
gure etxean. Eta egun batez, aitak eta amak erran ziotelarik joaten nintzela Betharramera, hasi zen espantuka:
|
|
|
Eskola publikoan hasi zen erdara, pazifikoki, hala ere. Gure errejenta ez zen eskualduna baina errespetatzen
|
zuen
gure mintzaira. Oraingo kontrarioa gertatzen zen:
|
|
2014
|
|
|
Duela gutxi Eskasiaren Kultura kolektiboak salatu
|
zuen
gure agintariek artista otzanak eta molestatzen ez duen artea nahi dituztela. Nolakoak dira artearen eta boterearen arteko harremanak?
|
|
|
Oso maitea zuten denek. Carmelo Ortiz de Elgeak, esaterako, hamabi urte zituela ezagutu
|
zuen
gure aita eskola hartan. Marraztera joan zen Carmelo, eta esan izan duenez, huraxe izan zuen abenturaren hasiera.
|
|
|
Birritan etorri zen Humboldt Euskal Herrira. Lehenengoan, etorri baino gehiago, zeharkatu egin
|
zuen
gure herria, Espainian zehar egitekoa zuen bidean: Baiona, Donibane Lohizune, Tolosa, Bergara, Arrasate, Gatzaga, Gasteiz… Oso egun gutxitan zeharkatu zuen Euskal Herria.
|
|
2015
|
|
|
Oso ondo ezagutzen zituen natura eta hari lotutako hizkuntza. Euskeran aurkitzen
|
zuen
gure ingurua eta iragana interpretatzeko hainbat giltza. Euskaldunon ikuskera da, agian, bere pentsamendua ezagutzeko obrarik egokiena.
|
|
2016
|
|
|
Garai hartan maiorazkoa geratzen zen etxean, premua, eta gainerakoek etxetik alde egin behar izaten zuten. Horixe egin
|
zuen
gure aitak. Amarekin ezkonduta, Zumarragara jo zuten gurasoek, Orbegozo fundiziora lanean aita.
|
|
2017
|
|
|
Hark bukatu arte zain egon, azterketa haiek egin eta Pasai Donibaneko botika erosi nuen. Orduan bazen San Sebastian bankua, eta hango zuzendariak ezagutzen
|
zuen
gure aita, familia ezagutzen zuen, eta botika erosteko mailegua eman zidan 1940an.
|
|
|
Ez dugu harreman handirik gure jatorriarekin, baina flandriar batzuk etortzen dira bisitan eta duela urte batzuk hango telebista batek erreportajea egin
|
zuen
gure herrian. Dena den, eta Historia nolakoa den jakin dezazun, Bigarren Mundu Gerraren hondarrean poloniarrak etorri ziren hona bizitzera eta gure herrikide batzuk etxetik bota edo hil egin zituzten.
|
|
|
Mehatxuka jarraitu zuten baina kaleko jendearen babesa jaso genuen eta alde egin zuten. Foruzainen aurrean salatzea erabaki genuen, tratua egokia izan zen, baina agenteak ez zuen jakin halako eraso baten aurrean nola jokatu eta talde erlijioso edo etnikoen kontrako eraso gisa sailkatu
|
zuen
gurea. Horregatik uste dut, babes juridikoa beharrezkoa izan arren, babes soziala sustatzea ere garrantzitsua dela.
|
|
|
Frankismoa zen, egoerari buruzko informaziorik ez, eta bestalde, erlijioak oso baldintzatuta bizi ginen, lotsa eta erruduntasuna barruraino sartuak: sexu informaziorik ere batere ez, neskekin harremanik ez, eskolan mutilak mutilekin ginen, neskak neskekin… Horrek pisu handia izan
|
zuen
gure heziketan.
|
|
2018
|
|
|
Arrakasta itzela lortzen hasi ginen, baina Gobernutik, islamistengandik eta eskuinetik oro har, gero eta eraso handiagoak zetozen. Trantsizio garaia zen, Hassan II.aren heriotzaren ostean, baina Kultura Ministerioak ez
|
zuen
guk egindakoa kulturatzat hartzen. " Mendebaldearen degenerazioa zarete, inperialismoarena", esaten ziguten.
|
|
|
Unanun garai hartan zerbait oso garrantzitsua gertatu zen. Berroetako apaiz gazte bat etorri zen, Don Felipe Santesteban Iriarte, seminariotik atera berria eta mugimendu handia ekarri
|
zuen
gure herrira bat batean. Unanu, Dorrau eta Lizarragan argindarra ordu batzuetan baino ez genuen, errotatik lortzen genuena eta berak Iberduerorekin egin zituen gestioak argia ekartzeko, adibidez.
|
|
|
Biologia ikasketen amaierako proiektuan baserri eskola sortzeko ideia landu
|
zuen
Gure Sustraiak proiektuko kide batek 2002an. Karrera amaitu eta gutxira, lagun batekin elkartu eta paperetik errealitatera salto egitea erabaki zuten:
|
|
|
Bazen apaiz bat, On Anjel Garmendia, Alkizakoa, Aretxabaletan zegoena. Hari zerbitzatzen lan egiten
|
zuen
gure izeba batek, eta haraxe eraman ninduten ni, gramatika ikastera, gaztelania, apaiztegira sarrera izan nezan.
|
|
2019
|
|
|
Europar Batasunak lege bat ezarri zuen ondoren, administrazio publikoek euren Kulturako aurrekontuaren %6a ekoizpen propioko fikziozko lanetara bideratu behar zela zioena. Telebistara zihoan diru kopuru bat zinemara bideratu zen orduan, eta EITBk asko lagundu
|
zuen
gure harridurarako.
|
|
|
ikatza egin, behiekin joan… eta 12 urte zituela neskame etorri zen Iruñera. Gaztetan lanean aritu zen aitonaren etxean eta han ezagutu
|
zuen
gure aita. Berehala hasi zitzaion dendan laguntzen eta aita 45 urterekin hil zenean, berak aurrera atera gintuen bost anai arrebak, dendan lanean, josten eta ahal zuen guztia egiten.
|
|
2020
|
|
|
Ez zen, zuzen, independentziaren aldeko plataforma. Izenak berak behaztoparik gabe salatzen
|
zuen
gure nahia: Proces Constituent.
|
|
2021
|
|
|
guk egindako margotze handi hura. Eta, itxura dagoenez, Bizkargi tabernan, gure kuadrilaren taberna kuttunetakoan, behar baino gehiago hitz egin
|
zuen
gure lagunetako batek. Eta hortik etorri zen okerra.
|
|
2023
|
|
|
" Euskal Herrian azpiegitura proiektu guztiek dute bere herri plataforma". Garaiz kanpoko erritual sozial antzu bezala irudikatu
|
zuen
gure ingurua txikitzearen, baliabide publikoak xahutzearen eta instituzioak gutxi batzuen zerbitzura jartzearen kontrako borroka.
|
|
|
Maria Luisa: Kandelekin urte luzez jarraitu
|
zuen
gure familiak. Nire aita izan zen azken kandelagilea hemen Agoitzen.
|
|
|
10.000.000.000.000 dolar aktibo ditu esku artean. Goazen ikustera zein den" Wall Street eko errege" izendaturiko hori, ulertzeko nola lortu
|
zuen
gure bizietaraino sartzen.
|
|
|
Egon naizen leku guztietan beti izan dut mugitzeko beharra. Halako batean tailerreko nagusiak alde egin, eta lantegia laga
|
zuen
gure eskuetan. Kooperatiba egin genuen, garai hartan sociedad anonima laboral [lan sozietate anonimoa] esaten zitzaiona.
|