|
2000
|
|
|
Kanta paperak ere izaten ziren
|
zuen
etxean...
|
|
2002
|
|
|
Anjel Lertxundik,' Mentura dugun artean' liburuan kontatzen du bigarren eskuko liburuak saltzen zituzten denda batean sartu zela behin eta ezagun baten sinadura ikusi zuela liburu bateko kortesiazko orrian. Liburuagatik bainoago, liburuaren ertzetan zeuden ohartxoengatik eraman omen
|
zuen
etxera(...).
|
|
|
Venta Isabel oso aspalditik dago Lizarrusti mendatean; esaten denez, duela 300 bat urtetik hona. Etxea eraiki zuen familiako kideetako baten izena zen Isabel; horrela hartu
|
zuen
etxeak izena, eta horrela gelditu zitzaion, gaur arte. 1990eko azaroaren 26tik 27rako gauean sute batek kiskali zuen, eta ordutik erdi erorita dauden pareta zahar batzuk bakarrik gelditzen zaizkio zutik.
|
|
2003
|
|
|
Bestenaz, abokatu eta idazle erregezale liberala omen zen. Horrela bada, oso giro jantzia eta diru eskasiarik batere ez
|
zuen
etxe batean jaio zen gure olerkaria.
|
|
|
Bertsolaria ez duzue aitona bakarrik izan
|
zuen
etxean...
|
|
2004
|
|
|
Honek sarraski odoltsua jarri zuen abian. «Azal beltza duen oro akabatu dugu» idatzi
|
zuen
etxera soldadu batek. «Ez haurrik eta ez emakumerik utzi dugu bizirik».
|
|
2005
|
|
|
Maiz kexatzen zinen bi bitako txapelketan atzelari eskasa jartzen zizutelako. Deskuiduan atzelari hobeak jarri izan balizkizute zenbat txapel izango ziren gaur
|
zuen
etxean?
|
|
|
Txapelketan zuek eta
|
zuen
etxekoren batek kantatu izan duzue. Nola bizi duzue kasu bakoitzean?
|
|
2006
|
|
|
Nik nire familia ezagutzen dut, jaiotzetik. Ezker abertzaleko giro batean bizi izan naiz, kontzientzia abertzalea
|
zuen
etxe batean, eta beti giro hori ezagutu dut naturaltasun osoz. Betidanik ezagutu dut hemengo gatazka barrutik, nire familian beti pairatu izan dugulako.
|
|
|
Beti etorri ohi zen bazkari ordutsuan, eta ez zait sekula ahaztuko nola esertzen zen sukaldean, amak txikito bat ateratzen zion eta beti aritzen zen amarekin hizketan, «Junkal, ez zaitez kezkatu, animo, aurrera aterako da...». Gure amak drama bat
|
zuen
etxean, eta ongi oroitzen naiz hark nola tratatzen zuen. Geroztik ni beti saiatzen naiz Don Ramon medikuaren giza alde hura nire egiten, guk gure espezialitatea baitugu, oso teknologia sofistikatuarekin egiten baitugu lan, baina ez badugu pazientearekin denborarik galtzen, ez badiogu esplikatzen zer duen, ez badiogu behar duen goxotasuna ematen, ez gara mediku onak izango.
|
|
|
" La Roque Alric eko biztanleak bi edo hiru halako ziren Joseph Allegre ume zenean. Ia seguru, proventzalera hitz egingo
|
zuen
etxean. Hala ere, eskolara joan zenean frantsesez ikasi zuen irakurtzen eta idazten.
|
|
|
Madrilen, Frankismopean, eta etxe gorri batean. Esan egia, non ezkutatzen ziren
|
zuen
etxean liburuak?
|
|
|
Esan egia, polizia bakarrik ez,
|
zuen
etxean jende gorria ere ibiltzen zen, jende intelektuala, Generalisimoaren kontrako gauzak esanez.
|
|
2007
|
|
|
Pasai Donibane sarreran dagoen aparkalekutik abiatu eta etxe ilada zeharkatzen duen San Juan kale meharretik jarraitu behar duzue portu handi horren ahorantz. Bertako toki interesgarriak ikusi nahi izatera, ez duzue zaila, herriaren egiturak berak erakutsiko baitizue bidea, Arizabalo jauregia lehenik, San Joan Bataiatzailearen parrokia eta Victor Hugo idazle ospetsuak ostatu hartu
|
zuen
etxea ondoren. Ezker eskuin arrantzale etxe artean dago kalea.
|
|
2008
|
|
|
Legeak gizonezkoa diskriminatzen duela kritikatu du Pintadok. Bere kasuan, emazteak adarrak ipini zizkion eta dibortzioa horrek eragin arren, Pintadok utzi behar izan
|
zuen
etxea. Hasieran, seme alabek asteburua berarekin pasatzen zutenean, gauez amak jaso behar zituen, aitarekin non lo egin ez zutelako, eta haurren bila ez joateagatik salaketa pare bat jarri zizkion errenteriarrak emazte ohiari.
|
|
2009
|
|
|
epilepsia krisiak, emaztearekin harreman hotza are hotzagoa Belgikako kazetari batekin affaire bat izan ostean, arrakasta ezin eramana… Jakina da nola bukatuko den: Ian Curtisek bere burua zintzilikatu
|
zuen
etxeko sukaldean. 23 urte baino ez.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko barnealdeko jauntxo indartsuenetakoa zen eta Bigarren Mundu Gerra iritsi bitartean, pilotazale, euskaltzale, baina batez ere, gerlari ohien gogo chauvinista frantziarren adibide peto petoa izan zen. 1936az geroztik, frankista zale porrokatuen islarik argiena bihurtu zen, eta horren ondorioz, Agirrek aipatzen
|
zuen
etxe bereko bigarren gelatik aritzen zen euskal abertzaleen aurkaririk eraginkorrena eta mingarriena.
|
|
2010
|
|
|
Kontzienteki ala inkontzienteki,
|
zuen
etxean heziketa musikala jasoko zenuten. Ezin da kasualitatea izan hiru anaiak musikariak izatea.
|
|
|
Bost axola hori Ingurabidearen lehen proiektua prestatu zuenari: hasierako trazatuak erdi erditik zeharkatzen
|
zuen
etxea. Botako zuten, monumentu historiko izateak salbatu izan ez balu.
|
|
2011
|
|
|
Ernesto Sabato hil da, eta Afrikan 40.000 haur hiltzen dira urtero" gastroenteritis" huts batengatik. Ernesto Sabato hil da, eta emakume bat atxilotu dute Iruñean, lan egiten
|
zuen
etxean bitxiak lapurtzeagatik. Ernesto Sabato hil da, eta ETA erakunde armatuak gutun baten bidez jakinarazi die euskal enpresa-buruei bukatu duela iraultza zerga, ez diela diru gehiagorik eskatuko.
|
|
2012
|
|
|
Patxi Buldainen bizi osoko obra bere izena daraman Fundazio eta Erakustokian ikusgai dago, Uharten. Aldian aldian, erakusketa berritzen dute eta artistaren bilduman dauden lanak Eusa nafar arkitekto garaikideak eraiki
|
zuen
etxe argitsuaren paretak biziaraztera dakartzate. Buldainek teknika eta euskarri ugari landu izan ditu, olioak oihalaren gainean, gouache, akriliko eta collageak paperaren gainean edota olio eta soka nahasirik zink eta zurezko oholaren gainean.
|
|
2013
|
|
|
2004ko abuztuaren 16an, Iruñeko Barcina alkateak Euskal Jai Gaztetxea suntsitzea erabaki zuen, polizia hara bidaliz eta bost egun iraunen zuen husteari hasiera emanez. Iruindar askori ahaztezina zaigun aste horretan, poliziaren batek gomazko pilota bat jaurtitzen zuen bitartean, gazte batek gaztetxearen aldeko garrasia airera botatzen zuen unean eta bizilagunen batek lapikoa protesta eginez kolpatzen zuen momentuan, Alde Zaharreko auzokideren batek irratia atera
|
zuen
etxeko balkoira, Iruñeko Eguzki irrati libreak gertakizunaren inguruan egiten ari zen jarraipen berezia etxe barrutik kalera atera nahi izan balu bezala. Gutxira, beste hainbat auzokidek keinu txiki hori imitatu zuten, transistorea lorontzia artera ekarriz, edo etxe barruan mantendu baina bolumena altxatuz.
|
|
|
Amaren osaba hiru urtez egona zen espetxean, eta aita zena 18 urte beteta beharturik eraman zuten Nazionalek Ebroko frontera. Iragan latz horrek eta giro sozialean arnasten zen beldurrak eragina
|
zuen
etxean, eta semeak babesteko gurasoek nahiago izaten zuten politika ekidin. Ni baserri txiki batekoa izan ordea, eta esnea banatzen genion inguruko etxe bateko semearen bila joan eta aurkitu ez zutenez arreba biak eraman eta torturatu zituzten.
|
|
|
Naotoren kusia TEPCOn ari da, ondoan bizi. Leherketen biharamunean ikusi
|
zuen
etxetik gauzak ateratzen. Dena ondo ote zegoen galdetuta, lehengusuak baietz, bi egunetan konponduta zegoela dena.
|
|
|
Baina horretan ere ospakizunetarako motibo gutxi daude: hiriak ez zuen inolako diru-laguntzarik edo kalte ordainik jaso, 1818ra arte Espainiako Gerra Ministerioak ez
|
zuen
etxeak berreraikitzeko baimenik eman...
|
|
2014
|
|
|
Ez da
|
zuen
etxean aitonaren historiari heltzen diozuen lehenengo aldia. Zure anaiek ere kontagai erabili zuten Bide ertzean en Non dira diskoan…
|
|
|
Euretariko asko ez zen euskalduna. Jose Antonio Agirrek [Lehendakaria] berak ez
|
zuen
etxean jaso euskara. Gabriel Arestik zioena egia da.
|
|
|
1964ko udan Kennedy hila zegoen eta Lyndon B. Johnsonek ordezkatu
|
zuen
Etxe Zurian. Hego vietnamdarrek herrialdearen %60 mendean zuten, apurka aurrera egiten ari ziren eta ez zirudien joera aldatuko zenik.
|
|
2015
|
|
|
Bost urteko Hans txikia benetako izena Herbert Graf zuen izan zen Sigmund Freudek artatutako lehenengo haurra, 1908an. Hansek ez
|
zuen
etxetik irten nahi, beldur zen kalean zegoen zaldiak koska egingo ote zion. Gurasoak, Freuden ingurukoak izanik, laguntza eske joan zitzaizkion.
|
|
|
Han azaldu zen
|
zuen
etxeko Felix?
|
|
2017
|
|
|
Bertso eskola horretan hasi ginen 14 bat ikasle eta bik jarraitzen dugu". Eskolan bertsolaritza ezagutu ostean ulertu
|
zuen
etxean jaso izan zuena: " Aitita lekeitiarra da eta beti aritzen zen bertso zaharrak kantatzen.
|
|
|
" 2009an, UEFAko Kopa Europa Liga du izena orain, txapelketako partida zen bizi nintzen herrian, Salzburgon. Bilboko Athleticen kontra jokatu
|
zuen
etxeko taldeak, eta orduantxe aditu nituen izen haiek lehen aldiz: Bilbo, Euskadi, euskara… Deigarri egin zitzaizkidan.
|
|
2018
|
|
|
Zazpi urteren ondoren Mexikotik itzuli zenean, lagun batek bota zion galdera: ba omen
|
zuen
etxe bat Donostiako Parte Zaharrean, konfiantzazko norbaiti alokatu nahi ziona, eta ea hartuko zuen berak. Etxea ikusi eta berehala eman zion baiezkoa.
|
|
|
Gurean karlista ziren, ez dago dudarik, baina, gerra garaian, Errepublikaren aldekoek ordu artean alkate egin zuena kendu, eta gure aita jarri zuten. Bere ideiak bazituen gure aitak, baina ez
|
zuen
etxean askorik esaten. Anaia bat bazuen Donostiako Ogasunean lan egiten zuena, idazkari, eta gure aita haren menpe zegoelakoan nago.
|
|
2019
|
|
|
Zer zioten
|
zuen
etxekoek?
|
|
|
Senideen artean ni zaharrena naiz eta jaio nintzenean ama nirekin beti euskaraz aritzen zen, baina aita, osasun eskasekoa izanik, askotan egoten zen erietxean eta etxera itzulita triste jartzen omen zen gu euskaraz adituta berak ez zuelako ulertzen. Horregatik amak erabaki
|
zuen
etxean erdaraz egitea.
|
|
2021
|
|
|
Nola sartu zen gaita
|
zuen
etxean?
|
|
|
Betidanik marraztu dut. Aitak anitz marrazten
|
zuen
etxean eta berarekin karikaturak egiten genituen. Komikia maite zuen berak.
|
|
|
Hilabetera, kartzelatik irten zen unean bertan jendarmeek berriz ere hartu zuten atxilo, eta hilabeteko konfinamenduaren ostean, abuztuaren 2an, Panamara deportatu zuten. Hilabete batzuk lehenago Arrugaetak bizitoki izan
|
zuen
etxe berdinera heldu zen.
|
|
|
Eremua 27.000 metro koadrokoa zen eta inguratzen zuen harrizko hormak gainean kristal apurtuak zituen porlanetan itsatsita. 1965ean, Mallet hil zenean, bere orduko ustezko bikotekideak Ruth Adams urte batzuk lehenago hil zen istripu arraro baten ondorioz, berehala dokumentu mordoa erre
|
zuen
etxearen kanpoaldean. Langileetako batek oroitzen du momentu hura:
|
|
|
Hilobian bilatu ostean, hezurtegian aurkitu zuten Altzoko Handiaren hezurduraren zati handi bat, sorpresa handiz. " Hornoetan artrosi seinale mordo bat aurkitu dugu azaldu zuen Lourdes Errasti Aranzadiko kideak horrek esan nahi du gaitza oso aurreratua zuela eta min izugarria izango zuela bizitzan, horregatik kexatzen zen, horregatik bueltatu nahi
|
zuen
etxera".
|
|
2022
|
|
|
Askok hitzak irentsiko zituzten atzokoa eta gero. Hori bai, kontzertu bat ikustera etorri zenak 60 euroko film bat eraman
|
zuen
etxera.
|
|
|
Gasteizen hasi zenean lanean, legebiltzarrean, beti han zen, ez
|
zuen
etxera sartzeko ordurik. Azkenean, Gasteiza bizitzera joan ginen.
|
|
|
Hainbeste jende eraman zuten haiek Donibanera [Lohizune]. Ordurako, osaba bat genuen Donibanen, gerra aurretik joana, eta Mutrikuko hainbat jende hartu
|
zuen
etxean. Usotegia izena zuen etxeak, bi etxebizitza eta ganbara zituen, eta hemendik joandakoak hantxe egiten zuten lo, lurrean, beste tokirik ere ez zegoen-eta.
|
|
|
Ordurako, osaba bat genuen Donibanen, gerra aurretik joana, eta Mutrikuko hainbat jende hartu zuen etxean. Usotegia izena
|
zuen
etxeak, bi etxebizitza eta ganbara zituen, eta hemendik joandakoak hantxe egiten zuten lo, lurrean, beste tokirik ere ez zegoen-eta. Eta jateko ere gaizki.
|
|
2023
|
|
|
Mari Martinek sei edo zazpi seme alaba izan omen zituen bere lehen senarrarekin, baina haren etxe inguruan" katu handi arre bat zebilen, eta susmatzen zen lehen senarrarekin izan zituen kreaturak katuak hil zituela". Katuak ez omen
|
zuen
etxetik alde egin eta" gau batez, ilundu eta hiru ordura, lekukoa emakume harekin eta bere bi morroirekin zela, katua etorri zen lotsagabe". Marik katuaren berri emana zionez, lekukoak ezpata hartu zuen eta katuari eraso egin zion.
|
|
|
Eta berak: " Erran nahi baita,
|
zuen
etxetik pasatu, eta zerbait hartu, izan kafea, deserta edo ogia eta gasna… laurogeita bost! Kontatu ditiat denak!".
|
|
|
Bizirautea lortu zutenen artean Aymak Djangalievich Djangaliev() pomologo kazakhstandarra zegoen, historia honetako beste protagonista handi bat. Vavilovekin elkarlanean, hark deskubritu
|
zuen
etxeko sagarraren (malus domestica) jatorria zegoela Kazakhstango basoetako basa sagarrean (malus sieversii), gerora burututako ikerketek berretsi duten moduan. Vavilov eta Djangalievek deskubritu zuten sagarrondoaren" sorlekua" Tian Shan mendilerroan dagoela, Kazakhstan, Kirgizistan eta Txina arteko mugan kokatua.
|