|
2004
|
|
|
Hainbat geroago ekarriko zituzten Espainiako Konstituzioa (1978), Euskal Erkidegoko Autonomia Estatutua (1979), eta Nafarroarako Foru Hobekuntza (1982) esate baterako. Nobela hau ulertzeko, egin kontu Mikel Zaratek ez zuela ezagutu ez hezkuntzako A, B eta D hizkuntza eredurik, ez Euskal Irrati Telebista publikorik, ezta bera hil eta justu hamar egun geroago Espainiako Hezkuntza Ministerioak, euskara euskal irakaskuntza sisteman sartzea arautuz, publikatu
|
zuen
Elebitasun Dekretua ere. Hau da, kultura, politika eta gizartearen arlo askotan normaltzat joten ditugun eguneroko hainbat askatasun, arau eta erakunde ez ziren ezer.
|
|
2010
|
|
|
90eko hamarkadaren hasieran, ikastolen mugimenduak beste jauzi bat eman
|
zuen
elebitasunetik eleaniztasunera pasatu zenean. Ikastoletan euskara hizkuntz nagusia izaki, gaztelera edo frantsesa ondo ezagutu eta erabiltzeko gaitasuna lortzea ez ezik atzerriko hizkuntzen ezagutza eta erabilera gehitzea izan zen hurrengo erronka.
|
|
2011
|
|
|
Asimilazioak ere, horrenbestez, bere gutxieneko baldintzak bete ezean kolpe huts egiten zuen. Demagun, bestetara gabe, garai bateko euskal herri euskaldunetan eskolak lortzen
|
zuen
elebitasun maila. Eskolako hizkuntzak, botere hizkuntza bazen ere, ez zuen eskola ume haien buruetan habiarik egiten.
|
|
2015
|
|
|
Gerra ondoren, euskarak debekua ezagutu zuen, euskarazko liburuak erre ziren, abiatutako ekimen eta mugimendu guztiak bertan behera gelditu ziren, erdal hedabide handiak sartu ziren etxe guztietara, hezkuntza erdalduna zabaldu zen, gaztelaniarenganako joera
|
zuen
elebitasun desorekatua are eta gehiago zabaldu zen eta Euskal Herriko Hegoaldean jazarpen zuzenak pairatu ziren. Berriz ere, ezerezetik hasi zen euskalgintza, baina askoz baliabide (pertsonal eta material) gutxiagorekin, asko hilik edo ihes eginda baitzeuden.
|
|
|
–Uztaritzeko seminarioan irakasle zelarik sortuko zuen 1932an Euskalherrizaleen mugimendua, Aintzina bere kazetarekin. Euskalherriaren alde programak euskararen ofizialtasuna eskatzen
|
zuen
elebitasunarekin, eta autonomia apur bat Ipar Euskal Herriarentzat, Frantzia federal batetan. (...) Jeltzaleekin harremanetan eta, hauen programa zuen apur bat Iparraldearentzat egokitu bainan Euskal Herriaren batasunik eta burujabetasunik aipatu gabe.
|
|
2017
|
|
|
Diglosia hitza erabiltzeko gure arrazoia Txepetxen ondoko argudio honetan oinarrituko dugu. Dioenez,, literatura soziolinguistikoaren alorrean diglosia hitzaren esanahia behin eta berriro estrapolatu da haren jatorrizko zentzuari dagokionez, zeren gure hizkuntza komunitate menderatuetako hiztunen artean uste zen beren egoerak ez zuela Estatuak eta komunitate menderatzaileak izendatzen
|
zuen
elebitasunarekin zerikusirik, ezta elebitasunari egozten zitzaizkion balioekin ere. Diglosia hitz berri bat zen haientzat, balizko elebitasunaren egoeran deskolonizazio mentalaren xedeari bete betean zegokiona? 327.
|
|
2018
|
|
|
Mota bateko eta besteko arrazoiek erakusten digute Euskal Herriko hizkuntzen arlora hurbiltzeko, eleaniztunaren ikuspegia egokiagoa dela elebakartasunarena baino. Garai berriak planteamendu berritua eskatzen du, eta elebakartasunaren paradigma gainditzea helburu
|
zuen
elebitasun ofizialetik harago joan beharra dago, gaur egun. Garaian garaiko ikuspegia, ezinbestean. Zergatik?
|