|
2010
|
|
|
Claudiuk ez zuen edozein lanetan aritu nahi (zin dagit) eta dokumentazio faltsua zela medio lortu
|
zuen
Foru Aldundiaren Gutxieneko Dirulaguntza eskuratzea. Aldi berean, Irungo errumaniar bitartekariaren laguntzailea bihurtu zen, Errumaniatik hona jende oldea ekartzeko sarean erabat murgilduta.
|
|
2012
|
|
|
Horrela, argitaratu zuen lan batean adierazi zuen Foruzaleak foruen aldeko aldarria baino ez zutela egin behar, hori baitzen euskaldunen konstituzioa.104 Horrela, foru agintearen eta Konstituzioaren definiziorako, zehaztapen zehatza juridikoa eta politikoa egin zuen. Bere ustez, zazpi puntutan banatzen
|
zuen
foru legeen azterketa eta agintea bermatzeko auzia:
|
|
|
Hilabete batzuk igarotakoan, 1877ko azaroan jada, Cánovasek erabaki
|
zuen
foru administrazioa desegitea. Aldundi probintzialak, erabat berriak izendatu zituen eta horiek, ondoko egunetan, Espainiar ogasunean ordaindu beharrekoa negoziatu zuten.
|
|
|
Baina bere diskurtsoan, abaguneko argudioa ere sartu zuen. Bizkaia erregetza berriari fidela zela adierazi zuen, eta azaldu
|
zuen
foru konstituzioak irauten bazuen, leialtasun berriari eutsiko zitzaiola. Eta badirudi argudio berri honek bere eragina sortu zuela.
|
|
|
Bere ustez, kalte handiak jaso behar zituen Gipuzkoak delako egitasmoa onartuz gero. Azkenean, etsiturik, Madriletik alde egin zuen eta Gipuzkoako batzordearen esku utzi
|
zuen
foru moldaketaren arazoa.
|
|
|
Casimiro Loizaga Foru Konstituzioari buruzko aditu nagusiak 1839an adierazi
|
zuen
Foru Konstituzioaren legezko jarraipena eta indarra ikusteko aukera konstituzionala zela. Aldaketa bi bere ustez aski ziren:
|
|
|
Eta nolabait gobernu liberal espainiarrak aldarrikatzen zuen posible zela Foruen etorkizuna Konstituzio politiko berriaren baitan ere bermatzea. 1837an, Esparterok Hernanin egindako agirian, bere ezpata ahoa jarri
|
zuen
foruen bermetzat. Aldi berean, ikusi dugunez gero, Konstituzio berriak ez zituen aintzat hartzen.
|
|
|
Parlmenstonek liberal sutsuen ikuspegi berbera adierazi
|
zuen
foruen bidezko konstituzioaz: foruen bidezko alde ona zaindu eta gorde behar zela.
|
|
|
Elorrion bilduta zeuden batailoi bizkaitarrak foruak bermatuko ote ziren begira zeuden, ondoren bake hitzarmenera joateko. Esparterok berriz ere Bergaran hitzartu
|
zuen
foruen inguruko eztabaida proposatu eta bultzatuko zuela Espainiako ordezkarien biltzarrean, hots, Parlamentuan. Azkenik, bake hitzarmenean, gai politikoa Esparterok hain gogoko ez bazuen ere onartu behar izan zuen.
|
|
|
Espainiako Gobernuak Nafarroarako adostu eta definitu
|
zuen
foruen aldaketarako proiektuaren eredua. Liberal sutsuen ikuspegia nagusitu zen.
|
|
|
1840ko lehen hilabeteetan Espainiako gobernuak zabaltasun handiz jokatu
|
zuen
foruen moldaketari buruzko auzian. Armendariz ministroak, nafarra zenez, foru sistemaren nondik norakoa ezagutzen zuen.
|
|
|
Foru Konstituzioaren muin politikoa edo aginte politikoa erabat baztertzen zen. Francisco Palacios Gipuzkoako ordezkariak adierazi
|
zuen
foru moldaketa baino gehiago foruen amaierako proiektua zela.80 Hau da, bere ustez, foruen izendapena, formalismo hutsean baztertzen zen erakundetze berezia baino ez zen izango. Estatuko gobernuak arazo eta eztabaida guztietan beretzat hartzen zuen erabateko nagusigoa.
|
|
|
Bravo Murilloren proiektuari kritika zorrotza egin zion. 1842an egin
|
zuen
foru moldaketaren egitasmoa defendatzen du, azken batean, ikuspuntu ekonomiko materialetik, berme sendoagoak lortzen zirelako. V.L. Gaminde, eskribaua izan zenez gero, aditu handia zen lege kontuetan.
|
|
|
Gerra karlistaren garaian, Baionara joan eta bertan foruak eta bakearen aldeko politika bultzatu zuen. 1840an, foruak osotasunean defendatu zituen eta beraz, Francisco de Paula Alcalá jefe politiko edo korregidore izendatu zutenean eta aldi berean Gipuzkoako komandante militarra, pase forala aplikatu
|
zuen
Foru agintea indarrean zegoelako.110 Baina hori guztia esan ondoren, atxilotu egin zuten eta Al Público (1840) izeneko bere deialdiak ospe handia izan zuen. Horren harira, hurrengo urtean, 1841ean, Espainiako gobernuak pase forala indargabetu egin zuen.
|
|
|
Bere ahaideak ondasunak galdu zituzten eta bera orduan karrera judizialean sartu zen epaile. Bere liberalismoa, donostiarren ildokoa zen, hau da liberal sutsua eta 1840ko urtean, ez
|
zuen
Foru Konstituzioaren alde egin. Karrera judizialean hainbat postu lortu zituen eta Manilako epaiketako buru ere izan zen.
|
|
|
abertzaletasun bikoitzaren ideologia eta filosofia politikoa areagotzen eta indartzen zuelako eta ondorioz, euskal aginte politikoa ere sendotze bidean jartzen zelako. Horregatik, hain zuzen ere, Espainiar Gobernuak esparru fiskal administratibora mugatu nahi
|
zuen
foruen arazoa, foruen moldaketa osoa aginte orokorrak zekarren arazo politikoa saihesteko, aipatu gabe.
|
|
|
Foruzale liberalen ikuspegitik Alfonso xii errege berriaren proposamena erabat okerra zen, liberal foruzaleen ekimenez Alfonso xiiaren legitimitateak oinarri soziala eta politikoa zuelako. Karlistek eragindako gerrak ez
|
zuen
Foru Konstituzioa bere zergatien eta oinarrien artean, karlisten foruzaletasun teokratikoak ez zuelako indarrean zegoen foruzaletasunarekin lotura handirik. Gerra amaitu ahala, foruen aurkako adierazpenak emendatuz joan ziren.
|