|
2000
|
|
|
Neu ere izan nintzen Sorbonako Aula Magna hartan behin edo behin. Ikasleak ziren autoritate bakarra; Unibertsitatea euren esku hartuta zeukaten; ez zegoen han aginduko
|
zuen
ez errektorerik, ez irakaslerik, ez arduradunik, ez kristorik.
|
|
|
Ondo aztertuta, ordea, nik ez nuen funtsezko heldulekurik, ez nuen zeri eutsirik nire bidaiari ekiteko. Ez nintzen On Kixote bezain ausart, bipil eta indartsu sentitzen, ez nintzen inori ezertan ganorazko laguntzarik emateko gauza; altxorraren maparik ez nuen, eta ez nekien zein geltoki izango nituen bidean zain; ez nuen piszinadun adiskiderik, ezta piszinarik gabe nituen urriak bisitatzeko gogo handirik ere; nire ibilaldiak ez
|
zuen
ez Etiopia lurralderik eta ez Etiopia poema libururik hartuko bere baitan, inongo etiopiarik ez... Margaren gutun harrigarri hura eta mendian bidez bide ibiltzeko neure gogo ganoragabea baino ez nituen.
|
|
|
Gu hemen ginela behinik behin, afalondoan hortxe, beti dei bat edo bi izaten zituen; beti kanpotik hots egiten zioten. Bistan da, norekin eta zertaz ari zen guk ez genekien fitsik"; Belek Xani begiratu, gero bista jaitsi, begiak bere eskuetan tinkatu zituen; Xanek zerbait esatea espero zukeen; Xan berriz, oraindik Belek nora heldu nahi
|
zuen
ez zekiela zegoen; hartaz, Belek, burua jaso eta: " orduan, Henri ikusiko duzu?", galdetu zion.
|
|
2001
|
|
|
Joanesek gertakizuna arras disgustaturik kontatzen zuen, horrelako kalbario zientifikoen pairatzeko baldin bazen ez zela gehiago inora ere abiatuko erantsiz. Astearentzat zenbat diru erdietsi
|
zuen
ez zigun sekula salatu. Ikusi genion aldaketa bakarra, handik laster, Peko Arrüan erosi zuen azeri larruzko oski berri parea izan zen.
|
|
|
Txin txin. Jendarmeen gerizan, alta nehork ez
|
zuen
ez gaixoa bahituko, suprefeta gorri gorri eta hatsantua heltzen ikusi zuten; haren agurtzera lehiatu ziren eta mihi puntan zeukaten galdearen berri eman zioten.
|
|
|
Hala iruditu zitzaidan niri. Hark ez
|
zuen
ez hotzik sumatzen ez arriskurik usaintzen. Ni ez nengoen arraso lasai.
|
|
|
Guardia zibilak tiroka ibili omen ziren gauaz, bai eta apezak elizako ezkilak joka ere, ibaitarrak abisatzeko. Bixentek, ordea, ez
|
zuen
ez batzuen danbarik ez bertzeen dandarik aditu. Eta, hala, etxetik ezin atera gelditu zen.
|
|
|
Juliari ezer gertatuz gero ez nion sekula nire buruari barkatuko. Bahitzaileak lehenago ere erakutsi
|
zuen
ez zuela inongo kezkarik inor garbitzeko. Eta ni hortxe nengoen, nire kakatan murgilduta arranguraz eta damuz, Juliak bere burua arriskuan jartzen zuen bitartean.
|
|
|
Ni ideiak antolatzen ahalegintzen ari nintzen alferrik, ez bainion inongo zentzurik aurkitzen argazkiaren kontu horri. Ez, horrek ez
|
zuen
ez bururik ez hankarik.
|
|
|
Esaten
|
zuen
ez zegoela ezer itsasoaz bestalde,
|
|
2002
|
|
|
Santosi besoartean zeukanak entzun berriko albistearen aurreko erreakzio ganorazkoa eragotzi ote zion ematen zuen. Kokotsa kulunkatu
|
zuen
ez aurrera ez atzera iraun zuen denboraz, Mentxu hurreratu eta kartoiaren albo batean abian jartzeko seinalearen moduko kolpetxoak jo zizkion arte.
|
|
|
Kai inguruko buiak, sokak eta ontziak atzean utziak zituzten aspalditik, baina Joseluk etengabe jiratzen zuen burua branka aldera. Mentxuk suposatzen
|
zuen
ez zela erreka laino itsutik tupustean sor zitekeen arriskuagatik. Joselu artega zegoen, eta berak bazuen horretan errurik.
|
|
|
Moorek argi eta garbi laga
|
zuen
ez zegoela ados azkenarekin. Gomutatu zen Bizkaia eta Gipuzkoako itsasgizonek burdingaia garraiatu zutela alemaniarren mehatxuari muzin eginez.
|
|
|
Capon Madner Hume Maria Gorozika Bilbon zeuden atzera ere. Emakumeak argi utzi
|
zuen
ez zela hotelera sartuko. Madame Lil izateko gogo gutxi zeukan, nonbait.
|
|
|
Ba omen zagok arrazoi bat gauza bat egiteko eta ba omen zagok beste bat gauza bera ez egiteko. Karlek uste
|
zuen
ez zeukala eskubiderik euskaldunen mundura sartzeko. Horrela bota zion, pasiorik gabe.
|
|
|
– Nor da basakeria honen erantzulea? –Monzon Ertzaintzaren lanen antolaketan zebilen buru belarri, eta zenbaitetan ematen
|
zuen
ez zituela erreportarien galderak aditzen.
|
|
2003
|
|
|
Eta haren begi hezeetan ikusi
|
zuen
ez zegoela jada zer egiterik. Alferrik zela, nor da beste emakume hori, galderari erantzuten hastea.
|
|
2004
|
|
|
Nahiago
|
zuen
ez pentsatu; zenbait psikologoren arabera, heltzea ordura arte ezin kokatuz kili kolo izandako gatazkei lekua eta interpretazio bakarra aurkitzean datza. Familia behintzat kokatu zuen, kokatu zuenez:
|
|
|
" Eskerrik asko," eman
|
zuen
eza Fedek.
|
|
|
‘Ba, gaur ez nauk eroriko... ’ esaten zuen eta, zera, teilatutik ez zela erori eta, orain, erreka ondoan jende pila bat eta haurrak eta ardoak eta arbolen gainean izurde bat ikusi zuen, zeruan, inolaz ere izurdea... Eta gora hura eta beragana bezala zetorren eta, bera begira, bera begira, atzera atzera egin zuen eta zera, goitik behera errekara erori zen, airean kanpanbuelta bat egin eta suerte ona izan
|
zuen
ez zuelako errekapea buruarekin jo, eta suerte txarra izan zuen ze, erreka bazterrean bazegoen haurkotxe zahar bat eta, harekin egin zuen orkatilan ebakia.
|
|
|
esateko zenbat zen hura, bitartean Txemiñek billete handi bat utzi zuen barra gainean eta lehengoa ere egiteko zegoela eta biak egiteko handik, Lañua oraintxe esnatu zen eta: " Nikingoit!" esan
|
zuen
ez oso goxo, bere xarparekin hartu egin zuen billete hura eta airera bidali zuen eta berak pagatuko zuela, atera zuen sakelatik billete sorta bat, besteak samurturik gelditu ziren, pagatzera joan zen baina nonbait estropezu egin eta lurrera joan zen, Txemiñek esan zuen: " Atxur galanta harrapatu duk, kabroi horrek," Anderrek paperezko serbilleta bat paratu zuen buru gainean eta kantari hasi zen, eta hura hala eta besteak nola hala zeudela kanpoan pafaka ezagunak entzun zituzten.
|
|
2005
|
|
|
Lilaren larruaren gozotasuna falta zuela, haren xerka partitu zen. Ez
|
zuen
ez jantzirik, ez lo zakurik, ez paperik, ez eta dirurik hartu. Zainen jabaltzeko pilulak eta haien arraberritzeko medikuaren ordenantzak ez zituen ordea ahantzi.
|
|
|
Hor zuen halaber, pazifikatze operazio batetik itzultzean, zaindari zegoela, gizon bat nola zitzikatzen zen lehentze begimendu. Uste
|
zuen
ez zela ohituko. Baina usaia hartu zuen.
|
|
|
Arrahaur ederrak eskainiko zizkion segur aski, baina Edmearen xede horiek ezabatzen zituen seme gaizoaren behin behineko egoerak. Ez
|
zuen
ez, bestalde, penaz lehertzeko aitzakiarik: eiki, Andderen bi umeak ardura ekartzen zizkioten zaintzeko, halaber Maiteren mutikoa eta Gilenena, astezkenetan.
|
|
|
Ez zuten elkarrekin egoteko eskubiderik, madamek ez baitzuen bere teilatupean nahasmendurik nahi, baitzekien hark kanpainako gazte horiek egiazko kabalak zirela. Madamen ordrea ez
|
zuen
ez Xarlesek ez Jeannek hautsi. Lanean ari ziren, frantsesez hitz egin behar zutela kiskun kaskun.
|
|
|
Juliak hitz eman
|
zuen
ez ziola utziko harroputz horri, bera ez zela bigarrena izango.
|
|
|
Zeppo, denetan argiena zen, idazteari uzten dioten idazle horietako bat, osoko Bartleby bat, Salinger bat, bere potentzialtasunean isiltzea erabakitzen duena, eskubide guztiarekin. Egin zitzakeen film gehiago, baina aukeran, nahiago izan
|
zuen
ez egin.
|
|
|
Huraxe besoak zubiko baranda gainean bermaturik zituztenen desio irmoa. Gerenak bere artean galdetu
|
zuen
ez ote zuten galtzailea uretara botako. Turmanen zaildutakoa zen igogailuan hasi aurretik.
|
|
|
Eta zutitu egin nintzen. Tu egin zuen Engelsek, arraun bat utzi eta bestearekin okerrera eraginda jausarazi egin ninduen, gutik egin
|
zuen
ez banintzen gazira joan. Lehen bezain mutu jarraitu zuen berriro zuzendurik, irri egiten zuela ahapean.
|
|
|
Ez zion irri gaiztorik sumatu Rosamariri plazakoa ez zela dantza egitea esan zuenean, mespretxuzkoa izan zen. Ostatura itzultzea bururatu zitzaion, baina hobe
|
zuen
ez joatea, min hartuko zuen neska bertan ez bazegoen, hobe jakin ezik. Trumoi eztanda latz batek berritu zuen erasoa, etxe bazterretara eta taberna barruetara sakabanatu ziren dantzariak, kioskoa abandonatu zuten musikoek.
|
|
|
Eta ziegetan itxi gintuztelarik korneta entzun genuen egun oro bezala, gure barruko lanbroaren sordinak tristea eta urruna egiten zuen doinuan, argiak itzali eta amets banatan etzateko aginduz ametsik gabe lo egin ahal izatea nahi genuenoi. Enbeitak lanpara piztu zuen zoruaren erdian, nondik nora eskuratzen
|
zuen
ez genekien alkoholezkoa. Mantak bizkarrean genituela jesarri ginen, mendiko suaren inguruan bageunde bezala.
|
|
2006
|
|
|
...a burusoilagoa zen Goio, Goio bere buzo barruan sarturik –enbutiturik– agorafobia probokatzeko moduko buruko soilunearekin, hestebete zurbil eta ezezagun bat bailitzan, edo okerrago, zakil punta laru bat bezala, gauzak aldatuko ziren noski baina ez Goiorentzat, soilunearen tamaina gorabehera, errealitate aldakorrarena hitz eginda zeukaten bileretan, behin baino gehiagotan, Armanik esaten
|
zuen
ez dela lan ideologikoa alde batera utzi behar, besteak konforme zeuden, lehen errealitatearen araberako kontsigna garbiak genituen, esaterako produkzio bitartekoen jabetza langileriaren eskuetara pasatu behar da, orain ezinezkoa da horrelako kontsignarik, teknologia, teknologia, errepikatzen zuen Armanik, teknologia da langileen eskuetara pasatu zena, menderatu zena, baina nondik dator teknologi... –eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea:
|
|
|
Bi irakasle bota zituztenean atera zen kalera estreinakoz. Gutxik egin
|
zuen
ez zutela bera ere eskolatik bota. Orriak bete beharrak irakurtzera eta bere burua prestatzera eraman zuen.
|
|
|
Teknikariak esan
|
zuen
ez zela beharrezkoa, eta autora itzuli zen. Ardo bat edo zerbait jan nahi ote zuen eskaini zioten, tabernarik ere ez zeukan herri hartan.
|
|
2007
|
|
|
Ematen
|
zuen
ez zuela sekula erretolika amaituko. Nork irabazi hizketan hari?
|
|
|
Jean d’Amou misteriotsuak halaber ikara jaitsarazten zidan eta etxeratzea berantetsia nuen, gutunaren behereko zatiko enigmaren testuaz jabetzeko. Aspaldi
|
zuen
ez nuela inkesta baten eramatea onartu. Lanaren eta langabeziaren artean nenbilen kulunka, garai honetako kide frankoren antzera.
|
|
|
Arestian ikusi gabeko telefono beltza atzeman zuen, katu bat irudi, kalostraren gainean otzan. Orduan jakin
|
zuen
ez zela bere buruarekin mintzo.
|
|
|
Ez zion irririk batere eragin, eta zain gelditu zen Migel, nondik joko
|
zuen
ez zekiela. Bere ezjakintasunaren atrebentzia nabarmendu nahi zuen purrustada eskaini zion irakasleak eta, soinburuaren gainetik begiratu ondoren, komunerako bidea hartu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Gazteenak esan
|
zuen
ez ginela bakarrak, eta zerbait egin behar genuela.
|
|
|
Gazteak esan zuen zerbait egin behar genuela; zaharrak, laster garbituko zutela Angiolillo. Gazteak esan
|
zuen
ez ginela bakarrak; zaharrak, ea zerbait egiteko prest ote nengoen.
|
|
|
Iraztor sortetarik erortzen ziren zola zikintzen zuten tantak zenbatzen eman zuen arratsaldea. ...ituen eta erne, ez zien" Tiro bana!" emango noski baina, jarri zituzten hariak zaharrak ziren, hala ere ofizialak atelierrean froga eginda zituen ekarriak bonbillak, ez zuen bonbilla berririk ekarriko tranpazko antolamendurako, beldur zen eta Txirritaren eta ofizialaren arteko solasak ez zuen trankiltzen, bazekien beroan ez ezik hotzean ere nolako indarra duen urak, elektrika nork asmatu
|
zuen
ez baldin bazekiten izorratzea zuten, berrogeita zazpigarren tanta ez zen horratikan erortzen, iraztorretara jaso zuen burua eta mutxikina erretzen hasi zitzaion madari zuri hari, gorritzen hasi da, argiak bere hezurrak erakusten ditu, denek behatzen dute sabaira, gorria zuritasun zabala egin da, sukaldea argitzen hasi da," Edisonek, Edisonek!", eta iraztor sortak utzirik bonbillara doa...
|
|
|
Eztul batzuk egin ziren, eskuak begietara eraman. Atso batek esan
|
zuen
ez zela erregina. Zapelak jantzi ziren.
|
|
|
Bazekien militarrek galdera petralak egiten zituztela. Usteko
|
zuen
ez zekiela erdaraz. " Rojo!" esan zuen sardinetari erreparatu ere gabe.
|
|
2010
|
|
|
Masailetan negar ildo lehor eta zikinak zituen. Nabarmen
|
zuen
ez zegoela bere onean. Horrelakoetan beti beldurtu izan nau.
|
|
|
kafea atera zion andreak, denetik aritu ziren hizketan, klixeak erabiliz, kortesiaz, puzzle bat hamaikagarrenez egiten ariko balira bezala. Bat batean emakumeak kontatu zion alargunduta zegoela, Oliveirak erantzun zion sentitzen zuela, emakumeak esan
|
zuen
ez zuela zertan.
|
|
|
Oskar zigarro bat pizten ari zen, eta txiskeroak sua eman nahi ez zionez astindu egin zuen, kolpetxo batzuk eman zizkion gero esku ahurraren kontra. Horrek adierazten
|
zuen
ez zegoela lur hartzeko tenorean eta berdin ziola, horrenbestez, Txarli gertu ote zebilen.
|
|
|
Eskaerak –zeren bistan zegoen eskaera bat zena eta ez gogo oraindik lauso baten azaleratze espontaneoa– ezustean harrapatu zuen, bat batekoegia zen. Gainera, sentitzen
|
zuen
ez zegoela erabat prest, nahiz ez zuen baztertzen etorkizunean halako aitatasun xederik izatea. Haatik, eta hori zen Maitaneri aurkeztu ahal izan zion taxuzko argudio bakarra, ez zen oraindik burutzera iritsi aita bihurtu aurretik buruturik eduki nahi zukeen guztia.
|
|
2011
|
|
|
726 hitzetan Paganik argi utzi zuen, aukera izan balu, gustura akabatuko zukeela Brendan Behan idazle irlandarra eta, jarraian, haren oharraz kargutu. Behanek idatzia
|
zuen
ez zegoela norberaren obituarioa baino publizitate eskasagorik. Paganik ulertu egiten zion eta, areago, Obituario Behanianoak zeuzkan sortuak.
|
|
|
Azalean Basque Country zeukan paratua, ez
|
zuen
ez Spain ez España ageri. Igorlea, Jokin Alberro, Brixton, Jebb Avenue, London, SW2 5XF.
|
|
|
Vargasek erabakia
|
zuen
ez ziela puntzio, plaka eta eskaner bat bera ere gehiago egiten utziko. Medikutarako azken bisitek metastasiak bere egindako lurralde berrien albiste jasotzeko baino ez zuten balio izan.
|
|
|
Ez, hobe zen Gloriak deus ez jakitea. Nahiago izan
|
zuen
ez esan nola lotzen zen bere aitaren adiskidantza hura XX. mendeko sarraskirik handienarekin. Nola etxe ondoan daukagun, uste baino askoz hurbilago, munduaren krudelkeriarekin nahi gabe lotzen gaituen hari muturra.
|
|
2012
|
|
|
Bere mutil lagunarekin nolako harremana
|
zuen
ez nion galdetzen. Lehen larunbat hartan amodioa egin aurretik jakinarazi nion nik ere banuela bikotekidea.
|
|
|
Aurrera jarraitu behar al zuen emakumeak egin zezakeenari jaramonik egin gabe edo buru hiltze saio baten antza hartzen ari zitzaion hori ekiditen saiatu behar zuen? Bere baldintzetan horrelako egoera batean korapilatzea ez litzateke batere egokia, ezin
|
zuen
ez lekuko ez salbatzaile izan, baina are gutxiago, pentsatu zuen, arriskuan dagoenari laguntza ukatu izanaren errudun.
|
|
|
Eta asmorik ote
|
zuen
ez dakidan Beñati protesta hitzik egiteko aukera eman baino lehen doinu epelez gehitu dio:
|
|
|
esan
|
zuen
ez zegoela jakiterik Muguruza
|
|
2013
|
|
|
Gabikak animatu ninduen. Erran
|
zuen
ez zitzaiola gustatzen beti berberarekin ibiltzea, aunitz ezagutu nahi zituela, oraindik gazteak ginelako, eta gehiago zahartzen ginenekoz ere ez zuela ikusten bere burua inorekin katean. Tturkok Tenerifeko putak aipatu zizkigun, eta haien iduriak imajinatu genituen bakoitzak bere modura, kerik irentsi gabe ere burua arintzen joatearekin batera.
|
|
|
" Biño, zer egin dute?" galdetu zion amak. Iduri
|
zuen
ez zuela sinesten ahal aditzen ari zena. Telefonoa utzi eta aurpegia bi eskuekin tapatu zuen.
|
|
|
Eskerrak eman genizkion, zintzamari hura uxatu zigulako, eta Bar Amanecer en sartu ginen zintzurra bustitzera. Xabik proposatu
|
zuen
ez ote genuen iluntzean berriz ere elkartu behar," Bueltaxka bat...?". Etxera joan ginen lehenbiziko, eskolako gauzak utzi eta zerbait jatera.
|
|
|
Iduri
|
zuen
ez zirela nitaz ohartu ere egiten, baina hantxe nintzen ni, dena ikusi eta aditzen, lurrean jarrita, bizkarra espartinen apalen kontra. Txin txin eta xurrup egin zuten biek irrika gustura.
|
|
2014
|
|
|
Etxeko ateen inguruetan esponja moduko batzuk jarri zituzten, etxeko zaratak ahalik eta gehien itotzeko, eta leihoak estaltzeko oihal handi bat egin zuten manta zaharrekin, barruko argia kanpotik ikus ez zedin (nahiz eta Manu linterna batekin ibiltzen zen). Ezin zuen inolako zaratarik egin, ezin
|
zuen
ez irrati ez telebista jarri, ezin zion komuneko kateari tira. Etxean inor ez egoteko antzerkia egin behar zuen, kasik ez egoterainokoa.
|
|
|
Ibiltzeko oihukatu nion. Ematen
|
zuen
ez zuela ezer ere ulertzen, adurra ahotik. Bide bazterrean eseri nuen sastraka batzuen kontra, eta orduak egin genituen posizio berean.
|
|
|
Medikuekin hitz egin zuen, esan zien ezkongabea zela izeba, eta 76 urteko nebarekin bizi zela, itsua neba. Esan
|
zuen
ez ziotela gainerako familiari atea zabaltzen, lau urte lehenago ikusi zituela izeko osabak azkenekoz, apenas irteten zirela etxetik, osaba itsua batez ere.
|
|
|
Irene Arrias ohartu zen ia hamar minutu egin zituela trenean ezer egin gabe, azterketako ezeri buruz pentsatu gabe, beste gauza batzuk buruan, jendeari begira, jesarlekuei begira. Pentsatu
|
zuen
ez zela normala denbora galtzea orduan, azterketarako hain gutxi falta zenean. Erandiora heltzen ari ziren, karpeta zabaldu zuen, apunte batzuk atera zituen erdizka.
|
|
|
Pentsatu zuen inork ez ziola erreparatuko, ez zela usaina igarriko alkandorarekin, jertsearekin. Barrundatu
|
zuen
ez zuela azterketa ondo egingo kamiseta hori gabe.
|
|
|
Erabaki
|
zuen
ez zuela gehiago irakurri behar, ordua gainean, segundoak, minutu bat beharbada. Aulkitik altxatu zen, belaunen atzeko parteak bustita zituen, gogortuta ere bai, mugimendua behar zuen.
|
|
|
Gertatu izan zitzaion inoiz... Erabaki
|
zuen
ez zuela ukitu ere egingo.
|
|
|
Igogailuko ateak zabaldu zirenean, argia kanpora amildu zenean, atzera egin zuen umeak, Ireneren izterren kontra estutu zen, edo izter ostean ezkutatu beharbada, aurpegia batez ere. Ematen
|
zuen
ez zuela igogailua nahi... Eskaileretatik igo ziren bosgarren solairuraino, baina Irenek ez zuen arnasesturik izan, oso astiro igo zelako umea, eskailera maila bakoitzean oin biak, bost solairu.
|
|
|
Solaunek bere familiari ere begiratzen zion noski, bere buruari... Esaten
|
zuen
ez zuela tiro bat hartu nahi, lagunek hartu zuten bezala. ABC egunkariak dio José María Ryan aipatzen zuela gutunean, Lemoizko zentral nuklearreko ingeniari nagusia, ETAk 1981ean hildakoa.
|
|
|
Albert Bierce anaiak behin eta berriro esan
|
zuen
ez zela Ambroseren errua, desinhibizio hori, gaiztakeria... Esaten zuen Kennesaw Mountaingo bala zela, burua aldatu ziola.
|
|
|
Autoak nola alde egiten zuen ikusi zuen, maniobra osoa. Ematen
|
zuen
ez zekiela oso ondo zer egin behar zuen, oinez hasi zen.
|
|
|
Trajez iruditu zitzaion bestea. Ematen
|
zuen
ez zutela etxe atariarekin zerikusirik.
|
|
|
Minutu asko egin zituen horrela... Apurka lasaitu zen ordea, ohitu, ikusi
|
zuen
ez zela deskargarik, ez zela egongo. Normal eseri zen, baina ez zen oraindik etzan.
|
|
|
Gogoratzen zuena berehala ahazten zuen, esaldi zatiak etortzen zitzaizkion. Izaren zati berdeak ukitu eta sinistu
|
zuen
ez zela deskarga gehiago egongo.
|
|
|
Umeak ere ez ziren alabaren gelakoak, adinekoak bai, baina oso desberdinak, arropak, orrazkerak. Lorategia hobeto ikusi zen une batean, Irenek ulertu
|
zuen
ez zuela ezagutzen, seguru zen ez zela sekula egon. Berriro agertu zen alaba pantailan orduan, gustura ematen zuen, pozik ere bai, umeekin hitz egiten zuen, irakasleekin, natural.
|
|
|
Pertsona batzuk noizean behin aldentzen ziren jende multzotik, baina berehala itzultzen ziren, mugimendu urduriak denak. Irenek argi
|
zuen
ez zuela hurbildu behar.
|
|
|
Beste sasoi bateko eztandak gogoratu zituen, baziren urte batzuk bonbarik gabe. Berehala pentsatu
|
zuen
ez zela lehergailu bat izan, ezin zela, istripua beharbada, gasolindegia, kamioiren bat, gasa. Carrero Blancorena izan zenean ere, poliziak gauza bera pentsatu zuen, errepidea bera lehertu zelako, barruko hodiak, gasa pentsatu zuten lehenengo momentuetan, Irenek bezala orain.
|
|
|
Erabaki
|
zuen
ez zela egun osoan aterako. Iluntzera arte, pentsatu zuen, jende gutxiago zebilen arte.
|
|
|
Estartatik ibiltzen hasi zenean, bi pertsona ikusi zituen, urrunetik, gizonezkoak biak, trajez iruditu zitzaion. Pentsatu
|
zuen
ez zela komeni haiei galdetzea, ez zekien zergatik. Trajea, jaka luzea, keinuak egiteko modua, ez zien oihukatu nahi, orrazkera, ibiltzeko modua bera ere.
|
|
|
Pauso batzuk eman zituen kontrako noranzkoan, joan behar zuela, berandu helduko zela, norabaitera joan behar balu bezala. Emakumeek aurpegi arraroekin agurtu zuten, ematen
|
zuen
ez zutela sinistu, berdin zion Ireneri, ez zion berdin. Emakumeen begiradatik kanpo zegoen lehenengo lekuan makurtu zen, botagura inoizko modu gogorrenean berritu zitzaiolako.
|
|
|
Ulertu
|
zuen
ez zuela beste erremediorik, sasiak apartatu zituen, hostoak apurtu, baztertu ahal izan zuen guztia, kanpora irten zen. Sastraketatik erdi zorabiatuta atera zen, asunen errea sentitzen zuen, aurpegian, besoetan...
|
|
|
Itsasoari begiratu zion gero, nahiko harrotuta, barkurik ez, urrun ere ez. Ireneren begiak ere ez ziren perfektuak ordea, miopia arrastoak, baina erraz igarri ahal
|
zuen
ez zela barkurik. Atzera begiratu zuenean ohartu zen besteak ez zeudela berari adi, inor ez zela konturatu oraindik ez zuela tirorik jo.
|
|
|
Irenek baietz esan behar izan zion, ez zeukan besterako indarrik. Ulertu zuen nor zen, zertara zetorren, ez zuen kontra egiteko modurik, erabaki
|
zuen
ez ziola kontra egingo.
|
|
2015
|
|
|
Liburuak maite zituen liburu saltzailea izaki, eskuzabala zirudien, ona iruditu zitzaion lana zabaltzeko prest agertzen zen, ze, pentsatu behar ona iruditu zitzaiola, bestela ez zukeen etxeko alea fotokopiak egiteko eskainiko. Edozein modutan, Bidebarrietako liburutegi aurreko fotokopia denda aipatzeak iradokitzen
|
zuen
ez zuela nahi liburua bere eskuetatik gehiegi urrun zedin. Ulertzekoa, Aretxabaleta ezagutzen ez zuela kontuan hartu ezkero.
|
|
|
Bakar bat ere ez. Gogoan
|
zuen
ez zela ez aldizkari hartan ez liburuan agertzen. Gorroto zuen.
|
|
|
Teresaren arrapostuak inplizituki adierazten baitzuen ez zuela emaztea ezagutzen. Ideia honi bueltak ematen lo hartu ote
|
zuen
ez da gogoratzen. " Nola jakin ote dezake 50 urteko emakume minbizidun bati buruan dabilkiona?".
|
|
|
Zentzugabeko teorema. Hurrengo asteetan ez
|
zuen
ez hortzik garbitu, ez bizarrik egin, ez dutxarik hartu; eta sarritan, nagikeriagatik edo plazer hutsagatik, baineran egiten zuen pixa. Etxeari, noski, ez zion bere buruari baino arreta gehiago eskaintzen:
|
|
|
Ez al zen gehiegizko umiliazio horren dotorezia ezaz jabetzen? Benetan uste
|
zuen
ez zela konturatu erakusketakoaren berdina zela P/ A dildo hura. Egilearen proba, P/ A, prueba del autor.
|
|
|
Nork esan behar zuen, gaztetan eskola herio suhar gorrotatu eta orain hain gogotsu ekingo zionik. Bikietan nik jaso omen nituen ikasteko dohain guztiak, hala zioen amak, baina denborak erakutsi
|
zuen
ez zela egia.
|
|
2016
|
|
|
itaundu zitzaion nongo su lerrotan hila zen eta emakumeak erantzun
|
zuen
ez zutela su lerroan hil, hara baino lehen ziotela hil gizona
|
|
|
eskaini zitzaion inor bisitan hartzeko baimena eskatu nahi zuen, eta emakumeak aitortu
|
zuen
ez zeukala nor hartu
|
|
|
Ahoa ireki nuen, eta Jonek barritu egin
|
zuen
ez geneukala hitzordu zehatzik. Lesakarrak, Petrirenak, moteldu egin zuen abiada.
|
|
|
Urkamendia arren. Galdetuko zioten zer adierazten zuen munduaren mundu hark, eta berak sasibarre bat egiten
|
zuen
ez zekiela erantzuteko. Sorbaldari eragin eta gerrilaria ilunpean aritzen dela, horixe besterik ez zekiela berak.
|
|
|
Parkeko banku batean eserita, amesten zuen han nonbaitetik agertuko zitzaiola senarra, laguna, maitalea, eta esango ziola, ohi bezala, berandutzen ari zela, etxera bueltatu behar zutela berehala, Roof Gardenera joan behar zuelako tronpeta jotzera. Horrela, sentitzen
|
zuen
ez zegoela bakarrik, Txominekin zegoela nolabait, nahiz eta benetan bere bakardadea itzela izan, han inguruko pertsonarik bakartiena baitzen Karmele, sekula ere ez zuen-eta inorekin hitzik egiten.
|
|
|
“Gerra galduko duzue, irabazi propaganda! ”, horixe izan zen euskal gobernuari gomendatu ziona politikari batek (suitzarra ustez). Ziur aski, Jose Antonio Agirre presidenteak ia hasieratik barneratuta
|
zuen
ez zutela zeregin handirik Espainiako Gerra Zibilean. Iparraldeko frontea setiatuta eta isolatuta zegoen.
|
|
|
Heriotza zigorra eskatzen zioten. Eta Andonik esan
|
zuen
ez zuela onartzen abokatua, Juan Mari Bandres.
|
|
|
Izua erraietaraino sartu zioten mutilari. Ikasketak artez bukatu eta gero, derrigorrezko soldadutzara joatea egokitzen zitzaionean, erabaki
|
zuen
ez zuela horretarako gogorik, ez eta kuartelean agertzeko asmorik ere aurkeztu behar zuen egunean. Ihes egin zuen Iparraldera.
|
|
|
Lourdesko erromes gunera andari lanetan laguntzera udaro joaten zen agure haren, “mundura besteei laguntzeko jaiotzen gara” zioen idazle haren hiletara ez zen ia inor agertu, ematen
|
zuen
ez ziola inori axola gizon berezi hark. Nolanahi ere, eliza kanpoan, zertxobait urrundurik, Agirre lehendakariaren hiletan Manu Sota bezala, Karmele Urresti eta Ikerne Letamendi zeuden, adiskideari eta aitabitxiari gorazarre egiten.
|
|
|
Aitaren aldean muturrekoa ideietan, independentista, Amerikako Estatu Batuetako Woodrow Wilson presidenteari telegrama bat idatzi zion lotsagabe Euskal Herriarentzat askatasuna eskatzen, Lehen Mundu gerraren ondoren Europan itxura hartu zuten estatu berriak aintzat hartuta eta, Wilsonek berak, haren hamalau puntu famatuetan, herrien autodeterminaziorako eskubidea jaso zuelako. Aitaren enpresan Manu Sotak zer lan egiten
|
zuen
ez dago argi, idazkari eta itzultzaile aritzen omen zen, baina nekerik hartu gabe.
|
|
2017
|
|
|
Eta orduan ohartu zen Joseba beharbada euskaldunen diskrezio malapartekoagatik, beharbada axolagabeziagatik, beharbada, dardara egin zioten hankek une batean, Axik hiesari egin nahi zion ez ikusiarengatik, beharbada kutsatzeko beldurragatik, ez ziotela Kennethi galdetu haren osasunari buruz, zeramatzaten hamar egunetan begiratu nahi ez zuten zulo beltz baten modukoa izan zela; nahiz eta gero larrua jotzeko orduan, beldurrak erabat desagertu; bereak behintzat, eta esango luke Axirenak ere bai. Eta Axik zuen errua, hiesarekiko, eta oro har edozein gaixotasunekiko beldurra bere maskulinitatearen arrakalatzat jotzen zuenez, nahiago
|
zuen
ez ikusiarena egitea.
|
|
|
Zeharka so egin zuen hitzek eraginik ote zuten atezuan. Axik pentsatu
|
zuen
ez zuela gogorik homosexualitatea deritzon horri buruz aritzeko. EHGAM?
|